Ο Δένδιας «έκοψε τον βήχα» στους Γερμανούς!

Η δικαίωση για την «κυριακάτικη δημοκρατία» σε σχέση με τη γερμανική εταιρία που είχε παραδώσει στις Eνοπλες Δυνάμεις της Ελλάδας μη πιστοποιημένα πυρομαχικά άργησε μεν, αλλά ήρθε. Τον «γόρδιο δεσμό» έκοψε ο υπουργός Εθνικής Αμυνας Νίκος Δένδιας, που κήρυξε έκπτωτη τη γερμανική εταιρία Krauss-Maffei Wegmann (KMW) για τη μη παράδοση πιστοποιημένων βλημάτων πυροβολικού μακρού βεληνεκούς (40 χλμ.), περίπου 18 μήνες μετά το πρώτο δημοσίευμα της «κυριακάτικης δημοκρατίας» που αποκάλυψε το σχετικό θέμα.

• Από τον Περικλή Ζορζοβίλη

Ο Δένδιας, αποδεχόμενος την ομόφωνη γνωμοδότηση Νο 98 της 1ης Νοέμβριου 2022 της Κεντρικής Γνωμοδοτικής Επιτροπής (ΚΓΕΠ), του κατά νόμο αρμόδιου οργάνου της Γενικής Διεύθυνσης Αμυντικών Εξοπλισμών και Επενδύσεων (ΓΔΑΕΕ), σε αντίθεση με τους άμεσους προκατόχους του Νικόλαο Παναγιωτόπουλο και Αλκιβιάδη Στεφανή αλλά και τους προγενέστερους, επέδειξε ισχυρή πολιτική βούληση και επιδιώκει να βάλει τέλος σε μια παρωδία που διήρκεσε περίπου δύο δεκαετίες και η οποία δεν περιποιεί τιμή στο Ελληνικό Δημόσιο (ΕΔ).

Η ύψους 188.008.928,98 ευρώ σύμβαση 017A/01, που υπεγράφη στις 2 Ιουλίου 2001 και ενεργοποιήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2001, αφορούσε την προμήθεια 24 αυτοκινούμενων οβιδοβόλων PzH-2000GR λοιπού περιφερειακού υλικού, παρελκομένων, εργαλείων και ποσότητας πιστοποιημένων βλημάτων πυροβολικού μακρού βεληνεκούς (40 χλμ.), ως χρόνος παράδοσης των οποίων, μετά την 1η τροποποίηση της σύμβασης (Ιούνιος 2003), είχε οριστεί ο Οκτώβριος του 2005.

Σύμφωνα με την υπουργική απόφαση της 19ης Μαρτίου 2024, η KMW κηρύσσεται έκπτωτη από την κατακύρωση στο όνομά της και από κάθε δικαίωμα που απορρέει από τη σύμβαση 017A/01, λόγω μη παράδοσης βλημάτων μακρού βεληνεκούς (40 χλμ.) και μη εγκατάστασης νέας έκδοσης λογισμικού στον ηλεκτρονικό υπολογιστή του αυτοκινούμενου οβιδοβόλου (MICMOS) και τον ηλεκτρονικό υπολογιστή ACCS εντός των συμβατικών προθεσμιών, με συνέπειες τις προβλεπόμενες από το Προεδρικό Διάταγμα 284/1989, το νομικό πλαίσιο που διέπει τη σύμβαση:

-την κατάπτωση υπέρ του Μετοχικού Ταμείου Στρατού της ύψους 163.200,64 ευρώ εγγυητικής επιστολής καλής εκτέλεσης της εν λόγω σύμβασης,

-τον καταλογισμό σε βάρος της KMW της τυχόν διαφοράς τιμής που θα προκύψει, εφόσον η προμήθεια των ειδών που δεν παραδόθηκαν γίνει από άλλον προμηθευτή,

-την εφαρμογή ποινικών ρητρών για τις καθυστερήσεις στην παράδοση των προαναφερθέντων ειδών,

