Σκάνδαλο Uber: Πληρωμένα media και μετοχές σε ιδιοκτήτες ΜΜΕ

Δεν έχουν σταματημό οι αποκαλύψεις για το σκάνδαλο Uber που είδε το φως της δημοσιότητας, σχετικά με τις πρακτικές της εταιρείας. Τελευταία έγγραφα που διέρρευσαν γνωστά ως Uber Files, αποκαλύπτουν πως η Uber «φλέρταρε» βαρόνους μεγάλων μέσων ενημέρωσης σε όλη την Ευρώπη και την Ινδία ζητώντας να χρησιμοποιήσουν την επιρροή τους σε κυβερνήσεις ώστε να εξασφαλίσει ευνοϊκότερη μεταχείριση από αυτές. Ζητούσε δηλαδή από εκδότες και επενδυτές μέσων ενημέρωσης να κάνουν λόμπινγκ για λογαριασμό της σε κυβερνήσεις σε αντάλλαγμα μετοχές στην εταιρεία.

Η «επίθεση γοητείας» της εταιρείας στόχευε εκδότες ΜΜΕ, συμπεριλαμβανομένης της Daily Mail του Ηνωμένου Βασιλείου, της Γαλλικής Les Echos, της Ιταλικής La Repubblica και της L’Espresso, της γερμανικής Die Welt και της Bild και των Times of India.

Τον χειμώνα του 2015-16 η εταιρεία έκανε αυτό που ονόμασε συμφωνία “cash plus media for equity” με τον κορυφαίο εκδότη εφημερίδων Axel Springer, ιδιοκτήτη της Die Welt and Bild, πουλώντας του ένα μερίδιο 5 εκατομμυρίων δολαρίων. Η συμφωνία δημοσιοποιήθηκε μόλις το 2017. Η Uber ανακοίνωσε επίσης μια παρόμοια συνεργασία με τους Bennett, Coleman &Co, τον ιδιοκτήτη του ομίλου Times of India, στις αρχές του 2015.

Τα περισσότερα από τα 124.000 έγγραφα που έχουν διαρρεύσει δείχνουν ότι για την Uber, τα μετρητά (cash) ήταν δευτερεύοντα σε σχέση με την επιρροή που επιθυμούσε να έχει μέσω των ΜΜΕ στους διαδρόμους εξουσίας.

H εταιρεία αντιμετώπιζε απαγορεύσεις στη Γερμανία και την Ινδία κατά τη στιγμή που ήθελε να κλείσει τις συμφωνίες. Στη μεν πρώτη κατηγορήθηκε ότι λειτουργούσε παράνομα σε ορισμένες πόλεις, στη δε Ινδία ότι η άδεια της είχε ανακληθεί μετά από μια υπόθεση βιασμού πελάτη από οδηγό της εταιρείας.

Η Uber επίθυμούσε επίσης την επιρροή ενός από τους πρώτους επενδυτές της, του Ιταλού μεγιστάνα της βιομηχανίας και μέσων ενημέρωσης Carlo De Benedetti, για να τη βοηθήσει στην απόκτηση πρόσβασης στον τότε πρωθυπουργό, Matteo Renzi, όταν εξεταζόταν η νομοθεσία για την ρύθμιση της αγοράς των ταξί στις αρχές του 2016, αποκαλύπτουν τα αρχεία της Uber. Ο Ντε Μπενεντέτι ήταν ο εκδότης της επιδραστικής εφημερίδας La Repubblica και της εβδομαδιαίας εφημερίδας L’Espresso εκείνη την εποχή, τίτλων που έκτοτε έχει πουλήσει.

Με τους επενδυτές να περιμένουν στην ουρά για να βάλουν χρήματα στην εταιρεία πριν από την εισαγωγή της στο χρηματιστήριο, τα στελέχη της Uber συζητούσαν την προσέλκυση εκείνων που θα έφερναν πολύ περισσότερα πράγματα από ότι χρήματα στο τραπέζι.

