Έβρος: Νέα οχήματα και συνοριοφύλακες, επέκταση του φράχτη και στο βάθος δάνεια σε νέους

Με αμείωτο ρυθμό εξελίσσεται το σχέδιο αμυντικής θωράκισης του Έβρου, καθώς 114 νέα οχήματα ήρθαν να προστεθούν στα υλικά μέσα των επιτόπιων αστυνομικών δυνάμεων, μετά την επίσημη παραλαβή τους από το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, στα μέσα της εβδομάδας. Πρόκειται για ένα ακόμη από τα πάγια αιτήματα των κατοίκων της ακριτικής περιοχής που ικανοποιείται άμεσα, μετά την ολοκλήρωση των επιπλέον 37 χιλιομέτρων του φράχτη και την περαιτέρω ενίσχυση των μεθοριακών δυνάμεων με ανθρώπινο δυναμικό, με προσλήψεις Συνοριακών Φυλάκων.

Η σωβούσα κρίση, άλλωστε, στα σύνορα Λευκορωσίας – Πολωνίας με «πρωταγωνίστρια» την κυβέρνηση Λουκασένκο αναμόχλευσε μοιραία μνήμες από τα περσινά γεγονότα του Έβρου στα ευρωπαϊκά κέντρα λήψης αποφάσεων, εγείροντας ισχυρά αντανακλαστικά καταδίκης τακτικών εργαλειοποίησης μεταναστών και προσφύγων, ενώ έθεσε παράλληλα σε εγρήγορση τις ελληνικές δυνάμεις στην περιοχή, μπροστά σε ένα ενδεχόμενο επανάληψης του «πρωτότυπου» εγχειρήματος.

Παρότι οι απειλές που εκτόξευσε πρόσφατα ο Πρόεδρος της γειτονικής χώρας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν πως «αν ανοίξουμε τα σύνορά μας δεν ξέρω τι θα πάθει η Ελλάδα», ερμηνεύονται εν πολλοίς ως απόπειρα αντιπερισπασμού των εσωτερικών κλυδωνισμών που βιώνει η γειτονική χώρα εξαιτίας της παραπαίουσας οικονομίας της, εντούτοις τα «οχυρωματικά» έργα στον Έβρο δεν σταματούν, μαρτυρώντας ότι η «υβριδική επίθεση» της 1ης Μαρτίου του 2020 αποτέλεσε σημείο καμπής όχι μόνο για την αναβάθμιση των υποδομών ασφάλειας των ελληνοτουρκικών συνόρων, αλλά και για το συνολικό σχεδιασμό της επόμενης ημέρας για την περιφέρεια της Θράκης, ο οποίος «τρέχει» διακομματικά στην Αθήνα.

Η ιδιαίτερη σημασία που αποδίδεται, άλλωστε, από την Αθήνα στον έλεγχο της μεθοριακής γραμμής αντικατοπτρίζεται στην κατανομή των νέων οχημάτων της Ελληνικής Αστυνομίας, καθώς από τα 280 οχήματα που παρέλαβε συνολικά ο Υπουργός Προστασίας του Πολίτη, Τάκης Θεοδωρικάκος στις εγκαταστάσεις της Σχολής Αξιωματικών στην Αμυγδαλέζα, τα 114, δηλαδή σχεδόν τα μισά, οδεύουν τις τελευταίες ώρες προς τις Αστυνομικές Διευθύνσεις της Αλεξανδρούπολης και της Ορεστιάδας, για να διατεθούν, κατά πληροφορίες, στις συνοριακές υπηρεσίες της «πρώτης γραμμής». Στα νέα οχήματα εντάσσονται 80 περιπολικά, 30 οχήματα αγροτικού τύπου και 4 οχήματα τύπου SUV, τα οποία εξασφαλίστηκαν με πόρους του Ταμείου Εσωτερικής Ασφάλειας της ΕΕ, προκειμένου να συνδράμουν και τις περιπολίες κατά μήκος του φράχτη.

