Η «Δήμητρα» της Λέσβου που χλευάζουν τα παιδιά της γειτονιάς της…  

«Ξεπαγώνω» το βίντεο στην οθόνη του υπολογιστή μου. Η Δήμητρα. Με ασημί στενό φουστάνι και πέρλες στον λαιμό χορεύει σαν «τρελή» επάνω σ’ ένα κρεβάτι γεμάτο σκόρπια ρούχα, κουρέλι συναισθήματος.

Στα ηχεία παίζει Πρωτοψάλτη, στο χέρι κρατά μικρόφωνο, βγάζει άναρθρες κραυγές με φόντο εικόνες του Χριστού, είναι αργά για κάποιο θαύμα. Γύρω της μία παρέα εφήβων με κινητά σε θέση καταγραφής. Ξάφνου, ακούγεται η φωνή ενός κοριτσιού «Δώστα όλα, αυτά είναι» κι ύστερα ένα αγορίστικο πρόσταγμα «Δημητράκη, θέλω να τσιρίζεις να κάνεις Αααααα». Φωνές εφηβικές, λυπηρές όπως το θέαμα, γερασμένες στο περιθώριο μιας χλεύης που φέρνει δάκρια σε μάτια ικανά να ξεχωρίσουν το αστείο από το γελοίο, την πλάκα από τον εξευτελισμό. Η Δήμητρα πέφτει με τα γόνατα στο κρεβάτι, η παράσταση τελείωσε, «Χαμένα χαμένα / τα πιο πολλά κορμιά κουρασμένα / κορμιά δειλά που πήγαν και φύγαν / τόσοι γνωστοί στης νύχτας τον χορό έχουν πιαστεί»…

Η παρέα των εφήβων, αγόρια και κορίτσια, φεύγουν από το σπίτι της Δήμητρας έχοντας καταγεγραμμένο στα κινητά τους το show της ντροπής. Το παίζουν ξανά και ξανά, γελάνε μέχρι δακρύων κι αμέσως μετά το «σπρώχνουν» στο αχανές σύμπαν των social media. Δεν είναι η πρώτη φορά που «διασκεδάζουν» με τον Δημητράκη. Κάτοικοι της Συκαμιάς λένε πως είναι πολλές οι φορές που ο ίδιος έχει καλέσει στο σπίτι του τα παιδιά αυτά για να τραγουδήσουν και να χορέψουν παρέα κι άλλες τόσες που «έχει δώσει ρεσιτάλ» μπροστά στις ανοιχτές κάμερες των κινητών τους. Αυτή τη φορά ωστόσο το «πάρτι» γίνεται θέμα σε τοπική διαδικτυακή εφημερίδα με τίτλο «Η συμμορία των ανηλίκων στο μικροσκόπιο των Αρχών» εξάπτοντας το «ανθρωπιστικό ενδιαφέρον» και το «κουτσομπολίστικο ένστικτο». Ποιος είναι ο Δημήτρης ή Δήμητρα και ποια αυτά τα παιδιά ή «παλιόπαιδα»;

Η Δήμητρα της Σκάλας Συκαμιάς

Σκάλα Συκαμιάς. Ένα ψαροχώρι μια στάλα μικρό με μεγάλη ιστορία κι ατέλειωτη ομορφιά. Εκεί, βλέπει το φως του κόσμου ο Δημήτρης Καλογιάννης πριν από 63 χρόνια. Η οικογένειά του, η πιο φτωχή του χωριού, έχει να αναθρέψει 4 αγόρια κι ένα κορίτσι, μαζί με το όνειρο μιας καλύτερης μέρας. Η τελευταία δεν μοιάζει να ξημερώνει. Η οικογένεια ζει σε ένα σπίτι με σκεπή και πάτωμα από χώμα, η πείνα θερίζει τα στομάχια, οι καβγάδες των γονιών την ψυχή όλων και κυρίως του Δημήτρη ο οποίος έχει στη μάνα του τρελή αδυναμία. Όταν ο Δημήτρης κλείνει τα δέκα του χρόνια, οι γονείς του τον στέλνουν στην Πτολεμαΐδα για να ζήσει με την γιαγιά του.

