Δικαστική απόφαση: Δικαίωση μαθητή που ζήτησε απαλλαγή από τα θρησκευτικά για λόγους θρησκευτικής συνείδησης

Προσβολή της θρησκευτικής ελευθερίας αποτελεί η υποχρέωση μαθητή Λυκείου να παρακολουθήσει το μάθημα των θρησκευτικών και να συμμετέχει σε δραστηριότητες προσευχής και εκκλησιασμού εφόσον ο ίδιος ζητά απαλλαγή, επικαλούμενος λόγους θρησκευτικής συνείδησης.

Αυτό έκρινε το Τριμελές Διοικητικό Εφετείο της Αθήνας και «πάγωσε» προσωρινά αποφάσεις Συλλόγου Διδασκόντων Γενικού Λυκείου, που είχαν απορρίψει τις αιτήσεις γονέων για απαλλαγή του τέκνου τους από το μάθημα των θρησκευτικών. Η απόφαση αφορά την προηγούμενη σχολική χρονιά (2019 – 2020) και ισχύει, μέχρι να εκδοθεί η οριστική απόφαση επί της αίτησης ακύρωσης που έχουν καταθέσει στη Δικαιοσύνη οι γονείς του μαθητή.

Συγκεκριμένα, οι γονείς στις προσφυγές τους προς τη Δικαιοσύνη επικαλέστηκαν λόγους θρησκευτικής συνείδησης και αιτήθηκαν την απαλλαγή του παιδιού τους από το μάθημα τον θρησκευτικών, σύμφωνα με τη σχετική νομοθεσία αλλά και εγκύκλιο του υπουργείου Παιδείας.

Το δικαστήριο έκανε δεκτή την αίτησή τους και στην απόφαση που εξέδωσε κάνει αναφορά στο άρθρο 13 του Συντάγματος, με το οποίο κατοχυρώνεται και προστατεύεται η ελευθερία της θρησκευτικής συνείδησης ως ιδιαίτερη έκφανση του δικαιώματος της ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητας (άρθρο 5 του Συντάγματος).

Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στη δικαστική απόφαση «η ελευθερία αυτή συνεπάγεται, μεταξύ άλλων, και το δικαίωμα του καθενός να πρεσβεύει το θρήσκευμα ή το δόγμα της εκλογής του ή να μην ακολουθεί κανένα θρήσκευμα ή να είναι άθεος (αρνητική μορφή της θρησκευτικής ελευθερίας), καθώς επίσης και το δικαίωμά του να μην αποκαλύπτει τις θρησκευτικές του πεποιθήσεις».

Η κοινή αίτηση των γονέων

Η κοινή αίτηση των γονέων για απαλλαγή του τέκνου τους από το μάθημα των θρησκευτικών είχε υποβληθεί στο Σύλλογο Διδασκόντων στις 16-9-2019, δηλαδή με την έναρξη της σχολικής χρονικά.

Ειδικότερα, με την αίτηση οι γονείς ζητούσαν την απαλλαγή του παιδιού τους από τη διδασκαλία του μαθήματος των θρησκευτικών, από την απαγγελία προσευχής, από την συμμετοχή σε εκκλησιασμούς και, γενικά, από τη συμμετοχή του σε κάθε είδος θρησκευτικών δραστηριοτήτων και εκδηλώσεων. Εκτός από τους «λόγους θρησκευτικής συνείδησης» οι γονείς επικαλέστηκαν στην αίτησή τους και τις 77Α/2002 και 4/2015 αποφάσεις της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, επισημαίνοντας ότι ο γιος τους είχε λάβει αντίστοιχη απαλλαγή και στις τρεις τάξεις του Γυμνασίου.

Ωστόσο, η αίτησή τους απορρίφθηκε από τον Σύλλογο των Διδασκόντων με την αιτιολογία ότι το αίτημα δεν ήταν σύμφωνο με την κειμένη νομοθεσία, διότι δεν αναγραφόταν στην αίτηση ότι ο μαθητής, γιος των προσφευγόντων, δεν ήταν Χριστιανός Ορθόδοξος.

Στη συνέχεια οι γονείς υπέβαλαν εκ νέου υπεύθυνη δήλωση με την οποία δήλωναν ότι ο γιος τους δεν ήταν Χριστιανός Ορθόδοξος. Το αίτημά τους, όμως, απορρίφθηκε και πάλι με την αιτιολογία ότι υπεβλήθη εκπρόθεσμα. Κατά των δυο αυτών απορριπτικών αποφάσεων οι γονείς κατέθεσαν αίτηση ακύρωσης, αίτηση αναστολής εκτέλεσης αλλά και αίτημα για προσωρινή διαταγή, το οποίο, όμως, απορρίφθηκε το Νοέμβριο του 2019.

Το βασικό επιχείρημα που προέβαλλαν στην αίτηση αναστολής τους -και το οποίο έγινε δεκτό από το δικαστήριο- ήταν ότι αν εκτελεστούν οι προσβαλλόμενες αποφάσεις ο γιος τους θα υποστεί ανεπανόρθωτη βλάβη, καθώς αυτός θα υποβληθεί στη διαδικασία της παρακολούθησης του μαθήματος των θρησκευτικών κατά παράβαση των συνταγματικών του δικαιωμάτων και, ειδικότερα, της ελευθερίας της θρησκευτικής συνείδησης (άρθρο 13 του Συντάγματος).