Ο Ερντογάν , ο Huntington και η Δύση που έγινε μιναρές στην Αγία Σοφία

Σε μεγάλα έργα που έχουν γραφτεί για το πώς εξελίχθηκε και εξελίσσεται το ιστορικό γεγονός ανά τις χιλιετίες, η πολιτική απόφαση είναι αυτή που καθορίζει το μέλλον κάθε λαού. Ο κόσμος δεν έπαψε ποτέ να φιλοξενεί έθνη τα οποία αδιαλείπτως συγκρούονται για να αυξήσουν την ισχύ τους. Ο πόλεμος είναι μια κατ’ εξοχήν ομολογία ότι η ευημερία του ενός έθνους εξαρτάται από την ευημερία άλλων εθνών. Όση περισσότερη ελευθερία κινήσεων απολαμβάνει ένα έθνος, τόσο λιγότερη απολαμβάνει κάποιο άλλο.

Στις αρχές της τελευταίας δεκαετίας του 20^ου αιώνα, οι μεγαλοστομίες για τον «άνεμο αλλαγής» που τραγούδησαν οι Scorpions μετά το γκρέμισμα του Τείχους του Βερολίνου, διαψεύστηκαν. Ο Samuel Huntington κατακεραυνώθηκε από τη σχολή σκέψης που ακολουθούσε τους Fukuyama και Friedman. Ο πρώτος όμως είναι αυτός που δικαιώνεται όταν γινόμαστε μάρτυρες πολιτικών όπως της Τουρκίας, που μετά την μετατροπή της Αγίας Σοφίας -του συμβόλου του Ελληνισμού και του Χριστιανισμού που έχει διεθνή ακτινοβολία- από περιφερειακός ταραξίας αναβαθμίζεται σε διεθνή ταραξία.

Το επιχείρημα του Huntington δεν εδράζεται ουσιαστικά πουθενά αλλού, εκτός από την περίφημη φράση του Ναπολέοντα Βοναπάρτη: «Στο τέλος επικρατεί το πνεύμα». Ο πολιτισμός παίζει πολύ σημαντικό ρόλο τόσο στη νοοτροπία μιας κοινωνίας, όσο και στη λήψη αποφάσεων ενός κράτους. Ο Αμερικανός καθηγητής, εκεί που όλοι έβλεπαν ένα ατελείωτο δάσος ευκαιριών στον τότε ανατέλλοντα μονοπολικό κόσμο, έβλεπε συγκρούσεις που θα γίνονται για λόγους πολιτισμικής ετερότητας.

Το βιβλίο «Η Σύγκρουση των Πολιτισμών» αποτέλεσε ένα ολοκληρωμένο επιχείρημα το οποίο ο Huntington χρησιμοποίησε για να αποδείξει ότι η παγκοσμιοποίηση δεν είναι πανάκεια για τις σχέσεις των εθνών, ούτε βέβαια θα εξαλείψει τις πολιτισμικές καταβολές τους. Η Τουρκία αποτελεί ένα παράδειγμα που δικαιώνει τον Αμερικανό θεωρητικό και οφείλουν να μας απασχολήσουν αρκετά τόσο η δυτική αδυναμία κατανόησης του νέου κόσμου και των συσχετισμών του, όσο και το τι έρχεται μετά από την απόφαση για τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί.

