Δάνεια σε ελβετικό φράγκο: Σημαντική απόφαση του Πρωτοδικείου, παράθυρο ελπίδας σε χιλιάδες δανειολήπτες

Παράθυρο ελπίδας για δικαίωση δανειοληπτών σε ελβετικό φράγκο ανοίγει σημαντική απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου της Αθήνας.

Με την απόφαση αυτή η πλειοψηφία των μελών της έδρας (2-1), δεν συντάσσεται με την απόφαση που είχε λάβει για το θέμα των ελβετικών δανείων η Ολομέλεια του Αρείου Πάγου, η οποία είχε δικαιώσει προ μηνών την πλευρά των τραπεζών. Αντίθετα, η πλειοψηφία του Πρωτοδικείου εκφράζει την άποψη που είχε εκφράσει η μειοψηφία των μελών της Ολομέλειας του Ανωτάτου Δικαστηρίου σχετικά με τη δυνατότητα ελέγχου καταχρηστικότητας των όρων των δανειακών συμβάσεων σε ελβετικό φράγκο.

Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στην απόφαση του Πρωτοδικείου, τα ελληνικά δικαστήρια μπορούν να προβούν σε έλεγχο καταχρηστικότητας και ρητρών, οι οποίες απηχούν νομοθετικές ή κανονιστικές διατάξεις αναγκαστικού (και ενδοτικού) δικαίου.

Υπενθυμίζεται ότι η Ολομέλεια του Αρείου Πάγου κατά πλειοψηφία είχε κρίνει ότι ο όρος των δανειακών συμβάσεων για αποπληρωμή σε ευρώ ή ελβετικό φράγκο με βάση την τρέχουσα ισοτιμία είναι δηλωτικός όρος και ως εκ τούτου δεν υπόκειται σε έλεγχο καταχρηστικότητας. Με το σκεπτικό αυτό, κατά πλειοψηφία, η Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου είχε απορρίψει την αίτηση αναίρεσης δανειολήπτριας.

Αντίθετα, τώρα το Πολυμελές Πρωτοδικείο με την απόφαση που εξέδωσε αφού συντάσσεται με την άποψη της μειοψηφίας της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου αναβάλλει την έκδοση οριστικής απόφασης για το μείζον αυτό ζήτημα που αφορά μεγάλο αριθμό δανειοληπτών και απηύθυνε μία σειρά από προδικαστικά ερωτήματα στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο.

Αναφερόμενος στην απόφαση του Πρωτοδικείου, ο πληρεξούσιος δικηγόρος του δανειολήπτη Βασίλης Ηλ. Κοντογιάννης με δήλωσή του την χαρακτηρίζει «νησίδα ελπίδας για όλους τους δανειολήπτες, των οποίων οι προσδοκίες δικαίωσης είχαν εξανεμιστεί μετά την απόφαση 4/2019 της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου». Σύμφωνα με τον κ. Κοντογιάννη «η απόφαση  «απηχεί»  τόσο την άποψη της “ισχυρής μειοψηφίας” της Σύνθεσης της Ολομέλειας του ΑΠ, όσο και το κοινό περί δικαίου αίσθημα και ισχυροποιεί την επιθυμία για εξεύρεση μιας δικαιοπολιτικά ορθής λύσης σε αυτό το μείζον κοινωνικο-οικονομικό πρόβλημα,  το οποίο κατέστησε ομήρους χιλιάδες».

Ποια είναι τα προδικαστικά ερωτήματα

Τα προδικαστικά ερωτήματα του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Αθηνών προς το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) είναι τα εξής:

1) Κατά την έννοια του άρθρου 8 της Οδηγίας 93/13/ΕΚ που προβλέπει δυνατότητα των κρατών μελών να θεσπίζουν αυστηρότερες διατάξεις για να εξασφαλίζεται μεγαλύτερη προστασία του καταναλωτή, μπορεί ένα κράτος μέλος να μην ενσωματώσει στο εθνικό δίκαιο το άρθρο 1 παρ. 2 της Οδηγίας 93/13/ΕΚ και να επιτρέψει τον δικαστικό έλεγχο και ρητρών που απηχούν νομοθετικές ή κανονιστικές διατάξεις αναγκαστικού ή ενδοτικού δικαίου;

2) Είναι δυνατόν να θεωρηθεί ότι το άρθρο 1 παράγραφος 2 εδ. α και β της Οδηγίας 93/13/ΕΚ αν και δεν εισήλθε ρητά στο Ελληνικό δίκαιο εισήλθε έμμεσα σύμφωνα με το περιεχόμενο των άρθρων 3 παράγραφος 1 και 4 παράγραφος 1 της ανωτέρω Οδηγίας, όπως αυτό μεταφέρθηκε στην διάταξη του άρθρου 6 παρ. 2 του Ν. 22541/1994;

3) Στην έννοια των καταχρηστικών όρων και του εύρους τους όπως αυτοί ορίζονται στις διατάξεις των άρθρων 3 παράγραφος 1 και 4 παράγραφος 1 της Οδηγίας 93/13 περιέχεται η εξαίρεση του άρθρου 1 παράγραφος 2 εδ. α και β της οδηγίας 93/13;

4) Καταλαμβάνεται από τον έλεγχο της καταχρηστικότητας γενικού όρου συναλλαγής κατά τις διατάξεις της Οδηγίας 93/13/ΕΚ, ο όρος σε πιστωτική σύμβαση που συνάπτει καταναλωτής με πιστωτικό ίδρυμα, ο οποίος αποδίδει το περιεχόμενο κανόνα ενδοτικού δικαίου του κράτους μέλους, εφόσον ο σχετικός όρος δεν αποτέλεσε αντικείμενο χωριστής διαπραγμάτευσης;