«Μπροστινός» των οικογενειακών επιχειρήσεων ο Mr efood

Συνέταιρος στην πρωθυπουργική offshore ο Κυρκίνης, ο οποίος εφαρμόζει πρώτος τους «γαλάζιους» νόμους

Διαστάσεις σκανδάλου που αγγίζει ευθέως την πρωθυπουργική οικογένεια λαμβάνει η υπόθεση με τη γνωστή online delivery εταιρεία efood μετά το κατάπτυστο μήνυμα που απέστειλε στους συνεργάτες-διανομείς της την Τετάρτη σε ό,τι αφορά τις εργασιακές τους σχέσεις. Πρόκειται για την πρώτη εφαρμογή του… μεσαιωνικού εργασιακού νόμου 4808/2021 που υπέγραψε ο υπουργός Εργασίας Κωστής Χατζηδάκης από τον οποίο ευεργετείται ο συνέταιρος και «μπροστινός» της Μαρέβας Γκραμπόφσκι, αφού του δίνει τη δυνατότητα να καταστήσει τους εργαζομένους του αυτοαπασχολούμενους σε συνθήκες γαλέρας. Η σύζυγος του πρωθυπουργού εμφανίζεται να συνδέεται επιχειρηματικά σε τρεις περιπτώσεις με τον νυν διευθύνοντα σύμβουλο του efood Κωνσταντίνο Κυρκίνη και εκ των συνιδρυτών της εταιρείας μαζί με τον αδερφό του Παμίνο Κυρκίνη.

Το όνομα του Κ. Κυρκίνη εμφανίζεται στην offshore που ανήκε στη Μαρέβα Γκραμπόφσκι κατά 50%, όπως προέκυψε από τη δημοσιοποίηση των Paradise Papers. Το ίδιο πρόσωπο εμφανίζεται σε ακόμη δύο επιχειρηματικές κινήσεις που σχετίζονται με τη σύζυγο του πρωθυπουργού. Ειδικά στην πρωθυπουργική offshore ο Κ. Κυρκίνης εμφανιζόταν να ρυθμίζει κάποιες υποθέσεις της. Με απλά λόγια ήταν ο «μπροστινός» της Μαρέβας Γκραμπόφσκι, με αποτέλεσμα εύλογα κάποιος να αναρωτιέται αν ισχύει το ίδιο και στην περίπτωση του efood.

Η Online Delivery Μονοπρόσωπη ΑΕ ή αλλιώς efood είναι ανώνυμη εταιρεία η οποία ιδρύθηκε το 2014. Σύμφωνα με δημοσιεύματα, η efood είναι «δημιούργημα των αδελφών Κυρκίνη, Παμίνου και Κωνσταντίνου, και άλλων τριών επιχειρηματιών, μεταξύ των οποίων και ο Απόστολος Αποστολάκης». Το 2015 η εταιρεία εξαγοράστηκε από τη γερμανική Delivery Hero. Αν και η efood πουλήθηκε το 2015, εντούτοις στο ΔΣ της εταιρείας παραμένουν μέχρι και σήμερα τα αδέρφια Κυρκίνη. Ειδικότερα, όπως προκύπτει από τα επίσημα στοιχεία στο ΓΕΜΗ, ως διευθύνοντες σύμβουλοι της εταιρείας εμφανίζονται οι Κωνσταντίνος-Πέτρος Κυρκίνης και ο Νικόλαος-Επαμεινώνδας Κυρκίνης με τη θητεία τους να λήγει τον Ιανουάριο του 2022. Ειδικά για τον Παμ. Κυρκίνη έχουν υπάρξει ουκ ολίγα διθυραμβικά δημοσιεύματα, ενώ η εταιρεία σημείωσε εκρηκτική άνοδο στον τζίρο της εν μέσω πανδημίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο τζίρος της αυξήθηκε κατά 49% αγγίζοντας τα 64,4 εκατ. ευρώ, ενώ πάνω από 8.000 καταστήματα εστίασης εισήλθαν στην πλατφόρμα της από τον Μάρτιο του 2020.

