Οι«Βερσαλλίες» έπεσαν – Κυβέρνηση υπό προθεσμία

Ο γυάλινος πύργος των «Βερσαλλιών» – το μεγάρου Μαξίμου του Κυριάκου Μητσοτάκη, καταρρέει με θόρυβο. Κυβέρνηση υπό προθεσμία, είναι πλέον η Νέα Δημοκρατία, μετά την ελεύθερη πτώση των ποσοστών της. Βασικός «νικητής» των εκλογών, πάντως, είναι η αποχή, ενώ μεγάλη άνοδος σημειώθηκε δεξιότερα της Δεξιάς και στην ακροδεξιά.

Ειδικότερα, μέσα σε ένα χρόνο από τις βουλευτικές εκλογές, το καλοκαίρι του 2023, οπότε πήρε σχεδόν 41%, τώρα κάνει βουτιά στο 28,28%. Κι’ αυτό, με ενίσχυση της επιστολικής ψήφου, για τη διαδικασία της οποίας έκανε βαρύτατες καταγγελίες το ΚΚΕ. Συνολικά, η ΝΔ έχασε μέσα σε αυτό το διάστημα πάνω από ένα εκατομμύριο ψήφους (από 2.115.000, το 2023, σε 1.120.000 τώρα). Σε ποσοστά, δε, απώλεσε το 12% – 13% των δυνάμεών της.

Κυβέρνηση μειοψηφίας

Υπό αυτές τις συνθήκες, σε μια ευνομούμενη Πολιτεία, κανονικά θα πρέπει να προκηρυχτούν νέες βουλευτικές εκλογές. Πόσο μάλλον, όταν μπροστά υπάρχουν μεγάλες προκλήσεις σε μείζονα εθνικά θέματα, όπως, μεταξύ άλλων, στα ελληνοτουρκικά. Αλλωστε, το ίδιο θα γίνει και σε άλλες χώρες της Ευρώπης, όπως στη Γαλλία, μετά την συντριβή Μακρόν. Πρόκειται για ήττα – συντριβή της ΝΔ. Πολύ περισσότερο, αφού ο στόχος της ήταν να κινηθεί στο 33% και πάντως να μην πέσει κάτω από το 30%.

Παρά ταύτα, λες και δεν υπέστη συντριπτική ήττα, ο Κ. Μητσοτάκης εμφανίστηκε, ως συνήθως αφ’ υψηλού, δείχνοντας ότι δεν έχει καν λάβει το ηχηρό μήνυμα που του εστάλη. «Σημειώνω -είπε- ότι στις δύο μεγαλύτερες χώρες της Ευρώπης, στη Γαλλία και τη Γερμανία, κραταιά κυβερνητικά κόμματα υποχώρησαν δραματικά. Όμως στην Ελλάδα, η ΝΔ παραμένει κυρίαρχη και ένα από τα μεγαλύτερα κεντροδεξιά κόμματα στην Ευρώπη».

Που την είδε την κυριαρχία, όταν μόλις μέσα σε ένα χρόνο απώλεσε ένα εκατομμύριο ψήφους, και τουλάχιστον 700 χιλιάδες ψηφοφόρους από τις ευρωεκλογές του 2019 (!), και πλέον είναι κυβέρνηση μειοψηφίας;

Ιστορική αρνητική πρωτιά Μητσοτάκη

Με τη βουτιά στο κενό, ο Κυριάκος Μητσοτάκης σημειώνει -και- ρεκόρ πτώσης μεταξύ των προέδρων της Νέας Δημοκρατίας. Ειδικότερα, σε σχέση με τον Κώστα Καραμανλή, το 2009, που έχασε -10,7%, τον Αντώνη Σαμαρά, το 2014, που έχασε -9,6%, και τον Εβερτ, το 1994, που έχασε -7,7%. Και μόνο αυτό είναι ένας σοβαρός λόγος για να αμφισβητηθεί από το κόμμα του.

