Τσαβούσογλου για Καστελόριζο: Οι Έλληνες μας λένε, ας ξεκινήσουμε τη διαπραγμάτευση, και θα τα …βρούμε

Τη συνήθη φρασεολογία της Άγκυρας περί μαξιμαλιστικών απαιτήσεων της Ελλάδας και της Κύπρου, επανέλαβε ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Μεβλουτ Τσαβούσογλου.

Ειδικότερα, στο πλαίσιο σεμιναρίου για την Ανατολική Μεσόγειο που διοργάνωσε το Πανεπιστήμιο, Akdeniz, στην Αττάλεια, παρόντος, όπως είπε ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, και του Λίβυου ομολόγου του, ο Μ.Τσαβούσγλου:

• Ισχυρίστηκε ότι η Αθήνα διαμηνύει στην Τουρκία πως οι «μαξιμαλιστικοί» στόχοι που θέτει, είναι προς δημόσια κατανάλωση, αλλά, όταν οι δύο πλευρές καθίσουν στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης θα τα βρούν.
• Εμφανίζεται ευθέως υπέρ των δύο κρατών στην Κύπρο, απορρίπτοντας ανοικτά αυτή τη φορά την επίλυση του Κυπριακού στη βάση της διζωνικής – δικοινοτικής Ομοσπονδίας. Μια βάση, πάνω στην οποία διεξάγονται συζητήσεις πολλά χρόνια τώρα, και στηρίζεται στις αποφάσεις του ΟΗΕ.
• Υποστηρίζει ότι κράτη – μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης προσφέρονται ως διαμεσολαβητές στα ελληνο-τουρκικά, προκειμένου να καθίσουν οι δύο πλευρές στο τραπέζι.
• Επαναφέρει την ατζέντα – πακέτο που θέλει να επιβάλλει η Άγκυρα σε έναν ενδεχόμενο ελληνο-τουρκικό διάλογο, όπου, εκτός της ΑΟΖ και της υφαλοκρηπίδας, θα περιλαμβάνονται και άλλα ζητήματα, όπως η «αποστρατιωτικοποίηση» ελληνικών νησιών, το εύρος του εναερίου χώρου, κ.ο.κ.

Ζητήματα που θέτει με κάθε ευκαιρία η Άγκυρα και μάλιστα με έμπρακτους τρόπους, όπως μέσω της παρουσίας πολεμικών πλοίων της, αεροπορικών παραβιάσεων, Navtex, κ.ο.κ.

Είπε, μάλιστα, πως η Ελλάδα είναι εκείνη που δεν θέλει την προσφυγή στο διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, διότι, όπως ανέφερε «φωτογραφίζοντας» το Καστελόριζο, ξέρει ότι οι αποφάσεις δεν θα είναι υπέρ της.

• Επέρριψε τις ευθύνες στην Ελλάδα, διότι, όπως ισχυρίστηκε, ενώ είχε συμφωνηθεί να υπάρξει κοινό ανακοινωθέν μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας για να αρχίσει ο ελληνο-τουρκικός διάλογος, και ειδικότερα οι διερευνητικές επαφές, αθέτησε τη συμφωνία.

Καστελόριζο

Κατά την πεπατημένη πρακτική της Άγκυρας, ο Μ.Τσαβούσογλου επέρριψε στην Ελλάδα τις ευθύνες για τις «εντάσεις» που προκαλούνται στην περιοχή, εξαιτίας των «μαξιμαλιστικών θέσεών» της.

Ειδικότερα, στην περίπτωση του Καστελόριζου, το οποίο, όπως είπε, «έχει έκταση μόλις 10 τετραγωνικά χιλιόμετρα και βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής από την ηπειρωτική μας χώρα», ο ίδιος, αναφερόμενος στη θέση της Άγκυρας ότι δεν μπορεί το νησί να κλείνει της έξοδο της Τουρκίας στη Μεσόγειο, ισχυρίστηκε ότι, «όταν εξηγούμε τη θέση μας στην Ελλάδα, μας λένε: «Απλά θα ξεκινήσουμε και τελικά θα βρούμε κοινό έδαφος. Γι’ αυτό ακολουθούμε μια τέτοια μαξιμαλιστική προσέγγιση στην αρχή».

Βέβαια, ο Μ.Τσαβούσογλου ξεχνάει, προφανώς σκοπίμως, ότι η Τουρκία δεν αμφισβητεί μόνον το δικαίωμα του συμπλέγματος του Καστελόριζου, το οποίο είναι κατοικημένο νησί, σε υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ, αλλά αμφισβητεί αυτό το δικαίωμα, που απορρέει από το διεθνές Δίκαιο, σχεδόν σε όλα τα ελληνικά νησιά, ακόμα και στα μεγάλα.

