Η εικονική επιτυχία της κυβέρνησης σε… “ακριβοπληρωμένες λίστες”

Ποιοί υπουργοί της κυβέρνησης είναι οι πιο πετυχημένοι, ποιοί έχουν τις περισσότερες δηλώσεις στα μέσα ενημέρωσης; Σε ποιά θέματα πρωτεύει η κυβέρνηση της ΝΔ, ποιές υπουργικές αποφάσεις προβάλλονται ως πιο δημοφιλείς; Μη βιαστείτε να απαντήσετε αυτοί που παράγουν έργο ή καταθέτουν νομοσχέδια.

Μια απλή συγκριτική παράθεση των διαφημιστικών προγραμμάτων ανά υπουργείο και νομοσχέδιο θα δώσει πιο καθαρή απάντηση. Τα πρόσωπα της κυβέρνησης που καταθέτουν νομοσχέδια είναι θετικά προβεβλημένα επειδή φρόντισαν προηγουμένως να διανείμουν χρήμα στα μέσα ενημέρωσης.

Επειδή έβγαλαν “Λίστες προβολής”. Όχι ακριβώς σαν τη “Λίστα Πέτσα” που χαρακτηρίστηκε “σκάνδαλο” και ο φάκελος της βρίσκεται ακόμη χωμένος στα συρτάρια του κοινοβουλευτικού ελέγχου. Οι νέες “λίστες” επιρροής και χειραγώγησης σχετίζονται πλέον άμεσα με κάθε κυβερνητική παρέμβαση, ανά υπουργείο και νομοσχέδιο.

Θέλει για παράδειγμα το υπουργείο Οικονομικών να πείσει την ελληνική κοινωνία ότι παίρνει μέτρα για τη φοροδιαφυγή; Εγκρίνει ένα διαφημιστικό πρόγραμμα κάτι εκατομμυρίων ευρώ για την ΑΑΔΕ και τα media γεμίζουν με διθυραμβικά ρεπορτάζ για την αναγκαία παρέμβαση του υπουργού και τις επιτυχημένες διατάξεις του. Η κοινωνική πραγματικότητα βέβαια δείχνει εντελώς διαφορετική, ουδόλως ενδιαφέρει τον υπουργό αφού καταφέρνει να στήσει την εικονική πραγματικότητα ευρείας απήχησης στο κοινό.

Τα περίφημα κονδύλια επικοινωνιακής πολιτικής μετά το 2019 αυξήθηκαν ραγδαία, καμία ρυθμιστική αρχή δεν ανακοινώνει το συνολικό ποσό που δαπανά η κυβέρνηση για τα διαφημιστικά προγράμματα κατ’ έτος. Αντιθέτως διαφημιστικά κονδύλια μοιράζονται πλέον και από κάθε αναπτυξιακό πρόγραμμα επιδοτήσεων- επιχορηγήσεων από το ταμείο Ανάκαμψης. Η αύξηση δε των ποσών, από κάτι χιλιάδες ευρώ στο παρελθόν ανέρχονται πια σε εκατομμύρια ευρώ, μετατρέπει τα μέσα ενημέρωσης που αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα και λειτουργούν χάρη στα διαφημιστικά έσοδα, σε επαίτες κρατικής διαφήμισης στις αυλές των υπουργών.

Νομοσχέδια και “λίστες” εικονικής επιτυχίας

Ένα από τα πιο πρόσφατα επικοινωνιακά προγράμματα που θα “τρέξει” στις αρχές του 2025 αφορά την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, τη γνωστή μας ΑΑΔΕ με κονδύλι 2,5 εκατ. ευρώ. Για όσους έχουν καλή μνήμη μόλις πριν έξι μήνες η ίδια κρατική υπηρεσία που απορίας άξιο είναι τι έχει ανάγκη να διαφημίσει στην κοινωνία, είχε “ρίξει” στην αγορά άλλο ένα διαφημιστικό πρόγραμμα. Εκείνο ανέρχονταν σε 4,28 εκατ. ευρώ. Σύνολο μέσα σε μερικούς μήνες 7 εκατ. ευρώ. Η ΑΑΔΕ είναι ο πρωταγωνιστής στα εικονικά σόου αναπτυξιακής πετυχημένες πολιτικής του υπουργείου Οικονομικών, είναι στο απυρόβλητο οποιασδήποτε κριτικής, όλα τα έχει καλώς καμωμένα. Η διοίκησή της απολαμβάνει ευρεία αποδοχή από τη συντριπτική πλειονότητα των ΜΜΕ και κάθε ενέργεια της προβάλλεται εκτενώς και χωρίς καμία αμφισβήτηση.