Τα αποτελέσματα αποτελούν, επίσης, διάψευση πολλών εταιρειών δημοσκοπήσεων, οι οποίες μέχρι λίγο πριν τις εκλογές, έδιναν στη ΝΔ ποσοστά 33% -κάτι που αποτελούσε διακαή πόθο της ΝΔ- και μονίμως διαφορά με το δεύτερο κόμμα, τον ΣΥΡΙΖΑ στις 20 μονάδες.

Σκόρπια διαδήλωση της αριστερής «αντιπολίτευσης»

Ωστόσο, αυτή την εντονότατη δυσαρέσκεια έναντι της ΝΔ, ουδόλως εισέπραξε η αντιπολίτευση, τα κόμματα της Αριστεράς – κεντροαριστεράς, και μάλιστα ο ΣΥΡΙΖΑ ως, τυπικώς, αξιωματική αντιπολίτευση. Αντίθετα, απέναντι και σε αυτά, εκφράστηκε η μεγάλη απογοήτευση των πολιτών.

Ειδικότερα, ο ΣΥΡΙΖΑ (14,92%) και το ΠΑΣΟΚ (12,79%) ελάχιστα «ξεκόλλησαν» από τα προηγούμενα ποσοστά τους ή και κινήθηκαν χαμηλότερα (στις Εθνικές εκλογές, Ιούνιος 2023, ΣΥΡΙΖΑ 17,83%, και ΠΑΣΟΚ 11,84%).

Σαφές μήνυμα ότι, στο πολιτικό και προσωπικό μήκος κύματος που κινούνται, είναι εξαιρετικά δύσκολο να τους εμπιστευτούν οι πολίτες. Ως εκ τούτου, ή αλλάζουν πολιτικές και πρόσωπα, ή κινδυνεύουν να βουλιάξουν. Οσο δεν πείθουν ότι μπορούν να αποτελέσουν εναλλακτική προοπτική μιας ουσιαστικά διαφορετικής πολιτικής, τόσο θα παραμένει η αποχή και η απογοήτευση, και το «σύστημα Μητσοτάκη» θα συνεχίζει δίχως αντίπαλον δέος.

Δεξιότερα της Δεξιάς

Κερδισμένη από τις ευρωεκλογές είναι η τάση δεξιότερα της Δεξιάς και η ακροδεξιά. Ειδικότερα, η «Ελληνική Λύση» του Κ. Βελόπουλου υπερδιπλασσίασε τα ποσοστά της (9,31%, ενώ στις βουλευτικές εκλογές του 2023, είχε 4,44%).

Συνολικότερα, και η ελληνική κοινωνία, σε συνθήκες οικονομικής ανέχειας, ακρίβειας, κυβερνητικής αδιαφορίας για την υποβάθμιση της ποιότητας ζωής των πολιτών, αλλά και απογοήτευσης από την αριστερή – κεντροαριστερή αντιπολίτευση, έκανε, όπως και πολλές ευρωπαϊκές χώρες -κάτι που αναμενόταν άλλωστε- στροφή προς την ακροδεξιά. Γεγονός, στο οποίο, αναμφισβήτητα, έχουν παίξει ρόλο και οι εξαιρετικά δύσκολες διεθνείς συνθήκες και οι πόλεμοι.

Οι ψήφοι που έχασε η ΝΔ, και μετακινήθηκαν δεξιότερα της Δεξιάς, είναι αυτές που της είχαν δώσει τις νίκες κυρίως στις εκλογές του 2019 (βουλευτικές και ευρωεκλογές). Σταδιακά, όμως, τα τελευταία χρόνια της διακυβέρνησης της ΝΔ, αυτοί οι ψηφοφόροι, μετακινούνται. Πρωτίστως τα οικονομικά προβλήματα, καθώς και οι αντιμεταναστευτικές διαθέσεις, η στάση κατά του νόμου για τους ΛΟΑΤΚΙ, το θέμα της Βόρειας Μακεδονίας, και βέβαια η «ακροκεντρώα» νεοφιλελεύθερη στροφή της ηγεσίας του Κ.Μητσοτάκη, κ.α., τους απομακρύνουν από τη ΝΔ.

