Τα “μπινελίκια και τζαρτζαρίσματα” της κυβέρνησης με τις τράπεζες και το “μπαλάκι” ευθυνών

Αίσθηση προκάλεσε η αναφορά του υπουργού Οικονομικών Χρήστου Σταϊκούρα σε “πηγαδάκι” δημοσιογράφων στην Βουλή, για “μπινελίκια” που αντάλλαξε με τις διοικήσεις των τραπεζών. Ξένισε, βέβαια, το ύφος μια και ο υπουργός είναι συνήθως μειλίχιος, ευγενής και με σταθμισμένες παρεμβάσεις, ενώ, βέβαια, δεν μπορεί να παραλείψει κάποιος/α ότι λίγο νωρίτερα οι πληροφορίες από το Υπ. Οικονομικών σε σχέση με τη συνάντηση, παρέπεμπαν, μεν, σε μια συνάντηση με εντατική ανταλλαγή επιχειρημάτων, αλλά που κινήθηκε μέσα σε πλαίσιο.

“Δύο ώρες μπινελικωνόμασταν. Είμαι ικανοποιημένος στο βαθμό που οι τράπεζες έφτασαν στα όριά τους. Είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά απέχουμε ακόμη. Σώζουμε κάποιους, δεν μπορώ να σώσω παραπάνω. Είναι λύση για αρκετούς δανειολήπτες, περίπου 30.000. Ήταν και αυτή κακή συζήτηση, διότι συνεχίζω να πιέζω ώστε να γίνουν εμπροσθοβαρώς πιο ενεργοί. Στις αρχές της επόμενης χρονιάς θα γίνει η επόμενη συνάντηση”, σημείωσε δίνοντας ένα στίγμα “κόντρας” με τις τραπεζικές διοικήσεις, Σε ό,τι αφορά το επίδομα των 600 ευρώ κινήθηκε σε άλλη πίστα, αυτή της δημοσιονομικής ισορροπίας και δήλωσε : “Όχι, δεν θα το πάρουν άλλοι. Οι Ένοπλες Δυνάμεις θα πάρουν εκτός έδρας και νυχτερινά”.

Είναι προφανές ότι εν όψει εκλογών η κυβέρνηση προσπαθεί να δείξει ότι είναι και “με τον Αστυφύλαξ και τον Χωροφύλαξ”. Δηλαδή ότι τηρεί δεσμεύσεις έναντι των εταίρων, αλλά και επιδίδεται σε έναν ακτιβισμό με ισχυρό πολιτικό πρόσημο έστω κι αν αυτός είναι δεδομένο ότι δεν “πατά” σε μια ρεαλιστική βάση, ένεκα δεσμεύσεων και έστω “εξ αποστάσεως”, θεσμικής εποπτείας από θεσμούς των τραπεζών (βλ. SSM) ή και της ΕΕ (βλ/ Κομισιόν), σε ό, τι αφορά τα “κόκκινα δάνεια”. Σημείο όπου η προσοχή είναι εστιασμένη, όπως καταδείχθηκε και στην πρόσφατη έκθεση μεταμνημονιακής εποπτείας.

Βέβαια, μπορεί οι τράπεζες να είναι σε ένα βαθμό αυτονομημένες και να αναζητούν βέλτιστες πρακτικές κερδοφορίας, ωστόσο είναι γνωστό ότι το πλαίσιο για ρυθμίσεις δανείων κτλ δίνεται από τους θεσμούς εποπτείας χωρίς πολλά περιθώρια κινήσεων. Εκτός αν βέβαια το κράτος ανοίξει το “πουγκί” και επιδοτήσει δόσεις κτλ, κάτι που όμως “κτυπά” στην ανάγκη για δημοσιονομική ισορροπία.

Δεν, είναι, πάντως, η πρώτη φορά που επιλέγεται από την κυβέρνηση να “σηκωθούν” οι τόνοι με τις τράπεζες. Λίγες μέρες έχουν περάσει από τις “τροχιοδεικτικές βολές” του Πρωθυπουργού που τροφοδότησαν φήμες περί έκτακτης φορολογίας στα πιστωτικά ιδρύματα, τις μέρες, μάλιστα, του roadshow του Χρηματιστηρίου Αθηνών και της Morgan σε μεγάλους χρηματοπιστωτικούς οίκους στο Λονδίνο. Βέβαια, οι φήμες για έναν ανάλογο “νεοκομμουνιστικό” νόμο, όπως χαρακτήρισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης τον αντίστοιχο για τους παρόχους ρεύματος, διαψεύστηκαν κι έτσι όλα πήραν το δρόμο τους. Χτες μόνο δημιουργήθηκε μια σχετική και πάλι φουρτούνα, που όμως, αναμένεται να καταλαγιάσει και πάλι μια και το πλαίσιο είναι δεδομένο για τα περιθώρια στήριξης.

