Πάνω από 40.000 εκτοπισμένοι στην πρωτεύουσα της Αϊτής τις τελευταίες ημέρες – Η σεξουαλική βία «γενικεύεται»

Πάνω από σαράντα χιλιάδες άνθρωποι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις εστίες τους στην αϊτινή πρωτεύουσα μέσα σε δέκα ημέρες, εξαιτίας της νέας έξαρσης της βίας συμμοριών, τόνισε χθες Δευτέρα ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης (ΔΟΜ), κάνοντας λόγο για το χειρότερο κύμα εκτοπισμών εδώ και δυο χρόνια.

Μεταξύ της 11ης και της 20ής Νοεμβρίου, 40.965 άνθρωποι εκτοπίστηκαν εξαναγκαστικά στη μητρόπολη Πορτ-ο-Πρενς εξαιτίας της βίας, πολλοί από τους οποίους αναγκάστηκαν να τραπούν σε φυγή για δεύτερη ή τρίτη φορά, επισήμανε ο ΔΟΜ, μέρος του συστήματος του ΟΗΕ.

«Το εύρος αυτών των εκτοπισμών είναι άνευ προηγουμένου από την αρχή της αντίδρασής μας στην ανθρωπιστική κρίση στην Αϊτή το 2022», σχολίασε ο Γκρεγκουάρ Γκούντσταϊν, επικεφαλής του παραρτήματος του ΔΟΜ στην Αϊτή.

Συνολικά, πάνω από 700.000 άνθρωποι —το 50% είναι παιδιά— έχουν εκτοπιστεί εξαναγκαστικά στην πάμφτωχη χώρα της Καραϊβικής.

Πρόκειται για «ανθρωπιστική πρόκληση» και «δοκιμασία της συλλογικής υπευθυνότητάς μας», επέμεινε ο κ. Γκούντσταϊν, υπογραμμίζοντας τη δυσκολία που ενέχει για τις ομάδες του ΟΗΕ η προσπάθεια να κάνουν τη δουλειά τους σε συνθήκες ολοένα πιο γενικευμένη ανασφάλειας.

Η Αϊτή παραμένει βυθισμένη επί δεκαετίες σε χρόνια πολιτική αστάθεια, που επιδεινώνει η κρίση ασφαλείας εξαιτίας της δράσης συμμοριών που κατηγορούνται για χιλιάδες φόνους, απαγωγές για λύτρα, εκβιάσεις, σεξουαλική βία ευρείας κλίμακας…

Εδώ και δυο εβδομάδες, η πρωτεύουσα Πορτ-ο-Πρενς και τα περίχωρά της υφίστανται νέο κύμα βίας αποδιδόμενο στη «Viv Ansanm» («Ζώντας Μαζί»), συμμαχία συμμοριών που σχηματίστηκε τον Φεβρουάριο και η δράση της οδήγησε στην παραίτηση του αμφισβητούμενου τότε de facto πρωθυπουργού, του Αριέλ Ανρί.

HRW: Η σεξουαλική βία «γενικεύεται», η πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας έχει σχεδόν εκμηδενιστεί

Η σεξουαλική βία με θύματα γυναίκες και κορίτσια «γενικεύεται» στην Αϊτή και η πρόσβαση σε ιατρική φροντίδα γίνεται ολοένα δυσκολότερη, ,με φόντο τη νέα έξαρση των επιθέσεων συμμοριών εναντίον του άμαχου πληθυσμού, κατήγγειλε χθες Δευτέρα η μη κυβερνητική οργάνωση Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Human Rights Watch, HRW).

Σύμφωνα με έκθεση της ΜΚΟ, τουλάχιστον 4.000 γυναίκες, ενήλικες και ανήλικες, κατήγγειλαν ότι υπέστησαν σεξουαλική βία το διάστημα μεταξύ του Ιανουαρίου και του Οκτωβρίου.

Ο αριθμός των υποθέσεων αυτής της φύσης με θύματα παιδιά αυξήθηκε κατά 1.000% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2023, πρόσθεσε, επικαλούμενη αριθμούς του ΟΗΕ.

