Γκρίζες ζώνες – Κάσος: Το «αμαρτωλό τρίγωνο» Aθήνας, Αγκυρας, Ρώμης

Επιμένει η τουρκική πλευρά στους ισχυρισμούς της ότι, κατόπιν διπλωματικού παρασκηνίου, μεταξύ Αθήνας, Ρώμης, Αγκυρας, έδωσε την «άδειά» της (!) στο ιταλικό ερευνητικό σκάφος να ολοκληρώσει τις έρευνές του νοτίως της Κάσου – Καρπάθου. Η ελληνική πλευρά, αν και αρνείται το τουρκικό «σενάριο» περί «υποχώρησης», αποφεύγει να δώσει στοιχεία περί του αντιθέτου. Πάντως, η Ρώμη, κατά τους τουρκικούς ισχυρισμούς, ζήτησε «άδεια» από την Τουρκία.

 

Πληθαίνουν τα ερωτηματικά γύρω από το τι συνέβη με το ιταλικό σκάφος, «Ievoli Relume», προ ημερών, το οποίο έκανε έρευνες νοτίως της Κάσου και Καρπάθου, εντός περιοχής ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων. Μέσα στα έξι ναυτικά μίλια των ελληνικών χωρικών υδάτων (ΕΧΥ), και λίγο έξω από αυτά, δηλαδή ανάμεσα στα 6 και στα 12 ναυτικά μίλια, που, βάσει του διεθνούς Δικαίου, έχει το δικαίωμα η Ελλάδα να επεκτείνει τα ΕΧΥ. Επίσης, εντός της οριοθετημένης ζώνης της ΑΟΖ Ελλάδας – Αιγύπτου.

Η ελληνική κυβέρνηση υποστηρίζει ότι δεν ζητήθηκε «άδεια» από την Τουρκία, η οποία όμως είχε ήδη στείλει επί τόπου πέντε πολεμικά πλοία της, προκειμένου το ιταλικό σκάφος να μην συνεχίσει τις έρευνές του εκτός των 6 ν.μ.. Χωρίς να δίνει περαιτέρω διευκρινίσεις για το τι συνέβη, περιορίζεται μόνο στη διαβεβαίωση ότι οι έρευνες του σκάφους ολοκληρώθηκαν, παρουσία επί τόπου ελληνικών πολεμικών πλοίων, και απορρίπτει τον τουρκικό ισχυρισμό της ελληνικής «υποχώρησης».

Αντίθετα, η τουρκική πλευρά ισχυρίζεται ότι οι έρευνες του σκάφους ολοκληρώθηκαν (σε αυτό συμπίπτει η τουρκική θέση με την ελληνική) μόνον κατόπιν «άδειας» (!) που εδόθη από την Αγκυρα, και αφού προηγουμένως λειτούργησε το διπλωματικό «τρίγωνο» Αθήνας – Ρώμης – Αγκυρας.

Το «τρίγωνο» Αθήνας – Αγκυρας – Ρώμης

Ενδεικτικές της άποψης της Αγκυρας είναι οι «διαρροές» που δημοσιεύθηκαν στην ιστοσελίδα του φιλοκυβερνητικού τηλεοπτικού σταθμού, CNN Türk, με τίτλο «Πολεμικά πλοία το ένα απέναντι στο άλλο! Πίσω από τα παρασκήνια της υψηλής έντασης στο Αιγαίο».

Κατά την ιστοσελίδα, «οι Ιταλοί ζήτησαν άδεια από την Τουρκία για να περάσουν (σ.σ. στο σημείο που η Τουρκία αμφισβητεί πλέον την ελληνική κυριαρχία). Η διπλωματία μπήκε στο παιχνίδι. Αρχισε διάλογος υπό τον συντονισμό του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών και υπήρξαν διπλωματικές διεργασίες με την Ελλάδα. Καθορίστηκαν οι συντεταγμένες, στις οποίες θα δινόταν η άδεια, και ολοκληρώθηκαν υπό τον έλεγχο των πλοίων του τουρκικού Πολεμικού Ναυτικού. (…) Η περιοχή, για την οποία έγινε αίτηση και δόθηκε άδεια τελικά, είναι εντός των ορίων της συμφωνίας Ζωνών Θαλάσσιας Δικαιοδοσίας που έχει υπογραφεί μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης.

