Emotion AI: Τι είναι η Τεχνητή Νοημοσύνη Συναισθημάτων που αναμένεται να κυριαρχήσει στο μέλλον

Η Τεχνητή Νοημοσύνη Συναισθημάτων (Emotion AI), η οποία ανιχνεύει και ερμηνεύει τα συναισθηματικά σήματα των ανθρώπων, αναμένεται να κυριαρχήσει, δηλώνει ο Φεντερίκο Μένα (Federico Menna), CEO του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την Καινοτομία και την Τεχνολογία (EIT Digital), σε συνέντευξή του στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, ενόψει της συμμετοχής του στο 9ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, που αναμένεται να πραγματοποιηθεί στις 10-13 Απριλίου.

«Η Emotion AI είναι η επόμενη τάση μετά τη Γενετική ΑΙ (Generative AI), διότι, εκτός από τη δυνατότητα δημιουργίας περιεχομένου βάσει της αλληλεπίδρασης ή του αιτήματος του χρήστη, είναι σε θέση να αντιδρά και να κατανοήσει τα συναισθήματα του ανθρώπου μπροστά στο μηχάνημα και να αντιδρά αναλόγως», τονίζει.

Ο Φεντερίκο Μένα αναφέρει επίσης ότι το EIT Digital υποστηρίζει την επόμενη γενιά ψηφιακών επιχειρήσεων, προϊόντων και υπηρεσιών και εργάζεται προς μια ισχυρή ψηφιακή Ευρώπη που είναι δίκαιη και βιώσιμη.

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξης του Φεντερίκο Μένα στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και στην Κάτια Τσιμπλάκη:

Ερ.: Με ποιους τρόπους συνεισφέρει το EIT Digital στη δημιουργία της επόμενης γενιάς ψηφιακών επιχειρήσεων, προϊόντων και υπηρεσιών και πώς προάγει την ανάπτυξη ψηφιακών επιχειρηματικών ταλέντων;

Απ.: Καταρχάς, είμαστε επενδυτές σε νεοφυείς επιχειρήσεις τεχνολογίας αιχμής, το «υπομονετικό» κεφάλαιο που χρειάζεται η ευρωπαϊκή τεχνολογία αιχμής. Μέσω των προγραμμάτων μας, του Venture που έχει διάρκεια έξι μηνών και του ετήσιου Open Innovation Factory, τροφοδοτούμε τις start-ups, διευκολύνουμε την ανάπτυξή τους, την ανάπτυξη των προϊόντων τους και τη διεύρυνσή τους.

Συχνά, οι φοιτητές της Μεταπτυχιακής Σχολής μας, που παρακολουθούν τη μοναδική εκπαίδευση επιχειρηματικότητας, είναι έτοιμοι να ξεκινήσουν τη δική τους start up και να παρακολουθήσουν το πρόγραμμα Venture. Στην Ελλάδα, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και το Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Συστημάτων Επικοινωνιών και Υπολογιστών (ICCS) στο Πολυτεχνείο είναι οι πανεπιστημιακοί μας εταίροι.

Προάγουμε την επόμενη γενιά ψηφιακών επιχειρήσεων, προϊόντων και υπηρεσιών, ενώ ταυτόχρονα τροφοδοτούμε το ψηφιακό επιχειρηματικό ταλέντο με διάφορους τρόπους. Ενδεικτικά αναφέρω:

Εκπαίδευση στην Επιχειρηματικότητα: Το EIT Digital προσφέρει μια ποικιλία εκπαιδευτικών προγραμμάτων τόσο σε επίπεδο προπτυχιακών σπουδών (Θερινά Σχολεία) όσο και μεταπτυχιακών (Σχολείο Μεταπτυχιακών Σπουδών), εστιάζοντας στην ψηφιακή επιχειρηματικότητα και καινοτομία. Αυτά τα προγράμματα παρέχουν στους φοιτητές τις απαραίτητες γνώσεις, δεξιότητες και νοοτροπία για να ξεκινήσουν και να υλοποιήσουν επιτυχώς ψηφιακές επιχειρηματικές πρωτοβουλίες. Το EIT Digital ασχολείται επίσης με την εκπαίδευση στελεχών και παρέχει μαθήματα που προορίζονται τόσο για επαγγελματίες όσο και για το ευρύτερο κοινό καθώς και για εκείνους που ασχολούνται με την ψηφιακή καινοτομία. Ενδεικτικά αναφέρω το πρόσφατο μάθημα για την Generative AI και το καθιερωμένο Speed Master. Τέλος, το EIT Digital εμπλέκεται επίσης στην περαιτέρω αναβαθμισμένη επαγγελματική εκπαίδευση μέσω της AI-powered (d)Academy.

