Αυτές τις ημέρες γίνεται ο κακός χαμός με τους δήμους να ξεσηκώνονται επειδή η κυβέρνηση αποφάσισε, δια της περιφέρειας Αττικής που είναι αρμόδια, να αυξήσει υπέρογκα τα τέλη ταφής, που με απλά Ελληνικά σημαίνει ότι οι δήμοι θα πρέπει να πληρώσουν διπλάσια ποσά από αυτά που έχουν προκαθορισμένα στους προϋπολογισμούς τους!

Ο φορέας που εισπράττει τα τέλη αυτά είναι ο αμαρτωλός ΕΣΔΝΑ που όπως προκύπτει το φαγοπότι πήγαινε σύννεφο με αποτέλεσμα 200 εκατ. ευρώ να αγνοούνται, ενώ το πάρτι των απευθείας αναθέσεων επί ημερών Πατούλη δεν είχε προηγούμενο.

Φαίνεται όμως ότι δεν υπάρχει και ιδιαίτερη ζέση, πέρα κάποιων εξαγγελιών για ενδελεχή έλεγχο, από το νυν περιφερειάρχη Νίκο Χαρδαλιά!

Ας έρθουμε στα στοιχεία και ο καθένας ας βγάλει τα συμπεράσματα του.

Μια «μαύρη τρύπα» ύψους 200 εκατομμυρίων ευρώ προσπαθεί επιμελώς να κρύψει η κυβέρνηση στα σκουπίδια της Αττικής. Ο Ειδικός Σύνδεσμος της Περιφέρειας για την διαχείριση των απορριμμάτων ΕΔΣΝΑ κατάφερε μόλις πριν λίγες ημέρες, μέσα στον Απρίλιο του 2024, να δημοσιεύσει ισολογισμό για το 2022 όπου παραδέχεται επίσημα ζημία ύψους 38,1 εκατομμυρίων ευρώ. Όμως αυτό είναι μόνο μικρό μέρος του ανοίγματος που αφήνει πίσω της η διοίκηση του Γιώργου Πατούλη, καθώς προστίθενται ποσά που παρακράτησε ο φορέας ενώ δεν του ανήκαν, αλλά και ένα πλήθος συμβάσεων που δεν έχουν εξασφαλισμένη χρηματοδότηση.

Ο νέος Περιφερειάρχης Νίκος Χαρδαλιάς δείχνει αναποφάσιστος για το πώς θα διαχειριστεί το ζήτημα αφού νυν συνεργάτες του που έχουν εκλεγεί με την παράταξη του περιφερειακοί σύμβουλοι είχαν ενεργό ρόλο στο Δ.Σ. του ΕΣΔΝΑ επί ημερών Πατούλη!

Έχει μεν εξαγγείλει έλεγχο στα οικονομικά της Περιφέρειας και του ΕΔΣΝΑ από ορκωτούς λογιστές, αλλά οι διαδικασίες που ακολουθούνται ως τώρα μοιάζουν εξαιρετικά μακρόσυρτες και δημιουργούν πολλά ερωτήματα.

Ενδεικτικό της αποτελμάτωσης που επικρατεί είναι από μόνο του το γεγονός ότι μετά τις αυτοδιοικητικές εκλογές του Οκτωβρίου 2023, ο ΕΔΣΝΑ παραμένει ουσιαστικά χωρίς διοίκηση. Ο Ν. Χαρδαλιάς τοποθέτησε ως πρόεδρο του φορέα τον Μπάμπη Σιάτρα που εξελέγη μαζί του περιφερειακός σύμβουλος. Όμως, ο Σιάτρας παρέμενε έως πρότινος ταυτόχρονα και Γενικός Διευθυντής στην Κοινοβουλευτική Ομάδα της Νέας Δημοκρατίας και ξόδευε περισσότερες ώρες στην Βουλή παρά στα γραφεία του ΕΔΣΝΑ.