Η διανομή των διαφημιστικών κονδυλίων σε όλα τα ΜΜΕ, με ιδιαίτερη προτίμηση στις διαδικτυακές σελίδες δεν γίνεται ως “δωροθεσία” της προβολής της αλλά το ανάποδο. Η κρατική υπηρεσία πληρώνει για την προβολή της. Αυτό καταδεικνύεται και από την αιτιολόγηση των δυο επικοινωνιακών προγραμμάτων. Το πρώτο, 4,28 εκατ. ευρώ θα δοθεί συνολικά για το Νέο Έτος για “υπηρεσίες δημοσιότητας και προβολής” της υπηρεσίας, το νεότερο των 2,5 εκατ. για το Rebranding, ήτοι τη φορολογική εξυπηρέτηση του πολίτη στα σημεία εξυπηρέτησης. Είναι δυνατόν μετά να ακουστεί δημόσια παράπονο και διαμαρτυρία για την υπηρεσία;

Το υπουργείο Οικονομικών από την πλευρά του συμπληρώνει τη φιλολαϊκή προβολή του με άλλα προγράμματα διαφήμισης. Όπως αυτό των 868 χιλιάδων ευρώ που εγκρίθηκε επίσης πρόσφατα και απευθύνεται ειδικότερα στις ιστοσελίδες (ποσό 700 χιλιάδες χωρίς ΦΠΑ), αφορά καμπάνια κατά της φοροδιαφυγής αποκλειστικά για την “ευαισθητοποίηση” των παραγωγικών ηλικιών 25 με 55 ετών που γνωρίζουν από ψηφιακές τεχνολογίες. Η αυτολογοκρισία είναι εξασφαλισμένη και ο αρμόδιος υπουργός μπορεί να κάνει δηλώσεις χωρίς ενοχλητικές ερωτήσεις από τα μέσα ενημέρωσης.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα επιτυχημένου και λαοπρόβλητου υπουργού χωρίς αμφισβήτηση και κριτική για την πολιτική του είναι ο Άδωνις Γεωργιάδης. Όταν κατατέθηκε το νομοσχέδιο για την αναβάθμιση του ΕΣΥ το υπουργείο υγείας είχε ανακοινώσει επικοινωνιακό πρόγραμμα προβολής ύψους 2,9 εκατ. ευρώ. Τα ρεπορτάζ για τα χάλια του συστήματος υγείας περιορίστηκαν σε αντίθεση με τις ευθύνες των γιατρών και των νοσοκομείων που φούσκωσαν. Τώρα που ο υπουργός κατέθεσε νέες ρυθμίσεις για το ΕΣΥ και το φάρμακο, κάνει δηλώσεις (πάλι) για την πολυφαρμακία και εμφανίζεται σε δημοσιεύματα ως “αυστηρός” με τις φαρμακοβιομηχανίες, ανακοινώθηκε νέο πρόγραμμα επικοινωνίας με διαφημιστικό κονδύλι 3,7 εκατ. ευρώ!