Η Τουρκία ουδέποτε αρνήθηκε στην πράξη ότι δεν μπορεί να αγκαλιάσει το παρελθόν της. Μιλάμε πάντα για το αληθινό, ιστορικό της παρελθόν. Οι Έλληνες διέλυσαν την Οθωμανική Αυτοκρατορία και ήταν «υπαίτιοι» και στις δύο φάσεις διάλυσής της. Τόσο στις αρχές του 19^ου αιώνα, όσο και στις αρχές του 20^ου. Ελληνική Επανάσταση και Βαλκανικοί Πόλεμοι ολοκλήρωσαν τον εφιάλτη της Τουρκίας η οποία μετά απέκτησε το Σύνδρομο των Σεβρών το οποίο ζει και βασιλεύει ακόμη και σήμερα, ειδικά στο ΑΚΡ. Η Τουρκία ζει αιώνες πίσω και αυτήν την πραγματικότητα οφείλουμε όλοι να την αποδεχτούμε, μεταξύ αυτών και εκείνοι που θεωρούσαν ότι η Τουρκία μπορεί να γίνει ευρωπαϊκό κράτος ή ότι μέσα από έναν διάλογο θα καταφέρουμε να λύσουμε τις μεταξύ μας διαφορές. Τα όσα ακούσαμε από «πολιτισμένους διαδηλωτές» οι οποίοι έσπευσαν να πανηγυρίσουν την κατάπτυστη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τέμενος, αποδεικνύουν ότι η Τουρκία βρίσκεται στα βάθη του προ-μεσογειακού της παρελθόντος και έχει έναν ηγέτη ο οποίος δεν κρύβει ότι αυτό το όραμα έχει για τη χώρα του.

Τα πράγματα όμως είναι ακόμη πιο σοβαρά. Πέραν του συνδρόμου κατά του Ελληνισμού το οποίο διακατέχει την Τουρκία και τη φέρνει να θέλει να «αλώνει» σύμβολα του Ελληνισμού και όχι να διαμορφώνει δικά της, η Τουρκία ολοκλήρωσε αυτό που ακριβώς έναν χρόνο πριν, οι James Phillips και Michael Johns στο κείμενό τους το οποίο δημοσιεύτηκε και στο think tank των ΗΠΑ The Heritage Foundation με τίτλο: «Turkey’s Anti-Western Drift Ought to be Repudiated». Η φυγή της Τουρκίας από οτιδήποτε την κρατούσε έστω και τυπικά πλησίον της Δύσης ολοκληρώθηκε στις 10 Ιουλίου 2020. Κατά τραγική ειρωνεία, όσοι κατεύναζαν την Τουρκία το έκαναν υποτίθεται για να μη φύγει η Τουρκία από τη Δύση. Βέβαια, ο κατευνασμός υιοθετήθηκε από τον Νέβιλ Τσάμπερλεϊν προκειμένου να μην εξωθήσει στα άκρα τον Χίτλερ κάτι το οποίο τελικά έγινε. Ο κατευνασμός ως τακτική έχει ένα κακό. Συμπορεύεται με τον φόβο και γι’ αυτό στη στρατηγική και στη διπλωματία, ό,τι φοβόμαστε αυτό τελικά γίνεται.

Η μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί για ψηφοθηρικούς λόγους μαρτυρά αυτό το οποίο ορίζει την ίδια την οικονομική θεωρία: το νόμο προσφοράς και ζήτησης. Μεγάλο μέρος της τουρκικής κοινωνίας έχει ριζοσπαστικοποιηθεί έχοντας έναν απολυταρχικό ηγέτη για 17 έτη. Ένας υποψήφιος διδάκτορας που είχε για επιβλέποντα τον Νταβούτογλου από την εποχή που ο πρώην πρωθυπουργός της Τουρκίας ήταν καθηγητής σε πανεπιστήμιο της Ινδονησίας, είχε υποστηρίξει ότι ο Νταβούτογλου δεν ήταν καν θιασώτης του νεο-οθωμανισμού αλλά του πανισλαμισμού. Η Τουρκία κήρυξε μια δική της Σταυροφορία έναντι της Δύσης μέσα από την μετατροπή της Αγίας Σοφίας, παγκόσμιας εμβέλειας της Ελληνορθοδοξίας, σε τζαμί. Πράγματι, στο έργο του «Το Γεωστρατηγικό Βάθος: Ο Διεθνής Ρόλος της Τουρκίας», ο Αχμέτ Νταβούτογλου πέραν από ορισμένες ακατάληπτους συλλογισμούς, θίγει έμμεσα το ζήτημα ότι ο κύριος εχθρός της Τουρκίας είναι η Δύση, η οποία συμφώνησε με τον Κεμάλ Ατατούρκ να κοπεί και να ραφτεί στα μέτρα των δυτικών συμφερόντων.