-την ανάληψη της κυριότητας από το ΕΔ των απορριφθέντων βλημάτων DM131A1 (βρίσκονται σε στρατιωτικές αποθήκες από το 2009 μέχρι σήμερα), χωρίς καταβολή αποζημίωσης στην KMW,

-την επιστροφή της προκαταβολής που έχει καταβληθεί για την ενεργοποίηση της σύμβασης 017A/2001, κατά το ποσοστό που δεν αντιστοιχεί σε εκτελεσθείσες παραδόσεις συμβατικών υλικών – υπηρεσιών,

-την είσπραξη της εγγυητικής επιστολής προκαταβολής ποσού 816.003,17 ευρώ, σε περίπτωση που η εταιρία δεν επιστρέψει μέσα στην προβλεπόμενη προθεσμία την ανωτέρω προκαταβολή,

-την καταβολή από την εταιρία των νόμιμων τόκων επί της ληφθείσης προκαταβολής, όπως θα καθοριστούν από την υπηρεσία σε επόμενο στάδιο,

-την καταβολή από την KMW κάθε αξίωσης της υπηρεσίας για κάθε θετική ζημιά που προέρχεται άμεσα ή έμμεσα από την ύπαρξη ανεκπλήρωτων συμβατικών υποχρεώσεων εκ μέρους της αντισυμβαλλόμενης εταιρίας, όπως θα υπολογιστούν από τον επιχειρησιακό φορέα σε επόμενο στάδιο,

-τη μη απαλλαγή της KMW από κάθε αξίωση της υπηρεσίας που θα εξεταστεί σε επόμενο στάδιο.

Η υπουργική απόφαση σηματοδοτεί τη μετάβαση των διαφορών μεταξύ του ΕΔ και της γερμανικής εταιρίας σε νέα φάση. Καταρχάς, είναι αυτονόητο ότι κατά της υπουργικής απόφασης, που αποτελεί διοικητική πράξη, η γερμανική εταιρία, σε πρώτη φάση, έχει δικαίωμα προσφυγής στο Διοικητικό Πρωτοδικείο αιτούμενη την ακύρωσή της.

Ομως και το Ελληνικό Δημόσιο θα πρέπει να αναλάβει ενέργειες. Σύμφωνα με πηγές που έχουν γνώση των ζητημάτων, για τη διασφάλιση των συμφερόντων του, το Ελληνικό Δημόσιο διά του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους (ΝΣΚ) θα πρέπει να καταθέσει αγωγή κατά της KMW για τη ζημιά (θετική-αποθετική) που έχει υποστεί, διότι:

-O Ελληνικός Στρατός από την παραλαβή τους μέχρι σήμερα δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει τα οβιδοβόλα για βολές σε βεληνεκή της τάξης των 40 χλμ., επίδοση που κατά την επιλογή των συγκεκριμένων οβιδοβόλων αποτελούσε το σημαντικό κριτήριο επιλογής. Κατά συνέπεια, έχει υποστεί ζημιά από τη μη δυνατότητα χρήσης του συγκεκριμένου υλικού στα συγκεκριμένα βεληνεκή.

–H μη εγκατάσταση νέας έκδοσης λογισμικού στον ηλεκτρονικό υπολογιστή του αυτοκινούμενου οβιδοβόλου (MICMOS) και στον ηλεκτρονικό υπολογιστή ACCS συνιστά απομείωση τόσο της παρούσας αξίας των οβιδοβόλων όσο και της αξίας μεταπώλησης αυτών.

-O ελληνικός λαός, προκειμένου να υλοποιηθεί η προμήθεια των οβιδοβόλων ώστε να καλυφθεί συγκεκριμένο επιχειρησιακό κενό, συνήψε, όπως αποτελεί πάγια πρακτική, έντοκη δανειακή σύμβαση. Μετά την απόφαση έκπτωσης της KMW και με δεδομένο ότι το επιχειρησιακό κενό δεν έχει μέχρι σήμερα καλυφθεί, υφίσταται ζημιά του ΕΔ, καθώς το έντοκο δάνειο έχει αποπληρωθεί από τους φορολογουμένους. Συνεπώς, στην αγωγή θα πρέπει να αξιώνεται και η έντοκη επιστροφή του δανείου, αφαιρούμενης προφανώς της τρέχουσας αξίας των υλικών που έχουν παραδοθεί.

