Διατροφή και γιορτές: Μύθοι, αλήθειες και στερεότυπα – Tips για να μην πάρετε κιλά

Η περίοδος των Χριστουγέννων, για αρκετούς ανθρώπους, αποτελεί πρόκληση σχετικά με τη διατροφή, το βάρος και κατ’ επέκταση την ψυχική και σωματική υγεία τους. Η μακρά περίοδος των Χριστουγεννιάτικων εορτών δημιουργεί πρόσφορο έδαφος για παρατεταμένη κατανάλωση φαγητού, αδράνεια και καθιστική ζωή. Πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι ήδη από τη τελευταία εβδομάδα του Νοεμβρίου η κατανάλωση φαγητού, αλκοόλ και γλυκισμάτων αυξάνεται με γεωμετρική πρόοδο. Ανήμερα των Χριστουγέννων ένα άτομο μπορεί να καταναλώσει 6000 θερμίδες δηλαδή τρεις φορές περισσότερες από τη συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη. Στα χαρακτηριστικά αυτής της περιόδου προστίθενται ένας πιο χαλαρός τρόπος ζωής καθώς επίσης και η αύξηση των κοινωνικών εκδηλώσεων, καταστάσεις που αναπόφευκτα συνδέονται με αυξημένη κατανάλωση ενέργειας. Η αύξηση αυτή προκύπτει συνήθως από τη διαθεσιμότητα μεγαλύτερης ποικιλίας τροφίμων (τα περισσότερα από τα οποία είναι πλούσια σε θερμίδες, λιπαρά, ζάχαρη, αλάτι), την αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ, τις μεγαλύτερες μερίδες φαγητού και τη χαλαρή, παρατεταμένη κατανάλωση φαγητού με φίλους και συγγενείς. Ακόμα και τα οικογενειακά γεύματα αποτελούν μία πρόκληση για την διατροφική μας εγκράτεια. Ως εκ τούτου, η αύξηση του βάρους κατά τουλάχιστον 1-2 κιλά αποτελεί το σύνηθες. Αν ωστόσο, δεν κινητοποιηθούμε έγκαιρα ώστε να μειώσουμε το περιττό βάρος μετά τις γιορτές, χρόνο με το χρόνο αυξάνεται όλο και περισσότερο.

Στα εφετινά Χριστούγεννα, ο περιορισμός των εκδηλώσεων και των κοινωνικών επαφών, σίγουρα αλλάζει το τοπίο. Στο βαθμό που καταφέρουμε να διαχειριστούμε αποτελεσματικά τον κατ’ οίκον περιορισμό, αποφεύγοντας την υπερκατανάλωση φαγητού και αλκοόλ, ο έλεγχος του βάρους μας αποτελεί εφικτό και ρεαλιστικό σενάριο.

Πώς να οργανώσουμε τη διατροφή μας τα Χριστούγεννα για να απολαύσουμε τις γιορτές χωρίς άγχος και στερήσεις!

1. Λίστα προϊόντωνΗ οργάνωση των προμηθειών και η κατάρτιση λίστας για τις αγορές μας αποτελούν βασική αρχή στον προγραμματισμό των γευμάτων και στη διαχείριση των τροφίμων και της ποσότητας προς κατανάλωση. Η προσβασιμότητα σε αφθονία προϊόντων στο σπίτι, όπου και περνάμε το περισσότερο χρόνο, παίζει καταλυτικό ρόλο στην κατανάλωση. Συνεπώς, η λίστα για τα ψώνια μας μπορεί να μας βοηθήσει να αποφύγουμε άσκοπες αγορές, άρα και την υπερκατανάλωση.

2. Υγιεινή και ασφάλεια τροφίμων

Ιδιαίτερη έμφαση χρειάζεται να δώσουμε τη περίοδο αυτή στην καθαριότητα και την υγιεινή τόσο των χεριών μας, όσο και της επιφάνειας παρασκευής των γευμάτων, των σκευών που μεταχειριζόμαστε για να μαγειρέψουμε και να σερβίρουμε τα γεύματα ιδίως όταν πρόκειται να γευματίσουμε με οικείους μας. Επίσης είναι σημαντικό να προσέξουμε την ποιότητα των προϊόντων που αγοράζουμε, να πλένουμε σχολαστικά τα φρέσκα προϊόντα όπως είναι τα φρούτα και τα λαχανικά, και να αποθηκεύουμε/ συντηρούμε ανάλογα με το τρόφιμο στις σωστές συνθήκες θερμοκρασίας.

3. Μαγείρεμα στο σπίτιΠροτιμούμε να μαγειρεύουμε στο σπίτι, αποφεύγοντας τις παραγγελίες, και θέτοντας ως στόχο τη βελτίωση της ποιότητας της προσωπικής μας διατροφής αλλά και της οικογένειάς μας. Το σπιτικό φαγητό είναι πιο υγιεινό και θρεπτικό σε σχέση με τα έτοιμα, συσκευασμένα τα οποία είναι πλούσια σε θερμίδες και δε γνωρίζουμε τι ακριβώς περιέχουν.

4. Απενοχοποίηση τροφώνΕίναι γεγονός ότι δεν υπάρχουν τροφές που μας παχαίνουν, όπως δεν υπάρχουν και τροφές που μας αδυνατίζουν. Καταναλώνοντας με μέτρο και επιλέγοντας τη σωστή ποσότητα για τις ανάγκες μας , μπορούμε να απολαμβάνουμε όλες τις τροφές στο πλαίσιο της διατροφής μας χωρίς τύψεις και χωρίς να στερούμαστε τις αγαπημένες μας γεύσεις.

