Ο σχεδιασμός ανάπτυξης των θαλασσιών μεταφορών και των λιμένων μας στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής πράσινης θαλάσσιας πολιτικής

Η μεγάλη ακτογραμμή και η ύπαρξη πολλών νησιών στη χώρα μας, όπου κατοικεί το 15% του πληθυσμού της, απαιτεί την στήριξη και χρηματοδότηση στοχευόμενων πολιτικών, βιώσιμων και καινοτόμων μέσων και τρόπων θαλασσίων μεταφοράς.

Έτσι στο πλαίσιο επίτευξης των ενεργειακών και κλιματικών στόχων της Ε.Ε. η πολιτεία καλείται να θέσει για τα θέματα αυτά πρωτοπόρους στόχους και στον τομέα της ναυτιλίας μας.

Η «ελληνική ναυτιλιακή κοινότητα» συνέβαλλε και εξακολουθεί να συμβάλλει με «ιδίους πόρους» σε επενδύσεις, στην προσέλκυση επενδύσεων, στη συμμετοχή της κοινωνικής και οικονομικής ανάπτυξης της χώρας μας.

Πρωταγωνιστεί και συμμετέχει ανταγωνιστικά στο σύστημα των θαλασσίων εμπορευματικών μεταφορών και της κινητικότητας.

Παράλληλα η περιβαλλοντική της ευαισθησία στο χώρο όπου δραστηριοποιείται αποτυπώθηκε δυναμικά, έναντι άλλων κλάδων επιχειρήσεων, με έμπρακτες πολιτικές αειφόρας ναυτιλιακής ανάπτυξης και προστασίας του θαλάσσιου περιβάλλοντος.

Στην  σύγχρονη κοινωνία μας  η αύξηση της κινητικότητας, στην  οποία η ναυτιλιακή μας κοινότητα ανταποκρίνεται με συνέπεια έγκαιρα και αποτελεσματικά, απαιτεί και ανάλογη στρατηγική και σχεδιασμό εθνικής «πράσινης» λιμενικής πολιτικής,  η οποία έγκαιρα και καίρια θα πρέπει να συνεπικουρεί και να στηρίζει τα ανταγωνιστικά συστήματα θαλασσίων – λιμενικών μεταφορών, θαλάσσιας αναψυχής- περιήγησης έναντι των προκλήσεων των επόμενων δεκαετιών:

• Της αποσυμφόρησης των μεταφορών, ασφάλειας, σεβασμού στο περιβάλλον και κάλυψης των αναγκών κινητικότητας.
• Της βιωσιμότητας με εναλλακτικές  θαλάσσιες αειφόρες μορφές μετακίνησης.
• Της ποιότητας του αέρα, του παράκτιου και του θαλάσσιου περιβάλλοντος .
• Των πράσινων λιμενικών /θαλασσίων υποδομών.
• Της καινοτομίας και ευέλικτης ανταπόκρισης στα σύγχρονα ανταγωνιστικά τεχνολογικά επιτεύγματα ποιοτικού και περιβαλλοντικού πλεονεκτήματος.
• Της αποτελεσματικής συμμετοχής στα ποικίλα προγράμματα όπως της «Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας», του «Προγράμματος Horizon», για τους Πράσινους Ελληνικούς Λιμένες αλλά και ανάληψης πρωτοβουλιών «Σημαιοφόρου Πράσινης Ναυτιλιακής Ανάπτυξης» .
• Της διαμόρφωσης των αναγκαίων και ικανών  προϋποθέσεων συνέργειας, συντονισμού, υποστήριξης των διαθεσίμων πόρων και του ανθρώπινου δυναμικού, μέσω μιας ευέλικτης  και συντονισμένης διακυβέρνησης, διαβούλευσης, πρόσκλησης υποβολής προτάσεων για τη δραστική μείωση του ενεργειακού αποτυπώματος προς όφελος της ναυτιλιακής μας κοινότητας.
• Του καθορισμού των ελάχιστων υποχρεωτικών «πράσινων κριτηρίων» με όρους  αυτών:

