Τράπεζες: Πλήγμα για τα στεγαστικά η άνοδος επιτοκίων και τιμών

Σημάδια επιβράδυνσης καταγράφει το τελευταίο δίμηνο του 2022 και τον πρώτο μήνα του 2023 η εγχώρια αγορά στεγαστικών δανείων, καθώς το ενδιαφέρον των νοικοκυριών για την αγορά κατοικίας μέσω τραπεζικής χρηματοδότησης μειώθηκε μετά την έναρξη του κύκλου αύξησης των επιτοκίων και της συνέχειας που αναμένεται τουλάχιστον για το διάστημα Φεβρουαρίου – Μαρτίου.

Την ίδια στιγμή αποτρεπτικά λειτουργεί για τους υποψήφιους αγοραστές – δανειολήπτες και η ταυτόχρονη άνοδος των τιμών των ακινήτων.

Παρά το αρνητικό «κοκτέιλ» που κτυπά την στεγαστική πίστη, ιδιαίτερα το δεύτερο εξάμηνο της τρέχουσας χρήσης, στις τράπεζες επικρατεί συγκρατημένη αισιοδοξία ότι τελικά το 2022 θα καταφέρει να κλείσει με αυξημένες εκταμιεύσεις σε σχέση με το 2021.

Σύμφωνα µε τις εκτιμήσεις από τις τράπεζες, η ζήτηση για στεγαστικά δάνεια αναμένεται να κλείσει λίγο πάνω από το 1 δισ. ευρώ για όλο το 2022, καταγράφοντας αύξηση κατά 35% σε σύγκριση µε το 2021, αλλά µε μειωμένο ρυθµό τους τελευταίους µήνες τους έτους.

Μείωση άνω του 10%

Όπως επισημαίνουν τραπεζικά στελέχη με εξειδίκευση την στεγαστική πίστη οι αιτήσεις στεγαστικών δανείων για το εξεταζόμενο διάστημα καταγράφουν μείωση μεγαλύτερη του 10% διευκρινίζοντας ότι η τάση μικρής επιβράδυνσης που κατεγράφη μετά τη ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, έχει ενισχυθεί αισθητά από τον περασμένο Οκτώβριο και έπειτα.

Οι ίδιες πηγές διευκρινίζουν ότι έχει αλλάξει αισθητά η αιτία του μειωμένου ενδιαφέροντος από πλευράς των νοικοκυριών τους τελευταίους μήνες καθώς στο β΄ τρίμηνο του 2022 ήταν η αβεβαιότητα για την πορεία των εισοδημάτων και της κτηματαγοράς που οδήγησε στη μείωση της ζήτησης στη στεγαστική πίστη ενώ πλέον, βασικός προσδιοριστικός παράγοντας αποτελεί η άνοδος του κόστους δανεισμού.

Σε ότι αφορά στις εκτιμήσεις που υπάρχουν στο τραπεζικό σύστημα για την πορεία της στεγαστικής πίστης για το 2023, έμπειρα στελέχη τονίζουν με σχετική σιγουριά ότι αναμένεται πτώση των νέων εκταμιεύσεων σε σχέση με το 2022 τάση που αναμένεται να αποκρυσταλλωθεί κυρίως από τον Ιούνιο και μετά γιατί ως γνωστόν πάντοτε μεσολαβεί ένα διάστημα της τάξης των 3 – 6 μηνών από την αρχική εκδήλωση ενδιαφέροντος μέχρι την υπογραφή των συμβάσεων και τη χορήγηση των χρημάτων.

Την εκτίμηση για περαιτέρω μείωση των αιτήσεων σε ετήσια βάση τους επόμενους μήνες, αναμένεται να ισχυροποιήσουν οι προβλέψεις για νέες αυξήσεις στο βασικό επιτόκιο του ευρώ τόσο τον Φεβρουάριο όσο και τον Μάρτιο με τις ενδείξεις για το χρόνο εκκίνησης της διαδικασίας αποκλιμάκωσής του να είναι ακόμη, σύμφωνα με τους αναλυτές, εξαιρετικά ασαφείς.

