Κάσος: Μπλόκο της Τουρκίας στο υποθαλάσσιο καλώδιο ηλεκτρικού Ελλάδας – Κύπρου

Στην Κύπρο έχει προκληθεί μεγάλος θόρυβος. Στην Αθήνα, η κυβέρνηση Μητσοτάκη, μετά τις παρατεταμένες διακοπές της, ζει σε ρυθμούς … εξαγγελιών ΔΕΘ, και τηρεί σιγή ιχθύος. Τυπικώς, γίνεται λόγος για οικονομική, επιχειρηματική εμπλοκή, αφού οι Κύπριοι δεν θέλουν να επωμιστούν το κόστος των καθυστερήσεων στο έργο και να φεσωθούν με πανάκριβα τιμολόγια ρεύματος για το 2025. Ηδη, η μεγαλόνησος θεωρείται ότι έχει από τα πιο ακριβά τιμολόγια στην ΕΕ.

Από την άλλη πλευρά, έντονα είναι τα σημάδια της ανησυχίας σε Αθήνα να Λευκωσία, μετά τις πιέσεις που ασκεί η Τουρκία, ακόμα και με την παρουσία πολεμικών πλοίων της νοτίως της Κάσου, προκειμένου να εμποδίσει τις έρευνες του ιταλικού σκάφους, Ievoli Relume. Προκλήσεις, στις οποίες η Αθήνα έκανε τα στραβά μάτια, σε σημείο πολλοί να κάνουν λόγο για «κατάσταση χειρότερη των Ιμίων».

Γεωπολιτικό … ρίσκο !

Ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, τον οποίο μερίδα του κυπριακού Τύπου κατηγορεί ότι έως τώρα τηρούσε έως τώρα «σιγήν ιχθύος», προέβη στην εξής … περίεργη δήλωση: «Υπάρχει το γεωπολιτικο ρίσκο. Από κει και πέρα και η Κυπριακή Δημοκρατία, και η Ελλάδα και η Ε.Ε. ασκούμε τα κυριαρχικά μας δικαιώματα. Αντίθετα, δεν είναι θέμα να βάζουμε από μόνοι μας υπό αμφισβήτηση. Αλλά ναι είναι κάτι που λαμβάνουμε υπόψη».

Ποιο είναι, άραγε, το «γεωπολιτικό ρίσκο», για το οποίο ομιλεί ο Ν. Χριστοδουλίδης; Η με το έτσι θέλω απαίτηση της Αγκυρας να θεωρούνται ελληνικά δικαιώματα και η ελληνο-αιγυπτιακή Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) τουρκική ΑΟΖ; Υπάρχει κάποια συνεννόηση ανάμεσα στην ελληνική και την κυπριακή κυβέρνηση να πέσουν οι τόνοι έναντι των τουρκικών πιέσεων, κάτι που δεν αποκλείεται να «τραινάρει» ή και να ματαιώσει το έργο; Τέθηκε το θέμα στην Ευρωπαϊκή Ενωση, η οποία είναι και χρηματοδότης του έργου, αυτές τις ημέρες, μάλιστα, που παρών στη Σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ ήταν ο Τούρκος ΥΠΕΞ, Χακάν Φιντάν; Τι στάση θα κρατήσουν οι Βρυξέλλες, οι οποίες πάντως, με τη συναίνεση Αθήνας και Λευκωσίας κάλεσαν τον Φιντάν στη Σύνοδο;

Κατευνασμός;

Ο Ελληνας υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, λέγεται ότι, κατά την μακρά συνάντησή του με τον Φιντάν, έθεσε ζήτημα Κάσου. Θα πει, επιτέλους, τι συμβαίνει με το υποθαλάσσιο καλώδιο ηλεκτρικού Ελλάδας – Κύπρου, ή τώρα απολαμβάνει τις «περιοδείες» του στη Θεσσαλονίκη και την ΔΕΘ;