Δεν υπήρξε απλώς συνέταιρος της Μαρέβας

Ο διευθύνων σύμβουλος της efood Κ. Κυρκίνης δεν έχει υπάρξει απλώς συνέταιρος της Μαρέβας Γκραμπόφσκι, όπως έχει αποκαλύψει το Documento. Φαίνεται ότι είναι και ο «μπροστινός» της. Συγκεκριμένα, η Μαρέβα Γκραμπόφσκι δήλωνε στο βιογραφικό της ότι το 2010 «ίδρυσε την Eternia Capital, μια εταιρεία asset management με ειδίκευση σε επενδύσεις hedge fund». Μπορεί να μην αναγράφεται ολόκληρη η επωνυμία της εταιρείας, αλλά ο λόγος γινόταν για την ελβετική εταιρεία Eternia Capital Advisors, που εγγράφηκε στο Επιμελητήριο της Γενεύης στις 22 Νοεμβρίου 2010 και βρίσκεται υπό εκκαθάριση από το 2013.

Παρά τα όσα διατεινόταν η Μαρέβα Γκραμπόφσκι, μέτοχος της εταιρείας ήταν ο Κ. Κυρκίνης. Αλλωστε, όπως είχε παραδεχτεί και τότε στο Documento ο ίδιος: «η Eternia Capital Advisors είναι μια συμβουλευτική εταιρεία στην Ελβετία που ήταν δική μου».

Οπως εξάλλου προκύπτει και από επίσημα αρχεία του ελβετικού κράτους, μόνο το όνομα του Κ. Κυρκίνη εμφανίζεται στην Eternia Capital Advisors. Κι όμως η Μαρέβα Γκραμπόφσκι υποστήριζε ότι η ίδια ίδρυσε την εταιρεία, με αποτέλεσμα να μπορεί να εξαχθεί το συμπέρασμα ότι ο Κ. Κυρκίνης λειτουργούσε εξ ονόματός της ως «βιτρίνα» της συζύγου του πρωθυπουργού. Κι αν αυτό ίσχυε τότε, μπορεί κάποιος να υποθέσει ότι ενδεχομένως ο Κ. Κυρκίνης έχει τον ρόλο του «μπροστινού» της Μαρέβας Γκραμπόφσκι και στα τωρινά επιχειρηματικά του εγχειρήματα, όπως η efood, που σήμερα καταλύει κάθε έννοια εργατικού δικαιώματος για τους ντελιβεράδες;

H offshore της Μαρέβας που… δεν ήξερε ο Κυρκίνης

Η έρευνα του Documento οδήγησε σε άλλη εταιρεία, με σχεδόν κοινό όνομα, την Eternia Capital Management. Πρόκειται για offshore εταιρεία στα νησιά Κέιμαν. Μόνο που, όπως διαπιστώθηκε, οι δύο επίμαχες εταιρείες εμφανίζονταν να έχουν γραφεία στην ίδια διεύθυνση, στην οδό Rue Du Parc 3 στη Γενεύη. Επίσης οι δύο εταιρείες εμφανίζονταν να έχουν κοινή καταχώρηση σε ιστοσελίδες που παρέχουν πληροφορίες για hedge funds. Ακόμη, η Ιφιγένεια Στάθη, η οποία δήλωνε στο βιογραφικό της ότι έχει εργαστεί στην Eternia Capital Management, έχει εργαστεί και στην εταιρεία MG Capital Advisors, στο ΔΣ της οποίας συμμετείχε ο Σταύρος Παπασταύρου. Στις 7 Φεβρουαρίου 2013 ο Κ. Κυρκίνης αντικατέστησε στο ΔΣ της MG Capital Advisors τον Στ. Παπασταύρου. Ο Κ. Κυρκίνης και η Μαρέβα Γκραμπόφσκι ήταν επίσης μέλη στην ελβετική εταιρεία Dara Capital AG, που διαχειρίζεται επενδυτικά κεφάλαια.

Η offshore Eternia Capital Management, σύμφωνα με την «Cayman Islands Gazette», διαγράφηκε από τις λίστες εταιρειών στις 30 Ιανουαρίου 2015. Σύμφωνα με πληροφορίες που διέθετε τότε το Documento, ως εκπρόσωπος της εταιρείας εμφανιζόταν ο Κωνσταντίνος-Πέτρος Κυρκίνης με αριθμό ταυτότητας ΑΑ 079****. Οταν απευθυνθήκαμε στον Κ. Κυρκίνη σχετικά με τη σχέση που έχει με την offshore Eternia Capital Management μας απάντησε: «Εγώ είμαι μέτοχος στην Eternia Capital Advisors που είναι στη Γενεύη. Με την Eternia Capital Management δεν έχω καμία σχέση, περί αυτού σας διαβεβαιώ… Δεν την ξέρω την Eternia Capital Management…».