Και αυτό δεν ήταν τίποτε άλλο από την επιρροή που θα ασκούσαν οι βαρόνοι των ΜΜΕ στις κυβερνήσεις.

Τι αποκάλυψε το «βαθύ λαρύγγι»

Ο Mark MacGann, πρώην επικεφαλής ευρωπαϊκής πολιτικής της Uber και «βαθύ λαρύγγι» της, δήλωσε: «Δεν χρειαζόμασταν πραγματικά τα χρήματα, πιστεύαμε ότι τους κάναμε μια χάρη παίρνοντας τα χρήματά τους, επειδή θέλαμε να έχουμε πρόσβαση και επιρροή υψηλού επιπέδου, και αυτό ήρθε με τα χρήματα».

Τα έγγραφα που διέρρευσαν αποκαλύπτουν πώς τον Δεκέμβριο του 2015, ένα ανώτερο στέλεχος της Uber έστειλε email στην επικεφαλής επικοινωνίας της εταιρείας, Rachel Whetstone, σχετικά με τις συζητήσεις με τον Axel Springer: «Ενδιαφέρονται πολύ για ένα μικρό (δηλαδή 5 εκατομμύρια δολάρια) μέσο ενημέρωσης συν μετρητά για να κλείσει μια συμφωνία μετοχικού κεφαλαίου … Για εμάς η βασική επιδίωξή μας ήταν η υποστήριξη και η επιρροή τους στη Γερμανία και τις Βρυξέλλες.

Ο Whetstone απάντησε: «Νομίζω ότι το να έχουμε τον Springer στο πλευρό μας είναι πολύτιμο αν θέλουμε να σημειώσουμε πρόοδο στη Γερμανία. Παραδοσιακά ήταν κάπως κοντά στην αγορά των ταξί. Έτσι, οτιδήποτε θα μπορούσαμε να κάνουμε για να συνεργαστούμε μαζί του θα ήταν υπέροχο … Πιστεύω ότι στην πραγματικότητα θα κάνουν πράγματα για να βοηθήσουν – σύμφωνα με το πρότυπο του De Benedetti».

Ο διευθύνων σύμβουλος της Uber, Travis Kalanick, άρπαξε μια πρώτης τάξης ευκαιρία να μιλήσει σε ένα ετήσιο συνέδριο για επιχειρηματικούς κολοσσούς που διοργανώθηκε τον Ιούνιο του 2016 από την εφημερίδα Die Welt.

Στη Γαλλία, όταν η Uber αντιμετώπιζε επίσης εμπόδια με τις ρυθιστικές αρχές στις αρχές του 2015, φλέρταρε τον δισεκατομμυριούχο ιδιοκτήτη της εταιρείας ειδών πολυτελείας LVMH, Bernard Arnault (Μπερνάρ Αρνό). Η LVMH είναι η μητρική εταιρεία της γαλλικής οικονομικής εφημερίδας Les Echos.

Τα έγγραφα δείχνουν ότι ο MacGann έγραψε σε ένα άλλο ανώτερο στέλεχος της Uber: «Έτσι μεσολάβησα για την επενδυτική συνάντηση για τον TK [Travis Kalanick] και τον Bernard Arnault στο Παρίσι, καθώς ασκούμε πίεση στον Arnault ως στρατηγικό επενδυτή για να τον κάνουμε να επηρεάσει τη γαλλική κατάσταση».

Ένα τρίτο στέλεχος της Uber ήθελε τη διαβεβαίωση ότι ο Arnault θα έφερνε κάτι περισσότερο από απλά χρήματα. «Αν το κάνουμε αυτό, είτε χρειαζόμαστε κάποια πιστευτή διαβεβαίωση από τον Arnault ότι θα κάνει λόμπινγκ για λογαριασμό μας είτε σκεφτόμαστε κάποιες προϋποθέσεις», έγραφε το email.

Ο Arnault, ένας από τους πλουσιότερους άνδρες στον κόσμο, συνέχισε να επενδύει προσωπικά 5 εκατομμύρια δολάρια. Δεν ήθελε να σχολιάσει σχετικά για το αν έπαιξε οποιονδήποτε ρόλο για να βοηθήσει την Uber.