Έτσι, ο ισολογισμός του 2022 εγκρίθηκε με χαρακτηριστική καθυστέρηση στις 11/4/2024 από ένα όργανο, την Εκτελεστική Επιτροπή (ΕΕ), στην οποία τα 5 από τα 7 μέλη εμφανίζονται με ιδιότητες που δεν ισχύουν πλέον, αλλά έληξαν με τις εκλογές του Οκτωβρίου 2023. Συγκεκριμένα, εμφανίζονται να ψηφίζουν ομόφωνα:

• – Ο Ευάγγελος Μπουρνούς, ως Δήμαρχος Ραφήνας
• – Ο Νίκος Χιωτάκης, ως Δημοτικός Σύμβουλος Κηφισιάς.
• – Ο Δημήτρης Μπουραΐμης, ως Δημοτικός Σύμβουλος Φυλής
• – Ο Ιωάννης Σμέρος, ως Περιφερειακός Σύμβουλος Ανατολικής Αττικής
• – Ο Ελευθέριος Κοσμόπουλος, ως Αντιπεριφερειάρχης Δυτικής Αττικής.

Οι παραπάνω ιδιότητες ίσχυαν από τις εκλογές του 2019 και με βάση αυτές τα συγκεκριμένα πρόσωπα είχαν οριστεί μέλη στην ΕΕ του ΕΔΣΝΑ που λειτούργησε στην διάρκεια της θητείας του Γ. Πατούλη. Όμως, ο Ευ. Μπουρνούς δεν επανεξελέγη το 2023 Δήμαρχος Ραφήνας, οι Ν. Χιωτάκης και Ε. Κοσμόπουλος εξελέγησαν περιφερειακοί σύμβουλοι, ο Δ. Μπουραΐμης δεν κατάφερε να εκλεγεί περιφερειακός σύμβουλος και ο Ι. Σμέρος ήταν υποψήφιος βουλευτής με το ΠΑΣΟΚ. Μόνον δύο από τα επτά μέλη έχουν ιδιότητες που ισχύουν, δηλαδή ο πρόεδρος Μπ. Σιάτρας και ο Δήμαρχος Φυλής Χρήστος Παππούς.

Πορεία κατάρρευσης

Ο ΕΔΣΝΑ ως φορέας έχει εξασφαλισμένα έσοδα από τα τέλη που πληρώνουν οι δήμοι αφού πρώτα τα εισπράξουν από τους δημότες μέσω των λογαριασμών ηλεκτρισμού. Όλα τα προηγούμενα χρόνια, ο ΕΔΣΝΑ κατάφερνε όχι μόνο να καλύπτει τα έξοδά του, αλλά να δημιουργεί και ένα σημαντικό αποθεματικό.

Συμβάσεις χωρίς χρηματοδότηση

Πηγές που γνωρίζουν τον χώρο των απορριμμάτων αποδίδουν την εμφανή οικονομική κατάρρευση του ΕΔΣΝΑ κυρίως στο γεγονός ότι η διοίκηση Πατούλη συνέχισε να αναλαμβάνει δεσμεύσεις, εξαγγέλλοντας διάφορα προγράμματα, χωρίς να έχει εξασφαλίσει χρηματοδότηση από την κυβέρνηση. Η αποτύπωση αυτών των δεσμεύσεων, δεν εντοπίζεται σε οικονομικούς απολογισμούς αλλά έχει στο παρελθόν επισημανθεί ως μείζον πρόβλημα από τους 66 δημάρχους της Αττικής. Όργανο που εκπροσωπεί τους 66 δημάρχους είναι η Περιφερειακή Ένωση Δήμων Αττικής (ΠΕΔΑ) όπου επίσης κυριαρχούν οι προερχόμενοι από την Νέα Δημοκρατία. Αυτό όμως δεν εμπόδισε την αρμόδια Επιτροπή Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Διαχείρισης Απορριμμάτων της ΠΕΔΑ να θέσει το δάκτυλο επί των τύπων των ήλων εδώ και χρόνια. Ας δούμε τι έχει επισημάνει στα πρακτικά των συνεδριάσεών της:

– Στις 8/11/2022 αναφέρει: «Ο ΕΔΣΝΑ, το τελευταίο διάστημα, έχει δαπανήσει σχεδόν 300 εκατ. ευρώ σε 13 διαγωνισμούς για την προμήθεια «εξοπλισμού για την υλοποίηση προγραμμάτων διαλογής στην πηγή», αλλά και για προμήθειες «κινητού εξοπλισμού για το πρόγραμμα συλλογής βιοαποβλήτων μέσω χρηματοδοτικής μίσθωσης». «Στους 8 διαγωνισμούς, συνολικού ύψους 190 εκατομμυρίων συμμετείχε μία μοναδική εταιρεία ενώ στους άλλους 5, ύψους 110 εκατομμυρίων, οι εταιρείες που συμμετείχαν εκτός από την τελική ανάδοχο, αποκλείστηκαν από τη διαδικασία για τυπικούς λόγους με αποτέλεσμα, σε δαπάνες σχεδόν 300 εκατ ευρώ, η συνολικά έκπτωση που επιτεύχθηκε να είναι μέσου ύψους 2,2 %. Σε ότι αφορά το υλικό και τα προγράμματα που δημοπρατήθηκαν, το σύνολο των μελών της επιτροπής συμφώνησε πως αποτελούν σπατάλη των χρημάτων των Δήμων καθώς ο εξοπλισμός είναι άστοχος και ακατάλληλος ενώ η μεθοδολογία εφαρμογής του προγράμματος είναι σε εντελώς λάθος κατεύθυνση με αποτέλεσμα η διαλογή στην πηγή και η συλλογή βιοαποβλήτων στους περισσότερους δήμους της Αττικής – όσους ακολουθούν τις κατευθύνσεις του ΕΔΣΝΑ – να είναι καταδικασμένα σε αποτυχία».

– Σε άλλη συνεδρίαση, στις 6/4/2021, εν μέσω πανδημίας, η Επιτροπή της ΠΕΔΑ εντοπίζει τεράστιες σπατάλες. Πέντε εκατομμύρια ευρώ για αναθέσεις απολύμανσης. Δέσμευση 6,93 εκατομμύριων, το 8% του προϋπολογισμού για αναθέσεις 24 μελετών. Ήταν τότε η εποχή που υποτίθεται πως θα ξεκινούσαν τα μεγάλα ΣΔΙΤ των Μονάδων Επεξεργασίας Απορριμμάτων σε Σχιστό και Φυλή αλλά στο Γραμματικό με συνολικό προϋπολογισμό κοντά στο 1 δισ. ευρώ. Οι διαγωνισμοί αυτοί παραμένουν σήμερα σε εκκρεμότητα αλλά οι δεσμεύσεις συνεχίζουν να ισχύουν. Ανέφεραν ακόμη οι δήμαρχοι για «σειρά διαγωνισμών και αναθέσεων», οι οποίοι μαζί με τις προαιρέσεις (επέκταση αντικειμένου) φθάνουν τα 447,8 εκατομμύρια ευρώ με στόχο να χρηματοδοτηθούν από τον ΕΔΣΝΑ αλλά «τα έξοδα να καλυφθούν κυρίως από τους δήμους». Στους διαγωνισμούς αυτούς περιλαμβάνονται: Προμήθεια εξοπλισμού για την Διαλογή στην Πηγή 223 εκατομμύρια, Δέκα ομάδες ζυγιστικών-Γωνιές ανακύκλωσης 112 εκατ., προμήθεια εξοπλισμού συλλογής βιοαποβλήτων (44 εκατ.), προμήθεια τοποθέτησης-ζύγισης-ταυτότητας κάδων (29 εκατ.), προμήθεια κάδων (4,7 εκατ.), συντήρηση και επισκευή εξοπλισμού ανακύκλωσης (20,3 εκατ.), μετατροπή του Εργοστασίου Μηχανικής Ανακύκλωσης στην Φυλή σε «πράσινο εργοστάσιο» (129 εκατ.) κοκ. Υπερτιμολόγηση εντόπιζαν οι δήμαρχοι και στην προμήθεια των καφέ οχημάτων για την συλλογή των βιοαποβλήτων. Όπως ανέφεραν, το κόστος ανά όχημα από 219.000 ευρώ την περίοδο 2018-2019, ανεβαίνει τώρα στα 310.000 ευρώ για απόκτηση με λίζινγκ.