Μένει μαζί της για ένα χρόνο και στη συνέχεια τον βάζουν σε οικοτροφείο στην Καστοριά: «Τον θυμόμαστε να έρχεται τα καλοκαίρια στο χωριό με ένα κόκκινο παντελόνι και το μαλλί αφάνα, ένα παιδί διαφορετικό από τα άλλα, ένα πλάσμα ήσυχο και μοναχικό. Έμοιαζε με κοριτσάκι, τόσο συνεσταλμένο ήταν…»,

θυμάται κάποιος κάτοικος του χωριού. Στα δεκατέσσερα του χρόνια, όταν ο Δημήτρης λέει στους γονείς του πως αισθάνεται κορίτσι, πως είναι κορίτσι, εκείνοι πιστεύουν ότι το παιδί δεν είναι καλά. Στα 17 του, όταν τους ανακοινώνει πως θέλει να κάνει εγχείρηση και να αλλάξει φύλο εκείνοι του λένε πως πρέπει να πάει στρατό κι ύστερα τον βάζουν στο ψυχιατρείο «για να αλλάξει μυαλά και να γίνει άνδρας». Τα κουτσομπολιά και η ντροπή δίνουν και παίρνουν όπως ακριβώς και η προσπάθεια του Δημήτρη να ενταχθεί στην όποια κοινωνία. Καμιά δεν τον χωράει, σε όλες μοιάζει παράταιρος όπως ακριβώς και ο τρόπος που οι άλλοι τον κάνουν να αισθάνεται για τον ίδιο του τον εαυτό. Φεύγει από το ψυχιατρείο, φεύγει από το σπίτι του προσπαθώντας να προσαρμοστεί στην Αθήνα, επιχειρεί να φύγει κι από την ίδια τη ζωή, ο Θεός στον οποίο πιστεύει βαθιά, δεν τον αφήνει. Έχει ανάγκη να’ ναι ελεύθερος αλλά από μεγάλη αγάπη για τη μητέρα του, που όπως λέει ο ίδιος, υπέφερε πολύ από τη συμπεριφορά του πατέρα του, γύρω στα 25 βρίσκεται πάλι στο χωριό του και στο πατρικό του, αναζητώντας από τους δικούς του ξανά την αποδοχή. Ούτε αυτή τη φορά θα την λάβει. Οι γονείς του, διαλύουν ψυχοφάρμακα στο φαγητό του «για να γίνει καλά», ο ίδιος γίνεται χειρότερα, η «γιατρειά» του μοιάζει πλέον με υπόθεση χαμένη: «Οι γονείς μου, μου φέρθηκαν χειρότερα κι από ζώο με τα φάρμακα… Νόμιζαν όμως πως το έκαναν για το καλό μου, γι’ αυτό και τους συγχωρώ. Οι γονείς μου τώρα πια είναι στον παράδεισο και με καταλαβαίνουν όπως δεν με κατάλαβαν ποτέ…», θα καταθέσει σε κάποια συνέντευξή μαζί με το μεγαλείο της ψυχής του.

Στα τέλη του 2008 ο πατέρας του Δημήτρη φεύγει από τη ζωή για να τον ακολουθήσει στις 9 Απριλίου του 2009 και η μητέρα του. Το φευγιό της τον κάνει να χάσει τη γη κάτω από το πόδια του, για μεγάλο χρονικό διάστημα ίσα που επιζεί. Ελεύθερος πια από την υπόσχεση στη μητέρα του, παραγγέλνει από έναν κατάλογο τα πρώτα του γυναικεία ρούχα. Για τρία συνεχόμενα χρόνια τα φοράει μόνο μπροστά στον καθρέφτη, τις χρονιάρες μέρες κόκκινα και ροζ, τις καθημερινές λευκά ή με λουλούδια. Δεν τον βλέπει κανείς «παρά μόνον οι γάτες μου και ο Χριστός… Κοιτάξτε πόσες εικόνες Του έχω στο σπίτι. Ο Χριστός μας είναι ο μόνος αληθινός Θεός που γεννήθηκε στη γη. Νιώθω πως μ’ αγαπάει. Ότι πάντα με φρόντιζε και πάντα θα με φροντίζει…».

