Τσάϊ και συμπάθιο για την ένταξη των Δυτικών Βαλκανίων στην ΕΕ

Για μια ακόμα φορά, η ΕΕ πρόσφερε τσάϊ και συμπάθιο -ή για την ακρίβεια κάποια κονδύλια και ένα κτύπημα στην πλάτη- στα Δυτικά Βαλκάνια, κατά την προχτεσινή άτυπη Σύνοδο Κορυφής ΕΕ-Δυτικών Βαλκανίων, στην Σλοβενία, με τη συμμετοχή ηγετών από όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ και τις πέντε χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, Σερβια, Αλβανία, Βοσνία, Μαυροβούνιο, Βόρεια Μακεδονία, καθώς και το Κόσσοβο.

Παρ’ ότι η ίδια η ΕΕ, εδώ και χρόνια, επανειλημμένως έχει δώσει πάμπολλες υποσχέσεις ότι θα ανοίξει η ενταξιακή διαδικασία των Δυτικών Βαλκανίων, και ειδικά της Αλβανίας και της Βόρειας Μακεδονίας, η μετάθεση της ένταξης στις … ελληνικές καλένδες το μόνο που προκαλεί στους Βαλκάνιους είναι απογοήτευση.

Ως όλα δείχνουν, τελικώς, η ΕΕ κάθε άλλο παρά αποφασισμένη για διεύρυνση είναι. Να σημειωθεί ότι, προ διετίας, εν μέσω παζαριών ανάμεσα στους δύο πόλους του γαλλο-γερμανικού άξονα να δίνουν και παίρνουν, και των διαφωνιών που υπήρχαν μεταξύ Μακρόν και Μέρκελ για το μέλλον της Ευρώπης, μπλοκαρίστηκε το άνοιγμα της ενταξιακής διαδικασίας για Αλβανία και Βόρεια Μακεδονία.

Τώρα, και πάλι, η φημολογούμενη πρόθεση της ΕΕ να δώσει έστω και ένα χρονοδιάγραμμα για τη διαδικασία ένταξης, δεν επιβεβαιώθηκε, αφού αρκετά κράτη – μέλη της ΕΕ, όπως η Γαλλία, η Ολλανδία και η Δανία, απέρριψαν τη σχετική πρόταση της σλοβενικής προεδρίας της ΕΕ.

Φόβοι και «ψίχουλα»

Ετσι, κατά την προσφιλή τακτική των ομφαλοσκοπούντων εντός της ΕΕ, και πάλι άρχισαν να εκφράζονται φόβοι ότι το κενό που δεν καλύπτει η ΕΕ στα Βαλκάνια θα σπεύσουν να το καλύψουν άλλες δυνάμεις, όπως η Κίνα, η Τουρκία και η Ρωσία.

Για να γλυκάνει το χάπι, η EE προσφέρει βοήθεια στους Βαλκάνιους σε αντάλλαγμα για την καθυστέρηση της ένταξής τους, όπως έγραψε μερίδα του Δυτικού Τύπου. Μεταξύ άλλων, σχεδιάζεται να δοθούν επιχορηγήσεις ύψους 20 δισ. ευρώ σε δάνεια με ευνοϊκούς όρους και εννέα δισ. σε χρηματοδοτήσεις, καθώς και σειρά άλλων μέτρων.

Ολα αυτά, όμως υπολείπονται θεαματικά των αναγκών των Βαλκάνιων, ορισμένοι εκ των οποίων είναι πάμπτωχοι, και βέβαια δεν αρκούν για να καλυφθεί το μεγάλο κενό που χωρίζει τα Δυτικά Βαλκάνια από το επίπεδο των χωρών της ΕΕ.

Ελλάδα – Βαλκάνια

Η Αθήνα, το τελευταίο διάστημα επανειλημμένως τάχθηκε δημόσια υπέρ του ανοίγματος της ενταξιακής διαδικασίας για τα Δ.Βαλκάνια.

