Τράπεζες: Στο “ψυγείο” η ζήτηση για στεγαστικά δάνεια

Ανησυχητική «βουτιά» παρουσίασε η ζήτηση για στεγαστικά δάνεια το τρίτο τρίμηνο της τρέχουσας χρήσης, επιβεβαιώνοντας τις πληροφορίες που ήθελαν τους υποψήφιους δανειολήπτες να «βάζουν στο συρτάρι» τα σχέδια τους υπό το βάρος της οικονομικής αβεβαιότητας, των πιέσεων που προκαλεί στο διαθέσιμο εισόδημα ο πληθωρισμός και φυσικά η αυξητική τάση των επιτοκίων.

Στην τριμηνιαία έρευνα της Τράπεζας της Ελλάδος για τις τραπεζικές χορηγήσεις επισημαίνεται ότι η ζήτηση για τα στεγαστικά δάνεια μειώθηκε το τρίτο τρίμηνο του έτους. Όπως εξηγούν οι αναλυτές της ΤτΕ, οι παράγοντες που επηρέασαν την μείωση της ζήτησης των στεγαστικών δανείων, ήταν αφενός το επίπεδο των επιτοκίων και αφετέρου η χειροτέρευση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών, ενώ επισημαίνεται ότι η κατάσταση δεν αναμένεται να βελτιωθεί το δ’ τρίμηνο, καθώς η ζήτηση αναμένεται να παραμείνει σχεδόν αμετάβλητη.

Ο προβληματισμός εντείνεται ακόμη περισσότερο καθώς η ζήτηση για στεγαστικά δάνεια είναι η χειρότερη από τις άλλες κατηγορίες δανείων (επιχειρηματικά και καταναλωτικά), καθώς από την αρχή του έτους σημειώνεται υποχώρηση και πλέον έχει πέσει στα χαμηλότερα επίπεδα της περιόδου από το πρώτο τρίμηνο του 2016, όταν η ζήτηση στεγαστικών, λόγω των τότε επικρατουσών συνθηκών, ήταν εντελώς «αναιμική».

Ο ρόλος των αυξημένων επιτοκίων

Μια βασική παράμετρος που έχει επιδεινωθεί σοβαρά και επηρεάζει τις αποφάσεις των καταναλωτών για αγορά κατοικίας με στεγαστικό είναι η έναρξη του κύκλου αύξησης των επιτοκίων στην Ευρώπη, που ήδη έχουν αυξηθεί κατά 1,25% σωρευτικά και αναμένεται ότι θα αυξηθούν επιπλέον κατά 1,25% έως το τέλος του έτους.

Όπως δείχνουν τα στοιχεία της ΤτΕ, τα επιτόκια των στεγαστικών έχουν ήδη αυξηθεί σημαντικά μέσα στο τελευταίο 12μηνο. Είναι χαρακτηριστικό ότι για τα δάνεια κυμαινόμενου επιτοκίου ή σταθερού έως 1 έτος, που είναι και η πιο μεγάλη κατηγορία δανείων, το επιτόκιο νέων δανείων έχει εκτιναχθεί από 2,35% τον Αύγουστο του 2021 σε 3,01%, ενώ το μέσο επιτόκιο όλων των νέων δανείων έχει φθάσει στο 3,14% και προβλέπεται να αυξηθεί σημαντικά ως το τέλος του χρόνου.

Τα επιτόκια των στεγαστικών

Βουτιά των εκταμιεύσεων

Την ίδια στιγμή και οι εκταμιεύσεις νέων δανείων είναι αισθητά μειωμένες, παρότι οι τράπεζες δίνουν έμφαση στην προώθηση των στεγαστικών δανείων, με σημαντικά διαφημιστικά προγράμματα. Είναι χαρακτηριστικό ότι, ενώ τον Ιούνιο οι εκταμιεύσεις είχαν φθάσει στα 135 εκατ. ευρώ, στη συνέχεια ακολούθησαν έντονα πτωτική πορεία και τον Αύγουστο εκταμιεύθηκαν δάνεια ύψους μόλις 56 εκατ. ευρώ, πολύ λιγότερα και από τον Αύγουστο του 2021 που είχαν ανέλθει στα 76 εκατ. ευρώ.

