ΝΑΤΟ-Βρετανία για Αφγανιστάν: «Ευχαριστούμε την Τουρκία» – Ερντογάν προς Μητσοτάκη: Χωρίς ομαλή μετάβαση, νέο προσφυγικό κύμα

Τις ευχαριστίες τους στην Τουρκία για την συμβολή της στην εκκένωση της Καμπούλ, εξέφρασαν ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτεμπεργκ, και ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών, Ντομινίκ Ράαμπ, σε μια προσπάθειά τους να αναβαθμίσουν τον ρόλο της στις αφγανικές υποθέσεις.

Στο μεταξύ, στη χτεσινή συνομιλία που είχαν ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, και ο Ταγίπ Ερντογάν -μια συνέχεια της επαφής που είχε ξεκινήσει με τη συνάντησή τους στο περιθώριο της Συνόδου του ΝΑΤΟ, φέτος, στο τέλος του Ιουνίου- σύμφωνα τουλάχιστον με όσα διαρρέει η τουρκική πλευρά, ο Τούρκος πρόεδρος φέρεται να να είπε ότι, ειδικά στο Προσφυγικό, οι δύο πλευρές δεν είναι αντίπαλες, καθώς και ότι χρειάζεται περισσότερη συνεργασία και λιγότερο «παιχνίδι επίρριψης ευθυνών» της μιας προς την άλλη πλευρά.

Τουρκικές πηγές, επίσης, θεωρούν ότι σε πρώτη φάση η επικοινωνία πήγε καλά και οι έως τώρα εντυπώσεις είναι «λογικές». Σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση της προεδρίας της Τουρκιας, ο Τ.Ερντογάν «τόνισε ότι η συνεργασία (σ.σ. Ελλάδας – Τουρκίας) για τη μετανάστευση πρέπει να ενισχυθεί στη βάση της αμοιβαίας κατανόησης και των συμφερόντων».

Στον Εβρο

Να σημειωθεί πως, ενώ η Αγκυρα δείχνει να παίζει τον ρόλο του «καλού παιδιού», την ημέρα της επικοινωνίας Μητσοτάκη – Ερντογάν, τα ελληνο-τουρκικά σύνορα στον Εβρο επισκέπτονταν οι υπουργοί Αμυνας και Προστασίας του Πολίτη, καθώς και ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ. Μια κίνηση που δείχνει την ανησυχία της Αθήνας ως προς το Προσφυγικό.

Ωστόσο, μέχρι στιγμής παραμένει άγνωστο εάν η Αγκυρα θα επιδιώξει να εργαλειοποιήσει το πρόβλημα, όπως έπραξε την Ανοιξη του 2020.

Πόσο μάλλον, αφού έκτοτε έχουν αλλάξει πολλά στις σχέσεις της με την ΕΕ, ενώ οι Βρυξέλλες ακολουθούν εμφανώς τακτική προσέγγισης της Τουρκίας σε όλους τους τομείς. Σε σημείο, μάλιστα, να κλείνουν τα μάτια σε σοβαρά προβλήματα της εξωτερικής και εσωτερικής πολιτικής της γείτονος, συχνά σε βάρος της Ελλάδας.

Αντιπροσωπευτική κυβέρνηση

Σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση της τουρκικής προεδρίας, ο Τ.Ερντογάν φέρεται να είπε στον Ελληνα πρωθυπουργό ότι, εάν δεν υπάρξει ομαλή μετάβαση της εξουσίας στο Αφγανιστάν και δεν σχηματιστεί μια αντιπροσωπευτική κυβέρνηση, δεν αποκλείεται ένα νέο προσφυγικό κύμα.

Αναλυτικότερα, σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση της Αγκυρας, ο Τ.Ερντογάν:

-Εξέφρασε την «ελπίδα για ομαλή μετάβαση στο Αφγανιστάν».

-Είπε ότι «η νέα κυβέρνηση θα πρέπει να είναι ευρείας εκπροσώπησης και αντιπροσωπευτική κατά τρόπο που να αντανακλά την ποικιλομορφία του αφγανικού λαού».

-Ανέφερε ότι η Τουρκία θεωρεί «πολλά υποσχόμενο το γεγονός ότι οι Ταλιμπάν θα έχουν συνομιλίες με ορισμένους δημοκρατικούς ηγέτες για την μεταβατική περίοδο».

-Σημείωσε ότι, «εάν δεν καταστεί δυνατή η εδραίωση μιας μεταβατικής περιόδου στο Αφγανιστάν, η μεταναστευτική πίεση, η οποία έχει ήδη αγγίξει υψηλά επίπεδα, θα αυξηθεί και θα αποτελέσει σοβαρή πρόκληση για όλους».

