Γιάνης Βαρουφάκης: Πόσο επικίνδυνος είναι ο «ανήλικος» αρχηγός;

Στην ταινία «Ενήλικοι στο Δωμάτιο» του Κώστα Γαβρά ο Γιάνης Βαρουφάκης παρουσιάζεται περίπου ως Δον Κιχώτης. Ο ελέφαντας στο δωμάτιο για τον ιδρυτή του ΜέΡΑ 25 είναι σταθερά ο ίδιος: η πραγματικότητα! Δεν είναι απαραίτητα παράλογα όλα όσα λέει ο οικονομολόγος. Είναι, όμως, πάντα θολά κι ανέφικτα.

• Από τον Βασίλη Γαλούπη

Από το 2011, όταν έγινε γνωστός μέσα από τις «πύρινες» ομιλίες του στην πλατεία Συντάγματος, στο ίδιο τραπέζι με τον επίσης πρωτοεμφανιζόμενο ως… αντικομφορμιστή Τσακαλώτο, μέχρι και τον πιο πρόσφατο λόγο του περί «Δήμητρας», διατηρεί το ίδιο μοτίβο. Ενα κουβάρι θεωριών που πρώτα στέλνουν μηνύματα κατά του ευρώ, αλλά πάντα καταλήγουν στο «δεν εννοώ ότι θέλω να γυρίσουμε στη δραχμή».

Το μοντέλο που έχει εφεύρει ο Βαρουφάκης πατά σε μια νησίδα ανάμεσα σε δύο πελάγη. Κάπου μεταξύ του ευρώ και της δραχμής, ο πρώην υπουργός Οικονομικών έχει ανακαλύψει ένα δικό του, «παράλληλο σύμπαν», που αποκαλεί «παράλληλο σύστημα πληρωμών».
Στο μυαλό του φαντάζει ως κάτι πολύ απλό, αλλά, όταν επιχειρεί να εξηγήσει το μοντέλο του, κανείς δεν καταλαβαίνει τι θέλει να κάνει. Ισως επειδή διακατέχεται από την αλαζονεία της… αυθεντίας, θεωρεί ότι όλοι είναι υποχρεωμένοι να αντιλαμβάνονται ως κάτι ξεκάθαρο τις φιλολογίες του που ποτέ δεν έχουν δουλέψει στην πράξη.

Για τις εκλογές του Μαΐου ο Βαρουφάκης έριξε στον δημόσιο διάλογο το σχέδιο «Δήμητρα», που θα μετατρέπει την ΑΑΔΕ σε όργανο ψηφιακής κοινωνικής πολιτικής, πάντα… παράλληλης, «επειδή παρέχει βαθμούς δημοσιονομικής ελευθερίας». Το πλάνο του περιλαμβάνει κάτι που αποκαλεί «ψηφιακές μονάδες», με τις οποίες θα πληρώνουμε τους φόρους μας, αλλά θα εισπράττουμε κιόλας.

Κατά τον Βαρουφάκη η «Δήμητρα» είναι το σύστημα που δίνει βαθμούς ευελιξίας εντός του ευρώ και καταργεί το τραπεζικό μονοπώλιο στις συναλλαγές. Μειώνει το κόστος μιας τραπεζικής κρίσης τυχαίας ή σχεδιασμένης από την τρόικα και μπορεί, αν χρειαστεί, να γίνει η βάση για εθνικό νόμισμα.

Ο Βαρουφάκης, προφανώς επειδή βλέπει ότι ανεβαίνουν τα ποσοστά του όταν κλείνει το μάτι σε «ειδικά» νεανικά κοινά, συνεχίζει με θεωρίες που οδηγούν σε οικονομικό φρενοκομείο.

Πασάρει τα ίδια λαϊκίστικα – ξεσηκωτικά ιδεολογήματα ξανά και ξανά, δίχως να ξεκαθαρίζει τι ακριβώς θέλει και κοιτάζοντας βολικά μόνο όποιους αριθμούς εξυπηρετούν τη ρητορική του. Χωρίς ποτέ να συνεκτιμά την παραγωγική ικανότητα της χώρας και την προεργασία ετών που απαιτείται για επάρκεια, την έλλειψη αυτάρκειας στην ενέργεια, τις αλληλεξαρτήσεις της εφόσον παραμένει στην ευρωζώνη και, κυρίως, τα μεγάλα και απάνθρωπα «αφεντικά» των αγορών και των υπερδυνάμεων, που έχουν την ικανότητα να συνθλίβουν κράτη μέσα σε λίγα 24ωρα, αν το θελήσουν.