Το διεθνές Δικαστήριο

Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, επίσης, εμμέσως πλην σαφέστατα, ανέφερε ότι η Τουρκία, σε έναν ενδεχόμενο διάλογο, θέλει να θέσει ένα πακέτο ζητημάτων και όχι απλά το ζήτημα της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ που ζητάει η Ελλάδα.

«Η ΕΕ -είπε χαρακτηριστικά- μας ρωτά γιατί δεν θέλουμε να φέρουμε αυτό το ζήτημα στο Διεθνές Δικαστήριο.

Ωστόσο, εκπλήσσονται όταν τους λέμε ότι πρώτα πρέπει να υπογραφεί μια προκαταρκτική συμφωνία (σ.σ. προσύμφωνο) μεταξύ της Ελλάδας και ημών προτού μπορέσουμε να την φέρουμε στο Διεθνές Δικαστήριο.

Αναγνωρίζει η Ελλάδα τις εξουσίες του Διεθνούς Δικαστηρίου σε αυτά τα θέματα; Όχι. Δεν το αναγνωρίζει σε θέματα που σχετίζονται με ζώνες θαλάσσιας δικαιοδοσίας, με τον εναέριο χώρο και με το καθεστώς αποστρατικοποιημένων νησιών.

Γιατί; Διότι η Ελλάδα γνωρίζει ότι, όταν φτάσουμε εκεί, θα υπάρξουν αρνητικές αποφάσεις σχετικά με τις μαξιμαλιστικές αξιώσεις τους».

Διάσκεψη για την Α.Μεσόγειο

Γι’ αυτό το λόγο, συνέχισε, ο Ταγίπ Ερντογάν «πρότεινε στην ΕΕ τη διοργάνωση μιας κοινής διάσκεψης κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.

Προτείναμε να συμμετάσχουν στη διάσκεψη όλες οι χώρες με εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην περιοχή, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που δεν έχουν ακτογραμμή στη Μεσόγειο.

Αυτήν τη στιγμή συνεργαζόμαστε με την ΕΕ επ’ αυτής της διαδικασίας».

Πρόκειται για την τουρκική πρόταση να πραγματοποιηθεί Διάσκεψη για την Ανατολική Μεσόγειο. Σε αυτήν, η Άγκυρα ζητάει να μετάσχουν και τα κατεχόμενα της Κύπρου.

Ωστόσο, παρ’ ότι αρχικά η πρόταση φέρεται να βρήκε ευήκοον ους σε κύκλους ΕΕ, τις τελευταίες εβδομάδες, σύμφωνα τουλάχιστον με τις επίσημες δηλώσεις Ευρωπαίων αξιωματούχων, εξαιτίας της συνεχιζόμενης επιθετικής πρακτικής της Τουρκίας, έχει παραπεμφθεί στις καλένδες.

Να σημειωθεί ότι σε αυτή τη Διάσκεψη, κατά πληροφορίες, πιεζόταν να λάβει μέρος και η Ελλάδα.

Οι διερευνητικές επαφές

Ο Μ.τσαβούσογλου, επίσης, ισχυρίζεται ότι η Αθήνα είχε συμφωνήσει στην έναρξη του ελληνο-τουρκικού διαλόγου, αλλά λίγο προτού ξεκινήσει, άλλαξε τακτική.

Ειδικότερα είπε: «Είχαμε προβεί σε βήματα για την έναρξη διερευνητικών συνομιλιών; Στην πραγματικότητα, η Ελλάδα και εγώ συμφωνήσαμε σε μια κοινή ανακοίνωση. Λίγες ώρες πριν την έκδοση της ανακοίνωσης, όμως, υπέγραψε συμφωνία με την Αίγυπτο».

Ως γνωστόν, φέτος τον Ιούνιο, κατόπιν γερμανικής πρωτοβουλίας, συναντήθηκαν στο Βερολίνο η επικεφαλής του διπλωματικού γραφείου του πρωθυπουργού, Ελένη Σουρανή, και ο χαρακτηριζόμενος ως το «δεξί χέρι» του Ερντογάν, Ιμπραήμ Καλίν.

Μάλιστα, αυτή τη συνάντηση που είχε χαρακτηριστεί ως «μυστική», ήταν ο ίδιος ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου που την «έκαψε», ανακοινώνοντάς την δημόσια.

Τώρα, ωστόσο, εμφανίζεται να υποστηρίζει, χωρίς ωστόσο να δίδει επαρκή στοιχεία, ότι ήταν αυτός που είχε συμφωνήσει με την Αθήνα για έναρξη των διερευνητικών επαφών (!).

Πράγματι, τον Ιούνιο, με αφορμή τη συνάντηση του Βερολίνου, είχε αναφερθεί ότι, με γερμανική διαμεσολάβηση, θα άνοιγε οσονούπω ο ελληνο-τουρκικός διάλογος.

