Λίθιο: Πραξικοπήματα του … «λευκού χρυσού»

Την Τετάρτη 26 Ιουνίου έγινε απόπειρα πραξικοπήματος στη Βολιβία. Δυνάμεις του στρατού με επικεφαλής το στρατηγό Χουάν Χοσέ Σουνίγκα κινήθηκαν προς το προεδρικό μέγαρο με σκοπό την ανατροπή του αριστερού προέδρου Λουίς Άρσε, ο οποίος αντικατέστησε αμέσως την κεντρική στρατιωτική διοίκηση και τοποθέτησε επικεφαλής τον Χοσέ Ουίλσον Σάντσες.

Ο νέος διοικητής κάλεσε τις στρατιωτικές δυνάμεις που είχαν βγει στην πλατεία Μουρίλιο να επιστρέψουν στα στρατόπεδά τους και έτσι το πραξικόπημα απετράπη. Συνελήφθησαν 17 πραξικοπηματίες μεταξύ των οποίων και ο επικεφαλής στρατηγός Σουνίγκα. Ο Λουίς Άρσε κάλεσε το λαό να υπερασπιστεί τη δημοκρατία Ο προηγούμενος πρόεδρος Έβο Μοράλες δήλωσε ότι «δεν επιτρέψαμε στις ένοπλες δυνάμεις να καταλύσουν τη δημοκρατία και να εκφοβίσουν τον κόσμο». Λίγο πριν στις 24 Ιουνίου η Βολιβία κατηγόρησε τις ΗΠΑ, ότι εμπλέκονται στις εσωτερικές τους υποθέσεις.

Η προσπάθεια οργάνωσης πραξικοπήματος εμφανίζει ομοιότητες με τα γεγονότα του Φθινοπώρου 2019 που οδήγησαν στην ανατροπή και την παραίτηση του εκλεγμένου αριστερού προέδρου Έβο Μοράλες που υπέγραψε νόμο για την εθνικοποίηση του ορυκτού πλούτου της χώρας. Την κυβέρνηση ανέλαβε η ιδιαίτερα αντιδημοφιλής Ζανίν Ανιές και μετά τις εκλογές που έγιναν την προεδρία ανέλαβε ο αριστερός Λουίς Άρσε.

Το αποτυχημένο πραξικόπημα και … το λίθιο

Τα προηγούμενα χρόνια οι πολυεθνικές που νέμονταν τα πλούσια κοιτάσματα πρώτων υλών που έκρυβε στο υπέδαφός της η Βολιβία και ανεβοκατέβαζαν κυβερνήσεις μικρής διάρκειας με συχνά στρατιωτικά πραξικοπήματα. Κατ’ αυτό τον τρόπο εξασφάλιζαν λεόντειες συμφωνίες για την εξόρυξη του ορυκτού πλούτου της χώρας, σε συνθήκες απίστευτης διαφθοράς χρηματίζοντας τις κυβερνήσεις, ενώ το βιοτικό επίπεδο του βολιβιανού λαού παρέμενε ένα από τα χαμηλότερα παγκοσμίως.

Εν τω μεταξύ η νεοαποικιακή κυριαρχία εξασφαλιζόταν με το δόγμα «διαίρει και βασίλευε», δημιουργώντας αντιθέσεις μεταξύ των διαφόρων τμημάτων του πληθυσμού, όπως για παράδειγμα την αντίθεση μεταξύ των λευκών και των αυτοχθόνων ινδιάνων.

Η Βολιβία είναι μια από τις πλουσιότερες χώρες σε φυσικούς πόρους. Είναι δεύτερη, μετά τη Βενεζουέλα (από τις χώρες της Λατινικής Αμερικής) σε κοιτάσματα υδρογονανθράκων. Επίσης διαθέτει μεγάλα αποθέματα χρυσού, αργύρου, κασσίτερου, μολύβδου και άλλων μετάλλων.

Είναι διάχυτη η εντύπωση, ότι το πραξικόπημα είχε ως στόχο τα κοιτάσματα λιθίου. Η Βολιβία μαζί με τη Χιλή και την Αργεντινή αποτελούν το «τρίγωνο του λιθίου», ενός μετάλλου που είναι απαραίτητο για την αυτοκινητοβιομηχανία και την μικροηλεκτρονική. Η κυβέρνηση της Βολιβίας ενοχοποιεί τις ΗΠΑ. Το 2019 ο Έβο Μοράλες δήλωσε ότι η ανατροπή του οργανώθηκε από τις ΗΠΑ για το λίθιο.