Να σημειωθεί ότι στο παρελθόν, στη δεκαετία του 1990, οπότε μαινόταν ο εμφύλιος στο Αφγανιστάν, στην Τουρκία (όπως εξάλλου και στο Ιράν και σε χώρες της Κεντρικής Ασίας) είχαν βρει κατά καιρούς καταφύγιο Αφγανοί αντι-Ταλιμπάν ηγέτες. Κάποιοι εξ’ αυτών παραμένουν στο προσκήνιο και σήμερα.

Επίσης, η Τουρκία διατηρεί καλές σχέσεις με το Πακιστάν, το οποίο διαχρονικά στηρίζει τους Ταλιμπάν.

Προσφυγικό και Ιράν

-Δήλωσε ότι «η ΕΕ θα πρέπει να βοηθήσει γειτονικές χώρες με το Αφγανιστάν, ιδίως το Ιράν».

Να σημειωθεί πως, διαχρονικά, το Ιράν συγκεντρώνει τον μεγαλύτερο αριθμό Αφγανών προσφύγων. Πολλοί εξ’ αυτών επιχειρούν να περάσουν στη Δύση, μέσω της Τουρκίας και της Ελλάδας.

Στην Ελλάδα, το τελευταίο διάστημα, το μεγαλύτερο ποσοστο των νέων αφίξεων είναι Αφγανοί που περνούν στη χώρα μας από την Τουρκία.

-Υπογράμμισε ότι «ένα νέο κύμα μετανάστευσης είναι αναπόφευκτο, εάν δεν ληφθούν τα απαιτούμενα μέτρα στο Αφγανιστάν και το Ιράν».

-Ανέφερε ότι η Αγκυρα «βρίσκεται σε επαφή με το Ιράν και η Τουρκία έχει λάβει πρόσθετα μέτρα στα σύνορα με το Ιράν».

-Είπε, τέλος, αναδεικνύοντας για μια ακόμη φορά το Προσφυγικό ως αντικείμενο παζαριού Τουρκίας – ΕΕ, ότι η Τουρκία «αναμένει από την ΕΕ να εκπληρώσει ειλικρινά τις υποχρεώσεις της, οι οποίες απορρέουν από τη Συμφωνία της 18ης Μαρτίου, προσθέτοντας ότι η κήρυξη της Τουρκίας ως ασφαλούς τρίτης χώρας δεν καταργεί τις διεθνείς υποχρεώσεις καθώς και ότι αναμένουν ειλικρινή συνεργασία επ’ αυτού του θέματος».

Ευχαριστίες ΝΑΤΟ-Βρετανίας

Στο μεταξύ, ο θεωρούμενος ως ο «σκληρός πυρήνας» του ΝΑΤΟ, η Βρετανία, αλλά και ο Γενς Στόλτεμπεργκ, εκθείασαν τον ρόλο της Τουρκίας στο Αφγανιστάν.

Χτές, μετά τη συνεδρίαση των υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ με θέμα το Αφγανιστάν, ο γενικός γραμματέας, αναφερόμενος στη «συνεχιζόμενη εκκένωση ανθρώπων από τις συμμαχικές και χώρες εταίρους καθώς και των Αφγανών που συνεργάστηκαν μαζί μας», είπε ότι «αυτή είναι η άμεση προτεραιότητά μας».

Ως γνωστόν, πολλοί Αφγανοί συνεργάτες μέχρι χτες των ΝΑΤΟϊκών δυνάμεων έμειναν πίσω και κινδυνεύουν από τους Ταλιμπάν.

Ο ίδιος, επίσης, ευχαρίστησε «τις στρατιωτικές δυνάμεις των συμμάχων του ΝΑΤΟ, ιδίως την Τουρκία, τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ηνωμένο Βασίλειο, και τον εταίρο μας το Αζερμπαϊτζάν, για τον ζωτικό τους ρόλο στην ασφάλεια του αεροδρομίου».

Από τη μεριά του, ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών, Ντομινίκ Ράαμπ, σε ανάρτησή του στο twitter ανέφερε ότι «το Ηνωμένο Βασίλειο και η Τουρκία συνεργάζονται στενά στο Αφγανιστάν για να διασφαλίσουν ότι οι εκκενώσεις μπορούν να συνεχιστούν με ασφάλεια. Εξέφρασα ευγνωμοσύνη για τη δέσμευση του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών, Μ.Τσαβούσογλου, να προστατέψει το αεροδρόμιο της Καμπούλ μαζί με τα στρατεύματά μας».