Με την τακτική του ο Βαρουφάκης προσελκύει μεν ένα περιορισμένο κοινό, που του εξασφαλίζει το απαραίτητο ποσοστό για την είσοδό του στη Βουλή, αλλά αποξενώνει όλους τους άλλους, που ακούν την ξανασερβιρισμένη ιδέα του, αυτή τη φορά ως ρετρό.

Αν και ο ίδιος εδώ και μήνες δείχνει να καίγεται για ένα σχήμα κυβερνητικής συνεργασίας στο οποίο θα μετέχει, ζητώντας προγραμματική συμφωνία, γνωρίζει ότι κάθε σοβαρό κόμμα τον βλέπει ως «μπαμπούλα». Ακόμα και όσοι είναι κοντά του ιδεολογικά δεν τον θεωρούν αξιόπιστο συμπαίκτη, κάτι που έχει καταλάβει και ο Βαρουφάκης πλέον. Ετσι, τώρα δηλώνει «κοψοχέρης» σε ενδεχόμενο μετεκλογικών συνεργασιών.

Στην πραγματικότητα, αν και υπάρχουν ιστορικά παραδείγματα παράλληλων νομισμάτων, η ανάλυση ιδεών σαν του Βαρουφάκη είναι σε νηπιακό στάδιο. Παραμένει, δηλαδή, ακόμα ασαφές αν και πώς θα μπορούσε κανείς να βρει τον κατάλληλο μηχανισμό για να δουλέψει στην πράξη προς όφελος της κοινωνίας.

Εκ του αποτελέσματος, το μόνο που κατάφερε πάλι με όσα είπε αυτές τις μέρες είναι να προκαλέσει εκ νέου σύγχυση, αφού η πρότασή του εκλαμβάνεται ως «απειλή» ότι θα (ξανα)κλείσει τις τράπεζες, να επιστρέψει η κουβέντα σε ό,τι τρομάζει τον κόσμο και να καπελωθούν ακόμα και όσα σωστά μπορεί να λέει για άλλα ζητήματα.

Για όλους τους ανθρώπους ισχύει ότι «πρώτα βγαίνει η ψυχή και μετά το χούι». Ο Βαρουφάκης δεν έχει αλλάξει. Σε όλες τις συνθήκες και εποχές παραμένει αυτοαναφορικός, αλαζονικός, με αλλοπρόσαλλες και πειραματικές οικονομικές προσεγγίσεις.

Εχει ταυτιστεί με το «αγάπη μου, έκλεισα τις τράπεζες».Οταν, το 2015, υποχρέωσε τον κόσμο να ξεροσταλιάζει για ώρες στη σειρά για τα 60ευρα, ο ίδιος τούς σνόμπαρε δηλώνοντας ότι «θα ήταν ανάρμοστο για μένα να κάθομαι στην ουρά του ΑΤΜ». Στο κόμμα του έχει προκαλέσει μαζική φυγή στελεχών που τον κατηγορούν για «νεποτισμό», «ναρκισσιστικές συμπεριφορές» και «κλίμα ασφυξίας».

Για τον καλοζωισμένο και υπερφιλόδοξο Βαρουφάκη κάθε διαφήμιση είναι καλή, ακόμα και η αρνητική, όπως απέδειξε η πορεία του ως ΥΠΟΙΚ. Με τις οικονομικές ακροβασίες που κάθε τόσο προτείνει μοιάζει με τον γιατρό ο οποίος, εκ του ασφαλούς, μοιράζει πειραματικές θεραπείες σε οποιονδήποτε άλλον εκτός από τον εαυτό του. Κάτι που για τον πολίτη είναι ρώσικη ρουλέτα για τον Γιάνη, με τον εφηβικό δονκιχωτισμό του, είναι απλά επαναστατική γυμναστική από έναν «ανήλικο» στο δωμάτιο…

Βιογραφικό

Γεννήθηκε το 1961 στο Π. Φάληρο. Σπούδασε μαθηματικά και οικονομικά στη Βρετανία. Στο Πανεπιστήμιο του Εσεξ πήρε συστατική επιστολή από τον Ανδρέα Παπανδρέου. Εχοντας παρουσιάσει στον ΣΥΡΙΖΑ το σχέδιο «παράλληλων πληρωμών», εκλέχθηκε για πρώτη φορά βουλευτής το 2015. Ηταν υπουργός Οικονομικών όταν επιβλήθηκαν τα capital controls. Αποχώρησε μετά το δημοψήφισμα και το 2018 ίδρυσε το ΜέΡΑ 25

newsbreak.gr