Μάλιστα, πρόσφατα, ο Κ.Μητσοτάκης, μιλώντας στον δημοσιογράφο, Steven Erlanger, της εφημερίδας «The New York Times», στο πλαίσιο του Athens Democracy Forum, αναφέρθηκε και στο βουλγαρικό βέτο που μπλοκάρει την ενταξιακή διαδικασία για την Βόρειο Μακεδονία. Κάτι που συμπαρασύρει και την υποψηφιότητα της Αλβανίας.

«Όχι, δεν το υποστηρίζουμε (σ.σ. το βουλγαρικό βέτο)», είπε. «Δεν υποστηρίζουμε τη Βουλγαρία. Πιστεύουμε ότι είναι μια περιττή περιπλοκή. Θα συναντηθούμε σε λίγες μέρες στη Σλοβενία. Πρέπει να προσφέρουμε στα Δυτικά Βαλκάνια μια πολύ σαφή ευρωπαϊκή προοπτική. Πρέπει να μιλήσουμε ανοιχτά για τη διεύρυνση. Πρέπει να στείλουμε ένα μήνυμα ότι σε 10-15 χρόνια όσο χρειαστεί, αλλά τα Δυτικά Βαλκάνια ανήκουν στην Ευρώπη».

Επίσκεψη Πενταρόφσκι

Ενδιαφέρον είναι ότι, ενώ στη Σλοβενία διεξαγόταν η άτυπη Σύνοδος Κορυφής ΕΕ-Δυτικών Βαλκανίων, στην Αθήνα βρισκόταν ο πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας, Στέβο Πενταρόφσκι.

Δημόσια, η εικόνα των σχέσεων των δύο χωρών δεν παρουσίαζε την «ψύχρανση» προηγουμένων ετών, αλλά ουδείς μπορεί να κάνει λόγο για μια θερμή συνάντηση.

Αν, πάντως, ληφθούν υπόψιν όσα δήλωσε με το πέρας της επίσκεψής του στο ειδησεογραφικό πρακτορείο της βόρειας γείτονος, ΜΙΑ, ο Σ.Πενταρόφσκι, φαίνεται ότι πίσω από τις κάμερες η ατμόσφαιρα ήταν αρκετά ενδιαφέρουσα.

Ο πρόεδρος της χώρας, ειδικότερα, ανάμεσα στα άλλα, σημείωσε ότι:

-Ο ίδιος ο Έλληνας πρωθυπουργός χαρακτήρισε τη μη εξομάλυνση των σχέσεων των δύο χωρών ως «ανοικτή πληγή» που εξακολουθεί να υπάρχει σε συγκεκριμένο τμήμα του πολιτικού φάσματος στην Ελλάδα.

Ανοικτή πληγή

Αναλυτικότερα, είπε: «Στις δυο συναντήσεις μου υψηλού πολιτικού επιπέδου με τον Ελληνα πρωθυπουργό και την Πρόεδρο, τους διεμήνυσα ότι θα ήθελα αυτού του είδους οι επισκέψεις να καταστούν ρουτίνα. Από τη στιγμή που θα συμβεί αυτό, οι διμερείς σχέσεις θα έχουν εξομαλυνθεί πλήρως. Δεν συμβαίνει αυτό ακόμη».

Αναφερόμενος στη διαδικασία εξομάλυνσης των σχέσεων Αθηνών – Σκοπίων, ανέφερε: «Κάποια στιγμή κατά τη διάρκεια της συνάντησης ο πρωθυπουργός, κ.Μητσοτάκης, τις χαρακτήρισε ως «ανοικτή πληγή» που εξακολουθεί να υπάρχει για συγκεκριμένο τμήμα του πολιτικού φάσματος στην Ελληνική Δημοκρατία».

Και πρόσθεσε: «Το ίδιο συμβαίνει και στη χώρα μας. Υπάρχει αντίσταση. Υπάρχουν άνθρωποι που δεν πιστεύουν στη Συμφωνία των Πρεσπών παρά τα προφανή οφέλη της και τη θετική επίδρασή της στην ανάπτυξη της χώρας. Στην Ελλάδα η αντίσταση ήταν ακόμη μεγαλύτερη, ιδίως στις περιοχές, οι οποίες βρίσκονται κοντά στα κοινά μας σύνορα».

