Αφαίρεσαν αντιπλημμυρικά έργα €110 εκατ. από το Ταμείο Ανάκαμψης

Στις 31 Αυγούστου 2023 η Ελλάδα κατέθεσε αίτημα στην Κομισιόν να αλλάξει το σχέδιο για να εντάξουν στη θέση τους αντιπυρικά έργα που εξυπηρετούσαν το κυβερνητικό αφήγημα

Αντιπλημμυρικά έργα αξίας 110 εκατ. ευρώ αιτήθηκε η κυβέρνηση Μητσοτάκη να αφαιρεθούν από τις προϋποθέσεις του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες. Πρόκειται για έργα προστασίας από πλημμύρες που είχαν ενταχθεί στο αρχικό πλάνο και αφορούν τέσσερις περιοχές σε όλη την Ελλάδα: το Λασίθι Κρήτης, την Αμβρακία – Αμφιλοχία, το Λουτράκι και το Ωραιόκαστρο.

Ο λόγος που επικαλέστηκε η ελληνική κυβέρνηση για την απαλοιφή των αντιπλημμυρικών έργων και την παροχέτευση των αντίστοιχων κονδυλίων σε άλλους τομείς είναι οι «σημαντικές καθυστερήσεις στις διαγωνιστικές διαδικασίες που προκλήθηκαν από καθυστερήσεις σε απαλλοτριώσεις». Το αρχικό σχέδιο του Ταμείου Ανάκαμψης προέβλεπε να έχουν κοινοποιηθεί οι αναθέσεις των σχετικών αντιπλημμυρικών έργων μέχρι το τέταρτο τρίμηνο του 2023.

Μάλιστα, τον Μάιο του 2023 με την ίδια διαδικασία η κυβέρνηση είχε μειώσει τις απαιτήσεις που υπήρχαν σχετικά με την πρόοδο αντιπλημμυρικών έργων ως προϋπόθεση του Ταμείου Ανάκαμψης. Πρόκειται για το ίδιο αίτημα με το οποίο είχε απεντάξει και την τηλεδιοίκηση των τρένων από το Ταμείο Ανάκαμψης μόλις δύο μήνες μετά την τραγωδία των Τεμπών.

Στο αίτημα του Μαΐου η κυβέρνηση ζητούσε να μειωθεί από 60% σε 45% το απαιτούμενο ποσοστό ολοκλήρωσης των αντιπλημμυρικών έργων στις περιοχές του Λασιθίου Κρήτης, Αμβρακίας – Αμφιλοχίας, Λουτρακίου και Ωραιοκάστρου μέχρι το τέταρτο τρίμηνο του 2024.

Παραδοχή και από το «Ελλάδα 2.0»

Η ευκολία με την οποία η κυβέρνηση Μητσοτάκη κρίνει ως μικρότερης σημασίας τα αντιπλημμυρικά έργα είναι αξιοσημείωτη, ιδιαίτερα αν συνυπολογιστεί το γεγονός ότι πηγές στις Βρυξέλλες εκτιμούν ότι η Ελλάδα είναι η πιο ευάλωτη χώρα της ΕΕ στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.

Τα ντοκουμέντα που εκθέτουν τις κυβερνητικές προτεραιότητες πάντως δεν περιορίζονται σε απόρρητα έγγραφα στις Βρυξέλλες, αφού οι παραδοχές υπάρχουν «κρυμμένες» ακόμη και μέσα σε δημόσιες ανακοινώσεις. Συγκεκριμένα, σε ανακοίνωσή της στην επίσημη ιστοσελίδα του προγράμματος «Ελλάδα 2.0» η κυβέρνηση αναφέρει στις 31 Αυγούστου 2023 ότι η Ελλάδα κατέθεσε αίτημα στην Κομισιόν να αλλάξει το σχέδιο του Ταμείου Ανάκαμψης.

Στο νέο σχέδιο που ανακοινώθηκε στο «Ελλάδα 2.0», το οποίο αυξάνει μάλιστα το συνολικό ποσό που θα λάβει η χώρα, αναφέρεται ότι δίνεται βαρύτητα στην πρόληψη των φυσικών καταστροφών. Οπως αναφέρει, επεκτείνονται το αντιπυρικό πρόγραμμα «Anti-Nero» όπως και το πρόγραμμα «Εξυπνες γέφυρες», προστίθεται πρόγραμμα αντισεισμικής θωράκισης σε δημόσιες υποδομές και ενισχύεται το πρόγραμμα «Σπίτι μου». Παράλληλα προβλέπονται μεταρρυθμίσεις στο πεδίο της φορολόγησης μέσω ηλεκτρονικών πληρωμών, ψηφιακών σφραγίδων και λειτουργίας των εφοριών.