Επιτάχυνση και Διεθνοποίηση Επιχειρήσεων: Το EIT Digital διεξάγει διάφορα προγράμματα επιτάχυνσης και πρωτοβουλίες με στόχο να βοηθήσει τις startups και τις επιχειρήσεις να επιταχύνουν την ανάπτυξή τους. Αυτά τα προγράμματα παρέχουν πρόσβαση σε χρηματοδότηση, καθοδήγηση, ευκαιρίες δικτύωσης και άλλους πόρους που είναι ουσιώδεις για τη δημιουργία ψηφιακών επιχειρήσεων που είναι στη διαδικασία της επιτάχυνσης. Ενδεικτικά αναφέρω τα προγράμματα όπως το Open Innovation Factory και το Growth Services. Συνολικά, το EIT Digital βοηθά τις ψηφιακές επιχειρήσεις να επεκτείνουν την παρουσία τους πέρα από τις εγχώριες αγορές τους σε όλη την Ευρώπη και στις Ηνωμένες Πολιτείες μέσω του US Landing Program. Δηλαδή, μέσω του δικτύου των συνεργατών του και των πόρων του, παρέχει καθοδήγηση και υποστήριξη σε startups που επιθυμούν να εισέλθουν σε νέες αγορές, να διαμορφώσουν εταιρικές σχέσεις ή να αποκτήσουν πρόσβαση σε διεθνείς ευκαιρίες χρηματοδότησης.

Δημιουργία Οικοσυστήματος: Το EIT Digital προωθεί ενεργά τη συνεργασία και την ανταλλαγή γνώσεων στο ευρωπαϊκό ψηφιακό οικοσύστημα μέσω περισσότερων από 20 γραφείων που βρίσκονται σε όλη την Ευρώπη, καλύπτοντας από το Ελσίνκι έως την Αθήνα και από το Cluj-Napoca έως τη Μαδρίτη. Το δίκτυο συγκεντρώνει startups, εταιρείες, επενδυτές, ερευνητικά ιδρύματα και καταλήγει σε πολιτικές αποφάσεις μέσα από εκδηλώσεις, εργαστήρια και δραστηριότητες δικτύωσης, διευκολύνοντας τις εταιρικές σχέσεις και τις συνέργειες που προωθούν την καινοτομία και την ανάπτυξη.

Διαμορφωτές γνώμης – πρωτεργάτες σκέψεων: Το EIT Digital συνεργάζεται με κορυφαία πανεπιστήμια, ερευνητικά ιδρύματα και εταιρείες σε ολόκληρη την Ευρώπη για να εντοπίσει αναδυόμενες ψηφιακές τάσεις και τεχνολογίες. Μέσω των προγραμμάτων και των ερευνητικών του προγραμμάτων, υποστηρίζει την ανάπτυξη πρωτοποριακών λύσεων σε πεδία όπως η κυβερνοασφάλεια, η ΑΙ, το Διαδίκτυο των Πραγμάτων (IoT), οι ψηφιακές υποδομές, και αναπτύσσει σκέψεις πρωτοπορίας για όλα αυτά. Η πλατφόρμα σκέψεων πρωτοπορίας του EIT Digital φέρει την επωνυμία Makers & Shapers και περιλαμβάνει αναφορές, συνεντεύξεις και άρθρα άποψης στα ΜΜΕ. Οι Makers αναφέρονται σε ηγέτες της βιομηχανίας, εκτελεστικά στελέχη υψηλού προφίλ και ειδικούς στις επενδύσεις, ενώ οι Shapers αναφέρονται σε πολιτικούς της Ε.Ε και εθνικούς πολιτικούς.

Συνολικά, το EIT Digital διαδραματίζει ζωτικό ρόλο στον προσδιορισμό του μέλλοντος της ψηφιακής καινοτομίας και της επιχειρηματικότητας στην Ευρώπη, προάγοντας τη συνεργασία, παρέχοντας πόρους και υποστήριξη, φροντίζοντας για την επόμενη γενιά ψηφιακών ηγετών και επιχειρηματικών πρωτοβουλιών.

