Εφιάλτης μέρα νύχτα για τους επιζώντες των Τεμπών

Δεν λένε να κλείσουν τα τραύματα που έχουν ανοίξει στις ψυχές των επιζώντων του φοβερού σιδηροδρομικού δυστυχήματος στα Τέμπη, αφού, εννέα μήνες μετά την τραγωδία, εξακολουθούν να βλέπουν εφιάλτες τόσο τη νύχτα όσο και την ημέρα!

Το δυστύχημα με τη σφοδρή σύγκρουση και την ανάφλεξη των συρμών, που μετέφεραν περισσότερους από 350 επιβάτες, προκάλεσε τον θάνατο 57 ανθρώπων και τον τραυματισμό τουλάχιστον 85. Οι 39 από τους περίπου 300 που επέζησαν αναζήτησαν ψυχιατρική βοήθεια στο Ιατρείο Τραύματος, που δημιουργήθηκε ειδικά για την παροχή ψυχιατρικής φροντίδας στους επιζήσαντες της τραγωδίας, στην Γ΄ Ψυχιατρική Κλινική ΑΠΘ του Νοσοκομείου ΑΧΕΠΑ της Θεσσαλονίκης. Eπειτα από οκτώ μήνες παρακολούθησης των ανθρώπων αυτών με τη μέθοδο της τηλεψυχιατρικής, δηλαδή με συνεδρίες εξ αποστάσεως, ο ψυχίατρος και επιμελητής β΄ της Κλινικής του ΑΧΕΠΑ Γρηγόρης Καρακατσούλης παρουσίασε τα αποτελέσματα που κατέγραψε, τονίζοντας, μεταξύ άλλων, ότι πολλοί από τους ασθενείς «ξαναζούν» το τραυματικό γεγονός σαν να βλέπουν «ταινία»!

«Ολοι αυτοί οι άνθρωποι που ήρθαν σε εμάς αντιμετωπίζουν πολύ σοβαρά θέματα… Από αυτούς που είδα εγώ κανένας δεν έμεινε ανεπηρέαστος από αυτό που έζησε… Ολοι τους είχαν μια οξεία και σημαντική συμπτωματολογία διαταραχής της προσαρμογής, δηλαδή ακόμη και στο πιο μικρό ερέθισμα είχαν αντίδραση. Είχαν προβλήματα με τον ύπνο τους, παρατηρήθηκε έκπτωση της λειτουργικότητάς τους στις δουλειές τους. Από τους 39 που ήρθαν αρχικά, οι τέσσερις (το 10%) τηρούν μέχρι σήμερα τις προϋποθέσεις και τα κριτήρια για διάγνωση διαταραχής μετά από τραυματικό στρες, το PΤSD (Post-traumatic stress disorder). Οι υπόλοιποι έχουν ακόμη και σήμερα πολύ σοβαρή συμπτωματολογία, μια διαταραχή της προσαρμογής, που βρίσκεται σε φάση επούλωσης» τόνισε ο κ. Καρακατσούλης, προσθέτοντας πως όσοι πάσχουν από PTSD βιώνουν μια αληθινή κόλαση: «Εχουν flashback, επαναβιώσεις του τραυματικού γεγονότος. Βλέπει, δηλαδή, κάποιος σαν ταινία σκηνές από το τραύμα που έχει βιώσει. Αυτό είναι βασικό για να έχει κάποιος διάγνωση PTSD. Δηλαδή, περπατάει κάποιος στον δρόμο ή βλέπει τηλεόραση και εντελώς ξαφνικά τού έρχονται ακουσίως εικόνες από το τραύμα που βίωσε, αλλά τόσο ζωντανό σαν να το ξαναζεί, σαν να το βλέπει μπροστά του. Αυτό είναι παθογνωμονικό σχεδόν».

Σύμφωνα με τον ίδιο, το δεύτερο σύμπτωμα που έχουν οι ασθενείς και επιβεβαιώνει τη διάγνωση του μετατραυματικού στρες είναι οι εφιάλτες στον ύπνο με το περιεχόμενο του τραύματος για μεγάλο χρονικό διάστημα. Οι 9 στους 10 βιώνουν οξεία αντίδραση στο στρες, με ποικίλα συμπτώματα και κυρίαρχο αυτό της ψυχογενούς αμνησίας, όπως λέει ο γιατρός: «Είναι σαν ένα συναισθηματικό “μούδιασμα”. Δεν μπορεί να βιώσει κάποιος έντονα συναισθήματα. Είναι κατά κάποιον τρόπο “στα χαμένα”, με μειωμένη αντίληψη του περιβάλλοντος. Εχει κάτι σαν αμνησία, σαν να μη θυμάται ή και πράγματι δεν θυμάται κάποια πράγματα από αυτά που έχει υποστεί. Είναι ένας μηχανισμός απώθησης αυτό, δηλαδή μια τεχνητή αμνησία, μια μορφή ψυχογενούς αμνησίας και όχι οργανικής». Τέλος, επισημαίνει ότι πολλοί από τους ασθενείς αυτούς θα αναζητήσουν ξανά τη βοήθεια του Ιατρείου, καθώς σε σύντομο χρονικό διάστημα θα αρχίσουν οι εκδικάσεις των υποθέσεών τους.