Αποφεύγουν να απαντήσουν

Δεδομένου, όμως, ότι τόσο η Αθήνα όσο και η Αγκυρα παραδέχονται ότι υπήρξαν διπλωματικές συνεννοήσεις για την εκτόνωση της έντασης, αν και ουδείς δίδει πειστικές εξηγήσεις, τα ερωτηματικά παραμένουν:

-Υπήρξε δίαυλος επικοινωνίας Αθήνας – Αγκυρας – Ρώμης; Ζήτησε η Ιταλία από την Τουρκία να δώσει «άδεια» στο ιταλικό ερευνητικό σκάφος; Εαν συνέβη κάτι τέτοιο, ήταν ενήμερη η Αθήνα; Η έκανε τα στραβά μάτια, συναινώντας σε συνεννοήσεις Ιταλίας – Τουρκίας;

-Ο μοναδικός δίαυλος επικοινωνίας, μέσω του οποίου ελήφθησαν οι αποφάσεις, ήταν αυτός του Ελληνα και Τούρκου υπουργών Εξωτερικών, Γ. Γεραπετρίτη και Χ. Φιντάν (ο πρώτος λέγει ότι διατηρεί πολύ καλή σχέση με τον δεύτερο) ή, ως αναφέρεται σε μερίδα ΜΜΕ, της υφυπουργού Εξωτερικών, Αλεξάνδρας Παπαδοπούλου, με την τουρκική πλευρά; Ηταν ενήμερος ο πρωθυπουργός και υπήρχε συντονισμός στη λήψη αποφάσεων με το μέγαρο Μαξίμου;

Οι υπουργοί Εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας, Γ. Γεραπετρίτης και Χ. Φιντάν

-Τελικά, συμφωνήθηκε να προχωρήσουν και να ολοκληρωθούν οι έρευνες του ιταλικού σκάφους σε σημείο ελληνικής κυριαρχίας – δικαιοδοσίας, όπου όμως είχαν εισβάλλει και παρέμεναν απειλητικά τα τουρκικά πολεμικά πλοία;

Εάν δεν απαντηθούν με πειστικό τρόπο τα ερωτήματα, είναι προφανές ότι και η ελληνική και η τουρκική κυβέρνηση δεν γίνεται να λένε και οι δύο αλήθεια. Κάποιος ψεύδεται. Πόσο μάλλον, αφού οι έρευνες που συνέχισε να κάνει το ιταλικό σκάφος, έγιναν χωρίς να έχουν αποχωρήσει τα τουρκικά πολεμικά πλοία. Εάν αποχωρούσαν και συνεχίζονταν οι έρευνες, τότε πράγματι θα μπορούσε να ισχυριστεί η κυβέρνηση ότι υπήρξε «αποκλιμάκωση». Εφόσον δεν έγινε, όμως, οι ισχυρισμοί της δεν είναι πειστικοί.

«Γκρίζα» ή «μαύρη» ζώνη;

Οπως η τουρκική πλευρά, έτσι και η ελληνική, δια του υπουργού Εξωτερικών, Γιώργου Γερπατερίτη, αναφέρουν ότι «επιλύθηκε» (!) το θέμα μέσω «διαύλων επικοινωνίας που έχουν εγκατασταθεί για την αποσυμπίεση των εντάσεων μεταξύ των δύο χωρών». Η διαφορά είναι ότι, η μεν τουρκική ισχυρίζεται ότι είναι δική της η συγκεκριμένη θαλάσσια περιοχή και ότι η Ελλάδα και η Ιταλία αναγκάστηκαν να πάρουν την «άδειά» της, η δε ελληνική ότι όλα έγιναν όμορφα κι’ ωραία κατόπιν διπλωματικών συνεννοήσεων.

