Κρίσιμη Σύνοδος στις Βρυξέλλες: Στόχος να καταπολεμηθεί η ύφεση και να μπει «φρένο» στον Ερντογάν  

Με δύο από τα σημαντικότερα ζητήματα της τρέχουσας περιόδου στην ατζέντα της, όπως είναι η προσπάθεια ανάκαμψης των ευρωπαϊκών οικονομίων μέσω των κονδυλίων που θα μοιραστούν την επόμενη επταετία καθώς και οι συνεχείς προκλήσεις της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο, συνέρχεται σήμερα, Παρασκευή, και αύριο, Σάββατο, η Σύνοδος Κορυφής των 27 ηγετών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Πρόκειται για την πρώτη δια ζώσης συνεδρίαση μετά το ξέσπασμα της πανδημίας του κορωνοϊού. Και από πολλές πλευρές χαρακτηρίζεται ως μείζονος σημασίας τόσο για την Ελλάδα, όσο και για ολόκληρη την Ευρώπη. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναμένεται να δώσει διπλή σκληρή μάχη, διεκδικώντας, αφενός, κοινοτικά κονδύλια ύψους 60 δισ. ευρώ (32 από το Ταμείο Ανάκαμψης και 28 από τον κοινοτικό προϋπολογισμό) και, αφετέρου, συμφωνία σε κατάλογο με ευρωπαϊκές κυρώσεις κατά της Άγκυρας.

Κυρίαρχο θέμα της Συνόδου είναι η έγκριση της πρότασης που υπέβαλε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για το υπό ίδρυση Ταμείο Ανάκαμψης, που θα προβλέπεται να προικοδοτηθεί με το ποσό των 750 δισ. ευρώ, καθώς και η διαμόρφωση του νέου Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου 2021-2027, δηλαδή του κοινοτικού προϋπολογισμού για την επόμενη επταετία.

Η γερμανική προεδρία που ξεκίνησε στις αρχές Ιουλίου δεν έχει καταφέρει μέχρι στιγμής να γεφυρώσει τις μεγάλες διαφωνίες που υπάρχουν κυρίως ανάμεσα στις χώρες του Βορρά που συνεισφέρουν στον κοινοτικό προϋπολογισμό και θέλουν λιγότερα κονδύλια τα οποία να δίνονται με δανειακές συμβάσεις και στις χώρες του Νότου που επιμένουν για περισσότερα κονδύλια που να διατίθενται κατά κύριο λόγο ως επιχορηγήσεις με στόχο την καταπολέμηση της ύφεσης που επέφερε η πανδημία και χωρίς να επιβαρυνθούν τα ήδη υπερχρεωμένα κράτη με νέα δυσβάστακτα δανειακά βάρη.

Πιέσεις για κατάλογο κυρώσεων

Στο περιθώριο, ωστόσο, της συνεδρίασης των 27 θα τεθεί και το ζήτημα των τουρκικών προκλήσεων που τίθεται από την Ελλάδα και την Κύπρο, αλλά φαίνεται πως απασχολεί πλέον και άλλες ευρωπαϊκές δυνάμεις, όπως η Γαλλία αλλά εσχάτως και η Γερμανία. Σε αυτό το πλαίσιο, πληροφορίες από τις Βρυξέλλες αναφέρουν ότι ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ πρότεινε να διεξαχθεί στο περιθώριο της Συνόδου πενταμερής συνάντησης με τη συμμετοχή του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, της Γερμανίδας καγκελαρίου Άνγκελα Μέρκελ, του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν, του Σαρλ Μισέλ και της προέδρου της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

Οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν ότι έχει γίνει προκαταρκτική συζήτηση, αλλά δεν έχει οριστικοποιηθεί αν η συνάντηση θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή ή το Σάββατο, κάτι που συναρτάται και από την τροπή που θα λάβουν οι διαβουλεύσεις για το Ταμείο Ανάκαμψης που αποτελεί ένα πολύ ακανθώδες ζήτημα με πολλές αντιθέσεις ανάμεσα στις 27 χώρες.