Ωστόσο, εκείνη την περίοδο υπογράφτηκε η συμφωνία για τη μερική οριοθέτηση της ΑΟΖ Ελλάδας – Αιγύπτου. Κάτι που, υποτίθεται, στάθηκε η αιτία για να σταματήσει η διαδικασία έναρξης διαλόγου.

Σύμφωνα με μερίδα του τουρκικού Τύπου, «εγκέφαλος» της ελληνο-αιγυπτιακής συμφωνίας ήταν ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Μάϊκ Πομπέο.

Τότε, στα ΜΜΕ είχε αναφερθεί ότι το Βερολίνο ενοχλήθηκε σφόδρα από την ελληνο-αιγυπτιακή συμφωνία, διότι έτσι χάλασαν τα σχέδια διαμεσολάβησης του, ώστε να ξεκινήσει ελληνο-τουρκικός διάλογος.

Ανεξαρτήτως αυτού, ο Μ.Τσαβούσογλου λέγει ότι η Τουρκία δύο φορές απέσυρε το Oruc Reis, και τώρα πλέον «το πλοίο σταμάτησε», ενώ «ορισμένες χώρες έχουν δείξει πρόθεση μεσολάβησης» ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία. Έτσι, κατά τον ίδιον, «η Ελλάδα δεν έχει δικαιολογίες. Η χώρα που έχει αυτοπεποίθηση προσέρχεται σε διάλογο».

Η ΕΕ «μεσολαβητής»

Επιπλέον, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, ζητάει από την ΕΕ να παίξει το ρόλο του «έντιμου διαμεσολαβητή».

«Αντί να υποστηρίζει την Ελλάδα άνευ όρων -είπε- η ΕΕ θα πρέπει μιλήσει στην Ελλάδα και στην Ελληνοκυπριακή πλευρά. Πρέπει να είναι ένας έντιμος μεσολαβητής».

Και, αναφερόμενος στη σχέση ΕΕ – Τουρκίας, πρόσθεσε: «Είτε θα συνεχίσουμε τη συνεργασία μας με αμοιβαία κατανόηση των συμφερόντων μας σε πολλούς τομείς, όπως η μετανάστευση, η Τελωνειακή Ένωση, η απελευθέρωση των θεωρήσεων για τους Τούρκους πολίτες, είτε η ΕΕ, τασσόμενη στο πλευρό δύο κακομαθημένων μελών της, που τώρα τα υποστηρίζει και η Γαλλία, θα λάβει άδικες αποφάσεις και οι εντάσεις θα συνεχιστούν».

Μιλώντας, επίσης, για ενδεχόμενες ευρωπαϊκές κυρώσεις σε βάρος της Τουρκίας, ο Μ.Τσαβούσογλου είπε ότι «οι όποιες αποφάσεις της ΕΕ, ανεξάρτητα από κυρώσεις ή οτιδήποτε άλλο, δεν θα συμβάλλουν στην επίλυση των προβλημάτων. Δεν θα συμβάλουν στην επίλυση του προβλήματος ούτε στην Κύπρο ούτε στην Ανατολική Μεσόγειο. Αντίθετα, τα πράγματα θα αντιστραφούν».

Κάτι που πρακτικά δείχνει ότι η Αγκυρα εξακολουθεί να κουνάει το δάκτυλό της στην ΕΕ και, εμμέσως πλην σαφώς, να «προειδοποιεί» την ίδια, καθώς και την Ελλάδα και την Κύπρο, με κλιμάκωση.

Η ΕΕ, η οποία, κατά τον Μ.Τσαβούσογλου, «σήμερα θέλει να εμφανίζεται ως υπερασπιστής του διεθνούς Δικαίου, της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, υποστηρίζει άνευ όρων την ανομία της Ελλάδας. Αυτό δεν θα επιτρέψουμε να συμβεί. Ελπίζω ότι η ΕΕ και τα κράτη – μέλη της θα ενεργήσουν με βάση τη λογική», είπε, αναφερόμενος στην επικείμενη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ, στις 10 και 11 Δεκεμβρίου 2020.

Κύπρος – δύο κράτη

Κατά τη διάρκεια των ερωταπαντήσεων στο Πανεπιστήμιο, ο Μ.Τσαβούσογλου τοποθετήθηκε ευθέως υπέρ των δύο κρατών στην Κύπρο.

Αναλυτικά, είπε: «Από τότε που ανέλαβα υπουργός Εξωτερικών, περνάω το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου μου με το Κυπριακό γιατί είναι στρατηγικό ζήτημα για εμάς.