Ο όμιλος Times of India παρείχε επίσης υπηρεσίες δημοσίων σχέσεων την ώρα που οριστικοποιούνταν η συμφωνία με την Uber. Ο αρχισυντάκτης της αγγλόφωνης εφημερίδας της, The Economic Times, Rahul Joshi, πρόσφερε στον Kalanick βήμα στην Παγκόσμια Επιχειρηματική Σύνοδο Κορυφής που φιλοξένησε τον Ιανουάριο του 2015.

Ο Joshi κάλεσε τον Kalanick να παρουσιάσει το μοντέλο του περί «νέων κανομισμών για εταιρείες νέας οικονομίας» διαβεβαιώνοντας τον πως μέλη του υπουργικού συμβουλίου της κυβέρνησης της Ινδίας, θα είναι εκεί για να τον ακούσουν.

Ο Κalanick δεν κατάφερε τελικά λόγω προγράμματος να παραβρεθεί, είπε όμως σε ένα email προς τους συναδέλφους τους πως η σχέση με τους Times of India ήταν εξεχόντως σημαντική.

Εκείνη την περίοδο, η Uber στην Ινδία αντιμετώπιζε την κατηγορία πως δεν κάνει σωστούς ελέγχους στους οδηγούς της μετά από περιστατικό βιασμού μιας 26χρονης γυναίκας στο Δελχί. Της επετράπη στη συνέχεια να ξαναρχίσει τη λειτουργία της στα τέλη Ιανουρίου του 2015 έχοντας συμφωνήσει να κάνει περισσότερους ελέγχους ασφαλείας.

Ο πρόεδρος των Times of India, Sivakumar Sundaram, αρνήθηκε ότι η εταιρεία είχε διευκολύνει οποιαδήποτε μορφή πολιτικής πρόσβασης ή προσπαθειών αλλαγής της νομοθεσίας υπερ της Uber.

«Η επενδυτική συνεργασία αφορούσε αποκλειστικά τη διαφήμιση και το μάρκετινγκ», είπε, και δεν είχε καμία απολύτως επιρροή μέσω της δημοσιογραφίας της. «Οι αξιωματούχοι της Uber που συμμετέχουν σε οποιαδήποτε επιχειρηματική σύνοδο κορυφής δεν έχουν καμία σχέση με τη δημοσιογραφία του Times Group», πρόσθεσε.

Η Uber στην Ιταλία

Στην Ιταλία, ο De Benedetti φιλοξένησε τον αντιπρόεδρο πολιτικής της Uber, τον πρώην διευθυντή της εκστρατείας του Ομπάμα, David Plouffe, μαζί με τον MacGann και τον γενικό διευθυντή της Uber Ιταλίας για δείπνο στη βίλα του στη Ρώμη τον Σεπτέμβριο του 2015. Η προσπάθεια άσκησης πίεσης της Uber ονομάστηκε «Ιταλία-Επιχείρηση Ρέντσι» σε μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, που έχουν διαρρεύσει μέσα από την εταιρεία.

Στα μηνύματα που αντάλλαζαν τα στελέχη της εταιρείας ο δισεκατομμυριούχος εκδότης αναφερόταν ως «αφοσιωμένος και υποστηρικτικός» και πως θα διαμεσολαβούσε για την Uber στον Ρέντσι και το Δημοκρατικό Κόμμα.

Στα Uber files που έχουν διαρρεύσει φαίνεται πως τα στελέχη είπαν ότι ο Ντε Μπενεντέτι έστειλε email και επικοινώνησε με έναν στενό σύμμαχο και βασικό υπουργό στην κυβέρνηση του Ρέντσι μέσω WhatsApp για να πει ότι η Uber ήταν «ασταμάτητη» σαν εταιρεία και πως αποτελεί σύμβολο της νεωτερικότητας που θα έπρεπε να υποστηρίξουμε όταν αλλάξουν οι νόμοι.