Εκτός από τα υλικά μέσα, μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους αναμένεται η προκήρυξη (με βασικό κριτήριο επιλογής την εντοπιότητα) για την πλήρωση 250 νέων θέσεων Συνοριακών Φυλάκων, όπως προανήγγειλε κατά την τελευταία επίσκεψή του στις Καστανιές Έβρου, ο Υπουργός Προστασίας του Πολίτη. Τονωτική ένεση, άλλωστε, για τις δυνάμεις επόπτευσης στα ελληνοτουρκικά σύνορα αποτελέσαν ήδη οι προσλήψεις περίπου 400 Συνοριακών Φυλάκων, αφού τα τελευταία χρόνια το υπάρχον δυναμικό ανταποκρινόταν με δυσκολία, σύμφωνα με πληροφορίες, στις υπηρεσίες και τις νυχτερινές βάρδιες λόγω έλλειψης προσωπικού, ενώ η κατάσταση επιδεινώθηκε ραγδαία με το ξέσπασμα της μεταναστευτικής/προσφυγικής κρίσης το 2015.

Στον αντίποδα, στο σημερινό πεδίο φύλαξης και επιτήρησης του συνοριακού χώρου έχουν προστεθεί η ολοκλήρωση του φράχτη μήκους 37 χιλιομέτρων, η προμήθεια εξοπλισμού υψηλής τεχνολογίας (θερμικές κάμερες, drones παρακολούθησης, μεγάφωνα προειδοποιητικών μηνυμάτων) νέα επίγεια μέσα (θωρακισμένα τζιπ περιπολιών, φουσκωτές βάρκες κ.ά.), αλλά και αυξημένα μέτρα επίγειας και εναέριας επιτήρησης των συνόρων, ταυτόχρονα με την ανάπτυξη βελτιωμένων εμποδίων στην συνοριακή γραμμή.
Στον ίδιο σχεδιασμό, εντάχθηκε για πρώτη φορά, η διαρκής συνεργασία των Ενόπλων Δυνάμεων με την Ελληνική Αστυνομία, επιτηρώντας με πεζές και εποχούμενες περιπολίες όλο το μήκος της συνοριακής γραμμής, την οποία ελέγχει νυχθημερόν το Ενιαίο Κέντρο Ελέγχου Επιτήρησης Συνόρων (ΕΚΕΕΣ), στην Νέα Βύσσα Ορεστιάδας.

Σκόρδα και ανακούφιση

Εκεί, στα χερσαία σύνορα με την Τουρκία, όπου αυτήν την εποχή οι αγρότισσες από την Νέα Βύσσα σπέρνουν τα φημισμένα σκόρδα του χωριού τους, σε απόσταση αναπνοής από το ελληνικό παρατηρητήριο, φτάνοντας τη σπορά τους στην άκρη του φράχτη, πέρα από τον ορίζοντα του οποίου προβάλλει η Ανδριανούπολη. Ανάμεσά τους η Τασούλα Καρλιώτη, η οποία νοιώθει «μεγάλη ανακούφιση», όχι μόνο γιατί η φετινή παραγωγή πιάνει καλή τιμή, αφού υποχώρησε η εισαγωγή κινέζικων και ισπανικών σκόρδων, αλλά γιατί, όπως εξηγεί στο «ΘΕΜΑ», «και ο Στρατός και οι Συνοριοφύλακες είναι συνέχεια εδώ». «Κάνουν περιπολίες και για αυτό δεν αφήσαμε τα χωράφια μας που είναι τόσο κοντά στα σύνορα και μπορούμε και το βράδυ να πάμε να τα ποτίσουμε. Δεν μας αφήνουν (σ.σ. ο Στρατός και οι Συνοριοφύλακες) και σε καμία περίπτωση δεν φοβόμαστε» περιγράφει η ίδια, καθώς το αίσθημα ασφάλειας έχει επιστρέψει μαζί με τις βροχές του φθινοπώρου.