Να σημειωθεί ότι ο Ν.Ράαμπ καταγγέλλεται από την αντιπολίτευση στη Βρετανία και μεγάλη μερίδα του Τύπου ότι εγκατέλειψε πίσω στο Αφγανιστάν συνεργάτες των βρετανικών στρατευμάτων, και ότι συνέχισε τις διακοπές του στην Κρήτη, χωρίς ούτε να σηκώσει το τηλέφωνο για να διευθετήσει αυτό το πρόβλημα.

Βεβαίως, τα παραπάνω δεν αποτελούν έκπληξη ούτε από ΝΑΤΟϊκής πλευράς, ούτε από βρετανικής.

Ο Γ.Στόλτεμπεργκ, άλλωστε, επανειλημμένως έχει υπεραμυνθεί της Τουρκίας, ακόμα και στην περίοδο των επιθετικών κινήσεών της, πέρυσι, στην Ανατολική Μεσόγειο, που είχαν ως αποτέλεσμα να οξυνθεί το κλίμα στις σχέσεις Αγκυρας και αρκετών ευρωπαϊκών πρωτευουσών. Τότε, και πάλι, ο Στόλτεμπεργκ έσπευσε ως … πυροσβέστης των ευρωπαϊκών και αμερικανικών αντιδράσεων.

Αντίστοιχη στάση που κλίνει υπέρ της Τουρκίας, ακολουθεί και η Βρετανία. Αυτή η στάση της είναι εμφανής στο Κυπριακό, όπου το Λονδίνο προωθεί σχέδιο για δύο «κυρίαρχα κοινοτικά κράτη» και ζητάει από τη Λευκωσία να επιδείξει … «ευελιξία» στις διαπραγματεύσεις με τα κατεχόμενα, τα οποία θέτουν ως μαξιμαλιστικό στόχος τους τη διχοτόμηση και τα δύο κράτη – την αναγνώρισή τους ως ανεξάρτητη κρατική οντότητα.

Σαν βρεγμένη γάτα

Παρ’ ότι, μετά τις τελευταίες ραγδαίες εξελίξεις στο Αφγανιστάν, η αξιοπιστία των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ έχει υποστεί σοβαρό πλήγμα, ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, ο οποίος εμφανίστηκε ως βρεγμένη γάτα για την αποχώρηση του Οργανισμού, μετά μάλιστα από είκοσι χρόνια παραμονής του εκεί:

-Παραδέχτηκε ότι «η κατάσταση παραμένει πολύ δύσκολη και απρόβλεπτη».

Στην προσπάθειά του να απαλύνει τα άκρως αρνητικά αισθήματα που προκαλούν στη διεθνή κοινή γνώμη οι εικόνες τύπου Σαϊγκόν στο αεροδρόμιο της Καμπούλ, είπε: «Υπάρχουν δύσκολες ερωτήσεις που πρέπει να θέσουμε στον εαυτό μας για τη συμμετοχή μας στο Αφγανιστάν. Γνωρίζαμε για τους κινδύνους απόσυρσης των στρατευμάτων μας. Αλλά η ταχύτητα της κατάρρευσης της αφγανικής πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας και ενόπλων δυνάμεων δεν αναμενόταν»

Και πρόσθεσε: «Υπάρχουν πολλά μαθήματα που πρέπει να αντληθούν. Και σκοπεύω να πραγματοποιήσω μια διεξοδική εκτίμηση της εμπλοκής του ΝΑΤΟ στο Αφγανιστάν».

Ολα αυτά, βέβαια, κατόπιν εορτής, και αφού είναι εντονότατες οι επικρίσεις διεθνώς, σε σημείο κάποιοι να κάνουν λόγο ακόμα και για στημένο παιχνίδι και συμφωνίες κάτω από το τραπέζι για επιστροφη των Ταλιμπάν στην εξουσία.

-Ζήτησε «από τους Ταλιμπάν να τηρήσουν τις δεσμεύσεις τους και να διασφαλίσουν ότι το Αφγανιστάν δεν θα καταστεί ξανά ασφαλές καταφύγιο για τη διεθνή τρομοκρατία».

Οι Ταλιμπάν, είπε, «πρέπει να θέσουν τέλος στη βία σε όλη τη χώρα και να υπερασπιστούν τα θεμελιώδη δικαιώματα όλων των Αφγανών πολιτών – ανδρών, γυναικών και παιδιών».

-Ανέφερε ότι οι υπουργοί Εξωτερικών του ΝΑΤΟ στη συνεδρίαση που είχαν, «συμφώνησαν ότι δεν θα επιτρέψουμε στους τρομοκράτες να μας απειλήσουν ξανά από το Αφγανιστάν».