– Στις 23/9/2021, η Επιτροπή της ΠΕΔΑ ασχολείται με την σύμβαση του ΕΔΣΝΑ για τον «εξευγενισμό» των υπολειμμάτων της ανακύκλωσης. Κατά το μεγαλύτερο μέρος η ανακύκλωση γίνεται μέσω των μπλε κάδων στους οποίους, όμως, συσσωρεύονται μεγάλες ποσότητες υλικών που δεν ανακυκλώνονται και πρέπει να θαφτούν με τα κοινά σκουπίδια στον ΧΥΤΑ. «Ο φορέας που χρηματοδοτούμε ως ΕΔΣΝΑ αλλά δεν μπορούμε και να διαχειριστούμε», λέει η Επιτροπή της ΠΕΔΑ, «θα πληρώσει 13.717.500 ευρώ την ερχόμενη 5ετία για να εκτρέψει από την ταφή στην πενταετία 90.000 τόνους υπολειμμάτων μπλε κάδου». «Δηλαδή 152 ευρώ ανά τόνο (συν ρεύμα και νερό πληρωμένο από τον ΕΔΣΝΑ), και ενώ ο Ανάδοχος θα παραλαμβάνει από τους Δήμους στην πόρτα του τα υλικά που θα προκύπτουν από το πρόγραμμα διαλογής στην πηγή του ΕΔΣΝΑ – έως 50.000 τόνους την 5ετία – και θα πληρώσει στον ΕΔΣΝΑ 10 ευρώ ανά τόνο, ενώ το κόστος κατανάλωσης ρεύματος και νερού θα βαρύνει επίσης το κοινό ταμείο των δήμων και ο ίδιος ο ανάδοχος θα εισπράξει μεσοσταθμικά 250 € ανά τόνο (μέσες τιμές ανακυκλώσιμων υλικών τελευταίας 10ετίας) και επιπλέον την επιδότηση από την ΕΕΑΑ (διαχειρίζεται τους μπλε κάδους). Ήτοι ο ΕΔΣΝΑ θα απολέσει έσοδα (μέσες τιμές ανακυκλώσιμων υλικών τελευταίας 10ετίας) περί τα 240×50.000 = 12.000.000 € στην 5ετία προς όφελος του Αναδόχου».

Η συγκάλυψη της οικονομικής κατάρρευσης δεν προκύπτει μόνο από την καθυστέρηση στην έγκριση των ισολογισμών και την αποφυγή τοποθέτησης διοίκησης στον ΕΔΣΝΑ. Στις 7/2/2024, αναρτάται στην Διαύγεια του ΕΔΣΝΑ το σχέδιο για τον Προϋπολογισμό του 2024 ο οποίος είχε εγκριθεί 70 μέρες νωρίτερα (29/11/23) από την Εκτελεστική Επιτροπή. Με έναν μαγικό τρόπο, ο προϋπολογισμός αυτός εμφανίζεται πλήρως ισοσκελισμένος με έσοδα-έξοδα 165.087.751,95 ευρώ. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο προϋπολογισμός αυτός που στάλθηκε προς έγκριση στο Υπουργείο Εσωτερικών, παραμένει θαμμένος σε κάποιο συρτάρι καθώς υπηρεσιακοί παράγοντες αρνούνται να τον εγκρίνουν.