• ü Ουσιαστικού σχεδιασμού των επενδυτικών αναγκών και εκτέλεσης των βιώσιμων έργων – προγραμμάτων συστημάτων και μέσων θαλασσίων μεταφορών της ναυτιλιακής-λιμενικής κοινότητας.
• ü Διαμόρφωσης ευνοϊκών συνθηκών για τη χρηματοδότηση  των πράσινων πολιτικών και δράσεων από όλα τα Ταμεία, αξιοποίησης των εγγυητικών μηχανισμών  από την Ε.Ε. , πιστωτικούς οργανισμούς και επιχειρήσεις.
• ü Υποστήριξης ότι η χρηματοδότηση των πράσινων πολιτικών στη ναυτιλία μας δεν αποτελεί σύστημα «κρατικών ενισχύσεων» αλλά προαγωγής της περιβαλλοντικής αειφορίας, καταπολέμησης της αλλαγής του κλίματος, εξασφάλισης της ανταγωνιστικότητας και της διαθεσιμότητας μιας πιο οικονομικά προσιτής ενέργειας.
• ü Ενίσχυσης της οικονομίας μας μέσω της ανάπτυξης ενός σύγχρονου εθνικού δικτύου λιμενικών υποδομών ενταγμένο στο ευρύτερο Ευρωπαϊκό και Διευρωπαϊκό Δίκτυο μεταφορών που να καθιστά ταχύτερες και ασφαλέστερες τις θαλάσσιες μετακινήσεις, προωθώντας παράλληλα πράσινες βιώσιμες αλλά και ψηφιακές λύσεις.

Η πολιτική βούλησης της στήριξης και της επανεκκίνησης έχει εκφραστεί.

Οι σχεδιασμοί, δράσεις της «πράσινης» πολιτικής των θαλασσίων μεταφορών και των λιμένων έχουν προσδιορισθεί ,στη βάση της πολιτικής της Ε.Ε. και του εθνικού σχεδιασμού.

Οι επιμέρους δράσεις κινούνται σε πεδία αποσπασματικού και αναποτελεσματικών ενεργειών στρατηγικού και επιχειρησιακού σχεδιασμού  ή σε πεδίο νοοτροπίας  «απλής διαχείρισης» και «ξηρασίας» οραμάτων, εμπνεύσεων και εναλλακτικών;

Η ναυτιλιακή κοινότητα και το Λιμενικό Σώμα έχει τη γνώση και την εμπειρία, την ικανότητα αξιολόγησης και επεξεργασίας των θεμάτων προώθησης «πράσινων» θαλασσίων μεταφορών καθώς και συγκεκριμένες προτάσεις προς αξιολόγηση, υλοποίηση.

Απομένει σε φορείς διοίκησης λιμένων η ανάδειξη της αποτελεσματικής γνώσης και εμπειρίας, της διορατικότητας και κυρίως η στήριξη :

• Ø της εκφρασμένης πολιτικής βούλησης της επανεκκίνησης.

• Ø Κατάθεσης εισηγήσεων και μέτρων/ δράσεων ουσίας επίτευξης ενός πράσινου ναυτιλιακού- λιμενικού και θαλάσσιου σχεδιασμού περιβαλλοντικής αειφορίας, καταπολέμησης της αλλαγής του κλίματος, εξασφάλισης της ανταγωνιστικότητας και της διαθεσιμότητας προσιτής οικονομικά ενέργειας, με δείκτες αξιολόγησης του κόστους, της απόδοσης και του αποτελέσματος στους πυλώνες της αειφορίας βασιζόμενα σε εμπεριστατωμένα ή βιώσιμα επιτεύγματα.

• Ø Αναπροσανατολισμού, επαναπροσδιορισμού και συνέργειας, ο οποίος να αντιλαμβάνεται τις γενικές κατευθύνσεις και οδηγίες της Ε.Ε., τις ιδιαιτερότητες των μέσων και των θαλασσίων μεταφορών, το θαλάσσιο και παράκτιο περιβάλλον, τις λειτουργίες των λιμένων για την κοινωνική ευημερία.

Κωνσταντίνος Γκώνιας

 Υποναύαρχος Λ.Σ  (ε.α)