Ανατρέπεται το υπάρχον καθεστώς των αμερικανικών βάσεων – Νέα 5ετής συμφωνία τον Οκτώβριο;

Ανατρέπεται άρδην το -υφιστάμενο έως τώρα- καθεστώς των αμερικανικών βάσεων στην Ελλάδα.

Ενώ, εδώ και δεκαετίες, η ακολουθούμενη πρακτική ήταν να ανανεώνεται η συμφωνία «αμυντικής συνεργασίας Ελλάδας – ΗΠΑ» ετησίως, τώρα, όπως προκύπτει από έντονες κυβερνητικές διαρροές το τελευταίο διάστημα, η Αθήνα δίδει στην Ουάσιγκτον αυτό που ζητάει εδώ και τουλάχιστον τέσσερα χρόνια: Ανανέωση της συμφωνίας σε πενταετή βάση.

Ταυτόχρονα, κατά τις ίδιες πληροφορίες, προσφέρονται και νέες στρατιωτικές διευκολύνσεις στις Ένοπλες Δυνάμεις των ΗΠΑ, ενώ, δια της συμφωνίας, θεσμοθετούνται υπάρχουσες διευκολύνσεις. Κάτι που εξίσου ζητούσε η Ουάσιγκτον στη Βόρειο Ελλάδα και το Αιγαίο, όπως επίσης και την επέκταση των υπαρχουσών αμερικανικών βάσεων.

Τον Οκτώβριο;

Να σημειωθεί πως, προ ημερών, κατά τη διάρκεια της συνάντησής του με τον Αμερικανό γερουσιαστή, Ρόμπερτ Μενέντεζ, ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, προανήγγειλε πιθανό ταξίδι του στις ΗΠΑ.

Αφού δήλωσε την προσήλωση της Ελλάδας στις σχέσεις της με τις ΗΠΑ, απευθυνόμενος στον γερουσιαστή, ο οποίος βρέθηκε στην Αθήνα όπου δέχθηκε ιδιαίτερες τιμές, είπε ότι στο κλίμα της περαιτέρω ανάπτυξης των διμερών σχέσεων θα κινηθεί και η επίσκεψή του στην Ουάσιγκτον, τον Οκτώβριο.

Μένει να διευκρινιστεί εάν έχει «κλειδώσει» η επίσκεψη, καθώς και εάν, όπως παρουσιάζουν οι κυβερνητικές διαρροές, θα συνοδευτεί από την υπογραφή της νέας συμφωνίας από τον Ν.Δένδια και τον Αμερικανό ομόλογό του, Αντονυ Μπλίνκεν.

Να σημειωθεί ότι η επίσης «ανανεωμένη» συμφωνία για τις βάσεις υπογράφτηκε μόλις προ διετίας, το Φθινόπωρο του 2019, από τους υπουργούς Εξωτερικών, Ν.Δένδια και Μάϊκ Πομπέο. Παρά ταύτα, η αμερικανική πλευρά, και δια της εδώ πρεσβείας της, επέμενε σε άλλη, καινούργια.

Επανειλημμένες παραδοχές

Βέβαια, δεν είναι η πρώτη φορά που η κυβέρνηση διαρρέει ή και δηλώνει ανοικτά ότι η συμφωνία για τις βάσεις είναι έτοιμη και ότι απομένει η διευκρίνιση κάποιων «λεπτομερειών» -στις οποίες πάντως συνήθως κρύβεται ο «διάβολος»- προκειμένου να υπογραφεί.

Ο Ν. Δένδιας, ήδη από τον Ιανουάριο του 2021, και ενώ δεν είχε καν αναλάβει επίσημα τα ηνία η κυβέρνηση Μπάϊντεν, ευθαρσώς δήλωνε: «Θα προωθήσουμε με τις ΗΠΑ την επικαιροποίηση της συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας.

Σκοπός μας είναι να ολοκληρωθούν οι διαπραγματεύσεις για την προσαρμογή της ούτως ώστε, αφενός να υπάρξει μια ιδιαίτερα μακροπρόθεσμη προοπτική να μη χρειάζεται ανανέωση κάθε χρόνο και, αφετέρου, να αυξηθεί το αποτύπωμα της αμερικανικής παρουσίας στην Ελλάδα, σε περιοχές που καταδεικνύουν τη στρατηγική σημασία της χώρας μας».

Ακριβώς ένα μήνα αργότερα, τον Φεβρουάριο, ο υπουργός Αμυνας, Νίκος Παναγιωτόπουλος, δήλωνε ανοικτά ότι «ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη η τροποποίηση της Συμφωνίας, MDCA», προσθέτοντας ότι «στο τραπέζι τέθηκε θέμα για την επιμήκυνση της χρονικής διάρκειας ισχύος της, γεγονός που σημαίνει ότι θα μπορέσουν να προχωρήσουν σε μεγαλύτερες επενδύσεις στις υποδομές».