Όταν αποφασίζει να βγει στο χωριό ντυμένος με φουστάνια, κάποιοι γελούν, άλλοι κάνουν πως δεν τον βλέπουν, δεν τον στεναχωρεί κανείς, είναι πλέον ελεύθερος. Με τον καιρό, οι συγχωριανοί του τον συνηθίζουν και τον αποδέχονται, αν η λύπη τους γέννησε συμπάθεια ή η συμπάθειά τους λύπη, δεν θα το μάθει ποτέ κανείς. Τον βλέπουν να φορά κάτι σαν νυφικό και να κάνει μοναχικούς περιπάτους στην πλατεία, στο Φανάρι και στον Άγιο Κήρυκα. Τον παρακολουθούν να βαδίζει με μία κατακόκκινη τουαλέτα πάνω στον μόλο. Τον ακούν να μιλά για τον «αγριοτσόμπανο» που ερωτεύτηκε. Τον καταλαβαίνουν κάθε φορά που στις δύο τα ξημερώματα ξυπνάει τους πάντες με Μούσχουρη και Μαρία Κάλλας. Είναι μόνος. Περισσότερο από τον καθένα, πιο πολύ από ποτέ. Το 2015, όταν η Σκάλα Συκαμιάς, μετατρέπεται, εξαιτίας του προσφυγικού, σε ένα παγκόσμιο χωριό γεμάτο κόσμο, ο Δημήτρης γίνεται γνωστός μέσα από συνεντεύξεις και φωτογραφίσεις. Είναι ίσως η πρώτη φορά στη ζωή του που έχει παρέα… Εκείνες τις ώρες δεν θέλει να συνειδητοποιήσει πως τη στιγμή που τα φώτα της «δημοσιότητας» σβήσουν, αυτός θα είναι ξανά μόνος, ίσως περισσότερο από ποτέ…

«Ένα χωριό μοιρασμένο στα δύο»…

Διαδοχικά τηλεφωνήματα στη Σκάλα Συκαμιάς. Θέλω να μάθω ποια είναι αυτά τα παιδιά που όπως γράφτηκε «εισέβαλαν στο σπίτι του Δημήτρη με απίστευτη βαρβαρότητα». Ποια είναι η «συμμορία» που «τον κακομεταχειρίστηκε» και για την οποία «πρέπει να παρέμβουν οι Εισαγγελικές και Αστυνομικές Αρχές». Η πραγματικότητα κάποιων κατοίκων μαλακώνει κάπως την δική μου οργή. Μακάρι τα λόγια τους να είναι η αλήθεια και όχι μια προσπάθεια να κατευνάσουν τον σάλο που ξέσπασε μετά την ανάρτηση των βίντεο στο διαδίκτυο: «Κανείς δεν εισέβαλε με την βία στο σπίτι του Δημήτρη. Εδώ και μήνες, ο Δημήτρης φωνάζει ο ίδιος τα παιδιά στο σπίτι του για να τους τραγουδήσει και να τους χορέψει. Στο χωριό, τον αγαπάμε κι εμείς και τα παιδιά και τόσα χρόνια τον στηρίζουμε όσο κανείς άλλος», λέει ένας άνδρας και συνεχίζει: «Δείξτε μας ένα μέρος στον πλανήτη όπου ο Δημήτρης θα μπορούσε να ζει τόσο ελεύθερα… Να φοράει τα φουστάνια του χωρίς εσώρουχα και να κάθεται στη μέση της πλατείας ή στην ταβέρνα που τρώνε γονείς με μικρά παιδιά. Να πιάνει τα μωρά του χωριού και να τους μιλάει για τις ερωτικές του περιπέτειες… Δεν υπάρχει τέτοιο μέρος. Οπουδήποτε αλλού θα τον ξεφώνιζαν, θα τον έτρωγαν ζωντανό. Ξεσηκώθηκαν οι αλληλέγγυοι και μιλάνε για τα παιδιά μας. Με αυτά τα παιδιά, ο Δημήτρης έχει μεγαλώσει κι αυτά τα παιδιά του πηγαίνουν ένα πιάτο φαγητό. Ένας αλληλέγγυος δεν του χτύπησε ποτέ την πόρτα για να του δώσει έστω ένα κουτί γλυκά. Κάνουν τάχα μου πως νοιάζονται, φούσκωσαν τα μυαλά αυτού του δύστυχου ανθρώπου με συνεντεύξεις και δημοσιότητα και μετά εξαφανίστηκαν… Εάν νοιάζονταν θα φρόντιζαν ώστε ο Δημήτρης να λάβει την ιατροφαρμακευτική βοήθεια που χρειάζεται ή να φιλοξενηθεί σε κάποιο κατάλληλο χώρο… Δυστυχώς, όταν έφυγε από τη ζωή η μητέρα του, ο Δημητράκης έχασε τη μπάλα. Τον τελευταίο χρόνο η κατάστασή του έχει χειροτερέψει. Το περασμένο καλοκαίρι μπήκε ξανά στο ψυχιατρείο για ένα διάστημα, για το καλό του. Υπάρχουν φορές που γίνεται εριστικός, οι μόνοι που μπορούν να τον ηρεμήσουν είναι τα παιδιά. Τον αγαπάνε και τα αγαπάει. Ναι, δεν είναι σωστό να τραβάνε βίντεο αλλά από αυτό έως την κακοποίηση που λένε ότι άσκησαν τα παιδιά επάνω του, υπάρχει μία τεράστια απόσταση. Κι όταν η όλη δημοσιότητα πάψει ξανά, τα παιδιά, πάλι με τον Δημητράκη θα μείνουνε και θα πειράζονται όπως κάνουν όλα αυτά τα χρόνια…».

