Ο δύσβατος δρόμος της Τουρκίας όποιος κι αν εκλεγεί – Γιατί προειδοποιούν αναλυτές

Οι διαχειριστές κεφαλαίων προειδοποιούν ότι η ανάκαμψη της τουρκικής οικονομίας και η ανάκτηση της εμπιστοσύνης των ξένων επενδυτών θα είναι μια “εξωφρενικά δύσκολη” αποστολή, ανεξάρτητα από το ποιος θα βγει νικητής στην εκλογική αναμέτρηση της 14ης Μαΐου.

Ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, ο οποίος ηγείται ενός συνασπισμού 6 κομμάτων της αντιπολίτευσης, έχει υποσχθεί σαρωτικές μεταρρυθμίσεις, προκειμένου να προσελκύσει τα ξένα κεφάλαια που έχουν εγκαταλείψει τη χώρα την τελευταία δεκαετία, εάν ανατρέψει τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Όμως, όπως εξηγούν οι Financial Times, ενώ οι διαχειριστές κεφαλαίων θεωρούναπαραίτητη την αλλαγή οικονομικής πολιτικής, κάποιοι προειδοποιούν ότι, ακόμη και αν κερδίσει η συμμαχία της αντιπολίτευσης, οι επενδυτές θα παραμείνουν επιφυλακτικοί, μέχρι η νέα διακυβέρνηση να αποδειχτεί αποτελεσματική.

Η Τουρκία έχει “ένα σωρό μεταβλητές που βρίσκονται στη λάθος πλευρά και θα είναι τρομερά δύσκολο να τις φέρει στη σωστή θέση”, δήλωσε ο Paul McNamara, διευθυντής επενδύσεων με επίκεντρο τις αναδυόμενες αγορές στη GAM. “Είναι τα λεφτά εκεί έξω; Απολύτως ναι. Θα βιαστεί πολύ ο κόσμος να τα βάλει; Δεν το νομίζω”.

Αυτό το επιφυλακτικό αίσθημα των επενδυτών έρχεται τη στιγμή που ο Ερντογάν αγωνίζεται στη σκληρότερη εκστρατεία επανεκλογής του, μετά από δύο δεκαετίες στην εξουσία, με τις δημοσκοπήσεις να δείχνουν ότι ο Κιλιτσντάρογλου και ο Ερντογάν βρίσκονται κοντά και με τους ψηφοφόρους να επισημαίνουν την οικονομία ως “κεντρική παράμετρο” της επιλογής τους.

Οι αντισυμβατικές οικονομικές πολιτικές του Ερντογάν, συμπεριλαμβανομένης της μακροχρόνιας άρνησης της αύξησης των επιτοκίων, οδήγησαν στο να εκτοξευθεί ο πληθωρισμός πάνω από το 85% τον Οκτώβριο, ενώ η λίρα έχει πέσει σχεδόν 60% τα τελευταία δύο χρόνια, σημειώνοντας ιστορικό χαμηλό έναντι του δολαρίου.

Οι ξένοι επενδυτές έχουν εγκαταλείψει την τουρκική αγορά

Οι ανησυχίες για την οικονομική πορεία της Τουρκίας και ο διαρκώς αυξανόμενος αριθμός μέτρων για την ανακούφιση της πίεσης στη λίρα έχουν προκαλέσει τη φυγή των επενδυτών. “Πρόκειται για μια αγορά που έχει σχεδόν εγκαταλειφθεί εντελώς από τους ξένους”, δήλωσε ο Emre Akcakmak, ανώτερος σύμβουλος στην East Capital.

Λιγότερο από το 1% του εγχώριου δημόσιου χρέους της Τουρκίας ανήκει σε ξένους, έναντι 25% πριν από μια δεκαετία. Το τραπεζικό σύστημα, συμπεριλαμβανομένων των εγχώριων τραπεζών και των τουρκικών θυγατρικών ξένων τραπεζών, κατέχει τώρα σχεδόν το 80% του κρατικού χρέους έναντι κάτω του 50% το 2013, σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών.

Μια παρόμοια τάση έχει επικρατήσει στην τουρκική αγορά μετοχών, όπου οι διεθνείς επενδυτές έχουν πουλήσει τίτλους αξίας 7,3 δισ. δολάρια την τελευταία δεκαετία, σύμφωνα με την Goldman Sachs. “Οι θέσεις των επενδυτών στην Τουρκία σπανίως έχουν υπάρξει σε τόσο χαμηλό επίπεδο”, δήλωσε ο Kieran Curtis της Abrdn με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο.

Ο Akcakmak επισημαίνει ότι η Τουρκία πλησιάζει σε ένα “σημείο καμπής” υπό τις τρέχουσες πολιτικές, ιδιαίτερα από τη στιγμή που τα συναλλαγματικά αποθέματα της κεντρικής τράπεζας έχουν “σχεδόν εξαντληθεί”.

