Δένδιας στα Τίρανα: Ανοίγουν και πάλι τα ελληνο-αλβανικά

Με τη μακρά λίστα της ατζέντας των ελληνο-αλβανικών θεμάτων να έχει μείνει στην «κατάψυξη» για σχεδόν δύο χρόνια, επισκέπτεται τα Τίρανα, σύμφωνα με πληροφορίες, τις επόμενες ημέρες, ενδεχομένως την Τρίτη, ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας.

Κατά τις ίδιες πληροφορίες, βασική προτεραιότητα φέρεται να είναι η οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών Ελλάδας-Αλβανίας, η οποία, αν και ουσιαστικά είχε ολοκληρωθεί, τελικά, επί σχεδόν δύο έτη, έμεινε στα συρτάρια της Αθήνας και των Τιράνων.

Η ΑΟΖ

Ειδικότερα, τους πρώτους μήνες του 2018 υπήρξαν εντατικές επαφές ανάμεσα στους τότε υπουργούς Εξωτερικών Ελλάδας και Αλβανίας, Νίκο Κοτζιά και Ντίτμιρ Μπουσάτι, για ΑΟΖ και θαλάσσιες ζώνες, και, κατά πληροφορίες, ήδη περί το Μάιο του έτους επρόκειτο να υπογραφεί συμφωνία ανάμεσα στις δύο πλευρές.

Ωστόσο, στη συνέχεια ο Ν. Κοτζιάς παραιτήθηκε και ο Ν. Μπουσάτι «απομακρύνθηκε» (!).

Στο μεταξύ, η Τουρκία, η οποία έχει σημαντική επιρροή στα Τίρανα, κατέβαλε συστηματικές προσπάθειες για να σαμποτάρει την υπογραφή της συμφωνίας, ενώ, εξαιτίας της σκληρής κόντρας που εκδηλώθηκε τότε μεταξύ του Αλβανού προέδρου, Ιλιρ Μέτα, και του πρωθυπουργού της χώρας, Εντυ Ράμα, η συμφωνία δεν υπογράφτηκε.

Το 2009, και πάλι, αντίστοιχη συμφωνία για ΑΟΖ-θαλάσσιες ζώνες που είχε υπογράψει η κυβέρνηση ΝΔ του Κώστα Καραμανλή με τα Τίρανα, τελικώς δεν επικυρώθηκε από την Αλβανία, επειδή την τορπίλισε ο τότε επικεφαλής της αντιπολίτευσης, Ε. Ράμα.

Προαπαιτούμενο

Να σημειωθεί ότι απαραίτητη προϋπόθεση για την έναρξη της ενταξιακής διαδικασίας της Αλβανίας στην ΕΕ, είναι η επίλυση των διαφορών της με τους γείτονές της και η υιοθέτηση κανόνων καλής γειτονίας.

Ως εκ τούτου, η Ελλάδα επιβάλλεται να καταστήσει σαφές στη γείτονα ότι ο δρόμος για την ΕΕ περνάει από την Αθήνα.

Εντύπωση προκαλεί, ωστόσο, το γεγονός ότι ουκ ολίγοι, τόσο στην Αθήνα όσο και στις Βρυξέλλες, θέλουν να δώσουν «λευκή επιταγή» στα Τίρανα, ούτως ώστε να λάβει η Αλβανία το διαβατήριο για την ΕΕ, δίχως να έχουν διευθετηθεί τα ελληνο-αλβανικά.

Η ανοικτή ατζέντα

Τα εκκρεμή θέματα μεταξύ των δύο χωρών είναι τα εξής:

1. Κατάργηση του εμπόλεμου. Οσο κι αν φαίνεται απίστευτο, η Ελλάδα και η Αλβανία, παρά τις στενές σχέσεις γειτονίας τους, τυπικώς, φαίνονται να είναι σε εμπόλεμη κατάσταση.

Κάτι που εκκρεμεί από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, και κατόπιν, με τον Ψυχρό Πόλεμο.

2. Θαλάσσιες ζώνες. Σύμφωνα με πληροφορίες, η συμφωνία υπολογιζόταν να έχει υπογραφεί το Μάιο του 2018.

Λέγεται, μάλιστα, ότι είχε προγραμματιστεί η υπογραφή της στην Αλβανία παρουσία του τότε πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα και του Αλβανού ομολόγου του Ε. Ράμα.

3. Ελληνική μειονότητα. Παρ’ ότι έχουν γίνει αρκετές αλλαγές στην αλβανική νομοθεσία, εκτιμάται ότι υπάρχουν αρκετά και σοβαρά ζητήματα που μένουν να επιλυθούν προς την κατεύθυνση της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των μειονοτήτων στην γείτονα, και, βέβαια, της ελληνικής μειονότητας.

4. Χερσαία σύνορα. Εκκρεμεί συμφωνία των δύο πλευρών για πρόληψη μεθοριακών επεισοδίων, καθώς και συμφωνία για τις μεθοριακές πυραμίδες.

Αξιον ενδιαφέροντος είναι ότι, στο παρελθόν, ορισμένοι «κύκλοι» στο ελληνικό υπουργείο Αμυνας «αντιστέκονταν» τόσο στην άρση του εμπολέμου, όσο και στη διευθέτηση για τις πυραμίδες. Αγνωστο είναι τι θα πράξουν τώρα.

5. Σχολικά εγχειρίδια. Σε αυτό τον τομέα έχει γίνει αρκετή δουλειά και έχουν επέλθει συγκλίσεις μεταξύ των δύο πλευρών.

Ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν διαφορές.

Μεταξύ των άλλων, η ελληνική πλευρά επιμένει κατηγορηματικά να βγουν από τα αλβανικά σχολικά βιβλία (ιστορίας και γεωγραφίας, ως επί το πλείστον) οι κάθε λογής αναφορές και χάρτες, όπου γίνεται λόγος για “αλβανικές περιοχές της Ελλάδας” και για γεωγραφικές περιοχές που εμφανίζονται με τον όρο «Τσαμουριά».

Η αλβανική πλευρά, από την άλλη, επιμένει στη μη χρήση του όρου «Βόρειος Ηπειρος» για τις περιοχές της Νοτίου Αλβανίας, όπου ζει η ελληνική μειονότητα.

6. Ελληνικά στρατιωτικά νεκροταφεία. Ηδη, το 2018 ξεκίνησαν εργασίες εκταφής των οστών των Ελλήνων στρατιωτικών που έπεσαν κατά τον ελληνο-ιταλικό πόλεμο και πολλοί εξ’ αυτών ετάφησαν σε κοιμητήρια, τα οποία διαμορφώθηκαν τότε.

Να σημειωθεί ότι τα Τίρανα, επί πολλές δεκαετίες, αρνούνταν να γίνουν νεκροταφεία στην Νότιο Αλβανία και να ταφούν εκεί τα οστά των νεκρών, με το σκεπτικό ότι κάτι τέτοιο σηματοδοτεί «οριοθέτηση» εδαφικών απαιτήσεων της Ελλάδας έναντι της γείτονος χώρας. Η θέση αυτή ήταν ιδιαίτερα έντονη κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου.

Στην ατζέντα, τέλος, υπάρχει σειρά διαδικαστικών μεν, αλλά σημαντικών ζητημάτων, που αφορούν την καθημερινότητα των εκατοντάδων χιλιάδων Αλβανών που ζουν ως μετανάστες στην Ελλάδα ή πηγαινοέρχονται στις δύο χώρες ως εργαζόμενοι.

lawandorder.gr