«Ηδη δύο ζήτησαν γνωμάτευση για δικαστική χρήση. Οι άνθρωποι αυτοί δικαιούνται αποζημίωση για όλο αυτό που έζησαν. Φαντάζομαι κατά τη διαδικασία αυτή θα έρθουν και άλλοι. Θα εξετάσουμε και άλλους και σ’ αυτό το έδαφος θα δούμε την εξέλιξή τους. Αν έχει περάσει η οξεία φάση που έζησαν τότε, δεν θα μπορέσω να γνωματεύσω. Θα μπορώ να γνωματεύσω, όμως, για το τώρα».

Το προφίλ των ανθρώπων που ζήτησαν βοήθεια

Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε ο επιμελητής β’ της Κλινικής του ΑΧΕΠΑ Γρηγόρης Καρακατσούλης κατά τη διάρκεια του Days of mental health 2023, που έγινε τις προηγούμενες ημέρες στη Θεσσαλονίκη, η συντριπτική πλειονότητα των επιζώντων που ζήτησαν ψυχιατρική βοήθεια είναι νέα παιδιά, ανύπαντροι, οι περισσότεροι φοιτητές, αλλά και κάποιοι εργαζόμενοι από τη Θεσσαλονίκη.

Οι μισοί από όσους ζήτησαν ψυχιατρική φροντίδα ήταν επιβάτες του τρίτου βαγονιού της μοιραίας αμαξοστοιχίας Intercity 62. Σχεδόν οι μισοί που βρέθηκαν στο Ιατρείο Τραύματος του ΑΧΕΠΑ είχαν υποστεί σωματικό τραυματισμό, ενώ το 40% είδε νεκρούς και τραυματίες.

Οι γυναίκες ήταν περισσότερες από τους άνδρες (56% έναντι 44%), ενώ ο μέσος όρος ηλικίας ήταν τα 33 έτη για τις γυναίκες και τα 29 έτη για τους άνδρες, με γενικό μέσο όρο τα 31 έτη, χωρίς να διαπιστώνεται στατιστικά σημαντική διαφορά ως προς την ηλικία και το φύλο. Οι εννιά στους 10 έναν μήνα μετά το δυστύχημα πληρούσαν τα κριτήρια για οξεία αντίδραση σε στρεσογόνο παράγοντα, ενώ από το 10% που πληρούσε τα κριτήρια της μετατραυματικής διαταραχής στρες, οι άνδρες και οι γυναίκες είχαν την ίδια εκπροσώπηση.

Οι μισοί περίπου από όσους επισκέφθηκαν το Ιατρείο Τραύματος είχαν προϋπάρχουσα ψυχοπαθολογία. Αυτή η διαπίστωση δικαιολογεί το αυξημένο ποσοστό σύστασης φαρμακευτικής αγωγής, ότι δηλαδή στο 75% συστήθηκε φαρμακευτική αγωγή, την οποία έλαβαν άπαντες οι συμμετέχοντες. Σημειώνεται ότι δεν παρατηρήθηκε συσχέτιση μεταξύ σύστασης για φαρμακευτική αγωγή και βαγονιού στο οποίο επέβαιναν όσοι ζήτησαν βοήθεια από το Ιατρείο Τραύματος.

Οπως τονίστηκε ακόμη, συγκροτήθηκαν δύο ομάδες αντιμετώπισης τραύματος και πραγματοποιήθηκαν συνολικά 47 συνεδρίες σε διάστημα περίπου οκτώ μηνών, από τις 16/3/2023 έως τις 31/10/2023. Περίπου οι μισοί από όσους τούς έγινε σύσταση να κάνουν ψυχοθεραπεία συμμετείχαν τελικά στην ομαδική ψυχοθεραπεία, ενώ σε έναν μόνο αιτούντα δεν συστήθηκε κάτι τέτοιο. Ο ένας στους τέσσερις συνδέθηκε στο τηλεψυχιατρικό follow-up, ενώ το 40% ειδοποίησε ότι δεν επιθυμεί τηλεψυχιατρική παρακολούθηση.

newsbreak.gr