Οι ανακοινώσεις

Πάντως σήμερα αναμένεται να δοθεί στη δημοσιότητα το πλάνο του νέου “αναχώματος” για τους ευάλωτους δανειολήπτες μετά τη συζήτηση που είχαν ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας και οι επικεφαλής των τεσσάρων συστημικών τραπεζών χθες.

Με βάση, δε πληροφορίες, εν όψει και της νέας διαφαινόμενης ανόδου του κόστους δανεισμού από την ΕΚΤ, στη σημερινή συνεδρίαση της διοίκησής της, αναμένεται εντός των επομένων ημερών ή ακόμη και ωρών να ανακοινωθεί από τις τράπεζες το σχέδιο στήριξης των ευάλωτων δανειοληπτών.

Για τους δανειολήπτες “στα σκαριά” είναι ένα νέο πρόγραμμα επιδότησης των δόσεων στα στεγαστικά που αναμένεται να στηρίξει περίπου 30.000 ενήμερους δανειολήπτες, με βάση πάντα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια.

Όπως, μάλιστα, ανέφερε χθες πηγή κοντά στις διαβουλεύσεις ”ο υπουργείο Οικονομικών πήρε την πρόταση των τραπεζών για τα δάνεια, εγκεκριμένη από τον Ευρωπαϊκό Εποπτικό Μηχανισμό και οι τράπεζες θα κάνουν ανακοινώσεις τις αμέσως επόμενες ημέρες” κάτι που επιθυμεί διακαώς η κυβέρνηση λόγω και της πολιτικής συγκυρίας.

Όπως, ειδικότερα, έχει γράψει το news247.gr η πρόταση των τραπεζών προβλέπει την εκ μέρους τους επιδότηση, κατά το 50%, του ποσού της αύξησης που προκύπτει στη μηνιαία δόση των δανείων από την αύξηση των επιτοκίων, αναδρομικά από τον Ιούλιο του 2022 έως και τα τέλη του 2023 καθώς και τριετή επέκταση των δόσεων.

Η επιδότηση θα γίνει μέσω ενός κοινού ταμείου με τη μορφή «κουμπαρά», που θα δημιουργηθεί στην Ειδική Γραμματεία Ιδιωτικού Χρέους και στον οποίο θα συνεισφέρουν οι τέσσερις συστημικές τράπεζες, με στόχο την κάλυψη όσων νοικοκυριών πληρούν τα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια που προβλέπει ο νόμος προκειμένου κάποιος να χαρακτηριστεί ευάλωτος.

Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι η επιδότηση θα αφορά στο διάστημα από την εκκίνηση των αυξήσεων επιτοκίων από την ΕΚΤ (Ιούλιος 2022), αλλά θα εφαρμόζεται και στα νέα δάνεια που θα δώσουν οι τράπεζες.

Αναλυτικότερα η πρόταση των τραπεζών προβλέπει την επιδότηση των ενήμερων δανειοληπτών, δηλαδή όσων δεν έχουν καθυστερήσει τη δόση του δανείου για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των 3 μηνών, είτε τα δάνεια οφείλονται στις τράπεζες –συστημικές και μη– είτε οφείλονται στα funds. Η δυνατότητα αυτή προτάθηκε από τις τράπεζες προκειμένου να διασφαλιστεί η ίση μεταχείριση όλων των συνεπών δανειοληπτών και να μη δημιουργηθούν ωφελούμενοι δύο ταχυτήτων.

