Στη δημοσιονομική ευελιξία αναζητούνται “αντίδοτα” για τα φουσκωμένα ελλείμματα

Το “όπλο” της δημοσιονομικής ευελιξίας επιστρατεύει η ΕΕ απέναντι στις αυξημένες ανάγκες για στήριξη των πολιτών και επιχειρήσεων, μέσα από τους προϋπολογισμούς των κρατών – μελών, ένεκα της ενεργειακής κρίσης.

Ουσιαστικά, απέναντι στην απειλή της κοινωνικής οργής, η γραφειοκρατία των Βρυξελλών φαίνεται να βάζει “νερό στο κρασί” της και “κλείνει” το μάτι στη δημοσιονομική χαλάρωση.

Άλλωστε σε ένα τέτοιο περιβάλλον είναι δύσκολο να τηρηθούν οι δημοσιονομικοί στόχοι για πλεονάσματα, όταν κράτη μέλη απειλούνται από το φάσμα της ενεργειακής φτώχειας και όταν η ανάγκη για μέτρα για να περιοριστούν οι ημερήσιες διακυμάνσεις των τιμών είναι μεγάλες.

Επιπλέον, το “άνοιγμα” της βεντάλιας για στήριξη όσων εταιρειών ενέργειας αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα ρευστότητας στην προθεσμιακή αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, μέσα από την παροχή κρατικών εγγυήσεων μεγαλώνει τον “λογαριασμό”.

Το μήνυμα της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν

‘Ετσι στην ομιλία της η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το πρωί της Τετάρτης (14/9) τόνισε με νόημα: “Ας ανακαλύψουμε εκ νέου το πνεύμα του Μάαστριχτ — η σταθερότητα και η ανάπτυξη πρέπει να συμβαδίζουν” είπε σημειώνοντας ότι “τον Οκτώβριο θα παρουσιάσουμε νέες ιδέες για την οικονομική μας διακυβέρνηση” που θα βασίζονται σε νέες αρχές.

Όπως είπε “τα κράτη μέλη θα πρέπει να έχουν μεγαλύτερη ευελιξία όσον αφορά τη μείωση του χρέους τους, αλλά θα πρέπει να υπάρχει μεγαλύτερη λογοδοσία όσον αφορά την υλοποίηση των συμφωνηθέντων. Θα πρέπει να υπάρχουν απλουστεροι κανονες που θα μπορούν να τους ακολουθούν όλοι” τόνισε η πρόεδρος της Κομισιόν.Τι σημαίνει αυτό; Μεγαλύτερη δυνατότητα παροχών αλλά κι έλεγχος για το στοχευμένο χαρακτήρα των παρεμβάσεων, όπως άλλωστε το τελευταίο άτυπο Eurogroup αποφάσισε, με βάση αναφορές του Reuters.

“Πρέπει να χρηματοδοτήσουμε τη μετάβαση σε μια ψηφιακή και κλιματικά ουδέτερη οικονομία. Αλλά παράλληλα πρέπει να αναγνωρίσουμε μια νέα πραγματικότητα με υψηλότερο δημόσιο χρέος. Χρειαζόμαστε δημοσιονομικούς κανόνες που θα καθιστούν δυνατές τις στρατηγικές επενδύσεις αλλά παράλληλα θα προστατεύουν τη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών. Κανόνες οι οποίοι θα είναι κατάλληλοι για την αντιμετώπιση των προκλήσεων της τρέχουσας δεκαετίας” συμπλήρωσε η πρόεδρος της Κομισιόν. Κάτι που και για την Ελλάδα αποτελεί ένα θετικό σήμα, έστω κι αν το θηριώδες χρέος δεν αφήνει και πολλά περιθώρια.

Οι στόχοι για τον Προϋπολογισμό

Πάντως ενόψει της σύνταξης του Προϋπολογισμού για το 2023 ( το προσχέδιο του νέου Προϋπολογισμού θα κατατεθεί στις 3 Οκτωβρίου στη Βουλή και στις 16 Οκτωβρίου στην Κομισιόν) το οικονομικό επιτελείο βλέπει οι προβλέψεις το πρωτογενές πλεόνασμα του 2023 να μπαίνουν σε μια νέα τροχιά. Ήδη, ο λογαριασμός έχει ανέβει με τα αντισταθμιστικά μέτρα που έχουν ληφθεί ή θα ληφθούν κι έτσι αναμένεται να “δοκιμαστεί” το αρχικό σενάριο για πρωτογενές πλεόνασμα 1,1% του ΑΕΠ το 2023.

Οι τελικές επεξεργασίες αναμένεται να γίνουν στα μέσα Οκτώβρη το πλαίσιο και της διαδικασίας του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, αλλά και σε συνεργασία και με τους θεσμούς, που καταφθάνουν στις 10 Οκτωβρίου για να ελέγξουν την πορεία υλοποίησης των εκκρεμών 22 προαπαιτουμένων που συνδέονται με την «παγωμένη» δόση των 744 εκατ. ευρώ αλλά και τα μέτρα στήριξης για την ενεργειακή κρίση.

Με βάση, πάντως, τις μέχρι τώρα εκτιμήσεις ένας ρεαλιστικός στόχος είναι η ισοσκέλιση του προϋπολογισμού, που φέτος θα έχει πρωτογενές έλλειμμα δύο ποσοστιαίων μονάδων, δηλαδή “κενό” ύψους 3,8-4 δισ. ευρώ ή επίτευξη ενός οριακού πρωτογενούς πλεονάσματος της τάξης του 0,5% του ΑΕΠ. Πολλά θα εξαρτηθούν κι από το ρυθμό ανάκαμψης, που το επόμενο έτος φαίνεται ότι θα κινηθεί με ταχύτητες πάνω από 2,1%, με το φετινό νούμερο να κλείνει στα επίπεδα του 5,3%-6%,

Στο φόντο αυτό θα εξεταστούν και τα νέα δεδομένα με τα αντισταθμιστικά μέτρα αλλά και τους στόχους εξοικονόμησης ενέργειας, που αναμένεται να αποσαφηνιστούν το επόμενο διάστημα και να συνδεθούν και με μια σειρά από επιδοτήσεις.