«Αριστερά» – «Δεξιά»

Συνολικά, το άθροισμα των δεξιότερα της ΝΔ κομμάτων ανήλθε περί το 20,6%. Εάν αυτό το ποσοστό προστεθεί στο 28+% της ΝΔ, τότε ΝΔ και δεξιότερα της Δεξιάς φτάνουν σχεδόν στο 49%. Βέβαια, δεδομένου ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει ενσωματώσει στη ΝΔ τις «ακροκεντρώες» δυνάμεις του συστημικού «νεοφιλελεύθερου εκσυγχρονισμού», είναι αμφίβολο εάν όσοι του γύρισαν τώρα την πλάτη, θα επανακάμψουν κάποια στιγμή στη ΝΔ.

Πάντως, η τάση προς τα ακροδεξιά φαίνεται να παγιώνεται, σε συνδυασμό και με την σχετική κινητικότητα που παρουσίαζε ο συγκεκριμένος χώρος τα τελευταία χρόνια. Αντίθετα, η Αριστερά – κεντροαριστερά, ευρισκόμενη σε πολυδιάσπαση, αρνείται να «κολυμπήσει στις μάζες» και αδυνατεί να φανεί ελκυστική. Συνολικά, η ευρύτερη Αριστερά κυμαίνεται περί το 43%. Είναι εμφανές ότι, εφόσον συνεχίσει να κινείται ως «σκόρπια διαδήλωση», η Αριστερά, έτσι όπως την ξέραμε στην Ελλάδα, έχει τελειώσει.

Βουτιά αλά 2012

Το σκηνικό που προέκυψε από τις ευρωεκλογές θυμίζει εκείνο του κατακερματισμού από τις βουλευτικές εκλογές του Μαΐου του 2012, με αρκετά κόμματα δεξιά της ΝΔ στο 21% (και πολύ περισσότερα τώρα), με τον ΣΥΡΙΖΑ περί το 16%, το ΠΑΣΟΚ περί το 13%, και το ΚΚΕ περί το 9%.

Τότε, η ΝΔ είχε πάρει 18,85%, και μαζί με την διάσπασή της, τη Δημοκρατική Συμμαχία της Ντόρας Μπακογιάννη (2,55%), και την Δράση – Φιλελεύθερη Συμμαχία (1,80%), συγκέντρωναν συνολικό ποσοστό 23,2%. Τώρα, δηλαδή, είναι μόλις 5 μονάδες πάνω από εκείνο το ποσοστό. Κάτι, για το οποίο θα «χαίρεται» ο Α. Σαμαράς, ο οποίος, σύμφωνα με δημοσιεύματα, φέρεται να επιθυμούσε σφόδρα να πέσει ο Κ. Μητσοτάκης κάτω από το 30%.

Χαμένοι – κερδισμένοι σε ψήφους

Να σημειωθεί πως, στις ευρωεκλογές, παταγωδώς απέτυχαν η Νέα Αριστερά (2,45%) η οποία διασπάστηκε από τον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και Αντρέας Λοβέρδος (1,45%), ενώ ο Γιάννης Βαρουφάκης συνέχισε να κινείται χαμηλά (2,53%). Το ίδιο και το οικολογικό κόμμα του Πέτρου Κόκκαλη (1,07%).

Γενικότερα, ΠΑΣΟΚ, ΚΚΕ, Νίκη και Πλεύση Ελευθερίας αυξάνουν ελαφρώς τα ποσοστά τους σε σχέση με πέρυσι, αν και όχι ιδιαίτερα. Απαντες, ωστόσο, με απώλειες ψήφων. Πρωταθλήτρια σε απώλειες, βέβαια, είναι η ΝΔ. Ακολουθούν, σε σχέση με τις βουλευτικές εκλογές του 2023, ο ΣΥΡΙΖΑ που τώρα έχασε 344 χιλιάδες ψήφους, το ΠΑΣΟΚ που απώλεσε 114 χιλιάδες, το ΚΚΕ, με μείον 38 χιλιάδες, η Πλεύση Ελευθερίας, 32 χιλιάδες, και η Νίκη που έχασε 21 χιλιάδες.

