Ερευνα: Οι μισοί έφηβοι, μάρτυρες βίας στο Διαδίκτυο

Παρότι συνεχώς στο… κινητό τηλέφωνο, το Διαδίκτυο φοβίζει τους εφήβους, που δεν γνωρίζουν πώς να αντιδράσουν σε περιστατικά παρενόχλησης ή κακοποίησης. Αλλωστε, ένας στους οκτώ εφήβους έχει πέσει θύμα διαδικτυακής βίας, ενώ εντυπωσιακό είναι ότι σχεδόν οι μισοί έχουν εκτεθεί ως παρατηρητές σε περιπτώσεις βίας στο Διαδίκτυο. Επίσης, οι τέσσερις στους δέκα δεν γνωρίζουν πώς να αναφέρουν περιστατικά διαδικτυακής βίας στις πλατφόρμες.

Τα αποτελέσματα πανελλήνιας έρευνας του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου ΙΤΕ σε 4.800 εφήβους, ηλικίας 12 έως 18 ετών, που οργανώθηκε υπό την έγκριση του υπουργείου Παιδείας, κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για τους γονείς.

Εντυπωσιακό είναι το ποσοστό των εφήβων που θεωρούν ότι η διαδικτυακή βία είναι ένα μεγάλο πρόβλημα για τους ανηλίκους (83%), ενώ το 44% δεν νιώθει ασφάλεια όταν χρησιμοποιεί το Διαδίκτυο.

Ηλεκτρονικές απάτες: Δέκα θύματα την ημέρα το 2023 – Τους «χρέωναν» ακόμη και δάνεια

Το 49% των εφήβων δηλώνει ότι έχει συναντήσει βία στο Διαδίκτυο ως παρατηρητής, ενώ 13% δηλώνει ότι έχει υποστεί διαδικτυακή βία. Επίσης, το 26% των εφήβων δηλώνει ότι έχει γίνει μάρτυρας διαδικτυακού εκφοβισμού και 15% ότι έχει υποστεί.

Φωτογραφίες

Μοιάζει λίγο ότι ο ένας στους τέσσερις (ακριβές ποσοστό 24%) των εφήβων δηλώνει ότι κάποιος μοιράστηκε προσωπικές φωτογραφίες – βίντεο χωρίς τη συγκατάθεσή του και το 11% αισθάνθηκε πίεση ή εξαναγκασμό να μοιραστεί προσωπικές φωτογραφίες – βίντεο στο Διαδίκτυο; Καθόλου.

Από την άλλη, το 44% των εφήβων έχει γίνει μάρτυρας περιστατικού παρενόχλησης ή κακοποίησης λόγω φύλου στο Διαδίκτυο και 11% έχει βιώσει παρενόχληση ή κακοποίηση λόγω φύλου.

Τα κορίτσια φαίνεται ότι βιώνουν κακοποίηση ή παρενόχληση λόγω του φύλου τους πιο συχνά (13%) από τα αγόρια (8%).

Την ίδια στιγμή, οι έφηβοι που δηλώνουν ότι αυτοπροσδιορίζονται ως άλλο φύλο είναι εκείνοι που βιώνουν συχνότερα βία στο Διαδίκτυο. Πιο συγκεκριμένα, 43% όσων εφήβων δηλώνουν ότι ανήκουν σε άλλο φύλο, έχουν πέσει θύμα βίας. Τα κορίτσια φαίνεται ότι βιώνουν κακοποίηση ή παρενόχληση λόγω του φύλου τους πιο συχνά (13%) από τα αγόρια (8%). Οσον αφορά σε εφήβους άλλου φύλου το ποσοστό είναι 37%.

Ταυτόχρονα, το 60% φτάνει το ποσοστό των εφήβων που δηλώνει ότι ανήκει σε άλλο φύλο και έχει γίνει μάρτυρας τέτοιου περιστατικού, το 43% έχει υποστεί διαδικτυακό εκφοβισμό και το 51% έχει γίνει μάρτυρας διαδικτυακού εκφοβισμού.

Αν και η πλειονότητα (80%) των εφήβων δεν γνωρίζει τι σημαίνει ο όρος «ρητορική μίσους», από εκείνους που αναφέρουν ότι γνωρίζουν 45% δηλώνει ότι έχει γίνει μάρτυρας και 21% στόχος ρητορικής μίσους. Πιο εκτεταμένο είναι το πρόβλημα στους εφήβους που ανήκουν σε άλλο φύλο. Το 69% έχει βιώσει ρητορική μίσους και το 68% έχει γίνει μάρτυρας ρητορικής μίσους.

Πώς ανταποκρίνονται οι έφηβοι στη διαδικτυακή βία; Η πλειονότητα (70%) δηλώνει ότι θα ζητούσε βοήθεια από τους γονείς στην περίπτωση που αντιμετώπιζε οποιαδήποτε μορφή βίας. Ακολουθούν οι φίλοι (42%), κάποιος ενήλικας που εμπιστεύονται (34%), η αστυνομία (26%) και 12% δηλώνει ότι δεν θα ζητούσε βοήθεια από κανέναν. Βέβαια, σύμφωνα με τους ερευνητές, προκύπτει ότι οι έφηβοι που έχουν βιώσει ή παρατηρήσει βία σε ποσοστό 39% δεν ανέφεραν το περιστατικό σε κανέναν, 29% ανέφερε το περιστατικό στην πλατφόρμα που χρησιμοποιούσε και 26% σε κάποιον έμπιστο ενήλικα.

Ανασφάλεια

Οι έφηβοι φαίνεται ότι νιώθουν λιγότερη ασφάλεια σε πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης και live stream πλατφόρμες (46%), ακολουθούν οι πλατφόρμες διαδικτυακών παιχνιδιών, τα chat rooms (27%) και τα περιβάλλοντα στιγμιαίας συνομιλίας (26%).

«Λάθος να θεωρούμε πως δεν έχουμε δεδομένα να προφυλάξουμε»

Το 49% των εφήβων ζητάει πιο ξεκάθαρο – εύκολο τρόπο λειτουργίας των εργαλείων block/report, 41% αυστηροποίηση των ποινών για περιστατικά βίας και κακοποίησης εις βάρος ανηλίκων στο Διαδίκτυο, το 37% περισσότερη ενημέρωση στο σχολείο, 33% περισσότερη επιμόρφωση των γονέων – κηδεμόνων και 22% να λαμβάνεται υπόψη η άποψη των νέων στον σχεδιασμό των διαδικτυακών πλατφορμών και υπηρεσιών.

Την ίδια στιγμή, μέχρι χθες είχαν κατατεθεί περί τις 20 αναφορές στην ψηφιακή πλατφόρμα https://stop-bullying.gov.gr, που έθεσε σε εφαρμογή από τις 9 Απριλίου το υπουργείο Παιδείας για την αναφορά περιστατικών σχολικής βίας και εκφοβισμού.

Απόστολος Λακασάς

kathimerini.gr