Πρέπει να συνεχιστεί αυτό; Όχι. Έχει καμία αξία η διαπραγμάτευση για Ομοσπονδία για άλλα 50 χρόνια; Διαπραγματευτήκαμε τόσο πολύ. Δεν απέφερε αποτελέσματα. Δεν θα αποφέρει στην τελική.

Γι’ αυτό προτείναμε μια άτυπη συνάντηση 5 + 1 στον ΟΗΕ. Οι δύο πλευρές της νήσου, 3 εγγυήτριες χώρες και ο ΟΗΕ.

Τι θέλουμε; Μια λύση στη βάση της κυριαρχικής ισότητας χωρίς πολιτική ισότητα. Ειδικότερα τη λύση δύο κρατών. Πρέπει να διαπραγματευτούμε αυτό πρώτα. Εάν συμφωνήσουμε εδώ, να αρχίσουμε τις διαπραγματεύσεις.

Δεν μπορούμε απλώς να ξεκινάμε διαπραγματεύσεις για να χάσουμε χρόνο. Θα είναι αυτό διαπραγμάτευση ή όχι; Οι Ελληνοκύπριοι θα προσπαθήσουν να «ξεγλυστρήσουν» ξανά; Ή πρόκειται να προσφύγουν στην ΕΕ; Ίδωμεν. Η ισότητα για διαμοιρασμό υδρογονανθράκων είναι πολύ εύκολη να γίνει».

Όπως όλα δείχνουν, λοιπόν, η διεθνής Διάσκεψη που, όπως αναφέρουν κύκλοι του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών, δεν αποκλείεται να γίνει τον Ιανουάριο του 2021, θα είναι ιδιαίτερα σημαντική.

Διαμοιρασμός μέσω εταιρειών

Όσον αφορά τον διαμοιρασμό του ενεργειακού πλούτου της Κύπρου, όταν ξεκινήσει η εξόρυξή του και η εκμετάλλευσή του, ο Μ.Τσαβούσογλου επέμεινε ότι αυτό πρέπει να γίνει τώρα.

Ως γνωστόν, εδώ και χρόνια, κατά τη διάρκεια των επαφών της Κυπριακής Δημοκρατίας με τα κατεχόμενα, η πρόταση της Λευκωσίας ήταν ότι πρώτα πρέπει να λυθεί το Κυπριακό και κατόπιν να μοιραστούν τα έσοδα.

Η λογική αυτής της θέσης στηρίζεται στο ότι το ενεργειακό θα λειτουργούσε ως «ελατήριο» για να λυθεί το Κυπριακό. Στο μεταξύ, έχει αποφασιστεί να δημιουργηθεί ένα «ταμείο», όπου προγραμματιζόταν να μπαίνουν τα έσοδα από την εκμετάλλευση του φυσικού αερίου, όταν θα ξεκινούσε.

Αν και τα κατεχόμενα δεν προέβαλαν ιδιαίτερες αντιστάσεις, η Άγκυρα τα τελευταία χρόνια άρχισε να επιμένει με ιδιαίτερη ένταση περί του αντιθέτου.

Σε αυτό το πλαίσιο, εξάλλου, ξεκίνησε, συνοδεία πολεμικών πλοίων της, τις έρευνες εντός της κυπριακής ΑΟΖ, ισχυριζόμενη ότι έτσι εκπροσωπεί τα συμφέροντα των Τουρκοκυπρίων, και πλέον ζητάει ανοικτά εδώ και τώρα τον διαμοιρασμό των ενεργειακών εσόδων.

«Βλέπουμε την ελληνοκυπριακή πλευρά -είπε ο Μ.Τσαβούσογλου- να μην επιθυμεί να διαμοιραστεί τον φυσικό πλούτο πέριξ της νήσου της Κύπρου, με υποστηρικτή της την Ελλάδα και, φυσικά, την ΕΕ, η οποία είναι αλληλέγγυα σε αυτές.

Οι συμφωνίες που υπέγραψαν οι ‘Ελληνοκύπριοι με την Αίγυπτο, τον Λίβανο και το Ισραήλ από το 2003 έως το 2011, είχαν ως στόχο να σφετεριστούν τα δικαιώματα τόσο της Τουρκίας όσο και της ΤΔΒΚ (σ.σ. κατεχόμενα)».

Και πρόσθεσε: «Η ΤΔΒΚ υπέβαλε προτάσεις περί δίκαιου διαμοιρασμού το 2011, το 2012 και το 2019. Εάν αυτό δεν πρόκειται να γίνει μεταξύ των δύο πλευρών, θα μπορούσε να γίνει με μια εταιρεία ή μέσω ενός μηχανισμού υπό την ομπρέλα της ΕΕ ή του ΟΗΕ. Το μόνο που έχει σημασία είναι ότι μια συμφωνία δίκαιου διαμοιρασμού μπορεί να επιτευχθεί».