Ραγδαίες εξελίξεις στην έρευνα για το Μάτι: Βρέθηκε το «χαμένο» καταγραφικό – Ποιους «καίει» το πόρισμα της ΕΑΔ

Βρέθηκε το «χαμένο» καταγραφικό από το Ενιαίο Συντονιστικό Κέντρο Επιχειρήσεων (ΕΣΚΕ) και, μάλιστα, έχει διαβιβαστεί από τον 6ο τακτικό ανακριτή Αθηνών, Αθανάσιο Μαρνέρη, στη Διεύθυνση Εγκληματολογικών Ερευνών της Ελληνικής Αστυνομίας.

Την ίδια στιγμή, νέα στοιχεία έρχονται στο φως της δημοσιότητας από τα διαδραματισμένα την 23η Ιουλίου 2018 στην Ανατολική Αττική, όπου έχασαν τη ζωή τους 102 συνάνθρωποί μας.

Ειδικότερα, από τους εισαγγελικούς λειτουργούς είχε ζητηθεί από το Ηλεκτρονικό Έγκλημα της ΕΛ.ΑΣ. να κατασχέσει από το ΕΣΚΕ του Πυροσβεστικού Σώματος το καταγραφικό μηχάνημα που έχει εγκατασταθεί και λειτουργεί σ’ αυτό, αλλά τελικά έλαβε μόνο το ένα.

Σύμφωνα με τον πρώην υπαρχηγό του Πυροσβεστικού Σώματος, Ανδριανό Γκουρμπάτση, το συγκεκριμένο καταγραφικό περιέχει σημαντικές συνομιλίες και είχε  αποφασιστεί από τους ανωτέρω να μην παραδοθεί προς κατάσχεση κι έτσι δεν είχε περιληφθεί στο σχετικό φάκελο της δικογραφίας.

Όμως, ο κ. Μερνέρης μετά από έρευνα βρήκε το επίμαχο καταγραφικό σε ιδιωτική εταιρεία στη Μεταμόρφωση Αττικής όπου είχε σταλεί από το ΕΣΚΕ για επισκευή και πριν από λίγες μέρες κατασχέθηκε και στάλθηκε στη Διεύθυνση Εγκληματολογικών Ερευνών της ΕΛ.ΑΣ.

Πόρισμα Εθνικής Αρχής Διαφάνειας

Παράλληλα, το πόρισμα της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας, μεταξύ άλλων, εντοπίζει 5 παραλήψεις, που είναι:

1) Στην έκτακτη συνεδρίαση του κεντρικού συντονιστικού οργάνου πολιτικής προστασίας (ΚΣΟΠΠ) στις 23/7/2018 όπου με καθυστέρηση συγκλήθηκε στις 20:00 και συνεδρίασε στις 21:30 εκδόθηκαν γενικές κατευθύνσεις, χωρίς να αναφερθούν οι συγκεκριμένες ανάγκες που έπρεπε να καλυφθούν, οι απαιτούμενες δράσεις που έπρεπε να αναληφθούν, αλλά και οι φορείς που θα τις αναλάμβαναν.

2) Ο συντονισμός της διάθεσης του απαραίτητου μηχανισμού και μέσων αποτελούσε αρμοδιότητα του Γενικού Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας και του ΚΣΟΠΠ, καθώς για την περιφερειακή Ενότητας Βόρειου Τομέα, ενώ η φωτιά με βάση τις διατάξεις του νόμου φαίνεται να είχε προσλάβει χαρακτηριστικά της περιφερειακής καταστροφής μεγάλης έντασης.

3) Ο ΓΓ Πολιτικής Προστασίας με εξουσιοδότησή του την επόμενη ημέρα 24/7 ώρα 11:58 προς την Περιφερειάρχη για την απόφαση κήρυξης σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης προσέδωσε στην εν λόγω καταστροφή χαρακτήρα «τοπικής, μικρής έντασης».