Από τα πλέον ενεργά μέλη της Εθελοντικής Ομάδας Νέας Βύσσας, η κ. Καρλιώτη βίωσε από πρώτο χέρι την «υβριδική απειλή» τον Μάρτιο του 2020, μαζί με τις συγχωριανές της. «Ήμασταν πρώτη γραμμή, στην καρδιά των γεγονότων. Για έναν μήνα μαγειρεύαμε για το Στρατό και την Καθαρά Δευτέρα δώσαμε στα παιδιά στο πράσινο φυλάκιο γλυκά και φαγητά, όπως θα έδιναν οι μάνες τους, σαν να ήταν παιδιά μας» θυμάται, χωρίς ακόμα να ξεχνά πως επί χρόνια -πριν τις στιγμές της έντασης του 2020- χαιρετιόταν αντικρυστά με τον απέναντι τούρκο συνάδελφό της, κάθε πρωί στο όργωμα.

Για τους κατοίκους της Νέας Βύσσας, οι οποίοι βίωσαν λεπτό προς λεπτό την εργαλειοποίηση προσφύγων και μεταναστών στα ελληνοτουρκικά σύνορα, η ροή πια είναι αισθητά μειωμένη. «Πλέον δεν περνούν, όπως παλιά» εξαιτίας του φράχτη αναφέρουν στο «ΘΕΜΑ» μόνιμοι κάτοικοι της περιοχής, θυμούμενοι πως κατά ομάδες διέσχιζαν τα τελευταία χρόνια καθημερινά τον οικισμό τους, για να συνεχίσουν το ταξίδι τους επί ελληνικού εδάφους. Παρότι «δεν μας πείραξαν στο χωριό, ούτε ζημιά έκαναν» επισημαίνουν, «την νύχτα κλειδώναμε τις πόρτες και παίρναμε τα κλειδιά από τα αυτοκίνητα», καθώς ο φόβος κυριαρχούσε για μήνες πάνω από τα χωριά της περιοχής.

Επέκταση του φράχτη

Ακόμη και αν για τους «ακρίτες» του βόρειου Έβρου η επανάληψη των γεγονότων του Μαρτίου του 2020 ενυπάρχει πάντα ως συλλογικός προβληματισμός στην καθημερινότητά τους, ιδίως μετά την πανομοιότυπη κρίση που ξέσπασε στη Λευκορωσία, η συστηματική παρουσία των Συνοριακών Φυλάκων στη συνοριακή γραμμή και στα σημεία ελέγχου (check points), αλλά και η δρομολόγηση της επέκτασης του φράχτη, καθησυχάζουν τις όποιες ανησυχίες.

Τη σχετική συζήτηση, άλλωστε, ανακίνησε με πρωτοβουλία του ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης στην τελευταία Σύνοδο Κορυφής των ηγετών της ΕΕ, στις 21-22 Οκτωβρίου στις Βρυξέλλες, στο Κείμενο Συμπερασμάτων της οποίας καταδικάστηκε απερίφραστα η εργαλειοποίηση μεταναστών και προσφύγων από τα 27 κράτη-μέλη, ενώ υπογραμμίστηκε η προκλητική συμπεριφορά της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο. «Η Ελλάδα προς το παρόν χρηματοδοτεί το φράκτη στον Έβρο με εθνικούς πόρους. Αν θέλουμε να είμαστε σοβαροί και αποτελεσματικοί δεν υπάρχει κανένας λόγος για τέτοιου είδους παρεμβάσεις να μην μπορούν να χρηματοδοτηθούν από τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό» τόνισε ο Έλληνας Πρωθυπουργός, ενώ στη βούληση της κυβέρνησης για επέκταση του φράχτη με εθνικά κονδύλια αναφέρθηκε ο αρμόδιος Υπουργός, Νότης Μηταράκης, καθώς επισήμανε ότι «δεν είναι μεγάλα τα ποσά».