Το λίθιο στο επίκεντρο του διεθνούς ανταγωνισμού

Το 2023 ανακοινώθηκε, ότι η Ρωσία θα επενδύσει 600 εκατομμύρια δολάρια για την εξόρυξη λιθίου στη Λατινική Αμερική. Προς το παρόν η ζήτηση για λίθιο είναι πολύ μεγαλύτερη από την προσφορά παγκοσμίως, κυρίως λόγω της παραγωγής μπαταριών. Η αυτοκινητοβιομηχανία κατευθύνεται προς την παραγωγή υβριδικών αυτοκινήτων που θα κινούνται με κινητήρες εσωτερικής καύσης και με ηλεκτροκινητήρες.

Η ηλεκτροκίνηση των αεροπορικών, των θαλάσσιων και των χερσαίων μεταφορών οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην αύξηση της εξόρυξης λιθίου. Οι επενδύσεις στον συγκεκριμένο τομέα προβλέπεται, ότι θα είναι πλέον αποδοτικές σε μεγάλο χρονικό ορίζοντα.

Η υπερβάλλουσα ζήτηση αυξάνει την τιμή του λιθίου. Η χρηματιστηριακή τιμή του το Νοέμβριο του 2020 ήταν 5.900 και το 2022 ξεπέρασε τα 84.000 δολάρια/τόνο. Οι χώρες με μεγάλα κοιτάσματα κατανόησαν πλέον ότι η πώληση του λιθίου ως πρώτη ύλη στις ισχυρές χώρες δεν αποφέρουν μεγάλα οφέλη, γι’ αυτό προσανατολίζονται στην επεξεργασία του για συμπαραγωγή μπαταριών.

Η θυγατρική εταιρεία της ρωσικής ROSATOM Uranium One άρχισε την υλοποίηση ενός μεγάλου πρότζεκτ ήδη από το δεύτερο εξάμηνο του 2023. Η Uranium One σε συνεργασία με την εταιρεία Yacimientos de Litio Bolivianos “YLB” ανακοίνωσαν ότι θα προχωρήσουν άμεσα στην εξόρυξη και την παραγωγή λιθίου στην περιοχή Potosi στην αποξηραμένη αλμυρή λίμνη Salar de Uyuni, όπου σύμφωνα με γεωλογικές έρευνες υπάρχει πάνω από το 50% των παγκόσμιων αποθεμάτων λιθίου. Σχεδιάζεται η κατασκευή βιομηχανικού συγκροτήματος που θα παράγει 25.000 τόνους/χρόνο. Στον διεθνή διαγωνισμό που κέρδισε η ROSATOM συμμετείχαν όχι μόνο ρωσικές, αλλά και αμερικανικές και γερμανικές και κινεζικές εταιρείες.

Η Βολιβία δεν είχε έξοδο προς το Νότιο Ειρηνικό Ωκεανό και αυτό αποτελούσε ανέκαθεν τροχοπέδη για την εξαγωγή των πλούσιων κοιτασμάτων της. Η κυβέρνηση του Έβο Μοράλες προχώρησε σε μακροχρόνια μίσθωση μεγάλου λιμανιού του Περού για την τόνωση της εξωστρέφειας της χώρας του.

Συνεχίζεται ο διεθνής ανταγωνισμός για τον έλεγχο του λιθίου, το οποίο πλέον ονομάζεται «λευκός χρυσός» του 21^ου αιώνα. Μεγάλες δυτικές εταιρείες από τις ΗΠΑ και την Αυστραλία ελέγχουν ήδη τα μεγαλύτερα μεταλλεία αλάτων λιθίου στην Αργεντινή και τον Καναδά. Τα τελευταία χρόνια εισήλθαν η Κίνα και η Ρωσία. Οι χώρες της Λατινικής Αμερικής για να προστατευθούν προσπαθούν να συγκροτήσουν καρτέλ, κάτι σαν «ΟΠΕΚ λιθίου».

neostrategy.gr