Φωτιά τώρα: Το υπουργείο Περιβάλλοντος αμφισβητεί τα στοιχεία των δορυφόρων για τα καμένα – Χαμηλής ευκρίνειας και με καπνό

Την ώρα που η Ελλάδα πνιγμένη στη στάχτη και τα αποκαίδια έχοντας θρηνήσει μόνο στις πυρκαγιές του Αυγούστου 20 ανθρώπινες ζωές και οδεύοντας προς την κατάρριψη του αρνητικού ρεκόρ των αποτεφρωμένων δασικών εκτάσεων, το υπουργείο χωρίς να δίνει ούτε μία εκτίμηση για την καμένη έκταση, φαίνεται να κάνει μία αγωνιώδη προσπάθεια να θολώσει την εικόνα.

«Η πραγματική αποτίμηση της έκτασης των εξ’ ορισμού αρνητικών, περιβαλλοντικών επιπτώσεων από τις δασικές πυρκαγιές που πλήττουν τη χώρα μας, μπορεί να γίνει – και θα γίνει – μόνο μετά την οριστική καταστολή τους» επισημαίνει σε ανακοίνωσή του το υπουργείο.

Και συνεχίζει: «Η αποτίμηση αυτή, δεν μπορεί να γίνει μόνο από δορυφορικές εικόνες – που είναι οι μόνες που είναι στη φάση αυτή διαθέσιμες – οι οποίες λόγω χαμηλής ευκρίνειας, αλλά και ύπαρξης καπνού (αφού αρκετά περιστατικά πυρκαγιών βρίσκονται ακόμα σε εξέλιξη), εμπεριέχουν, αναπόφευκτα, σημαντικό περιθώριο λάθους».

Αναφέρει μάλιστα ως χαρακτηριστικό παράδειγμα τη μεγάλη πυρκαγιά στον Έβρο, η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη, όπου – όπως λέει – «στις πρώτες εκτιμήσεις έχουν συμπεριληφθεί ως καμένες, μεγάλες νησίδες και συστάδες ζωντανής δασικής βλάστησης εντός της εξωτερικής περιμέτρου της συνολικά καείσας έκτασης».

Ωστόσο η συγκεκριμένη πυρκαγιά, η οποία μεταξύ άλλων κατέκαυσε για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά και το προστατευόμενο δάσος της Δαδιάς, είναι σύμφωνα με τα δορυφορικά δεδομένα που έγιναν διαθέσιμα την Πέμπτη, αναγνωρίζεται πλέον ως η μεγαλύτερη σε έκταση μέγα-πυρκαγιά των τελευταίων 21 χρόνων στη χώρα μας. Όπως προκύπτει από την ανάλυση των δορυφορικών δεδομένων που παρέχει το Meteo του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, η συνολική έκταση που κατέκαψε η δασική πυρκαγιά του Έβρου, η οποία προέκυψε από τη συνένωση των πυρκαγιών σε Αλεξανδρούπολη και Δαδιά, ήταν 723.000 στρέμματα έως τις 23.08.2023, 12:19 τοπική ώρα.

Το υπουργείο Περιβάλλοντος βέβαια δεν μπορεί παρά να παραδεχτεί ότι «σε κάθε περίπτωση, η έκταση των καμένων εκτάσεων, φέτος, θα είναι σημαντική» προσθέτοντας όμως ότι «απαιτείται επιστημονική αξιολόγηση όχι μόνο των ποσοτικών, αλλά και των ποιοτικών χαρακτηριστικών της, για να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα για τις πολιτικές, που εφαρμόστηκαν και τη μελλοντική διαφοροποίησή τους».

Πρακτικά επιβεβαιώνει αυτό που και η επιστημονική κοινότητα υποστηρίζει εδω και χρόνια, την ανάγκη για άμεσο και ολικό επανασχεδιασμό της στρατηγικής διαχείρισης των δασικών πυρκαγιών στη χώρα μας στις αρχές της διεπιστημονικότητας του προβλήματος και με την αξιοποίηση υπηρεσιών και σύγχρονων εργαλείων που είναι ήδη διαθέσιμα.