Ομως η ίδια η προτεραιοποίηση των φυσικών καταστροφών με ιδιαίτερη βαρύτητα στο αντιπυρικό πρόγραμμα είναι σκανδαλώδης, ακριβώς λόγω της χρονικής επιλογής. Η κυβέρνηση δηλαδή «κατάλαβε» ότι πρέπει να ενισχυθεί η αντιπυρική θωράκιση της χώρας την τελευταία ημέρα του καλοκαιριού και ενώ η φωτιά στη Δαδιά έκαιγε ήδη για δωδέκατη ημέρα.

Από την άλλη, στην ανακοίνωση αποφεύγεται εντέχνως να γίνει λεπτομερής αναφορά στα έργα που απεντάσσονται από τις προϋποθέσεις του Ταμείου Ανάκαμψης. «Εργα που απαιτούν περαιτέρω ανάπτυξη αναμένεται να μεταφερθούν για εφαρμογή χρησιμοποιώντας άλλους χρηματοδοτικούς μηχανισμούς» αναφέρει χαρακτηριστικά. Αφαιρέθηκαν δηλαδή έργα υποδομής για να προστεθούν έργα που θα έδιναν επικοινωνιακά επιχειρήματα στην κυβέρνηση, όπως τα αντιπυρικά έργα μετά τις τεράστιες πυρκαγιές.

Οι απαντήσεις της Κομισιόν

Το Documento, όπως πάντα, απευθύνθηκε στην Κομισιόν θέτοντας ένα απλό ερώτημα: «Ζήτησε η Ελλάδα να απενταχθούν από τις προϋποθέσεις του Ταμείου Ανάκαμψης αντιπλημμυρικά έργα;».

Μέσα από την απάντηση της Κομισιόν προκύπτει ότι η Ελλάδα είχε πράγματι αιτηθεί να απενταχθούν τέτοια έργα μόλις στις 31 Αυγούστου 2023.

«Η Ελλάδα κατέθεσε αναθεωρημένο πλάνο στις 31 Αυγούστου του τρέχοντος έτους. Αυτήν τη στιγμή εξετάζουμε το αναθεωρημένο πλάνο που κατέθεσε η Ελλάδα. Στο πλαίσιο της εξέτασης, η Ελλάδα θα μπορούσε να αντικαταστήσει κάποια σχεδιασμένα μέτρα με εναλλακτικά έργα υψηλής προτεραιότητας για τον μετριασμό των πλημμυρών, τα οποία θα μπορούσαν να εφαρμοστούν άμεσα και να ολοκληρωθούν εντός του χρονοδιαγράμματος του Ταμείου Ανάκαμψης (μέχρι το τέλος του 2026)».

Από αυτήν και μόνο τη φράση αποδεικνύεται ότι η Ελλάδα πράγματι αφαίρεσε αντιπλημμυρικά έργα από το Ταμείο Ανάκαμψης, εφόσον η Κομισιόν επισημαίνει πως μπορεί αν θέλει να τα επαναφέρει.

«Τα κράτη-μέλη μπορούν να διορθώσουν τα σχέδιά τους αν επιδείξουν ότι υπάρχουν αντικειμενικές συνθήκες που θέτουν την εφαρμογή κάποιων στόχων αδύνατους να επιτευχθούν. Οι καταστροφές που αντιμετωπίζει η Ελλάδα θα μπορούσαν κατ’ αρχήν να πληρούν αυτή την προϋπόθεση» αναφέρει επίσης η Κομισιόν στο Documento.

Ωστόσο, στην επιμονή της εφημερίδας για μια ξεκάθαρη απάντηση σχετικά με το αν η Ελλάδα ζήτησε να απενταχθούν συγκεκριμένα τα αντιπλημμυρικά έργα από τις προϋποθέσεις του Ταμείου Ανάκαμψης, η Κομισιόν μας παρέπεμψε στην ελληνική κυβέρνηση. «Προτείνουμε να απευθύνετε τις ερωτήσεις που αφορούν το περιεχόμενο του αναθεωρημένου σχεδίου που κατέθεσε η Ελλάδα, στις ελληνικές αρχές» απάντησε χαρακτηριστικά εκπρόσωπος της Κομισιόν.

Τι λέει δηλαδή η Κομισιόν; Αν διαβάσει κανείς πίσω από τις γραμμές προκύπτει ότι πράγματι η Ελλάδα εφάρμοσε το δικαίωμά της να αλλάξει τα προαπαιτούμενα και ότι λόγω των καταστροφών μπορεί να εντάξει εκ νέου τα αντιπλημμυρικά έργα στο Ταμείο Ανάκαμψης.

Αντώνης Ρηγόπουλος

πηγή