Για τα ανωτέρω, αλλά και για οποιαδήποτε άλλη αξίωση της υπηρεσίας που θα προσδιοριστεί σε επόμενο στάδιο θα πρέπει με εντολή του υπουργού Εθνικής Αμυνας να συγκροτηθεί επιτροπή από εξειδικευμένους αξιωματικούς και πολιτικούς υπαλλήλους, προκειμένου να υπολογιστεί και να τεκμηριωθεί το ακριβές ύψος των αξιώσεων του ΕΔ, ώστε στη συνέχεια το ΝΣΚ να αναλάβει το έργο της κατάθεσης αγωγής κατά της KMW. Αλλιώς, δηλαδή, στην περίπτωση που δεν κατατεθεί αγωγή αποζημίωσης, διαπράττεται το αδίκημα της απιστίας κατά του Ελληνικού Δημοσίου.

Απαιτείται δυναμική στάση και για τα 170 άρματα μάχης Leopard 2HEL

Με βάση την προϊστορία του ζητήματος, η υπουργική απόφαση της 19ης Μαρτίου θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ο… Ρουβίκωνας του Ελληνικού Δημοσίου, που ύστερα από δύο δεκαετίες αποφασίζει να υιοθετήσει δυναμική στάση στη διευθέτηση όλων των διαφορών του με τη γερμανική εταιρία.

Η ίδια δυναμική στάση θα πρέπει να υιοθετηθεί και στη διεθνή διαιτησία. Η KMW προσέφυγε κατά του Ελληνικού Δημοσίου αιτούμενη τόκους υπερημερίας λόγω καθυστερήσεων στις πληρωμές για συμβατικά υλικά που παραδόθηκαν στο πλαίσιο της σύμβασης 016A/03, για την προμήθεια των 170 αρμάτων μάχης Leopard 2HEL. Ενώ όμως επίκειται η απόφαση του διαιτητικού δικαστηρίου, το Ελληνικό Δημόσιο δεν έχει μέχρι σήμερα καταθέσει απαίτηση έντοκης αποζημίωσης για τη μείωση της αξίας των Leopard 2HEL, λόγω των προβλημάτων που παρουσιάστηκαν μετά την παράδοσή τους και των καθυστερήσεων στις παραδόσεις των αρμάτων και του Συστήματος Διοίκησης και Ελέγχου (ΣΔΕ) «ΗΝΙΟΧΟΣ». Ούτε έχει καταθέσει απαίτηση έντοκης αποζημίωσης για τα προγράμματα αντισταθμιστικών ωφελημάτων (ΑΩ) της επαναδιαπραγμάτευσης της σύμβασης 016A/2003 και της προμήθειας της «ενδιάμεσης λύσης» (183 Leopard 2A4 και 150 Leopard 1A5), πιστωτικής αξίας αντίστοιχα 100.000.000 και περίπου 125.000.000 ευρώ, που ουδέποτε συμβασιοποιήθηκαν!

Η ίδια απραξία επιδεικνύεται και στην περίπτωση μιας άλλης γερμανικής εταιρίας, της Rheinmetall, που πρόσφατα φέρεται ότι κατέθεσε πρόταση για την εξαγορά της πρώην ΕΛΒΟ από την ισραηλινή κοινοπραξία που απέκτησε την κυριότητά της το 2021. Ενώ η Rheinmetall υπέχει υποχρέωση υλοποίησης ΑΩ από την «ενδιάμεση λύση» το 2005 και την προμήθεια πυρομαχικών αρμάτων το 2014, συνολικής πιστωτικής αξίας περί τα 130.000.000 ευρώ, μέχρι σήμερα δεν έχει υλοποιήσει τις υποχρεώσεις της.