Αντίθετα, αύξησαν τις ψήφους τους η Ελληνική Λύση, κατά 136 χιλιάδες και η Φωνή Λογικής της Λατινοπούλου, κατά 97 χιλιάδες (από 22.347 σε 119.677).

Μεγάλος νικητής η αποχή

Ο κύριος νικητής των ευρωεκλογών, πάντως, ήταν η πρωτοφανής αποχή. Κάτι που επισήμαινε το neostrtategy.gr καθώς και η πλειοψηφία των ΜΜΕ. Κυμαίνεται περί το 59% (συμμετοχή στο 41,35).

Αυτό το τεράστιο κύμα αποχής δεν κατάφερε τελικά να το προσελκύσει η αντιπολίτευση. Εκτιμάται ότι ένα σημαντικό κομμάτι του είναι δυσαρεστημένοι ψηφοφόροι της Νέας Δημοκρατίας, αλλά και απογοητευμένοι ψηφοφόροι του κεντροαριστερού χώρου. Επίσης, μια μεγάλη μάζα πολιτών που έχουν απομακρυνθεί από την πολιτική, και ιδιαίτερα νέοι, που τα κόμματα αδυνατούν να τους προσελκύσουν. Εάν κάποια από αυτά τα τμήματα καταφέρει να τα επαναπατρίσει η ΝΔ, να τα προσελκύσουν άλλοι κομματικοί σχηματισμοί της αντιπολίτευσης, ή θα παραμείνουν στη σφαίρα της αποχής, θα είναι το βασικό διακύβευμα των εκλογών, όποτε αυτές γίνουν.

Το κυβερνητικό αφήγημα, βέβαια, είναι ότι πρόκειται για ευρωεκλογές και όχι για βουλευτικές. Ως εκ τούτου, είναι «δικαιολογημένη» η αυξημένη αποχή και η «χαλαρή ψήφος». Το αφήγημα αυτό, ωστόσο, μπάζει από παντού. Κι’ αυτό, διότι η αποχή είναι διαρκώς αυξανόμενη τα τελευταία χρόνια. Κάτι που δείχνει να αποκτά μόνιμα χαρακτηριστικά στην ελληνική κοινωνία. Και όσο αυξάνεται η αποχή και η απογοήτευση, τόσο διογκώνεται η τάση προς τα δεξιότερα της Δεξιάς και την ακροδεξιά.

Χαρακτηριστικά, στις εκλογές, πέρυσι τον Ιούνιο, η συμμετοχή ήταν 53,74% (46% αποχή). Στις Αυτοδιοικητικές – Δημοτικές, τον Οκτώβριο του 2023, η συμμετοχή ήταν εξαιρετικά χαμηλή (35,16%). Η αποχή, τώρα στις ευρωεκλογές, είναι λίγο μικρότερη από αυτήν στις περσινές Δημοτικές εκλογές (!).

Αντίθετα, στις εθνικές εκλογές, τον Ιούλιο του 2019, οπότε η ΝΔ ήταν «καβάλα στ’ άλογο» για την κυβέρνηση, η συμμετοχή ήταν 61,76%. Στις ευρωεκλογές, τον Μάιο του 2019, η συμμετοχή ήταν 58,69%, δηλαδή θεαματικά υψηλότερη της τωρινής. Στις βουλευτικές εκλογές, τον Σεπτέμβριο του 2015, ψήφισε το 56,16% του εκλογικού σώματος.

Τα στοιχεία δείχνουν ότι, κυρίως στην περίοδο διακυβέρνησης Μητσοτάκη, η αποχή εκτοξεύθηκε. Κάτι, βέβαια, στο οποίο συνέβαλαν και οι πρακτικές της αντιπολίτευσης, και κυρίως της αξιωματικής, τα τελευταία χρόνια.

neostrategy.gr