Ορισμένοι αναλυτές εκτιμούν ότι ο Ερντογάν θα μπορούσε να στραφεί προς μια πιο συμβατική οικονομική πολιτική εάν κερδίσει τις εκλογές. “Εάν ο Ερντογάν αλλάξει την τακτική του και υιοθετήσει μια πιο συμβατική πολιτική, θα γίνει πολύ καλά αποδεκτό”, δήλωσε ένας υψηλόβαθμος τραπεζίτης, προσθέτοντας ότι εάν κερδίσει ο Ερντογάν, μπορεί να “συνειδητοποιήσει ότι τώρα είναι η στιγμή που μπορεί να κάνει στροφή και να προσελκύσει εκ νέου ξένα κεφάλαια”.

Ο Κιλιτσντάρογλου είπε στους Financial Times τον προηγούμενο μήνα, ότι μία από τις προτεραιότητές του θα ήταν η αναστροφή της οικονομίας της Τουρκίας, συμπεριλαμβανομένης της υιοθέτησης μιας ανεξάρτητης κεντρικής τράπεζας αντί του τρέχοντος συστήματος, όπου ο Ερντογάν ελέγχει την νομισματική πολιτική.

Οι επενδυτές, όμως, ανησυχούν ότι μια μεγάλη αναπροσαρμογή της οικονομικής πολιτικής, αν και σημαντική μακροπρόθεσμα, θα είναι επώδυνη βραχυπρόθεσμα. Ο Curtis επεσήμανε ότι πολλοί επενδυτές αναμένουν ότι το επιτόκιο αναφοράς της Τουρκίας θα χρειαστεί να αυξηθεί με την πάροδο του χρόνου από 8,5% σήμερα σε έως και 40%, για να φανεί ότι η χώρα καταβάλλει αξιόπιστη προσπάθεια να τιθασεύσει τον πληθωρισμό.

Μια αύξηση των επιτοκίων αυτού του μεγέθους θα πυροδοτούσε ένα μεγάλο ξεπούλημα στην εγχώρια αγορά ομολόγων της Τουρκίας, είπε ο Curtis. Ο McNamara επεσήμανε από την πλευρά του, ότι αυτή η διαδικασία θα σήμαινε “πόνο” στις εγχώριες τράπεζες, καθώς τώρα κατέχουν ένα αρκετά μεγάλο μερίδιο κρατικών ομολόγων.

“Κλειδί” τα εγχώρια κεφάλαια

Η κυβέρνηση Ερντογάν βασίζεται επίσης όλο και περισσότερο σε άλλα εργαλεία για τη σταθεροποίηση της λίρας, συμπεριλαμβανομένης της εισαγωγής ειδικών λογαριασμών ταμιευτηρίου το 2021, που αποζημιώνουν τους καταθέτες, εάν η λίρα αποδυναμωθεί έναντι των ξένων νομισμάτων.

Αυτοί οι λογαριασμοί έχουν συμβάλει στο να μην μετατρέπουν οι κάτοικοι τους λογαριασμούς τους σε δολαριακούς και πολλοί αναλυτές και επενδυτές λένε ότι αυτός είναι ένας βασικός λόγος για τον οποίο η λίρα ήταν γενικά σταθερή τους τελευταίους μήνες.

Αυτοί οι λογαριασμοί έχουν 102 δισ. δολάρια, σύμφωνα με την τουρκική ρυθμιστική αρχή τραπεζών, και οι οικονομολόγοι θεωρούν, ότι θα μπορούσαν να αποτελέσουν μεγάλο κίνδυνο για τον προϋπολογισμό της κυβέρνησης εάν η λίρα υποτιμηθεί γρήγορα, καθώς οι καταθέτες θα αποζημιωθούν σε περίπτωση πτώσης του νομίσματος.

Ομοίως, το κλείσιμο αυτών των λογαριασμών θα μπορούσε να αποδειχθεί δύσκολο, επειδή οι κάτοχοι θα μπορούσαν να επιλέξουν να αγοράσουν μαζικά δολάρια και ευρώ, γεγονός που θα οδηγούσε τη λίρα σε μεγαλύτερη πτώση.

“Όλα τα βήματα που θα ακολουθήσει η αντιπολίτευση για την αποκατάσταση της οικονομίας πιθανότατα θα δημιουργήσει ανωμαλίες”, σημείωσε ο Akcakmak, ο οποίος πρόσθεσε ότι οι επενδυτές “περιμένουν σημεία αλλαγής στην οικονομία και την οικονομική διαχείριση” προτού αποφασίσουν να βγουν από το περιθώριο.

“Ό,τι κι αν συμβεί, θα είναι μια δύσκολη περίοδος για την Τουρκία”, τόνισε ο Curtis.