«Ισως έχει γίνει παρερμηνεία»

Λίγο καιρό μετά όμως η δημοσιοποίηση των Paradise Papers αποκάλυψε ότι η Μαρέβα Γκραμπόφσκι κατείχε το 50% των μετοχών της offshore Eternia Capital Management. Εμπλοκή με την εν λόγω offshore παρά τα όσα διατεινόταν είχε και ο Κ. Κυρκίνης. Κι αυτό επειδή το όνομά του εμφανίστηκε στα αρχεία της δικηγορικής εταιρείας Appleby ως πρόσωπο επικοινωνίας για την Eternia Capital Management. Σύμφωνα με ρεπορτάζ της εφημερίδας «Εθνος», που δημοσιοποίησε τη λίστα των Paradise Papers, ο Κ. Κυρκίνης φέρεται επίσης να ήταν σε επαφή με τη συγκεκριμένη δικηγορική εταιρεία ρυθμίζοντας υποθέσεις της offshore. Σε δηλώσεις του στο «Εθνος» ο Κ. Κυρκίνης δήλωσε: «Στα πλαίσια συνεργασίας μου με τους συνιδιοκτήτες της παραπάνω εταιρείας στα Κέιμαν, περί τον Μάιο του 2012, μου ζητήθηκε από τους ίδιους να επικοινωνήσω με τη δικηγορική εταιρεία που την είχε φτιάξει και να ζητήσω τη λύση της όπως και έπραξα».

Το Documento είχε επικοινωνήσει εκ νέου τότε με τον Κ. Κυρκίνη προκειμένου να μας απαντήσει γιατί είχε δηλώσει εννέα μήνες πριν ότι δεν έχει καμία σχέση με την offshore. Αυτό που απάντησε ήταν ότι «ίσως είχε γίνει παρερμηνεία. Αυτό που είχα καταλάβει από την ερώτησή σας ήταν αν είναι δική μου η Eternia Capital Management ή αν υπάρχει ιδιοκτησιακή ή εταιρική σχέση αυτής με τη δική μου συμβουλευτική εταιρεία, την Eternia Capital Advisors. Οπότε αυτό εννοούσα, όχι ότι δεν έχω ουδεμία σχέση με την εταιρεία…».

Η βαρβαρότητα της efood ακουμπά στους νόμους Μητσοτάκη

Τζώρτζης Ρούσσος

Μεταξύ άλλων όπλων που έδωσε το καταστροφικό δίδυμο Μητσοτάκης – Χατζηδάκης σε εργοδότες για να «φονευθούν» οι ζωές των μισθωτών ήταν και το άρθρο 69 του νόμου 4808/2021 που άνοιγε διάπλατα την πόρτα ώστε οι ντελιβεράδες των ψηφιακών πλατφορμών να αναγορευτούν σε «αυτοαπασχολούμενους συνεργάτες». Τότε, τον περασμένο Ιούνιο δηλαδή, ήταν απλές θεωρίες. Ομως ο νόμος αυτός στο άρθρο 69 όριζε σαφώς τις προϋποθέσεις για να μπορέσουν οι εταιρείες να δώσουν χαρακτηριστικά αυτοαπασχόλησης στους διανομείς που χρησιμοποιούσαν.

Τώρα, τρεις μήνες μετά που η «κυβερνητικού ενδιαφέροντος και συμφερόντων» efood προχωρά στην «απομισθοποίηση» των κατά τη δική της προσφώνηση «riders», όλοι βλέπουμε το τέρας που γέννησε η κυβερνητική μήτρα. Απαλλαγή της εταιρείας από κάθε υποχρέωση καταβολής δώρων, αποζημίωσης και ασφάλισης. Μερική χορήγηση εξοπλισμού και εξαντλητικά ωράρια. Βαρβαρότητα με κυβερνητική σφραγίδα!