Παρά ταύτα, ο Γ. Γεραπετρίτης φάσκει και αντιφάσκει όταν λέγει ότι «καμία από τις δύο χώρες (σ.σ. Ελλάδα και Τουρκία) δεν αφίσταται από τις οικείες βασικές θέσεις, ούτε θα μπορούσαμε ευλόγως να το αναμένουμε αυτό». Πρόκειται για οξύμωρο ισχυρισμό. Αφού οι θέσεις των δύο χωρών είναι εκ διαμέτρου αντίθετες, τότε τι συνέβη; Τι είδους συνεννοήσεις έκανε η Αθήνα με την Αγκυρα, προκειμένου, υπό την απειλητική παρουσία των τουρκικών πολεμικών πλοίων, το ιταλικό ερευνητικό σκάφος να εισέλθει σε χώρο ελληνικής κυριαρχίας – δικαιοδοσίας, τον οποίο όμως αμφισβητεί η τουρκική πλευρά; Ο υπουργός Εξωτερικών δεν διευκρινίζει. Ετσι, αυξάνονται σοβαρά οι υποψίες περί μιας ακόμα «γκρίζας» -αν όχι «μαύρης»- ζώνης.

Η ιταλική στάση

Να σημειωθεί πως η Ιταλία, από την πρώτη στιγμή, όταν εξέδωσε NAVTEX η ελληνική πλευρά για τον χώρο και το χρονοδιάγραμμα των ερευνών του ιταλικού σκάφους, και αντίστοιχα έβγαλε αντι-NAVTEX η τουρκική, είχε ζητήσει την «άδεια» -και- της Τουρκίας για τις έρευνες (!). Συνεχίστηκε αυτή η δοσοληψία και όταν εμφανίστηκαν σε Κάσο – Κάρπαθο, αρχικά τα τουρκικά, και κατόπιν τα ελληνικά πολεμικά πλοία, κοντά στο ιταλικό σκάφος;

Είναι γνωστό, επίσης, ότι η ιταλική πλευρά, η οποία διατηρεί καλή σχέση με την τουρκική, συχνά ακολούθησε την ίδια πρακτική. Σε τέτοιο σημείο, μάλιστα, που στο παρελθόν, η Αθήνα προέβη σε διάβημα διαμαρτυρίας προς τη Ρώμη.

Η Ιταλίδα πρωθυπουργός, Τζόρτζια Μελόνι, και ο Ταγίπ Ερντογάν

Ωστόσο, εύλογα ερωτηματικά και έκπληξη προκαλεί η στάση της Αθήνας έναντι της Ιταλίας. Είναι εντυπωσιακό ότι, όταν πρόσφατα υψηλόβαθμος αξιωματούχος της κυβέρνησης σε θέματα εξωτερικής πολιτικής, σε off the record ενημέρωση δημοσιογράφων, ερωτήθη γιατί η Αθήνα δεν προέβη σε διάβημα προς τη Ρώμη, απόρησε, δηλώνοντας, ούτε λίγο ούτε πολύ, ότι κάτι τέτοιο δεν χρειάζεται (!).

Το υπουργείο Αμυνας για την … τιμή των όπλων

Ως γνωστόν, «πηγές» του ελληνικού υπουργείου Αμυνας εκλήθησαν να απαντήσουν σε «πηγές» (όχι επίσημη ανακοίνωση) του τουρκικού υπουργείου Αμυνας, το οποίο προηγουμένως ευχαριστούσε την Ελλάδα και την Ιταλία για τη διπλωματική συνεννόηση με την Τουρκία. Κάτι που, κατά την Αγκυρα, σημαίνει «αναγνώριση» των «δικαιωμάτων» της στη συγκεκριμένη θαλάσσια περιοχή.

Και το υπουργείο Αμυνας, ωστόσο, περιορίστηκε σε γενικότητες ότι οι ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις αντιμετώπισαν στην Κάσο και θα συνεχίσουν να αντιμετωπίζουν τις τουρκικές επιθετικές κινήσεις. Πλην, όμως, για την ταμπακιέρα ουδέν στοιχείο έδωσε για το τι συνέβη στην Κάσο – Κάρπαθο.