Μένω να αναρωτιέμαι: Αν πράγματι τον αγαπάνε τον Δημήτρη τα παιδιά, γιατί τον γελοιοποιούν, γιατί δεν τον φροντίζουν; Αν έχει τόσους ανθρώπους που τον νοιάζονται στο χωριό, πώς γίνεται να καταρρέει το σπίτι του, να είναι μόνος του στα γενέθλιά του, να μην έχει κανέναν τις γιορτές; Τα ψυχοφάρμακα τον οδήγησαν στη κατάσταση που είναι τώρα, πώς γίνεται η λύση για τον Δημήτρη να είναι το ψυχιατρείο κι όχι η φροντίδα, η αγάπη, η αποδοχή, όλα αυτά που ποτέ δεν έλαβε στη ζωή του;

Συνεχίζω να τηλεφωνώ. Ανακαλύπτω πως την ίδια στιγμή, στο ίδιο χωριό, υπάρχουν κι εκείνοι που λένε πως δεν είδαν ποτέ τον Δημήτρη να μιλάει με τους κατοίκους της Συκαμιάς, πως δεν τον αφήνουν να καθίσει στις καφετέριες «γιατί διώχνει τον κόσμο» κι ότι οι μόνοι του επισκέπτες του ήταν οι δημοσιογράφοι και οι εθελοντές που βρέθηκαν στο χωριό για να βοηθήσουν τους πρόσφυγες. Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ένας άνδρας: «Ο Δημήτρης ήταν μια ζωή μόνος. Αυτά τα παιδιά δεν τα κάλεσε ο Δημήτρης στο σπίτι του. Μόνα τους μπήκαν μέσα καθώς το κλειδί βρίσκεται σχεδόν πάντα έξω από την πόρτα. Πρόκειται για μία συμμορία με μηχανάκια. Παιδιά παρατημένα κι ανεξέλεγκτα τα οποία πρέπει να έρθει ένα βράδυ η αστυνομία και να τα μαζέψει. Ο Δημήτρης σήμερα είναι σε άθλια κατάσταση. Δεν ανοίγει σε κανέναν, ούτε μιλάει σε κανέναν. Προχθές τον βρήκαν να περπατάει μόνος του βράδυ, σε ένα χωριό δέκα χιλιόμετρα μακριά. Πρέπει κάτι να γίνει για να βοηθηθεί. Είναι κάτι παραπάνω από ανάγκη…»

Κλείνω το τηλέφωνο. Η ματιά μου πέφτει σε μία συνέντευξη του Δημήτρη όπου αναφέρει: «Είμαι ολομόναχος. Χωρίς φίλους και σύντροφο, χωρίς κάποιον να πω έστω δυο κουβέντες. Οι μόνοι άνθρωποι που μπορεί να μου μιλήσουν είναι τα παιδιά του χωριού…». Θέλω να συνεχίσω να πιστεύω, σαν τον Δημήτρη, πως οι μόνοι καλοί άνθρωποι πάνω στον πλανήτη είναι τα παιδιά. Και πως αν είναι ανίκανα να ξεχωρίσουν το αστείο από το γελοίο και την πλάκα από τον εξευτελισμό, οι μόνοι υπεύθυνοι είναι οι μεγάλοι… Αυτοί που όπως λέει ο Δημήτρης στο εξαιρετικό ντοκιμαντέρ της Τζέλης Χατζηδημητρίου «Ο Δημητράκης και η Δημητρούλα» αποτελούν δυστυχώς μία θλιβερή πλειοψηφία: «Με τους περισσότερους εδώ δεν λέω ούτε καλημέρα. Πέρασα πολλές δύσκολες καταστάσεις και κανείς δεν με βοήθησε. Τι μου λείπει; Ένας άνθρωπος αληθινός. Τον ψάχνω μέχρι σήμερα με το φανάρι, σαν τον Διογένη…»

Ρομίνα Ξύδα

protothema.gr