4) Για την αντιμετώπιση της πυρκαγιάς δεν συγκλήθηκε το συμβούλιο διαχείρισης κρίσεων, το οποίο συγκαλείται από τον αρχηγό του ΠΣ για την παροχή κατευθύνσεων και την επιχειρησιακή τακτική των πυροσβεστικών υπηρεσιών.

5) Για την οργανωμένη προληπτική απομάκρυνση πολιτών δεν υποβλήθηκε σχετική εισήγηση, καθώς το ΠΣ στο συμπληρωματικό απαντητικό του έγγραφο ανέφερε ότι δεν κατέστη δυνατόν να εντοπιστεί διοικητικό έγγραφο που να αποδεικνύει ότι υπήρξε εισήγηση για το μέτρο της οργανωμένης απομάκρυνσης των πολιτών. Η εισήγηση υποβάλλεται από τον εκάστοτε επί τόπου επικεφαλής αξιωματικό του ΠΣ, ο οποίος ενεργεί σε τοπικό επίπεδο ως συντονιστής του πυροσβεστικού έργου.

Ακόμη, το πόρισμα αποδίδει ευθύνες τόσο στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αττικής, όσο και στην Περιφέρεια Αττικής, αλλά και σε δύο Δήμους.

Αναλυτικότερα, στην αποκεντρωμένη διοίκηση Αττικής αποδίδεται καθυστερημένος σχεδιασμός για τα μέτρα πρόληψης. Συγκεκριμένα, εγκρίθηκε στις 25.7, ενώ η φωτιά είχε ξεσπάσει 23.7 και ενώ θα έπρεπε να έχει εγκριθεί την 1η Μαΐου, δηλαδή πριν την έναρξη της αντιπυρικής περιόδου.

Ακόμη, καταλογίζεται έλλειψη επικοινωνίας και συντονισμού των αρμοδίων φορέων της πολιτική προστασίας.

Στην Περιφέρεια Αττικής αποδίδεται ότι:

Α) Δεν διέθετε εξειδικευμένα στελέχη Πολιτικής Προστασίας.

Β) Απέστειλε με καθυστέρηση το σχέδιο για την αντιμετώπιση κινδύνων από πυρκαγιές (20/7), και

Γ) Δεν εξέτασε τη λήψη ή μη της απόφασης για την υλοποίηση του μέτρου της οργανωμένης απομάκρυνσης πολιτών, καθώς δεν υπήρξε σχετική εισήγηση από τον αξιωματικό του ΠΣ που συντόνιζε το έργο της κατάσβεσης.

Αναφορικά με τους Δήμους Μαραθώνα και Ραφήνας-Πικερμίου αποδίδεται ότι δεν προέβησαν στις απαιτούμενες ενέργειες πρόληψης πυρκαγιάς, όπως είναι π.χ., ο καθαρισμός οικοπέδων από ξερά χόρτα, η εγκατάσταση υδροστομίων, κ.λπ., ενώ το τμήμα περιβάλλοντος πολιτικής προστασίας και συντήρησης πρασίνου μετά την εκδήλωση του συμβάντος δεν βρισκόταν σε επικοινωνία με τη διεύθυνση πολιτικής προστασίας.

Ακόμη, για τους δημάρχους των δύο εν λόγω δΔήμων, τον Ηλία Ψινάκη και Ευάγγελο Μπουρνούς, ζητείται οι αρμόδιοι πειθαρχικοί προϊστάμενοι να μεριμνήσουν για τη διερεύνηση τυχόν πειθαρχικών ευθυνών τους.