Αξιον προσοχής είναι ότι το ΥΠΑΜ αναφέρθηκε μόνο στις ελληνικές ΕΔ και όχι ότι συνολικότερα στη στάση της κυβέρνησης και της χώρας. Κάτι που έρχεται να προστεθεί στην εικόνα που θέλει να φιλοτεχνήσει η πολιτική ηγεσία του στα ελληνοτουρκικά, επιχειρώντας -ματαίως όμως- να διαχωριστεί από τη γενικότερη πολιτική της κυβέρνησης.

Ρίχνουν τους τόνους

Από τη μεριά του, ο υπουργός Εξωτερικών, Γ. Γεραπετρίτης, ρίχνει τους τόνους, αναφερόμενος στα «γεγονότα που έλαβαν χώρα στο Νοτιοανατολικό Αιγαίο τη Δευτέρα 22.07.2024 κατά τη διαδικασία θαλάσσιας έρευνας για την πόντιση καλωδίου ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης-Κύπρου», τα οποία, κατά τον ισχυρισμό του, «έδωσαν αφορμή για πλειοδοσία ανακρίβειας στον δημόσιο λόγο». Ωστόσο, και αυτός ουδέν πειστικό στοιχείο κομίζει για να επιβεβαιώσει τους ισχυρισμούς του.

Το ιταλικό πλοίο, είπε, «είχε προγραμματίσει τη διεξαγωγή της έρευνας, μεταξύ άλλων, εντός της ελληνικής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ), όπως έχει οριοθετηθεί μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου. Στην ίδια θαλάσσια περιοχή επικαλείται δικαιώματα η Τουρκία με βάση το νομικά άκυρο και ανυπόστατο τουρκολιβυκό μνημόνιο. Εξ αυτού του λόγου, τουρκικά πολεμικά πλοία κατέπλευσαν στην ευρύτερη περιοχή».

Κατά τον Γ. Γεραπετρίτη, τα τουρκικά πολεμικά απλά «κατέπλευσαν» στην περιοχή. Ούτε παραβίασαν ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα και δικαιοδοσία, που αντλείται από διεθνείς Συμφωνίας, ούτε και απείλησαν.

Οσον αφορά την επί τόπου κατάσταση, έτσι όπως διαμορφώθηκε στη συνέχεια, με την παρουσία τουρκικών και ελληνικών πολεμικών, ο ίδιος είπε: «Δεν προέκυψε σε κανένα στάδιο κίνδυνος θερμού επεισοδίου εξαιτίας της ταυτόχρονης ύπαρξης δυνάμεων Ελλάδας και Τουρκίας. Λειτούργησαν οι δίαυλοι επικοινωνίας που έχουν εγκατασταθεί για την αποσυμπίεση των εντάσεων μεταξύ των δύο χωρών και σε λιγότερο από 36 ώρες το ερευνητικό πλοίο προχώρησε στην έρευνα του, σύμφωνα με τον προγραμματισμό του. Η έρευνα αυτή σε διεθνή ύδατα ελληνικής ΑΟΖ διήρκεσε περί τις 5 ώρες».

Παρ’ ότι υποστηρίζει ότι όλα εξελίχθηκαν ομαλά, την ίδια στιγμή παραδέχεται ότι «καμία από τις δύο χώρες δεν αφίσταται από τις οικείες βασικές θέσεις, ούτε θα μπορούσαμε ευλόγως να το αναμένουμε αυτό. Άλλωστε προβλέπεται ρητά και στη Διακήρυξη των Αθηνών ότι δεν θίγονται οι εκατέρωθεν νομικές θέσεις τους. Η Ελλάδα ούτε αναγνώρισε με οποιονδήποτε τρόπο ούτε πρόκειται να αναγνωρίσει τις τουρκικές διεκδικήσεις, πράττουμε δε έναντι αυτών ό,τι είναι αναγκαίο, όπως προβλέπεται από το Διεθνές Δίκαιο». Και καταλήγει: «Ασφαλώς, αναδεικνύεται η αξία να προχωρήσουμε σε συζήτηση για πλήρη οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ».

neostrategy.gr