Τυπικώς, ο Ν. Χριστοδουλίδης έθεσε θέμα «οικονομικό» για το καλώδιο. Ουσιαστικά, όμως, δεν είναι λίγοι εκείνοι που φοβούνται ότι Αθήνα και Λευκωσία κινούνται σε ρυθμούς κατευνασμού της Τουρκίας. «’Η ικανοποιούνται τα αιτήματα της κυπριακής πλευράς, ώστε να μην επιβαρυνθούν οι Κύπριοι καταναλωτές από την περίοδο κατασκευής (2025) ή ναυαγεί το έργο», είπε ο Ν. Χριστοδουλίδης σημειώνοντας ότι «έχουμε ζητήσει συγκεκριμένες διευκρινίσεις (σ.σ. από την Ελλάδα και την ΕΕ) και, όταν οι απαντήσεις που μας δοθούν είναι ικανοποιητικές, η απόφαση μας θα είναι θετική. Αν οι διευκρινίσεις που θα μας δοθούν δεν είναι ικανοποιητικές και πρωτίστως -γιατί αυτό είναι το κλειδί- η μείωση της τιμής του ηλεκτρισμού, όταν δεν διασφαλίζει κάτι τέτοιο, δεν θα είναι θετική».

Το έργο

Το έργο, ύψους 1,9 δισ. ευρώ, είναι ενταγμένο στον κατάλογο των Εργων Κοινού Ενδιαφέροντος PCI της ΕΕ. Εχει στόχο την ενσωμάτωση της Κύπρου (της τελευταίας μη διασυνδεδεμένης χώρας της ΕΕ. στο ευρωπαϊκό σύστημα. Σε δεύτερη φάση πρόκειται να ενταχθεί και το Ισραήλ. Εντός του 2024 πρόκειται να μπει στην τελική φάση των μελετών και το σχέδιο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Αιγύπτου (προϋπολογισμού 3,5 δισ. ευρώ).

Η ηλεκτρική διασύνδεση Κύπρου – Κρήτης αποτελεί πλέον σημείο τριβής -αντί της σύγκλισης- Αθήνας – Λευκωσίας. Ο ΑΔΜΗΕ, που έχει αναλάβει την υλοποίηση του έργου, ενημέρωσε τις κυπριακές αρχές και τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας Κύπρου (ΡΑΕΚ) για την επικείμενη διακοπή της κατασκευής του υποθαλάσσιου καλωδίου από την εταιρεία Nexans.

Ως αιτία για τη διακοπή, σύμφωνα με την κυπριακή εφημερίδα, «Φιλελεύθερος», είναι ότι η γαλλική εταιρεία Nexans, η οποία είναι υπεύθυνη για την κατασκευή του καλωδίου, αποφάσισε να σταματήσει τις εργασίες από τις 2 Σεπτεμβρίου, επικαλούμενη τις αποφάσεις της ΡΑΕΚ. Συγκεκριμένα, ο Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΔΜΗΕ) σημειώνει ότι η ΡΑΕΚ αρνήθηκε να μεταφέρει το κόστος, που ξεπερνά τα 500 εκατομμύρια ευρώ, στους Κύπριους καταναλωτές σε περίπτωση που η Τουρκία εμποδίσει την πόντιση του καλωδίου στην περιοχή της Κάσου ή της Καρπάθου, οδηγώντας έτσι το έργο σε ναυάγιο. Τώρα, αναμένεται η τελική απάντηση της Κύπρου.

Τον Ιούνιο του 2024, ο ΑΔΜΗΕ υπέγραψε μνημόνιο Κατανόησης για την είσοδο της Meridiam στη μετοχική σύνθεση της εταιρείας Great Sea Interconnector, που αναπτύσσει την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας- Κύπρου- Ισραήλ. Η Meridiam, επισημαίνει ο ΑΔΜΗΕ, είναι παγκόσμιος επενδυτής και διαχειριστής περιουσιακών στοιχείων με έδρα το Παρίσι και ειδικεύεται στην ανάπτυξη, χρηματοδότηση και διαχείριση μακροπρόθεσμων έργων δημόσιας υποδομής. Είναι ο βασικός επενδυτής στο έργο NeuConnect, την πρώτη ηλεκτρική διασύνδεση μεταξύ Ηνωμένου Βασιλείου και Γερμανίας που βρίσκεται ήδη στην φάση της κατασκευής. Διαχειρίζεται περισσότερα από 22 δισ. δολάρια περιουσιακών στοιχείων, έχοντας παρουσία σε 56 χώρες.

neostrategy.gr