Ο τίτλος τα λέει όλα: “Ανάπτυξη και λειτουργία μηχανισμού συντονισμού, πλοήγησης και πολυκαναλικής εξυπηρέτησης του Υπουργείου Υγείας”. Έτσι οι πολίτες που γνωρίζουν από πρώτο χέρι για ποια ακριβώς εξυπηρέτηση πρόκειται όταν έχουν ένα πρόβλημα υγείας, όταν διαπιστώνουν από πρώτο χέρι την κατάρρευση των υπηρεσιών στα νοσοκομεία και την πρωτοβάθμια υγεία, δεν πρόκειται σε καμία περίπτωση να βρουν το δίκιο τους. 6,6 εκατ. ευρώ είναι αυτά, αρκετά για να βουλώσουν στόματα και αποκαλύψεις. Μόνο στα κοινωνικά δίκτυα, σε facebook και X αλλά και εκεί ο θρασύς υπουργός παρεμβαίνει για να τους βάλει στη θέση τους και από κάτω σχολιάζουν υβριστικά εκατοντάδες πληρωμένα τρολ όσους πολίτες τολμούν να διαμαρτυρηθούν ή να αποκαλύψουν το χάλι με τις ελλείψεις στα νοσοκομεία.

Το τρίτο καινούργιο διαφημιστικό πρόγραμμα που βρίσκεται σε σειρά διανομής αφορά στο υπουργείο Κλιματικής Κρίσης. Το ποσό ανέρχεται σε 1,86 εκατ. ευρώ και η αιτιολόγηση του μας κάνει καχύποπτους. Γιατί αφορά το ΤΑΙΠΕΔ και έχει στόχο την “ενημέρωση και διάχυση πληροφοριών στην κοινωνία για τη τη συμβολή των επενδύσεων εξοπλισμού και έργων στην αντιμετώπιση και διαχείριση των φαινομένων της κλιματικής κρίσης και την προφύλαξη της ζωής και της περιουσίας των πολιτών”. Αυτό που καταλαβαίνει ο κοινός νους είναι ότι το υπουργείο θέλει να προφυλαχτεί προκαταβολικά από την άσκηση κριτικής για τις καταστροφές που ενδεχομένως να υπάρξουν από ακραία καιρικά φαινόμενα τους επόμενους μήνες. Το πάθημα του υπουργού με τις προηγούμενες καταστροφές από πλημμύρες και φωτιές μάλλον έγινε μάθημα και έτσι προκαταβολικά χαρίζει χρήμα στα ηλεκτρονικά ΜΜΕ για να …πέσει στα μαλακά όταν συμβεί το κακό. 

Τα παραπάνω παραδείγματα αφορούν στα πιο νέα προγράμματα κρατικής διαφήμισης. Ως το Καλοκαίρι του 2024 η κυβέρνηση της ΝΔ είχε διανείμει σε διάφορες “Λίστες επιρροής” περισσότερα από 30 εκατ. ευρώ. Τα περισσότερα από αυτά σχετίζονταν ευθέως είτε με νομοθετικές πρωτοβουλίες είτε με ακραίες κοινωνικές καταστάσεις. Ηχηρό παράδειγμα είναι η ακρίβεια αλλά και το πρόβλημα των πλειστηριασμών, κοινωνικά προβλήματα που η κυβέρνηση προσπάθησε να ελέγξει τη δυσφορία των πολιτών από τις αρχές του έτους με διαφημιστικά προγράμματα εκατ. ευρώ. Η πλατφόρμα e-καταναλωτής διαφημίστηκε με πρόγραμμα 8,2 εκατ. ευρώ αλλά φυσικά δεν μείωσε τις τιμές, θυμόμαστε τις δηλώσεις στα όρια του γελοίου από τον τότε υπουργό Άδωνι Γεωργιάδη που έδειχνε στον αέρα τις τιμές -ευκαιρίας για προϊόντα στα σούπερ μάρκετ. H πλατφόρμα μερικούς μήνες μετά λειτουργεί ως προβολή των διαφημιστικών φυλλαδίων των σούπερ μάρκετ!

Τα “7 εργαλεία για να σώσετε το σπίτι σας” διαφημίστηκε με 4,6 εκατ. ευρώ. Άγνωστο αν κατάφερε να σώσει τελικά κάποιο από τα σπίτια των χιλιάδων πλειστηριασμών. Μάλλον όμως όχι γιατί το αρμόδιο υπουργείο ετοιμάζει πάλι ρύθμιση, άρα το πιθανότερο είναι να προκύψει και νέο διαφημιστικό πρόγραμμα.