Στην κατεύθυνση αυτή, στα σχέδια που εξετάζονται από κυβερνητικούς κύκλους, μελετάται -κατά πληροφορίες- η επέκταση του φράχτη (αφού έχει ολοκληρωθεί πλήρως στην περιοχή των Φερών) στο τμήμα Αρδάνιο -Μάνδρα, επεκτεινόμενος προς βορρά, προκειμένου να καλύψει περιοχές όπου στο παρελθόν παρουσιάστηκε έντονη δραστηριότητα διακινητών, εκμεταλλευόμενοι δύσβατα μονοπάτια ανάμεσα στην Αλεξανδρούπολη και την Ορεστιάδα.

Στο ενδιάμεσο, τη διαρκή επιφυλακή των Ενόπλων Δυνάμεων στον Έβρο δεν υπαγορεύει μόνο η τάση παγίωσης μορφών «υβριδικού πολέμου» επί ευρωπαϊκού εδάφους, όπως η εργαλειοποίηση των μεταναστευτικών και προσφυγικών ροών στην περίπτωση της Λευκορωσίας, αλλά και οι τρέχουσες αναταράξεις στο εσωτερικό της Τουρκίας, σε περίπτωση που αναζητηθούν βαλβίδες εξαέρωσης της εσωτερικής έντασης στην ευρύτερη περιοχή.

Υπό αυτό το πρίσμα, το κρεσέντο των δηλώσεων του Τούρκου Προέδρου, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αναφορικά με τη διοχέτευση μεταναστών και προσφύγων προς την Ελλάδα στις αρχές του μήνα, κινητοποίησε ακαριαία τις Ένοπλες Δυνάμεις στη μεθοριακή γραμμή μετά από καιρό, λαμβάνοντας προληπτικά μέτρα για παν ενδεχόμενο. Το γεγονός, μάλιστα, ότι το τελευταίο διάστημα η τουρκική πλευρά έχει αποψιλώσει περιέργως τη δασική έκταση ακριβώς απέναντι στο φράχτη στις Καστανιές -καθιστώντας έτσι ευκολότερη τη διέλευση βαρέων οχημάτων- αθροίστηκε στη ρητορική του επικεφαλής της γειτονικής χώρας.

Αποτέλεσμα αυτού ήταν να παραμείνει σε ετοιμότητα στρατιωτικός γερανός στο σημείο, μεταφέροντας τάχιστα τεχνητά εμπόδια, όπως εχίνους, κονσερτίνες και μπλοκ από μπετόν βάρους ενός τόνου (που βρίσκονται στο σημείο), για την περαιτέρω θωράκιση του Τελωνείου. Αντίστοιχα προληπτικά μέτρα πάρθηκαν και στο Τελωνείο των Κήπων, όπου ειδικά τμήματα του Μηχανικού επιφορτίστηκαν με τη μεταφορά τεχνητών εμποδίων, στα πλαϊνά τμήματα της γέφυρας που συνδέει την Ελλάδα με την Τουρκία.

Σύμφωνα με τους ευρύτερους σχεδιασμούς, στην περαιτέρω «θωράκιση» του Έβρου περιλαμβάνονται, σύμφωνα με πληροφορίες, η τοποθέτηση καμερών σε τυφλά σημεία του ποταμού, η κατασκευή τεχνητών εμποδίων (όπως λχ. εχίνοι) στην ευρύτερη περιοχή της Μακεδονίας – Θράκης και η ενίσχυση των εποχούμενων περιπολίων στην ορεινή περιοχή της Ροδόπης, ενώ δυνατή είναι πλέον η μεταφορά εικόνας σε πραγματικό χρόνο στα κέντρα επιχειρήσεων, με τη λειτουργία ενός ολοκληρωμένου πλέγματος επιτήρησης, επικουρούμενο και από τους 11 πυλώνες με αντίστοιχα συστήματα που έχουν τοποθετηθεί στην περιοχή και από την Ελληνική Αστυνομία. Το έργο της επιτήρησης της συνοριακής γραμμής συνδράμει ακόμη το zeppelin, το οποίο πραγματοποιεί πτήσεις από το Αεροδρόμιο της Αλεξανδρούπολης, εφοδιασμένο με κάμερες και ραντάρ, στα πλαίσια της συνεργασίας της Frontex με το Λιμενικό.