Οι καμενες εκτάσεις σύμφωνα με τις δορυφορικές εικόνες

Μόνο μέχρι την Τετάρτη 23 Αυγούστου οι δασικές πυρκαγιές που έχουν εκδηλωθεί στη χώρα μας είχαν κατακάψει περισσότερα από 1,2 εκ. στρέμματα. Βάσει της αναλυσης του Meteo:

• Η έκταση που είχε καεί έως την Τετάρτη 23.08.2023 αντιστοιχεί σε περίπου 3 φορές την έκταση που κατά μέσο όρο (2006 – 2022) καίγεται ετησίως στη χώρα μας.
• Μέχρι την Τετάρτη, οι καμένες εκτάσεις στη χώρα μας υπολείπονταν κατά περίπου 40.000 στρέμματα από την επόμενη χειρότερη επίδοση που καταγράφηκε το 2021 με συνολικά 1.300.590 στρέμματα.
• Είναι πολύ πιθανό η χρονιά του 2023 να χαρακτηριστεί ως η δεύτερη χειρότερη των τελευταίων 17 ετών (το 2007 παραμένει πρώτο, με περισσότερα από 2.700.000 στρέμματα).
• Κατά τη διάρκεια του Ιουλίου 2023 κάηκαν περισσότερα από 520.000 στρέμματα, ενώ κατά τη διάρκεια του Αυγούστου 2023 (έως την Τετάρτη 23.08.2023) είχαν καεί περισσότερα από 730.000 στρέμματα.
• Τα τελευταία 3 έτη (2021, 2022, 2023), οι δασικές πυρκαγιές στη χώρα μας έχουν κατακάψει σχεδόν 3.000.000 στρέμματα.
• Σε ό,τι αφορά τις μεγα-πυρκαγιές με καμένες εκτάσεις άνων των 100.000 στρεμμάτων, σημειώνεται πως το μεγαλύτερο ποσοστό καταγράφηκε την τριετία 2007-2009 (9 στο σύνολο), 1 το 2012 και 6 την τριετία 2021 – 2023.

Καίγονται και αλλού

Το υπουργείο Περιβάλλοντος κάνει εκτενή αναφορά (με στοιχεία αυτή τη φορά) στις πυρκαγιές και τις καταστροφικές συνέπειές τους σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Αναφέρει πως «διεθνώς, είναι σαφές, ότι υπάρχει έξαρση των δασικών πυρκαγιών και ειδικότερα στη Μεσόγειο» παραθέτοντας τα εξής στοιχεία:

• Στην Πορτογαλία ο μέσος όρος των καμένων εκτάσεων, από 864.219 στρέμματα το χρονικό διάστημα 2007-2016, ανήλθε σε 1.391.475 στρέμματα το χρονικό διάστημα 2017-2022.
• Στην Ισπανία από 767.890 στρέμματα, ο μέσος όρος των καμένων εκτάσεων έφτασε τα 1.261.445 στρέμματα,
• στη Γαλλία τα καμένα στρέμματα από 96.849 διαμορφώθηκαν, κατά μέσο όρο, σε 147.660, στην Ιταλία από 771.409 σε 822.720 κ.ο.κ.

Αναφορά κάνει και στην κλιματική αλλαγή προσθέτοντας πως οι μετεωρολογικές συνθήκες που επικρατούν σε κάθε χώρα, δεδομένης της κλιματικής αλλαγής, επηρεάζουν -σε σημαντικό βαθμό- το μέγεθος των επιπτώσεων, με ακραίο παράδειγμα αυτό της Πορτογαλίας, η οποία είχε μέσο όρο (2007-2016) καμένων εκτάσεων 864.219 στρέμματα και μόνον το 2017 έφτασαν τα 5.406.300 στρέμματα. Επίσης, η Ισπανία το 2022 ξεπέρασε τα 3.000.000 στρέμματα, ενώ η Ιταλία το 2021 ξεπέρασε τα 1.500.000 στρέμματα.

Καταλήγοντας το υπουργείο Περιβάλλοντος επισημαινει πως «αυτό που προέχει, τώρα, είναι η πλήρης καταστολή των δασικών πυρκαγιών. Παράλληλα, όμως, εργάζεται τόσο για το σχεδιασμό όσο και για την άμεση αντίδραση, αξιοποιώντας όλα τα διαθέσιμα θεσμικά εργαλεία, αναφορικά με την υλοποίηση των μέτρων και των έργων προστασίας και αποκατάστασης των πληγεισών περιοχών».

Μαρία Λιλιοπούλου

ethnos.gr