Εντός του 2024 επίσης έτρεξε η καμπάνια για την επιστολική ψήφο, 3,5 εκατ. κόστισε αυτή αν και αυτό που κυριάρχησε ήταν τελικά το σκάνδαλο Ασημακοπούλου με την παραβίαση των προσωπικών δεδομένων. Το δε νομοσχέδιο που αφορούσε τα απορρίμματα και την ανακύκλωση και είναι πια νόμος, προκάλεσε το πανάκριβο διαφημιστικό πρόγραμμα του οργανισμού Ανακύκλωσης για τα έτη 2024-2026, ύψους 9,92 εκατ. ευρώ. Τα αποτελέσματα του στην προβολή των ΜΜΕ για τον Οργανισμό, τη διοίκησή του και τις δράσεις του θα τα δούμε τους επόμενους μήνες.

Κονδύλια οικονομικής εξάρτησης

Η χρηματοδότηση των ΜΜΕ μέσω κρατικών κονδυλίων στο μεταξύ χαρακτηρίζεται ως “έντονη οικονομική εξάρτηση” των media από το κράτος και την κυβέρνηση τόσο από την Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και από τους διεθνείς οργανισμούς. Στην τελευταία Έκθεση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου σημειώνεται πως δεν υπάρχει “Δίκαιη και διαφανής κατανομή των κρατικών κονδυλίων στα μέσα ενημέρωσης”. Αναφέρεται υγκεκριμένα ότι στην “Ελλάδα υπάρχει έντονη οικονομική εξάρτηση των μέσων ενημέρωσης από το κράτος γεγονός που τα καθιστά επιρρεπή σε παρεμβάσεις και αυτολογοκρισία. Η κρατική διαφήμιση είναι ανεπαρκώς ρυθμιζόμενη, με αποτέλεσμα να λειτουργεί συχνά ως έμμεση επιδότηση με αντάλλαγμα την προβολή κυβερνητικής πληροφόρησης. Υπάρχει ακόμη κατάχρηση αυτών των κρατικών κονδυλίων προς τα φιλικά μέσα ενημέρωσης που στηρίζουν την κυβέρνηση”.

Στη δε έκθεση του Διεθνούς Ινστιτούτου Τύπου (IPI) σημειώνεται ότι η “κρατική χρηματοδότηση χρησιμοποιείται παραδοσιακά από τις κυβερνήσεις ως όπλο επηρεασμού των Μέσων”.

Στη νέα ευρωπαϊκή νομοθεσία στο μεταξύ, τη Media act, προβλέπεται ρητά ότι οι ανεξάρτητες αρχές θα πρέπει να ελέγχουν το “Πλαίσιο για τις υπηρεσίες μέσων ενημέρωσης στην εσωτερική αγορά” και οφείλουν να υποβάλλουν ετήσια έκθεση σχετικά με την κατανομή των κρατικών διαφημιστικών δαπανών στους παρόχους υπηρεσιών μέσων ενημέρωσης και στους παρόχους επιγραμμικών πλατφορμών.

Οι εκθέσεις αυτές θα πρέπει να δημόσια προσβάσιμες και να καταρτίζονται σε ετήσια βάση. Αρμόδιο όργανο για την εποπτεία και παρακολούθηση των ΜΜΕ είναι το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης το οποίο ποτέ δεν ασχολήθηκε με την κρατική διαφήμιση. Το έργο αυτό ανέλαβε η γενική γραμματεία ενημέρωσης του Μαξίμου η οποία όμως απλά εγκρίνει τα διαφημιστικά προγράμματα κάθε υπουργείου και φορέα του δημοσίου. Στη χώρα μας δεν υπάρχει πουθενά δημόσια ο κατάλογος των κρατικών προγραμμάτων διαφήμισης, των φορέων τους και των ΜΜΕ που ωφελήθηκαν από αυτές. Και έτσι η κυβέρνηση συνεχίζει να ελέγχει τα media και να πληρώνει αδρά για την κατασκευή εικονικής πραγματικότητας.

neostrategy.gr