Κατά συνέπεια, κατέληξε, «θα χρειαστεί χρόνος. Ο καθένας από εμάς έχει τις ιδιαιτερότητές του, οι οποίες πρέπει να είναι σεβαστές».

Οχι άλλα προβλήματα

-Ο Ζόραν Ζάεφ έχει αναπτύξει εξαιρετική προσωπική επικοινωνία με τον Ελληνα πρωθυπουργό.

Ο ίδιος, επίσης, όταν του επισημάνθηκε ότι στο παρελθόν ο Κ.Μητσοτάκης είχε εναντιωθεί στη Συμφωνία, απάντησε: «Δεν θα ήθελα να προκαλέσω πρόσθετα προβλήματα στον πρωθυπουργό, λέγοντας ότι αντιστάθηκε ή δεν αντιστάθηκε, αλλά από την επί του πρακτέου συμπεριφορά του και τη συμπεριφορά της κυβέρνησής του κατά τον περασμένο ένα με ενάμιση χρόνο, όλοι μπορούμε να αντιληφθούμε ότι δεν υπάρχει ορατή αντίσταση στο πολιτικό επίπεδο, πεδίο ή φάσμα. Στην πραγματικότητα αυτή η επίσκεψη δεν θα είχε υλοποιηθεί, αν υπήρχε αντίσταση».

Μνημόνια – πληγές

«Σαφώς υπάρχει αντίσταση σε ορισμένα τμήματα του κυβερνώντος κόμματος ως προς το ζήτημα της εκκρεμούς κύρωσης ορισμένων συμφωνιών από το ελληνικό κοινοβούλιο».

Και πρόσθεσε: «Ο κ. Μητσοτάκης δεν το έκρυψε αυτό. Δήλωσε ότι σε αυτή την πολιτική συγκυρία δεν θα ήθελε να ξύσει πληγές –σας το μεταφέρω επί λέξει– οι οποίες είναι ακόμη νωπές, δεν θα ήθελε να το κάνει αυτό και θα προτιμούσε να συνεργαστούμε, όπου μπορούμε, χωρίς να υπεισερχόμαστε σε κοινοβουλευτικές συζητήσεις, στις οποίες θα έχουμε πολιτικολογίες και τίποτε άλλο, χωρίς όφελος για τις δύο χώρες και τους δύο λαούς».

Πάντως, τόνισε, «αυτή καθ’ αυτή η επίσκεψη κατέδειξε ότι οι διμερείς σχέσεις μεταξύ της Βόρειας Μακεδονίας και της Ελληνικής Δημοκρατίας εξομαλύνονται».

Η Πρόεδρος χωρίς προκαταλήψεις

-Από αυτά που ακούστηκαν στις επίσημες συναντήσεις, και από την Ελληνίδα Πρόεδρο της Δημοκρατίας στο δείπνο, δεν φαίνεται να υπάρχουν προκαταλήψεις ως προς τη Συμφωνία των Πρεσπών.

«Η Πρόεδρος -πρόσθεσε- είναι νομικός, διετέλεσε υψηλόβαθμη δικαστής επί πολλά χρόνια και γνωρίζει πολύ καλά ότι η σοβαρότητα μιας χώρας κρίνεται από το κατά πόσον σέβεται τις υποχρεώσεις που έχουν αναληφθεί από τους προκατόχους της».

Ο Σ.Πενταρόφσκι ανέφερε ακόμη ότι απηύθυνε πρόσκληση στην Κατερίνα Σακελλαροπούλου να επισκεφθεί τη χώρα.

«Κατ’ αρχήν -είπε- είναι εκπεφρασμένη η βούλησή της να επισκεφθεί τη χώρα μας. Άλλωστε, γεννήθηκε κοντά στα «μακεδονο»-ελληνικά σύνορα και πιστεύω ότι θα ενδιαφέρεται, όχι μόνο να δει τις φυσικές ομορφιές, αλλά και, όσον αφορά στο πολιτικό κομμάτι, να σπάσει τον πάγο -όπου εξακολουθεί να υπάρχει- και να δείξει ότι είναι πραγματικά κρίμα για δύο γειτονικές χώρες να μην επικοινωνούν, να μην υπογράφουν συμφωνίες, να βλέπουν η μία την άλλη στην πράξη μέσα από την κάνη του όπλου εκτός ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και ευρωατλαντικής ενσωμάτωσης.