Ερ.: Πώς διασφαλίζει το EIT Digital ότι το ευρωπαϊκό οικοσύστημα ανοικτής καινοτομίας ωφελεί όχι μόνο εταιρείες και startups αλλά και άτομα που αντιμετωπίζουν οικονομικές προκλήσεις, ιδίως σε περιοχές με υψηλό επίπεδο φτώχειας και ανισότητας;

Απ.: Εργαζόμαστε για μια ισχυρή ψηφιακή Ευρώπη, που είναι δίκαιη και βιώσιμη. Το EIT Digital εξετάζει πάντα τον κοινωνικό του αντίκτυπο. Στους φοιτητές επισημαίνουμε την ευθύνη που έχουν κατά την ανάπτυξη και τον σχεδιασμό τεχνολογίας. Στην μεταπτυχιακή μας σχολή έχουμε συγκεκριμένο αριθμό υποτροφιών διαθέσιμων και συνεργαζόμαστε επίσης με ισχυρούς φορείς, όπως το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων, προσφέροντας πλάνο αναβολής πληρωμής διδάκτρων στους φοιτητές. Ξεκινάμε τη δράση μας σε περιοχές που χαρακτηρίζονται από μέτρια καινοτομία (σύμφωνα με το European Scorecard on Innovation). Το πρώτο μας βήμα είναι πάντα να ανοίξουμε ένα γραφείο και να συνεργαστούμε με τοπικούς εταίρους για να φέρουμε καινοτομία στην αγορά και ταυτόχρονα να ανοίξουμε τις πόρτες για διεθνοποίηση σε αυτούς. Ενδεικτικά παραδείγματα είναι η Θεσσαλονίκη και η Κλουζ-Ναπόκα στη Ρουμανία. Στην πορεία δραστηριοποιούμαστε σε περισσότερες περιοχές που επιθυμούν να καινοτομήσουν περισσότερο.

Ερ.: Πώς μπορείτε μέσα από τις ενέργειες και δράσεις σας να βοηθήσετε στην αντιμετώπιση των κυρίαρχων κοινωνικών ζητημάτων της Ευρώπης, όπως είναι η φτώχεια και η ανισότητα;

Απ.: Οι startups που υπάρχουν στο χαρτοφυλάκιο του EIT Digital επικεντρώνονται σε κρίσιμους ψηφιακούς τομείς ανάπτυξης. Δεν έχουμε πρωτοβουλίες που απευθύνονται άμεσα στη φτώχεια ή την ανισότητα, η επίδραση της εργασίας μας φαίνεται περισσότερο μέσω των startups στις εταιρείες του χαρτοφυλακίου μας και των αναφορών μας στον τομέα της σκέψης, που βοηθούν τους πολιτικούς να αναλύουν διαφορετικά σενάρια για τον αντίκτυπο της ψηφιακής καινοτομίας και να τους επιτρέψουν να προσεγγίσουν θέματα που ενέχουν κίνδυνο όπως η Generative AI για παράδειγμα.

Από τις ιστορίες των startups μας που επικεντρώνονται σε καίρια κοινωνικά ζητήματα αναφέρω την Ozzie Robotics από την Ελλάδα, η οποία μπορεί να υποστηρίξει ηλικιωμένα άτομα με ήπια νοητική διαταραχή στο σπίτι και σε περιβάλλοντα φροντίδας μέσω παροχής βοήθειας στη λήψη φαρμάκων και διατροφής, παρακολούθησης και αναφοράς των καθημερινών δραστηριοτήτων των ηλικιωμένων και πληροφοριών για την κατάσταση της υγείας τους, απομακρυσμένης επικοινωνίας των ηλικιωμένων και των ασθενών με συγγενείς και φίλους τους.

Ένα σημαντικό στοιχείο που πρέπει να εξετάσουμε όταν μιλάμε για ανισότητες είναι η ψηφιακή καινοτομία και ο νέος κόσμος που δημιουργείται από την τεχνητή νοημοσύνη, είναι ότι πρέπει να διασφαλίσουμε ότι κανείς δεν μένει πίσω. Σε αυτήν την πτυχή, η (d)Academy μας όπου βοηθάμε τους εργαζόμενους να κατανοήσουν ποιες δεξιότητες χρειάζονται για ένα επόμενο επάγγελμα και τους βοηθάμε να βρουν τα σωστά μαθήματα με τη δύναμη της Τεχνητής Νοημοσύνης.