Το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων υπογραμμίζει πως ο αριθμός αυτός είναι μάλλον πολύ υποτιμημένος, καθώς στην πλειονότητά τους τις υποθέσεις αυτές καλύπτει πέπλο σιωπής.

«Οι εγκληματικές οργανώσεις συχνά χρησιμοποιούν τη σεξουαλική βία για να ενσταλάξουν φόβο σε περιοχές που ελέγχουν αντίπαλοί τους. Αν και οι συγκρούσεις ανάμεσα στις συμμορίες μειώθηκαν το 2024, οι επιθέσεις εναντίον του πληθυσμού, της αστυνομίας και υπηρεσιών αυξήθηκαν, συμπεριλαμβανομένης της γενίκευσης της σεξουαλικής βίας», τονίζεται στο κείμενο.

Από τα τέλη Φεβρουαρίου η Αϊτή, φτωχή χώρα της Καραϊβικής ήδη βυθισμένη σε κρίσεις για δεκαετίες, βρέθηκε αντιμέτωπη με ραγδαία κλιμάκωση των επιθέσεων συμμοριών, στις οποίες αποδίδονται χιλιάδες δολοφονίες, απαγωγές για λύτρα και σεξουαλική βία ευρείας κλίμακας.

Οι συμμορίες, που ελέγχουν περί το 80% της πρωτεύουσας Πορτ-ο-Πρενς, επιτίθενται συχνά σε αμάχους, παρότι από το καλοκαίρι άρχισε να αναπτύσσεται διεθνής οπλισμένη δύναμη υπό την ηγεσία της Κένυας, με τις ευλογίες και την υποστήριξη του ΟΗΕ και των ΗΠΑ.

«Το κράτος του δικαίου είναι τόσο κομματιασμένο στην Αϊτή που μέλη εγκληματικών οργανώσεων βιάζουν κορίτσια ή γυναίκες χωρίς να φοβούνται καμιά συνέπεια», τόνισε στο κείμενο της HRW η Νάταλι Κοτρίνο, ερευνήτρια ειδικευμένη στις κρίσεις και στις ένοπλες συρράξεις που εργάζεται στην οργάνωση.

Η έρευνα βασίστηκε εν μέρει σε δεκάδες συνεντεύξεις, που έγιναν στην αϊτινή πρωτεύουσα Πορτ-ο-Πρενς ή εξ αποστάσεως. Κατά το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, «πολλά θύματα υποφέρουν εξαιτίας των συνεπειών της κακοποίησης και της κακομεταχείρισής τους ή καταλήγουν έγκυες, χωρίς πρόσβαση σε ιατρικές, ψυχοκοινωνικές ή νομικές υπηρεσίες, ακόμη κι αυτές που καταλήγουν να είναι φορείς σεξουαλικά μεταδιδόμενων νοσημάτων, που πλήττουν μεγάλο αριθμό θυμάτων, συμπεριλαμβανομένου του HIV», του ιού που προκαλεί το σύνδρομο επίκτητης ανοσολογικής ανεπάρκειας.

Η άμβλωση είναι παράνομη στην Αϊτή σε όλες τις περιπτώσεις, χωρίς εξαιρέσεις.

Η Νάταλι Κοτρίνο κάλεσε τη διεθνή κοινότητα «να αυξήσει επειγόντως τη χρηματοδότηση σε ολοκληρωμένα προγράμματα υποστήριξης στα θύματα σεξουαλικής βίας» και να διαθέσουν στις αρχές «τους απαραίτητους πόρους για να αποκαταστήσουν το κράτος δικαίου, να εγγυηθούν τη βασική ασφάλεια και να ανοικοδομήσουν τα συστήματα υγείας και δικαιοσύνης».

Τον Οκτώβριο, ο ΟΗΕ προειδοποίησε ότι μόλις το 24% των δομών υγείας λειτουργεί στη μητροπολιτική περιοχή της Πορτ-ο-Πρενς. Και αυτόν τον μήνα οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα (MSF), μη κυβερνητική οργάνωση που είναι μείζων πάροχος δωρεάν περίθαλψης, ανέστειλε τη λειτουργία της εξαιτίας απειλών σε μέλη του προσωπικού της πως θα βιαστούν ή θα εκτελεστούν από αστυνομικούς.