Λίγους μήνες μετά, τον Ιούλιο του 2021, ο ίδιος ανέφερε: «Η Συμφωνία επί του παρόντος τροποποιείται. Οι ομάδες εργασίας θα έχουν ολοκληρώσει τις συζητήσεις επ’ αυτής έως το πέρας του θέρους. Έτσι έχουμε μπροστά μας την υπογραφή της από το Στέητ Ντιπάρτμεντ και το υπουργείο Εξωτερικών».

Εξοπλιστικά

Κοντολογίς, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, η Αθήνα δήλωνε «δεδομένη» προς τις ΗΠΑ, εμφανιζόμενη, εμμέσως πλην σαφώς, να θέλει να «κλείσει» τη Συμφωνία ήδη από την αρχή του έτους.

Να σημειωθεί πως ακόμη σε «εκκρεμότητα» βρίσκεται το εξοπλιστικό πρόγραμμα – μαμούθ του ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού για την προμήθεια νέων πλοίων, ύψους 5,5 δισ. ευρώ.

Γι’ αυτό ενδιαφέρονται σφόδρα οι ΗΠΑ, ενώ το υπουργείο Αμυνας γίνεται προορισμός συνεχών επισκέψεων τόσο στελεχών της αμερικανικής πρεσβείας όσο και παραγόντων αμερικανικών εταιρειών, όπως και εταιρειών άλλων χωρών που «κονταροκτυπιούνται» με τους Αμερικανούς για την «δουλειά».

Εγγυήσεις

Παρά ταύτα, κατά τις κυβερνητικές διαρροές, ακόμα οι δύο πλευρές δεν έχουν καταλήξει οριστικά σε ορισμένες «λεπτομέρειες» της συμφωνίας.

Ειδικότερα, η ελληνική πλευρά θα επιθυμούσε να υπάρχει ένα προοίμιο αντίστοιχο αυτού της συμφωνίας του Ιουλίου του 1990, με το οποίο οι ΗΠΑ θα προσέφεραν «εγγυήσεις» ασφάλειας στην Ελλάδα.

Εάν ισχύει ότι η «λεπτομέρεια» αυτή δεν έχει συμφωνηθεί ακόμα, είναι απορίας άξιον με ποιο σκεπτικό αποφάσισε να προχωρήσει η Αθήνα σε υπογραφή νέας συμφωνίας. Πολύ περισσότερο, εάν αληθεύει κάτι τέτοιο, γιατί η Ουάσιγκτον δεν δέχεται να επαναληφθεί το προοίμιο του 1990 και στη νέα συμφωνία; Εξάλλου, από το 1990 και εξής ίσχυε αδιαλείπτως.

Εκτός κι αν οι ΗΠΑ δεν έχουν αντίθετη γνώμη, αλλά κάποιοι καταβάλλουν προσπάθειες να δημιουργήσουν προπέτασμα επικοινωνιακού καπνού, προκειμένου στη συνέχεια να παρουσιάσουν το «παζάρι» ως επιτυχημένο.

Στο προοίμιο, μεταξύ άλλων, αναφέρονται τα εξής:

Σύμφωνα με πληροφορίες, στο επίκεντρο των συζητήσεων έχουν βρεθεί «διευκολύνσεις» όπως η Λάρισα, η Ξάνθη, η Αλεξανδρούπολη, η Σκύρος, η Καβάλα, κ.α..

Ρωσική αντίδραση

Από τη μεριά της, η Ρωσία έχει εκφράσει, αν και διακριτικά έως τώρα, την ενόχλησή της.

Προ μηνών, όταν βρέθηκε στην Ελλάδα ο Ρώσος υφυπουργός Εξωτερικών, Αλεξάντρ Γκρουσκό, εξέφρασε εμμέσως πλην σαφώς τις ανησυχίες της Μόσχας για τους αμερικανικούς και ΝΑΤΟϊκούς σχεδιασμούς αντιμετώπισης της Ρωσίας στην περιοχή μας, αφήνοντας να εννοηθεί ότι η Ελλάδα δεν πρέπει να μπει σε αυτό το γεωπολιτικό παιχνίδι.

«Είναι διμερές ζήτημα, φυσικά, για την ελληνική πλευρά να έχει ή όχι στρατιωτικές σχέσεις με άλλα κράτη. Αλλά, από τη μεριά μας, στέλνουμε το μήνυμα ότι μια φιλική χώρα, και η επικράτειά της, δεν πρέπει να συρθεί σε ένα γεωπολιτικό παιχνίδι “περιορισμού” της Ρωσίας», είχε πει.