Περιβάλλον: Γιατί άλλαξαν τα καπάκια στα πλαστικά μπουκάλια

Εδώ και μερικούς μήνες πολλοί έχουν παρατηρήσει μια μικρή πλην αισθητή αλλαγή στα πλαστικά μπουκάλια μιας χρήσης που όλοι χρησιμοποιούν. Τα καπάκια πλέον είναι σχεδιασμένα έτσι ώστε να μην αφαιρούνται από την υπόλοιπη συσκευασία, παρά μόνο αν κάποιος τα… σπάσει με αρκετή δύναμη. Όπως σε κάθε αλλαγή κάτι τόσο συνηθισμένου όπως το αγαπημένο αναψυκτικό κάποιου ή τα μπουκαλάκια του νερού, υπήρξαν αντιδράσεις.

Κάποιοι νόμιζαν στην πως πρόκειται για εργοστασιακό λάθος και όταν κατάλαβαν πως είναι μέσα στον σχεδιασμό, ξεκίνησαν τα παράπονα από τους καταναλωτές για δύσχρηστα πλαστικά μπουκάλια. Δεν πρόκειται όμως για για κάποια πρωτοβουλία των εταιρειών, αλλά για μια ξεκάθαρη οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης από το 2019 η οποία θα πάρει υποχρεωτική χροιά από τον Ιούλιο του 2024. Ως προς την στόχευση της συγκεκριμένης οδηγίας, η ΕΕ κινείται με άξονα το μότο της παλιάς διαφήμισης «όχι σακούλες, όχι πλαστικά σε θάλασσες και ακτές».

Ο λόγος για την οδηγία 2019/904 της ΕΕ που αναφέρει πως τα καπάκια θα πρέπει να είναι προσαρτημένα σε όλα τα δοχεία ποτών χωρητικότητας έως και τρία λίτρα. Η νέα οδηγία, όπως ανέφερε και η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει στόχο να αποτρέψει το 10% των πλαστικών απορριμμάτων που εντοπίζονται σε ευρωπαϊκές παραλίες.

Το σχετικό μέρος αυτού του κανονισμού της ΕΕ για την παραγωγή Caps & Closures αναφέρει: «Τα πλαστικά πώματα και καπάκια που χρησιμοποιούνται για δοχεία ποτών είναι μεταξύ των πλαστικών ειδών μιας χρήσης που συναντώνται συχνότερα ως απορρίμματα στις παραλίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επομένως, η διάθεση στην αγορά πλαστικών δοχείων αναψυκτικών μίας χρήσης θα πρέπει να επιτρέπεται μόνο εάν συμμορφώνονται με ορισμένες απαιτήσεις σχεδιασμού προϊόντος, προκειμένου να μειωθούν σημαντικά οι εισροές πλαστικών κλεισίματος και καπακιών δοχείων στο περιβάλλον, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας ανακύκλωσης, τις απαιτήσεις για τις συσκευασίες που ορίζονται στο παράρτημα II της οδηγίας 94/62/ΕΚ.»

Οι απαιτήσεις για το σχεδιασμό και τη λειτουργία των προσδεδεμένων καπακιών που προκύπτουν από τον παρόντα κανονισμό βρίσκονται ακόμη υπό καθορισμό και επί του παρόντος μπορούν να συνοψιστούν ως εξής:

-Το πώμα πρέπει να είναι συμβατό με τα υπάρχοντα σχέδια.

-Ο αντίκτυπος στον τελικό πελάτη θα πρέπει να διατηρείται όσο το δυνατόν χαμηλότερος, δηλαδή να μην μειώνεται η άνεση χρήσης.

-Τα κλεισίματα να είναι συμβατά με τον υπάρχοντα εξοπλισμό πλήρωσης.

-Τα πώματα συνδέονται με το δοχείο καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής του προϊόντος μέχρι την ανακύκλωση.

-Τα υλικά για το δεμένο καπάκι δεν αλλάζουν.

– Ο αντίκτυπος στις υπάρχουσες γραμμές παραγωγής θα πρέπει να ελαχιστοποιηθεί και η παραγωγή δεν θα πρέπει να μειωθεί.

– Πρέπει να διασφαλίζεται 15 φορές το άνοιγμα και το κλείσιμο του καπακιού χωρίς απώλεια λειτουργίας.

Παρόλο που δεν υπάρχει νομική υποχρέωση για αυτό μέχρι στιγμής, τα καπακιών που παραμένουν συνδεδεμένα με το μπουκάλι κυκλοφορούν στην αγορά εδώ και αρκετό καιρό και χρησιμοποιούνται ήδη από ορισμένους κατασκευαστές ποτών. Παρόλα αυτά, σύμφωνα με μελέτη περίπου 1.350 γραμμές εμφιάλωσης σε όλη την ΕΕ θα πρέπει να προετοιμαστούν για την αλλαγή και να προσαρμοστούν στον νέο ευρωπαϊκό νόμο. Αυτό σημαίνει από αλλαγές στην γραμμή παραγωγής, αλλαγές στη συνεργασία τους με τους προμηθευτές μπουκαλιών, ακόμα και αλλαγές στην ετικέτα και στο λογότυπο. Δυστυχώς προς το παρόν, υπάρχει μόνο μια γενική προδιαγραφή που δηλώνει ότι πρέπει τα καπάκια να παραμένουν συνδεδεμένα με τα μπουκάλια χωρίς να προσδιορίζει ποιες είναι οι ακριβείς βασικές προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούνται.

Σύμφωνα με το engelglobal.com υπάρχουν επί του παρόντος δύο παραλλαγές που κυριαρχούν στο σχεδιασμό των δεμένων καπακιών:

– Το «σχέδιο λάσο» αναφέρεται σε καπάκια που συνδέονται με το μπουκάλι με ταινία δύο μερών. Το καπάκι συνδέεται με την επάνω ταινία και το μπουκάλι στην κάτω ταινία. Αυτός ο σχεδιασμός είναι σχετικά εύκολος στην εφαρμογή με τα υπάρχοντα εργαλεία, συνήθως μόνο τα ρυθμιστικά χρειάζεται να επεξεργαστούν ξανά.

– Ο «σχεδιασμός άρθρωσης», από την άλλη πλευρά, επιτρέπει τη μόνιμη σύνδεση του καπακιού και του δοχείου μέσω ενός… μεντεσέ, ο οποίος προαιρετικά επιτρέπει επίσης τη στερέωση του καπακιού σε μια καθορισμένη θέση. Η χρήση των υπαρχόντων εργαλείων είναι πρακτικά αδύνατη.