5.Φυσική δραστηριότητα

Η άσκηση είναι σημαντική για τη σωματική και ψυχική μας υγεία και αποτελεί αντίδοτο στη δύσκολη συναισθηματική περίοδο που βιώνουμε κατά τη περίοδο της καραντίνας, βασικά χαρακτηριστικά της οποίας είναι ο περιορισμός, η κοινωνική απόσταση και αποξένωση. Η σωματική δραστηριότητα είναι ένας επιπλέον τρόπος για να διακινήσουμε θετικά συναισθήματα, να αλλάξουμε παραστάσεις και να ενεργοποιήσουμε το μεταβολισμό μας. Έτσι δημιουργούμε αντίβαρο στην αυξημένη κατανάλωση φαγητού/ αλκοόλ, και συνεπώς αποφεύγουμε την αύξηση βάρους ακόμα και αν φάμε ή πιούμε κάτι παραπάνω.

Σπάστε τα στερεότυπα και αποκτήστε τον έλεγχο της διατροφής σας τα Χριστούγεννα

Ένα σημαντικό ποσοστό των ανθρώπων δείχνει να έχει διαμορφώσει συνήθειες σχετικά με τη διατροφική τους κουλτούρα θεωρώντας ότι κατά τη διάρκεια του έτους μπορούν να συμψηφίζουν την αύξηση και τη μείωση τους βάρους τους αναλογικά, εναλλάσσοντας δηλαδή κατά το δοκούν τις περιόδους αυστηρής δίαιτας και υπερφαγίας. Πρακτικά, πριν την περίοδο των εορτών, επιλέγουν να στερούνται μιας κανονικής και ισορροπημένης διατροφής διαμορφώνοντας έτσι ένα πλαίσιο όπου θα έχουν το περιθώριο να καταναλώσουν περισσότερο κατά την περίοδο των εορτών. Άλλοι, ενόψει των Χριστουγέννων, επιλέγουν να καταφύγουν στην υπερβολική άθληση ως μέσο αντισταθμιστικό στην επαναφορά του βάρους τους κυρίως μετά από υπερφαγία. Άλλοι πάλι υιοθετούν το «δε βαριέσαι…μια ζωή την έχουμε» και το «όσα πάνε και όσα έρθουν…» ως μότο των ημερών άροντας αυτοπεριορισμούς και καταφεύγοντας σε υπερβολές πολλαπλών γευμάτων και υπερβολικής κατανάλωσης αλκοόλ. Επίσης μια κατηγόρια ανθρώπων ενδίδει στην υπερφαγία κατά την περίοδο των εορτών δημιουργώντας στους εαυτούς τους ένα άλλοθι, για να μην πούμε το πρόσχημα, ότι θα ξεκινήσουν δίαιτα με το νέο έτος. Τέλος η ψευδαίσθηση ότι τα Χριστούγεννα αποτελούν μία περίοδο απόλυτης χαράς, ευτυχίας και χαλάρωσης κατά την οποία όλα επιτρέπονται, και κυρίως η υπερφαγία, είναι επίσης μία ιδεοληψία που οδηγεί αναπόδραστα σε αδιέξοδο και ματαίωση.

Τα ως άνω στερεότυπα μπορούν να υποβάλλουν και να καθυποτάξουν τους ανθρώπους σε ένα φαύλο κύκλο όπου δεν υπάρχει το περιθώριο να κατανοήσουν τις πραγματικές ανάγκες σχετικά με τη ρύθμιση του βάρους, τη προαγωγή της σωματικής και της ψυχικής τους υγείας. Οι εναλλαγές από τη στέρηση στην υπερφαγία, και τούμπαλιν, δεν αποτελούν ενδεδειγμένο μοντέλο διατροφής για την επίτευξη μίας σταθερής, φυσιολογικής διατροφικής στάσης και συμπεριφοράς, και την σταθεροποίηση ενός φυσιολογικού βάρους. Επιπλέον, η υπερβολή και η επιλογή των άκρων σε ένα τόσο ζωτικής σημασίας θέμα όπως η διατροφή μας, μπορεί να αποδιοργανώσει και αποσυντονίσει τους ομοιοστατικούς μηχανισμούς που ρυθμίζουν το βάρος και άλλες λειτουργίες του οργανισμού μας.

Τα Χριστούγεννα πράγματι είναι μία πρώτης τάξεως ευκαιρία να συναντήσουμε οικεία πρόσωπα, να χαλαρώσουμε, να ηρεμήσουμε και να ξεκουραστούμε. Ταυτόχρονα, μας δίνεται η δυνατότητα να αναστοχαστούμε, να κάνουμε την αυτοκριτική μας, να εσωτερικεύσουμε και να επεξεργαστούμε σκέψεις, ιδέες και προβληματισμούς και τέλος να επαναπροσδιορίσουμε τους στόχους μας, στους οποίους θα πρέπει να συμπεριλαμβάνονται η σωματική και ψυχική μας υγεία που άλλωστε είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ισορροπημένη διατροφή. Κοινός παρανομαστής των ως άνω αλλά και συνταγή ψυχικής ισορροπίας, ευδιαθεσίας και ευεξίας αποτελεί το όριο που θα θέσουμε στην περίοδο των Χριστουγέννων σχετικά με τις διατροφικές μας επιλογές.

«Μέτρον άριστον»

Καλές γιορτές, με υγεία!