Ερ.: Ποια είναι τα βασικά στοιχεία ενός επιτυχημένου οικοσυστήματος ψηφιακής καινοτομίας;

Απ.: Υπάρχουν τουλάχιστον τρία στοιχεία ενός επιτυχημένου οικοσυστήματος ψηφιακής καινοτομίας βασισμένα στην εμπειρία μας στο EIT Digital. Αυτά είναι:

Συνεργατικά Δίκτυα: Η δημιουργία ισχυρών συνεργασιών και δικτύων μεταξύ startups, scaleups, ακαδημαϊκών, ερευνητικών ιδρυμάτων και εταιρειών που προάγουν την ανταλλαγή γνώσεων, την ανάπτυξη ιδεών και την κοινή χρήση πόρων, προωθώντας έτσι την καινοτομία. Το EIT Digital αντιπροσωπεύει αυτό το συνεργατικό δίκτυο σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Επιχειρηματική Υποστήριξη: Η παροχή ολοκληρωμένων δομών υποστήριξης, συμπεριλαμβανομένων προγραμμάτων καθοδήγησης, πρόσβασης σε χρηματοδότηση και υπηρεσίες εκκίνησης/επιτάχυνσης, ενδυναμώνει τις startups και τους επιχειρηματίες να αναπτύξουν και να κλιμακώσουν τις ψηφιακές τους πρωτοβουλίες με αποτελεσματικό τρόπο.

Πρόσβαση στην Αγορά και Υποστήριξη στην Εμπορευματοποίηση: Η υποστήριξη των καινοτόμων επιχειρήσεων στο να έχουν πρόσβαση στις αγορές, στα κανονιστικά πλαίσια και στην εμπορευματοποίηση των ψηφιακών τους προϊόντων ή υπηρεσιών παγκοσμίως είναι ουσιώδους σημασίας για την επιτυχία τους. Έτσι θα εξασφαλίσουν ότι οι καινοτόμες λύσεις φτάνουν στους επιθυμητούς χρήστες και έχουν σημαντικό αντίκτυπο. Στο EIT Digital μας αρέσει να λέμε ότι συνοδεύουμε το ταξίδι ενός ψηφιακού καινοτόμου από το να είναι φοιτητής μέχρι να φτάσει να ιδρύσει μια unicorn level εταιρεία.

Ερ.: Ποιές δεξιότητες πρέπει να έχει ένας υπάλληλος στην εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης προκειμένου να εξελιχθεί και να παραμείνει ανταγωνιστικός στο νέο περιβάλλον της ψηφιακής εργασίας;

Απ.: H Μεταπτυχιακή Σχολή μας EIT Digital έχει στο επίκεντρό της πρακτικές δεξιότητες στην καινοτομία και την επιχειρηματικότητα. Ασχολείται με τις βασικές τεχνικές ικανότητες που είναι σχετικές με την ΑΙ, την επιστήμη των δεδομένων (data), την κυβερνοασφάλεια, την αλληλεπίδραση ανθρώπου-υπολογιστή και πολλά άλλα. Αν και το πρόγραμμα απευθύνεται σε φοιτητές, επίσης εμφανίζει σαφώς τον τύπο των δεξιοτήτων που ένας υπάλληλος θα έπρεπε να έχει στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης. Ορισμένες δεξιότητες/γνώσεις προέρχονται από το πρόγραμμά μας και είναι:

Γνώση Τεχνητής Νοημοσύνης: Η κατανόηση των βασικών αρχών της τεχνητής νοημοσύνης, συμπεριλαμβανομένης της μηχανικής μάθησης και των εφαρμογών της, είναι ζωτικής σημασίας για τους υπαλλήλους προκειμένου να συνεργαστούν αποτελεσματικά με συστήματα τεχνητής νοημοσύνης και να αξιοποιήσουν τις δυνατότητές τους στην εργασία τους.

Γνώση Δεδομένων: Η επιδεξιότητα στην εργασία με δεδομένα, συμπεριλαμβανομένης της συλλογής, ανάλυσης και ερμηνείας συνόλων δεδομένων, επιτρέπει στους υπαλλήλους να κάνουν λαμβάνουν αποφάσεις σε περιβάλλοντα που χρησιμοποιούνται από την τεχνητή νοημοσύνη.