Δάνεια και έργα στο πόρισμα

Πρόνοιες για το μέλλον της Θράκης, όπως «Μέτρα θετικής δράσης» (affirmative action) στις διαδικασίες πρόσληψης στο Δημόσιο (στην Αστυνομία, στη Συνοριοφυλακή, στη Δασοφυλακή) περιέχει αναλυτικά και το πόρισμα της Διακομματικής Επιτροπής της Βουλής, το οποίο υπερψηφίστηκε κατά πλειοψηφία, στα μέσα της εβδομάδας.

Με επικεφαλής της Διακομματικής Επιτροπής τη βουλευτή και πρώην Υπουργό της ΝΔ, Ντόρα Μπακογιάννη, το ολιστικό σχέδιο για την επόμενη ημέρα της Θράκης, αρθρώνεται σε πέντε άξονες: 1. Αναδιαμόρφωση του πρωτογενή τομέα της Θράκης και ενίσχυση της αναπτυξιακής δυναμικής του παραγωγικού μοντέλου της περιοχής, 2. Ενεργειακή και περιβαλλοντική αναβάθμιση της Θράκης σε συνδυασμό με ένα σύγχρονο δίκτυο υποδομών, 3. Αναδιάταξη του εργασιακού, οικονομικού και επενδυτικού μοντέλου για μία καινοτόμα και βιώσιμη ανάπτυξη στην εποχή της 4ης βιομηχανικής επανάστασης. 4. Δημιουργία ενός δυναμικού οικοσυστήματος κοινωνικής, πολιτιστικής και οικονομικής ανάπτυξης και 5. Διαπεριφερειακή και διασυνοριακή συνεργασία: η Θράκη ως brand name.

Ειδικά για την περίπτωση του βόρειου Έβρου, το πόρισμα της Διακομματικής Επιτροπής απαντά όχι μόνο στο αίτημα της παραγωγικής του ανασυγκρότησης, αλλά πρωτίστως στην αντιμετώπιση της εξελισσόμενης πληθυσμιακής αποψίλωσης, καταθέτοντας σειρά προτάσεων για τη συγκράτηση του τοπικού πληθυσμού.

Από το περιεχόμενό του, το οποίο επεξεργάστηκε για τον τομέα οικονομικών και αναπτυξιακών πρωτοβουλιών, ο Βουλευτής του Βόρειου Τομέα Αθηνών της ΝΔ, Δημήτρης Καιρίδης, δεν λείπουν και καινοτομίες, αφού «για την τόνωση των πιο βόρειων αραιοκατοικημένων περιοχών όπως στον Βόρειο Έβρο, προτάσσονται μέτρα ενίσχυσης κατοίκων για απόκτηση νέα κατοικίας ή αποκατάσταση υπάρχουσας». «Αυτό μπορεί να υλοποιηθεί με προγράμματα επιδοτήσεως κατοικίας, με την κατασκευή και διάθεση κατοικίας στο πλαίσιο θεσμοθετημένων και κρατικά υποστηριζόμενων μετακινήσεων κατοίκων από πιο πυκνοκατοικημένες περιοχές, αλλά και την ενθάρρυνση χαμηλότοκων δανείων» επισημαίνεται σχετικά στο πόρισμα, καταλήγοντας πως «τελικός στόχος να δοθούν κίνητρα και διευκολύνσεις σε εκείνους που επιθυμούν να μετοικίσουν και να επενδύσουν σε μία νέα ποιοτική ζωή σε παραμεθόριες περιοχές της Αν. Μακεδονίας και Θράκης».