Τι κάνει τώρα η Τουρκία; Απειλεί ευθέως τη Δύση μέσα από τον πιο επικίνδυνο εκβιασμό που της έχει μέχρι τώρα κάνει. Ότι αν δεν την αφήσουν να συνεχίσει να συμπεριφέρεται αναρχικά, θα ενεργοποιήσει την 5η φάλαγγά της. Ας μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας. Περίπου το 20-22% των μουσουλμάνων απανταχού της γης είναι φίλα προσκείμενοι στην Αλ Κάιντα. Η Δύση είναι παγιδευμένη σε έριδες οι οποίες δεν ξεπερνούν τους δασμούς τους οποίους θέτει η μια χώρα στην άλλη και χώρες όπως η Τουρκία έχουν διακρίνει τη δυτική πληγή την οποία και μεγαλώνουν.

Αυτή η πληγή της Δύσης κινδυνεύει να γίνει και μοιραία. Η Δύση έχει χάσει παντελώς τις αξίες της. Η Δύση αυτοπαγιδεύτηκε σε έναν αυταναφορικό και ναρκισσιστικό δικαιωματισμό την ώρα που άλλοι πολιτισμοί, με εφηβική ορμή και διάθεση για αναθεώρηση των πρωτείων του δυτικού κόσμου, προχωρούν. Οι βολικές εξηγήσεις της Δύσης (συμπεριλαμβανομένου και του Ελληνισμού), του τύπου «ναι μεν αλλά» για την Τουρκία, οφείλουν άμεσα να δίδονται ως ασπιρίνη σε ανίατη ασθένεια και να αντιμετωπίσουμε κατάματα την Τουρκία ως διεθνές πρόβλημα και ως ταραξία.

Ας μην ξεχνάμε πως μια τριετία πριν, ο Ερντογάν είχε ουσιαστικά απειλήσει ότι η Τουρκία θα προκαλέσει συνθήκες Γ΄ Παγκοσμίου Πολέμου αν δεν γίνουν σεβαστές οι διεκδικήσεις της. Η Τουρκία προχωράει όσο βλέπει ότι το δυτικό οικονομίστικο σκεπτικό καθορίζει τις σχέσεις της Δύσης με πολιτεύματα όπως της Άγκυρας. Η Τουρκία πρέπει να αντιμετωπιστεί τώρα με σημαντικές κυρώσεις προκειμένου να βοηθηθούν και οι πολίτες εκείνοι της Τουρκίας που δεν επιθυμούν το έρεβος το οποίο έχει βαφτίσει μέλλον ο Τούρκος πρόεδρος. Στον διάλογο για το τι πρέπει να κάνουμε ως διεθνής κοινότητα απέναντι στην Τουρκία, πρέπει να έχει σημαντική θέση ο αραβικός κόσμος ο οποίος στο σύνολό του δεν επιθυμεί η θρησκεία του να γίνεται αντικείμενο ακροσφαλούς πολιτικής της Άγκυρας. Αν δεν θέλουν αυτοί που έψεγαν τον Huntington για «αυτοεκπληρούμενη προφητεία» να τον δικαιώσουν, ας δουν την πραγματικότητα που διαμορφώνει η Τουρκία, κατάματα χωρίς ιδεοληπτικά άλλοθι επειδή δεν επιβεβαιώθηκε η πρόβλεψή τους γι’ αυτήν. Το λάθος είναι μέσα στην ανθρώπινη καθημερινότητα. Δεν είναι ντροπή να κάνουμε λάθη, είναι όμως καταστροφικό να κάνουμε μοιραία λάθη.

Αλέξανδρος Δρίβας

πηγή:ethnos.gr

AP Photo/Emrah Gurel