Χαρδιαλιάς-Πατούλης

Παράλληλα, ο πρώην Γενικός Γραμματέας Πολιτικής Προστασίας, Νίκος Χαρδαλιάς, ο οποίος διαδέχθηκε τον Ιωάννη Καπάκη, στην κατάθεσή του (23-12-2019) ενώπιον στον κ. Μαρνέρη, επισήμανε ότι «για την πυρκαγιά στο Μάτι θα έπρεπε να είχε δοθεί άμεσα εντολή απομάκρυνσης παρά ταύτα νομίζω δεν είχαν εξασφαλιστεί οι αναγκαίοι όροι για την ασφάλεια απομάκρυνσης».

Επίσης, ο κ. Χαρδιαλιάς αναφερόμενος σε ανάλογες περιπτώσεις, κατέθεσε: «Όταν έχουμε επικινδυνότητα 4ου βαθμού, μεριμνώ, φροντίζω όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς στα ζητήματα πολιτικής προστασίας να είναι στο βαθμό ετοιμότητας ανάλογα με την κατάσταση και το δίχτυ συναγερμού του χάρτη. Μιλάω με το ΚΕΠΠ να είμαι σίγουρος ότι είναι σωστά στελεχωμένο και να έχει δηλαδή όλο το προσωπικό που χρειάζεται όταν ο δείκτης είναι στο 4. Τον Ιούλιο του 2018 γνωρίζω ότι δεν υπήρχε γενικό σχέδιο επικυρωμένο. Υπήρχε το σχέδιο του Ιουνίου 2013,  Γ’ έκδοση».

Αναφορικά με την εκκένωση, ο κ. Χαρδιαλιάς κατέθεσε: «Προσωπικά δεν περιμένω κανέναν δήμαρχο και κανέναν αντιπεριφερειάρχη. Όντας πάνω από το σύστημα βλέπω τις πιο κοντινές περιοχές που είναι κατοικημένες, ζητώ πληροφορίες για την κατάσταση του ανέμου και τη φορά του και προχωρώ εφόσον είναι κοντά ή ο άνεμος τρέχει, δίνω εντολή προληπτικής απομάκρυνσης. Μιλάω επί τόπου με τον δήμαρχο της περιοχής ή τον εξουσιοδοτημένο, μιλάω με τον αρμόδιο της περιφέρειας και τους δύο επικεφαλής της αστυνομίας και της πυροσβεστικής και  ζητώ να συνδράμουν στο ζήτημα της απομάκρυνσης».

Ο περιφερειάρχης Αττικής Γιώργος Πατούλης, ο οποίος διαδέχθηκε την Ρένα Δουρού, στην κατάθεσή στου στον 6ο τακτικό ανακριτή, κατέθεσε την ίδια ημερομηνία με τον κ. Χαρδιαλιάς, ότι θεωρεί πως θα έπρεπε από τη στιγμή που υπήρχε μια μεγάλη πυρκαγιά στα όρια της Αττικής, όπως ήταν ευτυχώς χωρίς ανθρώπινες απώλειας λόγω της έγκαιρης απομάκρυνσης των κατοίκων στην Κινέττα, το ΣΟΠΠ να ήταν πλέον σε απόλυτη εγρήγορση-σύγκληση. Δηλαδή, πλέον από την απόλυτη ετοιμότητα περνάμε στην μόνιμη σύγκληση, η οποία ενδεχομένως και σε συνεργασία με την γενική γραμματεία πολιτικής προστασίας, έπρεπε να γίνει άμεσα, ήτοι από το χρόνο έναρξης της πυρκαγιάς στα Γεράνια Όρη.

Μάλιστα, ο κ. Πατούλης, ανέφερε ότι σε περίπτωση κατά την οποία εκείνη την μαύρη μέρα του Ιουλίου του 2018 ήταν στη θέση της Περιφερειάρχη και ήταν εντός της Αττικής, θα ήταν «παρών στο ΣΟΠΠ, παρά το γεγονός ότι την ευθύνη θα την είχε η εντεταλμένη περιφερειακή σύμβουλος και για τον επιπλέον λόγο που αφορά το ηθικό κομμάτι της υπόθεσης».