Προσαρμοστικότητα και Συνεχής Μάθηση: Η ικανότητα προσαρμογής σε νέες τεχνολογίες και μεθόδους, σε συνδυασμό με τη δέσμευση για συνεχή μάθηση, εξασφαλίζει ότι οι υπάλληλοι παραμένουν ευέλικτοι και ανταγωνιστικοί σε ένα γρήγορα εξελισσόμενο τοπίο της τεχνητής νοημοσύνης.

Στο EIT Digital έχουμε μια πρωτοποριακή πρωτοβουλία που συνδέεται με την αναβάθμιση και την επανακατάρτιση του εξοπλισμού των εργαζομένων για την εποχή της τεχνητής νοημοσύνης προκειμένου να εξελιχθούν και να παραμείνουν ανταγωνιστικοί στο νέο περιβάλλον της ψηφιακής εργασίας. Ένα παράδειγμα είναι η (d)Academy που στοχεύει στην αναβάθμιση του ταλέντου για την ψηφιακή εποχή χρησιμοποιώντας τη δύναμη της τεχνητής νοημοσύνης.

Ερ.: Ποιες είναι οι προβλέψεις σας. Πως θα διαμορφωθεί η τεχνολογία στο μέλλον και πως θα προετοιμαστεί το EIT Digital για να αξιοποιήσει τις ευκαιρίες που θα παρουσιαστούν;

Απ.: Το EIT Digital κοιτά προς το μέλλον, στοχεύοντας στη ανθεκτικότητα των Ευρωπαίων στον τομέα της τεχνολογίας. Το τελευταίο διάστημα αφιερώσαμε πολλή προσοχή στην GenerativeAI – την τεχνολογία που βρίσκεται πίσω από το ChatGPT και μαθαίνει τα πρότυπα των δεδομένων, δημιουργώντας νέα δεδομένα σε μορφή κειμένου ή εικόνας. Αυτή ήταν η πρόκληση του 2023 και συνεχίζει να είναι ένας συναρπαστικός τομέας. Τους τελευταίους μήνες ξεκινήσαμε ένα ειδικό μάθημα για την GenerativeAI για το ευρύ κοινό που προσφέρει μια ολοκληρωμένη εμπειρία του μάρκετινγκ, της ηθικής και της υπεύθυνης χρήσης αυτής της επαναστατικής τεχνολογίας. Μετά από την επιτυχία αυτού του προγράμματος, εργαζόμαστε τώρα σε μια νέα έκδοση που θα κυκλοφορήσει τον Μάιο του τρέχοντος έτους.

Ωστόσο, η δουλειά μας δεν σταματάει εκεί, καθώς εξετάσαμε επίσης GenerativeAI και ως μέρος της σκέψης μας με την πιο πρόσφατη έκθεση EIT Digital Makers & Shapers που αναπτύχθηκε σε συνεργασία με την AiNed. Σε αυτή την έκθεση, παρουσιάσθηκε στις 21 Μαρτίου στις Βρυξέλλες, εξερευνούμε την GenerativeAI, εξετάζοντας την ταχεία άνοδο και την επίδρασή της στον ευρύτερο τομέα της Τεχνητής Νοημοσύνης. Μέσω ανάλυσης βασισμένης σε σενάρια, η έκθεση αξιολογεί τις πιθανές επιπτώσεις σε διάφορους τομείς της Generative AI. Μέσα στο πλαίσιο εξελισσόμενων νομικών πλαισίων, όπως οι προσπάθειες της ΕΕ να ενσωματώσει την GenerativeAI σε σχετικό Νόμο για την Τεχνητή Νοημοσύνη, η έκθεση προσφέρει ενεργητικές γνώσεις για τους αποφοίτους, βοηθώντας τους να εξερευνήσουν τις πιθανές επιπτώσεις των πολιτικών αποφάσεων υπό τη σκιά της Generative AI και γενικότερα της Τεχνητής Νοημοσύνης.

Κοιτάζοντας προς το μέλλον, όπως είπα πρόσφατα στο Euronews, το Emotion AI, που ανιχνεύει και ερμηνεύει τα σήματα συναισθημάτων του ανθρώπου, αναμένεται να κυριαρχήσει. Το Emotion AI είναι η επόμενη τάση μετά το Generative AI, επειδή, πέρα από το ότι είναι σε θέση να δημιουργήσει περιεχόμενο βασισμένο στην αλληλεπίδραση ή το αίτημα του χρήστη είναι σε θέση να αντιδρά και να κατανοήσει τα συναισθήματα του ανθρώπου μπροστά στη μηχανή και να αντιδράσει ανάλογα.