Οι εκταμιεύσεις στεγαστικών δανείων

Το μεγάλο πρόβλημα που φρενάρει τη ζήτηση στεγαστικών δανείων είναι η καθίζηση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης. Παρά τον ισχυρό ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας, ο πληθωρισμός ασκεί έντονη πίεση στο διαθέσιμο εισόδημα και το επίπεδο διαβίωσης των νοικοκυριών, που φαίνεται ότι, σε αυτή τη φάση, δίνουν προτεραιότητα στην κάλυψη των βασικών αναγκών και μεταθέτουν στο μέλλον τις αποφάσεις για απόκτηση κατοικίας.

Αύξηση ζήτησης για επιχειρηματικά δάνεια

Την ίδια στιγμή τα αποτελέσματα της μελέτης της ΤτΕ δείχνουν ότι η συνολική ζήτηση δανείων από τις επιχειρήσεις στο γ΄ τρίμηνο του 2022, αυξήθηκε, τόσο από τις μικρομεσαίες όσο και από τις μεγάλες επιχειρήσεις. Οι παράγοντες που επηρέασαν την αύξηση της ζήτησης ήταν η χρηματοδότηση παγίων επενδύσεων, καθώς και ο σχηματισμός κεφαλαίου κίνησης.

Το επόμενο τρίμηνο, η συνολική ζήτηση δανείων από τις μικρομεσαίες, αλλά και από τις μεγάλες επιχειρήσεις, αναμένεται να αυξηθεί περαιτέρω. Η αναλογία των αιτήσεων για επιχειρηματικά δάνεια που απορρίφθηκαν παρέμεινε αμετάβλητη σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο.

Πτώση της ζήτησης για δάνεια στο δ’ τρίμηνο

Την ίδια στιγμή η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα εκτιμά πως ο αριθμός έκδοσης νέων δανείων από τις τράπεζες της Ευρωζώνης και η ζήτηση δανείων θα εξασθενήσει προς το τέλος του 2022, εν μέσω των ανησυχιών για την εκδήλωσης ύφεσης στην οικονομία.

Σύμφωνα με το Reuters, καθώς μια ύφεση τον χειμώνα εμφανίζεται ως σχεδόν βέβαιη, η καταναλωτική εμπιστοσύνη υποχωρεί γρήγορα, αυξάνοντας τον κίνδυνο έγκρισης δανείων με δυσκολότερους όρους από τις τράπεζες, γεγονός που ενδεχομένως θα συμβάλει στην καθοδική πορεία της οικονομίας.

Μετά από έρευνα μεταξύ 153 τραπεζών της Ευρωζώνης, η ΕΚΤ αναφέρει πως «στο δ’ τρίμηνο του 2022 η Ευρωζώνη αναμένει μια σημαντικά μεγαλύτερη “σύσφιξη” των όρων δανεισμού για δάνεια στις επιχειρήσεις. Επιπλέον, οι τράπεζες της Ευρωζώνης εκτιμούν πως οι όροι δανεισμού θα συνεχίσουν να περιορίζονται τόσο για τα στεγαστικά δάνεια όσο και στην καταναλωτική πίστωση».

Οι τράπεζες αναφέρουν πως οι αυξήσεις των βασικών επιτοκίων της ΕΚΤ έχουν συντελέσει στη σύσφιξη των όρων δανεισμού ενώ και τα υψηλότερα επιτόκια («συνοδεύουν» τις αυξήσεις των επιτοκίων της ευρωτράπεζας) έχουν αρχίσει να επηρεάζουν αρνητικά τη ζήτηση δανείων.

Για το δ’ τρίμηνο, η ΕΚΤ υποστηρίζει στην έκθεση της πως η ζήτηση δανείων από τις επιχειρήσεις αναμένεται να υποχωρήσει καθώς η ζήτηση για ενυπόθηκα δάνεια αναμένεται να καταγράψει «ισχυρή πτώση».

Κώστας Παπαγρηγόρης

news247.gr