Η εμπλοκή του ΝΑΤΟ στο Αφγανιστάν, είπε, «ήταν απάντηση στις τρομοκρατικές επιθέσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες, στις 11 Σεπτεμβρίου. Στόχος μας ήταν να αποτρέψουμε τους τρομοκράτες να χρησιμοποιήσουν το Αφγανιστάν ως ασφαλές καταφύγιο για περαιτέρω επιθέσεις εναντίον μας. Και καμία τρομοκρατική επίθεση στο έδαφος των συμμάχων δεν έχει οργανωθεί από το Αφγανιστάν τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Αυτά τα κέρδη πρέπει να διατηρηθούν για τη δική μας ασφάλεια».

Στην προκειμένη, βέβαια, ο Γ.Στόλτεμπεργκ λέγει τη μισή αλήθεια. Διότι, όταν ξεκίνησε η «επιχείρηση Αφγανιστάν» και ακολούθησε η «επιχείρηση Ιράκ», το σύνθημα που κυριαρχούσε στις ΗΠΑ και στη Δύση γενικότερα ήταν της «εξαγωγής της Δημοκρατίας» στον τρίτο κόσμο.

Ο ίδιος, πάντως, είπε ότι, «με την πάροδο των ετών, η παρουσία του ΝΑΤΟ και η υποστήριξη όλης της διεθνούς κοινότητας, επέτρεψαν στους Αφγανούς να κάνουν άνευ προηγουμένου κοινωνική, οικονομική και πολιτική πρόοδο. Κάθε αφγανική κυβέρνηση που επιχειρεί να αναιρέσει αυτή την πρόοδο κινδυνεύει με διεθνή απομόνωση».

Κάτι, ωστόσο, που έως τώρα δεν έχει φανεί, με τους Ταλιμπάν να επιβάλλουν την εξουσία των «τραμπούκων» τους σε μεγάλες πόλεις της χώρας.

Εχθροί η Ρωσία και η Κίνα

Ιδιαιτέρως ενδιαφέρον είναι ότι, εν μέσω διεθνών τριγμών για τις απογοητευτικές εξελίξεις στο Αφγανιστάν, ο Γ.Στόλτεμπεργκ επέμεινε στην γνωστή επωδό του, σύμφωνα με την οποία «εχθροί» της Δύσης είναι η Ρωσία και η Κίνα.

Δύο χώρες, πάντως, που αντικειμενικά, λόγω γεωγραφικής, στρατιωτικής και οικονομικής θέσης τους στην Κεντρική Ασία, αναμένεται να παίξουν σημαντικό ρόλο στο Αφγανιστάν. Ειδικά, η Κίνα, η οποία πλέον είναι αναδυόμενη υπερδύναμη.

«Η Βόρεια Αμερική και η Ευρώπη», είπε, «πρέπει να συνεχίσουν να είναι μαζί στο ΝΑΤΟ. Τα γεγονότα που εξελίσσονται στο Αφγανιστάν δεν το αλλάζουν αυτό».

Και πρόσθεσε: «Η μεταβαλλόμενη παγκόσμια ισορροπία δυνάμεων, οι επιθετικές ενέργειες της Ρωσίας και η άνοδος της Κίνας, καθιστούν ακόμη πιο σημαντικό να διατηρήσουμε έναν ισχυρό διατλαντικό δεσμό».

Πυρκαγιές

Τέλος, στον επίσημο ιστότοπο της προεδρίας της Τουρκίας για την τηλεφωνική επικοινωνία Μητσοτάκη-Ερντογάν, αναφέρεται ότι:

-Ο Έλληνας πρωθυπουργός και ο Τούρκος πρόεδρος «εξέφρασαν την ευχή να ξεπεραστεί το πρόβλημα με τις δασικές πυρκαγιές στις δύο χώρες».

-Ο Τ.Ερντογάν δήλωσε ότι «έχουν θέσει υπό έλεγχο τις πυρκαγιές στην Τουρκία και είναι έτοιμοι να συμβάλουν στον αγώνα της Ελλάδας για τις πυρκαγιές».

-Ο Τούρκος πρόεδρος «εξέφρασε την ικανοποίησή του για την έναρξη των συναντήσεων μεταξύ των αρμόδιων φορέων (σ.σ. Ελλάδας – Τουρκίας) αναφορικά με τους μηχανισμούς και τα σχέδια που περιλαμβάνονται στο Κοινό Σχέδιο Δράσης για τις οικονομικές και εμπορικές σχέσεις και σημείωσε ότι είναι αναγκαία η αναβίωση των συνεδριάσεων του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας».

θαναση αργυρακης

lawandorder.gr