Ο Έλληνας πρωθυπουργός παρεμβαίνοντας στην προπαρασκευαστική Σύνοδο των ηγετών του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, η οποία πραγματοποιήθηκε το απόγευμα της Πέμπτης μέσω τηλεδιάσκεψης, υπογράμμισε ότι η απόφαση για την Αγία Σοφία είναι ενδεικτική για τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζει η Τουρκία τις διεθνείς συμφωνίες, τον αλληλοσεβασμό και τον διαθρησκευτικό διάλογο. Επέμεινε δε ότι ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ για την Εξωτερική Πολιτική Ζοζέπ Μπορέλ θα πρέπει να προχωρήσει στην κατάρτιση της λίστας με τις πιθανές κυρώσεις που θα επιβληθούν στην Άγκυρα.

Οι ελληνικές θέσεις για τα κονδύλια

Αναφορικά με το Ταμείο Ανάκαμψης, ο Κυριάκος Μητσοτάκης προσέρχεται στη σημερινή Σύνοδο με τη θέση ότι η Ευρώπη «δεν πρέπει να κάνει για άλλη μια φορά πολύ λίγα, πολύ αργά». Σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχε τη Δευτέρα τηλεφωνικά με τον Πρόεδρο του Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, προς τον οποίο επανέλαβε τις ελληνικές θέσεις και τόνισε ότι «μετά το τέλος της Συνόδου δεν πρέπει, να γυρίσουμε στις πατρίδες μας χωρίς μία λύση κοινής αποδοχής». Οι αγορές -επισήμανε- έχουν ήδη υποδεχθεί πολύ θετικά την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και περιμένουν την εφαρμογή της.

Στις διαβουλεύσεις αυτές, η Ελλάδα προσέρχεται συνοψίζοντας τις θέσεις της σε τρεις άξονες:

Πρώτον, να διατηρηθεί το ύψος των ενισχύσεων που πρότεινε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Δεύτερον, να διατηρηθεί η προτεινόμενη από την Επιτροπή αναλογία επιχορηγήσεων και δανείων, ώστε κεντρικός κορμός των ενισχύσεων να είναι επιχορηγήσεις και όχι ο δανεισμός, και

Τρίτον, να μην υπάρξουν πρόσθετες ειδικές προϋποθέσεις για την ενίσχυση μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης, παρά μόνο όσες ήδη προβλέπονται στις Συνθήκες και στο Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης.

Αναφορικά με το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο 2021-2027, τόσο οι αρχικές όσο και οι συμβιβαστικές προτάσεις κρίνονται γενικά ικανοποιητικές για την Ελλάδα. Όμως είναι ξεκάθαρο, όπως δήλωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας ότι οι Ευρωπαίοι Ηγέτες πρέπει να δείξουν στην πράξη, ότι εννοούν ότι λένε.

Για παράδειγμα, εξήγησε, όταν τα κράτη-μέλη και οι Ευρωπαίοι πολίτες αντιλαμβάνονται ότι ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ευρώπη είναι οι προσφυγικές-μεταναστευτικές ροές, τότε ο Προϋπολογισμός για το Ταμείο Ασύλου δεν πρέπει να είναι «κολοβός», αλλά επαρκής για να αντιμετωπίσει μια τόσο μεγάλη πρόκληση. Επίσης, όταν η κλιματική αλλαγή είναι παγκόσμια πρόκληση και χρειάζεται άμεσες απαντήσεις τόσο για τον μετριασμό, όσο και για την προσαρμογή σε αυτήν, τότε οι πόροι που διατίθενται για αυτό τον σκοπό πρέπει, επίσης, να είναι επαρκείς.

Σύμφωνα με τον κ. Πέτσα, οι ελληνικές θέσεις υιοθετούνται από τη μεγάλη πλειοψηφία των εταίρων μας. Ωστόσο, πρόσθεσε, «παραμένουν ακόμη διαφωνίες ορισμένων κρατών και καταβάλλεται προσπάθεια να γεφυρωθούν. Θεωρούμε επιτακτική την ανάγκη να ανταποκριθεί η Ευρώπη, το ταχύτερο δυνατό, στις προκλήσεις των καιρών. Έτσι ώστε να ανακάμψουν το ταχύτερο δυνατό οι ευρωπαϊκές οικονομίες και να στηριχθούν οι εργαζόμενοι. Και βέβαια να δικαιωθούν οι εκφραστές του ευρωπαϊκού οράματος και να περιθωριοποιηθούν οι λαϊκιστές που τρέφονται από τις αποτυχίες».