Τα… προβλήματα στο Λονδίνο

Το φθινόπωρο του 2014 ο Kalanick βρήκε χρόνο για εκδότες μέσων ενημέρωσης και στο Ηνωμένο Βασίλειο σε μια προγραμματισμένη ευρωπαϊκή περιοδεία. Σε αυτούς συμπεριλαμβανόταν ο ιδιοκτήτης του ομίλου Daily Mail, Λόρδος Rothermere.

Ο Rothermere συνέχισε να συναντά τον Kalanick τον Ιανουάριο του 2015 σε ένα δείπνο που παρέθεσε ο Γερμανός μεγιστάνας των μέσων ενημέρωσης Hubert Burda στο Residenz, ένα πρώην βασιλικό παλάτι στο Μόναχο, σύμφωνα με τα Uber Files.

Η συνάντηση ήταν μια γρήγορη συζήτηση πριν από το δείπνο κατά τη διάρκεια της οποίας ο Kalanick περιέγραψε τις δυσκολίες που αντιμετώπιζε η Uber στο Λονδίνο με τον δήμαρχο, Boris Johnson, και το Transport for London (TfL). Ο Kalanick δήλωσε ότι θα ήθελε ο Rothermere, ως επενδυτής της Uber, να χρησιμοποιήσει την πολιτική του επιρροή για να βοηθήσει, σύμφωνα με τον MacGann, ο οποίος ήταν παρών. Ο Rothermere, ο οποίος θεωρείται ότι πούλησε το μερίδιό του στην Uber, αρνήθηκε να σχολιάσει.

Ο Ντε Μπενεντέτι επιβεβαίωσε ότι είχε φιλοξενήσει τον Plouffe και άλλα στελέχη της Uber και είπε ότι ήταν μια ευγενική χειρονομία σε έναν φίλο τραπεζίτη που του είχε συστήσει την επένδυση uber, αλλά αρνήθηκε ότι είχε αναλάβει ποτέ την άσκηση λόμπινγκ για χάρη της Uber.

To γραφείο του Ρέντσι αναφορικά με το θέμα απάντησε πως ο πρωθυπουργός δεν είχε καμία δικαιοδοσία να αναμειχθεί στη ρύθμιση της αγοράς των ταξί, καθώς κάτι τέτοιο εμπίπτει σε ανεξάρτητες αρχές.

Η Uber από πλευράς της, δήλωσε για όλα αυτά ότι «αναζήτησε στρατηγικούς επενδυτές που θα μπορούσαν να μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε ορισμένες αγορές και να αναπτύξουμε την επιχείρησή μας». Και πρόσθεσε: «Σε ορισμένες περιπτώσεις, αυτό περιελάμβανε οργανισμούς μέσων ενημέρωσης που πραγματοποιούσαν παρόμοιες επενδύσεις σε άλλες εταιρείες. Ποτέ δεν υποθέσαμε ότι θα λαμβάναμε ευνοϊκή παρουσίαση της εταιρείας μας – στην πραγματικότητα, είναι δίκαιο να πούμε ότι έχουμε λάβει αυστηρές κριτικές από όλους αυτούς τους ομίλους που αναφέρονται τόσες πολλές φορές.

Ένας εκπρόσωπος του Axel Springer δήλωσε ότι το μερίδιο στην Uber ήταν αντάλλαγμα για διαφημιστικό χώρο στις δημοσιεύσεις της και ήταν πολύ μικρό για να αξίζει να ανακοινωθεί εκείνη τη στιγμή.

Ο Kalanick ήταν μόνο ένας από τους πολλούς ανθρώπους που μίλησαν στο συνέδριο Die Welt. Τα τμήματα σύνταξης λειτουργούσαν εντελώς ανεξάρτητα και είχαν παρουσιάσει τόσο θετικές όσο και αρνητικές κριτικές για την Uber, πρόσθεσε.

Οι δικηγόροι της Kalanick ωστόσο δεν απάντησαν σε συγκεκριμένες ερωτήσεις σχετικά με τους στρατηγικούς επενδυτές που επιδίωκε η Uber.

ieidiseis.gr