Ελληνοτουρκικά: Θέμα «EGAYDAAK» θέτει επίσημα η Τουρκία αμφισβητώντας την ελληνική κυριαρχία νησιών

Εκτός από θέμα «αποστρατικοποίησης» 18 νησιών του Αιγαίου, η Τουρκία θέτει και ζήτημα… EGAYDAAK. Δηλαδή νησιών, νησίδων και βραχονησίδων στο Αιγαίο και Κρητικό Πέλαγος, που τα τελευταία χρόνια η Τουρκία αμφισβητεί ευθέως την ελληνική κυριαρχία τους.

Στις χθεσινές του δηλώσεις από το Κας, απέναντι ακριβώς από το Καστελόριζο, ο Τούρκος υπουργός Άμυνας Χουλουσί Ακάρ, επανέλαβε με τον πιο επίσημο τρόπο τους τουρκικούς ισχυρισμούς, για την περιβόητη λίστα EGAYDAAK, αρκτικόλεξο της φράσης «Egemenligi Anlasmalarla Yunanistan’a Devredilmemis Ada Adacιkve Kayalιklar», δηλαδή «νησιά, νησίδες και βραχονησίδες των οποίων η κυριότητα δεν παραχωρήθηκε στην Ελλάδα με διεθνείς συμφωνίες και συνθήκες». Με βάση όσα έχουν γίνει γνωστά, η λίστα αυτή περιλαμβάνει 152 νησιά, νησίδες και βραχονησίδες του Αιγαίου και Κρητικού Πελάγους, που η Τουρκία επιδιώκει να «γκριζάρει» στο πλαίσιο των νέο-οθωμανικών σχεδιασμών του προέδρου Ερντογάν.

«Υπάρχουν νησιά νησίδες και βραχονησίδες των οποίων η κυριαρχία δεν έχει μεταβιβαστεί στην Ελλάδα με κάποια συμφωνία. Εδώ είναι το άνοιγμα EGAYDAAK. Εδώ δυστυχώς οι Έλληνες γείτονές μας συμπεριφέρονται εξαιρετικά εγωιστικά ερμηνεύοντας το δίκαιο κατά το δοκούν και πρέπει να συζητήσουμε αυτή την κατάσταση, τη μεταβίβαση της κυριότητας μέσω συνθηκών, ενώ πρέπει να ανακτήσουμε τα δικαιώματά μας και το δικαίωμά μας εδώ. Τα δικαιώματά μας και του δίκαιο μας πρέπει να αναγνωριστούν. Το θέμα αυτό το θέλουμε ξανά και ξανά στην επικαιρότητα και το παρακολουθούμε» δήλωσε απαντώντας σε σχετική ερώτηση ο Ακάρ, ο οποίος επανέλαβε πως η Τουρκία επιδιώκει τον διάλογο με την Ελλάδα, την ίδια ώρα που είναι αποφασισμένη να υποστηρίξει τους ισχυρισμούς της περί EGAYDAAK.

«Για αυτό το λόγο κάποιες δραστηριότητες και εργασίες που γίνονταν μέχρι σήμερα, ζητάμε να γίνονται σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και με τις αποφάσεις των δικαστηρίων. Ζητάνε να μην παραβιάζεται το δικαίωμά μας και το δίκιο μας και να μην επιτρέπουν εδώ τετελεσμένα. Στο σημείο αυτό θα ολοκληρώσουμε τις εργασίες μας και σίγουρα στο τέλος θα αποσπάσουμε αποτέλεσμα. Στο θέμα αυτό η τουρκική Δημοκρατία είναι απόλυτα αποφασισμένη. Εμείς υποστηρίζουμε το διάλογο. Αυτό επιθυμώ να το εκφράσω εξαρχής» δήλωσε ο Ακάρ.

Οι «γκρίζες» ζώνες της Άγκυρας

Η θεωρία των «γκρίζων ζωνών» στο Αιγαίο Πέλαγος, τέθηκε για πρώτη φορά μετά το 1996 και την κρίση στις βραχονησίδες Ίμια, όταν η Τουρκία με διπλωματική διακοίνωση προς την Ελλάδα, μίλησε ευθέως για έναν απροσδιόριστο αριθμό νησιών, για τα οποία δεν υπάρχει ξεκάθαρο νομικό καθεστώς. Ένα χρόνο νωρίτερα (8/6/1995) είχε προηγηθεί το περιβόητο casus belli, σε περίπτωση που η Ελλάδα προχωρούσε στην επέκταση των χωρικών της υδάτων στα 12 ναυτικά μίλια, σύμφωνα με την Διεθνή Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας του 1982. Επόμενη κίνηση της Άγκυρας ήταν η πλήρη καταγραφή των «γκρίζων» ισχυρισμών τους, κωδικοποιώντας τις αμφισβητούμενες περιοχές στην περιβόητη λίστα «EGAYDAAK», που περιλαμβάνει συνολικά 152 νησιά, νησίδες και βραχονησίδες στο Θρακικό, Αιγαίο, Κρητικό και Λιβυκό Πέλαγος. Η λίστα των διεκδικήσεων του «EGAYDAAK», συμπεριλήφθηκε στα εγχειρίδια της Ακαδημίας Πολέμου και από τότε αποτελεί ουσιαστικά δόγμα της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής. Αξίζει να σημειωθεί πως οι «γκρίζες ζώνες» – και η τουρκική επιχειρηματολογία γύρω από αυτές- τέθηκαν από κεμαλικές – κοσμικές τουρκικές κυβερνήσεις με το «ΟΚ» της στρατιωτικής ηγεσίας που τη δεκαετία το 1990 ήταν πανίσχυρες.

Η Τουρκία υποστηρίζει πως στη Συνθήκη της Λωζάνης (1923) με την οποία επικυρώθηκε η ελληνική κυριαρχία στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου -τα οποία είχαν απελευθερωθεί κατά τον Α’ Βαλκανικό Πόλεμο του 1912-1913- όπως επίσης και στη Συμφωνία Ειρήνης των Παρισίων (1947), με την οποία η ηττημένη Ιταλία παραχώρησε στην Ελλάδα την κυριαρχία της Δωδεκανήσου, υπάρχουν νησιά, νησίδες και βραχονησίδες με αμφισβητούμενο καθεστώς αφού δεν αναφέρονται ονομαστικά στις συνθήκες αυτές. Οι τουρκικοί ισχυρισμοί ωστόσο απορρίπτονται από τις ίδιες τις συνθήκες, που τα τελευταία χρόνια ο πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν έχει θέσει ευθέως ζήτημα αναθεώρησης τους.