100 μονάδες η αύξηση στα κυμαινόμενα επιτόκια

Ενδεικτική των πιθανών επιβαρύνσεων είναι η άνοδος των επιτοκίων στις νέες χορηγήσεις από το περασμένο καλοκαίρι. Από τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος προκύπτει ότι το μέσο κυμαίνομενο επιτόκιο από το 2,63% το Μάιο, αναρριχήθηκε το Νοέμβριο στο 3,63%, 100 μονάδες βάσης υψηλότερα. Συνολικά στη στεγαστική πίστη, το μέσο ετησιοποιημένο κόστος αυξήθηκε το ίδιο διάστημα από το 2,93% στο 3,52%, καθώς οι αναπροσαρμογές στα σταθερά επιτόκια ήταν χαμηλότερες.

Οι τράπεζες πάντως θα επιχειρήσουν να μετριάσουν τις αυξήσεις. Ήδη έχουν περιορίσει τα περιθώρια κέρδους (spreads) στα στεγαστικά δάνεια κυμαινόμενου επιτοκίου, κινήσεις που σύμφωνα με πληροφορίες, θα συνεχιστούν τον επόμενο μήνα.

Επιπλέον, σε αυτή τη φάση δεν φαίνεται να υπάρχει ανάγκη για αλλαγές στα σταθερά επιτόκια, τα οποία κινούνται κάτω από το 4% για διάστημα έως και 10 έτη, παραμένοντας μία ελκυστική και ασφαλής επιλογή για τους υποψήφιους δανειολήπτες.

Σταθερές οι εκταμιεύσεις

Με αυτά τα δεδομένα, τραπεζικοί κύκλοι εκτιμούν ότι οι εκταμιεύσεις το 2023 θα παραμείνουν στα επίπεδα του 2022. Με βάση τα επίσημα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, στο 11μηνο Ιανουάριος – Νοέμβριος 2022 οι νέες συμβάσεις στεγαστικών δανείων έφτασαν τα 1,06 δισ. ευρώ έναντι 847 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2021 σημειώνοντας αύξηση κατά 25%. Από αυτές το 55% αφορούσε σε προγράμματα σταθερού επιτοκίου και το 45% κυμαινόμενου. Το Δεκέμβριο εκτιμάται ότι τα νέα στεγαστικά δάνεια διαμορφώθηκαν στα 170 εκατ. ευρώ. Ως εκ τούτου, στο σύνολο της χρονιάς θα φτάσουν τα 1,2 δισ. ευρώ, εντός του στόχου που είχαν θέσει οι τράπεζες πριν από περίπου ένα χρόνο.

Συνεχίζεται η αύξηση των τιμών των ακινήτων

Την αύξηση του κόστους για τραπεζικό δανεισμό έρχεται να συμπληρώσει η άνοδος των τιμών στα ακίνητα, που σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤΤΕ για το πρώτο εξάμηνο του έτους διαμορφώνεται στο 9,3% όσον αφορά τα διαμερίσματα, στοιχείο που δυσχεραίνει τις αποφάσεις των νοικοκυριών εν μέσω της γενικότερης τάσης ανόδου του κόστους στέγασης που αυξήθηκε κατά 35,4% τον Σεπτέμβριο.

Να σημειωθεί ότι το κόστος στέγασης περιλαμβάνει, εκτός από το κόστος για την εκμίσθωση κατοικίας, και το ενεργειακό κόστος ή το κόστος συντήρησης και η άνοδός του καθοδηγεί τη στροφή στην αγορά κατοικίας που παρατηρείται τον τελευταίο χρόνο, η οποία ωστόσο ενέχει τους δικούς της κινδύνους.

Η ΤΤΕ πάντως επισημαίνει ότι οι υψηλές πληθωριστικές πιέσεις οδηγούν σε επιβράδυνση του ρυθμού μεταβολής των πραγματικών τιμών στα ακίνητα, γεγονός που συντηρεί το επενδυτικό ενδιαφέρον για την αγορά κατοικίας στη χώρα μας, που απέχει ακόμη από το ιστορικό υψηλό που είχε καταγραφεί πριν από τη χρηματοπιστωτική κρίση.

Κώστας Παπαγρηγόρης

news247.gr