Χάθηκε πολύς χρόνος για πολλές γενεές και από τις δύο πλευρές των συνόρων και για τα δύο έθνη και ιδίως για τη νεότερη γενιά».

«Επαναστατική» Συμφωνία

Και συμπλήρωσε: «Θα προσπαθήσουμε, και προς τούτο πιστεύω ότι έχουμε αμοιβαία κατανόηση και δέσμευση κάθε πλευράς, να καλύψουμε το τεράστιο χρονικό κενό, το οποίο δυστυχώς χαρακτηρίστηκε από προσκόμματα, κυρώσεις, κακή πολιτική ρητορική, παρεξηγήσεις, όσον αφορά στη θέση του άλλου. Υπ’ αυτή την έννοια η Συμφωνία των Πρεσπών αποτελεί πραγματικά επαναστατική πράξη».

Οι βουλευτές της Βόρειας Ελλάδας

-Αυτό που ζητούν τα Σκόπια είναι να αλλάξουν οι οδικές σημάνσεις και όσες γράφουν «Σκόπια» ή «Fyrom» να γίνουν «Βόρεια Μακεδονία».

«Όσον αφορά στο τι ζητήσαμε εμείς σχετικά με τις υποχρεώσεις τους», εξήγησε. «Σχετικά με την οδική σήμανση στο εσωτερικό της χώρας, δεν έχει κλείσει το ζήτημα, διότι υπήρχε και υπάρχει αντίσταση στην Ελλάδα έναντι της Συμφωνίας των Πρεσπών και ιδίως στη Βόρεια Ελλάδα τόσο σε πολιτικό επίπεδο όσο και εκκλησιαστικό, αλλά και στην τοπική αυτοδιοίκηση, για να μη μιλήσω για τα πολιτικά κόμματα».

Και συμπλήρωσε: «Θεωρητικά, κάθε ελληνική κυβέρνηση μέχρι τώρα, συμπεριλαμβανομένης της σημερινής, είχε σχετικά εύθραυστη πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο και είναι πάντα πολύ σημαντικό για τον εκάστοτε πρωθυπουργό να «προσέχει» τους βουλευτές που προέρχονται από την ευρύτερη περιφέρεια της Θεσσαλονίκης».

Να σημειωθεί ότι ο περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας, Απόστολος Τζιτζικώστας, τοποθετούμενος επί των δηλώσεων Πενταρόφσκι δήλωσε ότι δεν αλλάζει τις αποφάσεις του και ότι «δεν υπάρχει περίπτωση σε δρόμο ευθύνης δικής μας, της Περιφέρειας, να μπει πινακίδα που να αναγράφει τον όρο Βόρεια Μακεδονία. Ξεκάθαρες κουβέντες, όσο είμαι περιφερειάρχης οι πινακίδες στους δικούς μας δρόμους θα γράψουν Σκόπια. Δεν υποκύπτω σε τέτοιου είδους πιέσεις από που κι αν προέρχονται. Για μένα ήταν είναι και θα παραμείνουν Σκόπια, εφόσον επιλέγουν ένα όνομα που δεν περιγράφει την ιστορία τους».

Η αντιπολίτευση στα Σκόπια

-Η αντιπολίτευση στα Σκόπια είναι κατώτερη των περιστάσεων.

«Με λυπεί ιδιαιτέρως το γεγονός -είπε- ότι η αντιπολίτευση δεν είχε τη δύναμη, όπως έκανε η σημερινή ελληνική κυβέρνηση, όταν ήταν αντιπολίτευση, να πει μια μόνο φράση: Εάν ήμασταν στην εξουσία, δεν θα είχαμε πρόβλημα να δηλώσουμε ότι η Συμφωνία δεν είναι καλή γι’ αυτούς και γι’ αυτούς τους λόγους, αλλά θα τη σεβαστούμε, όσο κακή κι αν είναι, εάν αύριο-μεθαύριο έρθουμε στην εξουσία, όπως θα συνέβαινε σε οποιαδήποτε άλλη σοβαρή χώρα ή με οποιαδήποτε άλλη σοβαρή κυβέρνηση σε μια σοβαρή χώρα.