Ο μηχανισμός για την έναρξη καταβολής της επιδότησης θα «πατήσει» στην πλατφόρμα του προγράμματος «Γέφυρα», που λειτουργεί στην Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους. Οι δανειολήπτες που πληρούν τα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια, ώστε να χαρακτηριστούν ευάλωτοι, θα μπαίνουν στην πλατφόρμα που θα ανοίξει για αυτόν τον σκοπό και θα κάνουν αίτηση για να λάβουν την επιδότηση. Το ποσό της επιδότησης θα πιστώνεται σε ειδικό λογαριασμό. Η δόση όμως που θα πληρώνουν στην τράπεζα θα είναι αυτή που προκύπτει με βάση τη δανειακή τους σύμβαση και δεν θα είναι μειωμένη. Αρα θα πρόκειται για επιδότηση με τη μορφή επιστροφής του ποσού στον λογαριασμό του δανειολήπτη. Αντίστοιχα το ποσό της επιδότησης θα συγκεντρωθεί από τις τέσσερις συστημικές τράπεζες σε ένα κοινό ταμείο με τη μορφή ενός «κουμπαρά», μέσω του οποίου θα πιστώνονται από την ΕΓΔΙΧ τα ποσά στους δικαιούχους.

Ο λόγος για τον οποίο οι τράπεζες προτείνουν αυτό τον τρόπο της επιδότησης είναι γιατί κάτι τέτοιο δεν προϋποθέτει την αλλαγή της δανειακής σύμβασης με τον δανειολήπτη.

Τα επιτόκια καταθέσεων

Επίσης μέσα στο επόμενο τρίμηνο ή τετράμηνο θα ακολουθήσουν ανακοινώσεις και για σταδιακή αύξηση των επιτοκίων καταθέσεων, μείωση προμηθειών στις συναλλαγές. Να σημειωθεί ότι χθες η συνάντηση έγινε με τη συμμετοχή εκπροσώπων της Τράπεζας της Ελλάδος.

Αυξήσεις επιτοκίων

Στο μεταξύ αυτήν την εβδομάδα επί τάπητος τίθεται σε ΗΠΑ, η πορεία της νομισματικής πολιτικής των μεγάλων παικτών της δυτικής οικονομίας.

Κατά μισή ποσοστιαία μονάδα (0,50%) αύξησε τα επιτόκιά της η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ (Federal Reserve), στην τελευταία για φέτος συνάντηση των αξιωματούχων για τη νομισματική πολιτική, επιβεβαιώνοντας τις προβλέψεις των αναλυτών έπειτα και από την ικανοποιητική επιβράδυνση του πληθωρισμού στη χώρα.

Επίσης η Κριστίν Λαγκάρντ της ΕΚΤ και ο Άντριου Μπέιλι της Τράπεζας της Αγγλίας καλούνται να αποφασίσουν για το ύψος των επιτοκίων με τις πληροφορίες να παραπέμπουν σε συνέχιση των αυξήσεων επιτοκίων αν και με πιο αργούς ρυθμούς, καθώς βλέπουν κάποια σημάδια ότι ο πληθωρισμός μπορεί να έχει κορυφωθεί.

Βέβαια οι ιθύνοντες της δυτικής οικονομίας από την πλευρά των ρυθμιστών της νομισματικής πολιτικής θα πρέπει να συνεκτιμήσουν και τους κινδύνους της ύφεσης.

Σε κάθε περίπτωση ο Δεκέμβριος είναι σημαντικός ειδικά θεωρείται ως ιδιαίτερα σημαντικός για την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα καθώς καλείται να βρει τη χρυσή τομή μεταξύ των περιορισμών στην παροχή ρευστότητας, την επιτοκιακή πολιτική και την ανάγκη για στήριξη της ανάπτυξης.

Έτσι σήμερα 15 του Δεκεμβρίου, η ΕΚΤ θα ανακοινώσει τη δική της νομισματική πολιτική –με τους περισσότερους οικονομολόγους να περιμένουν αύξηση της τάξης των 50 μονάδων βάσης.

Πρόκειται για μικρότερη ταχύτητα αυξήσεων από τις αμέσως προηγούμενες συνεδριάσεις. Καθώς όμως υπάρχουν παραδοσιακά και υπέρμαχοι μεγαλύτερων αυξήσεων μέσα στην ΕΚΤ οπότε δεν αναμένεται να λείψουν έντονες συζητήσεις πίσω από κλειστές πόρτες.

Την ίδια ημέρα με την ΕΚΤ αποφασίζει και η Τράπεζα της Αγγλίας η οποία κι αυτή αναμένεται να προχωρήσει σε αύξηση κατά 50 μονάδων βάσης στο 3,50%.

Γιώργος Αλεξάκης

news247.gr

EUROKINISSI / ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