Το να πούμε ότι το εν λόγω άρθρο είναι εν πολλοίς φωτογραφική διάταξη είναι περιττό. Αλλωστε όλοι ξέρουμε τις τρεις επιχειρήσεις που βολεύονται. Το ζήτημα είναι ότι μόλις έξι μήνες πριν ο επονομαζόμενος και «Προκρούστης» των εργασιακών και ασφαλιστικών δικαιωμάτων Γιάννης Βρούτσης ως υπουργός Εργασίας είχε προσδώσει χαρακτηριστικά μισθωτής εργασίας στη σχέση απασχόλησης των «riders» με τις ψηφιακές πλατφόρμες. Ναι, καλά καταλάβατε, μέχρι και ο Γ. Βρούτσης που έχει χαρακτηριστεί εχθρός των μισθωτών και των ασφαλισμένων δεν μπορούσε να ξεφύγει από το προφανές που είχαν θεσμοθετήσει τα ελληνικά δικαστήρια. Χαρακτήρισε τη σχέση απασχόλησης (και άρα τα ασφαλιστικά δικαιώματα που αυτή γεννά) ως μαχητό τεκμήριο υπέρ της μισθωτής εργασίας.

Εργαζόμενος στην efood και πρόεδρος του Συνδικάτου Επισιτισμού Τουρισμού Ξενοδοχείων Νομού Αττικής

Γιώργος Στεφανάκης

«Πρόβλεψη του νόμου Χατζηδάκη το “συνεργατικό μοντέλο” μας»

«H efood, που ως ηλεκτρονική πλατφόρμα και delivery πουλάει στα καταστήματα τη δυνατότητα διεύρυνσης του πελατολογίου τους μέσω της παράδοσης παραγγελιών σε μεγάλες χιλιομετρικές αποστάσεις, περίμενε τον νόμο Χατζηδάκη για να αλλάξει τις εργασιακές σχέσεις» λέει στο Documento o Γιώργος Στεφανάκης, πρόεδρος του Συνδικάτου Επισιτισμού Τουρισμού Ξενοδοχείων Νομού Αττικής και εργαζόμενος ο ίδιος ως ντελιβεράς στην efood.

«Ο νόμος Χατζηδάκη» μας εξηγεί κατόπιν «έχει προβλέψει ακριβώς ότι οι ηλεκτρονικές πλατφόρμες μπορούν να απασχολούν εργαζόμενους με το λεγόμενο “συνεργατικό μοντέλο”, δηλαδή ως ανεξάρτητους συνεργάτες, με μπλοκάκι, τίτλο κτήσης, με τρόπο που τις απαλλάσσει από κάθε εργασιακή και ασφαλιστική υποχρέωση, π.χ. δώρα, ένσημα, αποζημιώσεις ατυχήματος» συνεχίζει. «Ετσι από την 1η Αυγούστου η efood –σημειωτέον, απασχολεί 2.300 από τους 2.800 εργαζομένους της ως ενοικιαζόμενους μέσω Manpower με τρίμηνες ανανεούμενες συμβάσεις– εισήγαγε το συνεργατικό μοντέλο, αλλά ενώ τον πρώτο μήνα το πρόσφερε ως εθελοντική επιλογή και το πήραν οι εργαζόμενοι που το ήθελαν οι ίδιοι είτε για να περιορίσουν τα χιλιόμετρα που κάνουν είτε για να δουλεύουν λιγότερες ώρες, την περασμένη Τετάρτη επιχείρησε να το επιβάλει καταναγκαστικά σε όλους τους εργαζόμενους με χαμηλές αξιολογήσεις (οφείλονται στο ότι παραδίδουν λιγότερες παραγγελίες ή τις παραδίδουν σε περισσότερο χρόνο)».

«Εστειλαν λοιπόν μήνυμα στα κινητά όλου αυτού του κόσμου, με το δίλημμα ή γίνεσαι “συνεργάτης” με μπλοκάκι ή δεν ανανεώνουμε τη σύμβασή σου, οπότε μένεις άνεργος» συνεχίζει. «Και ναι μεν η κίνηση μετατροπής των ενοικιαζόμενων εργαζομένων σε “συνεργάτες” ξεκίνησε από τους διανομείς με χαμηλές αξιολογήσεις, αλλά πολύ σύντομα θα τους καλύψει όλους» παρατηρεί «κι αυτό προκύπτει εύκολα αν λάβουμε υπόψη ότι η Delivery Hero, η γερμανική πολυεθνική της οποίας θυγατρική είναι η efood, σε όλες τις άλλες χώρες όπου δραστηριοποιείται απασχολεί κόσμο μόνο μέσω του συνεργατικού μοντέλου, και μόνο στην Ελλάδα είχε προσλάβει στις αρχές εργαζόμενους με συμβάσεις αορίστου χρόνου ενώ από τα μέσα του 2019 προσλάμβανε μόνο ενοικιαζόμενους».

Βαγγέλης Τριάντης, Βασίλης Ανδριανόπουλος

Μαριάννα Τόλια