Αυτό που λέω τώρα ήταν τα ακριβή λόγια του Ελληνα πρωθυπουργού, ο οποίος δήλωσε: Η θέση μου για τη Συμφωνία των Πρεσπών είναι γνωστή, η θέση του κόμματός μας είναι γνωστή. Δεν έχει αλλάξει, ωστόσο, είμαστε σοβαρή χώρα, πρακτικά έχουμε πίσω μας σχεδόν δύο αιώνες κρατικής υπόστασης και δεν έχουμε την πολυτέλεια να αλλάζουμε απόψεις σε στρατηγικά ζητήματα ανάλογα με το ποιο κόμμα θα ανέλθει στην εξουσία, ακόμη και αν πρόκειται για τους μεγαλύτερους πολιτικούς αντιπάλους στο παρελθόν και σήμερα».

Οικονομία – νεολαία

-Υπάρχει πολύς χώρος για θετική ατζέντα στις σχέσεις Ελλάδας – Βόρειας Μακεδονίας. Ειδικότερα ανέφερε ότι οι δύο πλευρές συζήτησαν το θέμα της οικονομικής συνεργασίας.

«Πριν από 15 με 20 χρόνια -είπε- ορισμένες στρατηγικής σημασίας υποδομές εκείνη την εποχή εξαγοράστηκαν από ελληνικές επιχειρήσεις και εν συνεχεία υπήρξε ρήξη, ενόσω εξελισσόταν η διαφωνία μας γύρω από το όνομα κλπ. Πολλοί Ελληνες επιχειρηματίες δεν ήθελαν να έρθουν να επενδύσουν στην περιοχή μας με τόση ένταση. Νομίζω ότι σήμερα υπάρχει αφύπνιση της ελληνικής επιχειρηματικής κοινότητας και ως εκ τούτου έχουν συνομιλητές σε ορισμένα από τα εμπορικά επιμελητήρια στην περιοχή μας».

Αναφέρθηκε επίσης στην ανάπτυξη των σχέσεων μεταξύ των νεολαιών των δύο χωρών. «Υπάρχει μια πτυχή, η οποία δεν σχετίζεται μόνο με την οικονομία, την ενέργεια, το χρήμα κλπ., καθώς και με αυτόν τον τύπο ανάπτυξης», είπε. Και συνέχισε: «Εχει παραμεληθεί πολύ μέχρι τώρα και αισθάνθηκα ευτυχής που άκουσα γι’ αυτή πριν φύγω. Πρόκειται για τα Γραφεία Νεολαίας. Υπάρχει συζήτηση, ώστε να αρχίσουν τα Γραφεία για τη συνεργασία και επικοινωνία των νέων να προβαίνουν σε συγκεκριμένες δραστηριότητες επί του πεδίου.

Πιστεύω ότι οι νεότερες γενιές, οι οποίες εύκολα μπορούν να ξεπεράσουν τις προκαταλήψεις εξαιτίας του νεαρού της ηλικίας τους, πρέπει να αρχίσουν να επικοινωνούν μεταξύ τους το συντομότερο δυνατόν.

Τέτοιου είδους Γραφεία δημιουργήθηκαν μετά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο μεταξύ της Γερμανίας και της Γαλλίας σε πιο δύσκολες συνθήκες από αυτές που είχαμε εμείς με την Ελλάδα και συνέβαλαν πολύ στην προσέγγιση των νεότερων γενεών και στο σπάσιμο των στερεοτύπων, ώστε να συνειδητοποιηθεί ότι ο άλλος από την άλλη πλευρά έχει τις ίδιες ανησυχίες, εντελώς ανεξάρτητα από πρόσθετες ιδιαιτερότητες, που αφορούν στην εθνικότητα ή στην πίστη, καθώς πάνω απ’ όλα είμαστε άνθρωποι».