Διπλή Πληρωμή

Το Υπουργείο Εσωτερικών όμως, έκανε και ένα ακόμη ατόπημα. Με απόφασή του, στις 15/12/2023 πλήρωσε στον ΕΟΑΝ τα χρήματα που δεν απέδωσε ο ΕΔΣΝΑ από το Τέλος Ταφής του 2022! Με άλλα λόγια, για να μην αναγκάσει τον ΕΔΣΝΑ να εκταμιεύσει το ποσό των 36 εκατομμυρίων και να αφήσει απλήρωτους τους εργολάβους-προμηθευτές ή να αφήσει τα σκουπίδια άθαφτα, το Δημόσιο πλήρωσε, χρεώνοντας για δεύτερη φορά τους δήμους που είχαν ήδη πληρώσει. Πρόκειται για μια απόφαση που είχε σκοπό να «κλείσει τα στόματα» όσων διαμαρτύρονταν και να κερδίσει η κυβέρνηση χρόνο μέχρι να αποφασίσει πώς θα χειριστεί την κατάσταση.

Η απόφαση του Υπουργείου Εσωτερικών βρίθει περίεργων μεγεθών που παραπέμπουν σε μια «εξαφάνιση» σκουπιδιών από συγκεκριμένους δήμους.

Το «Ε5» με τον βοήθεια ειδικών συνεργατών που χρησιμοποιεί και το ΕΣΔΝΑ αντιπαρέβαλαν τις ποσότητες απορριμμάτων που αναφέρει η υπουργική απόφαση του 2022, με τις ποσότητες ανά δήμο που είχε εγκρίνει ο ΕΔΣΝΑ για το 2020. Από την σύγκριση προκύπτει ότι οι 48 από τους 66 δήμους, εμφανίζουν μικρές αποκλίσεις στις ποσότητες – πράγμα που είναι φυσιολογικό καθώς η ανακύκλωση παραμένει γενικώς στα ίδια χαμηλά επίπεδα. Όμως:

– Δύο περιφερειακοί δήμοι, Μαραθώνα και Μεγαρέων εμφανίζονται σχεδόν χωρίς σκουπίδια. Ο Μαραθώνας πέφτει από τους 19.915 τόνους του 2020, στους 868 τόνους το 2022. Και τα Μέγαρα από τους 15.858 τόνους στους 850! Πρόκειται άραγε, για ρουσφέτι, προκειμένου η διπλή χρέωση να “πονέσει” λιγότερο;

– Τα παράδοξα συνεχίζονται όμως. Ο Άλιμος εμφανίζεται με μόλις 2.960 τόνους το 2022 (έναντι 22.424 τόνων το 2020) και ο δήμος Νίκαιας-Ρέντη με 8.288 τόνους έναντι 48.253 τόνων του 2020. Τέσσερις δήμοι (Αίγινα, Δάφνη-Υμηττός, Κερατσίνι-Δραπετσώνα, Κορυδαλλός) εμφανίζονται με μείωση σκουπιδιών κατά 75%! Άλλοι πέντε (Αγ. Δημήτριος, Ελευσίνα, Μαρκόπουλο, Πέραμα, Σαλαμίνα) δείχνουν μείωση 66% και άλλοι πέντε (Αιγάλεω, Καλλιθέα, Μοσχάτο-Ταύρος, Π. Φάληρο, Χαϊδάρι) μοιάζει να έχουν εξαφανίσει το 50% των απορριμμάτων τους.

Μεγέθυνση “τρύπας”

Με βάση τα ελάχιστα δεδομένα που είναι δημοσιευμένα, εκτιμάται ότι η εικόνα του 2022 θα επαναληφθεί το 2023 αλλά και το 2024.

Εάν το 2022 κλείσει με άνοιγμα 75 εκατομμυρίων ευρώ, οι υποχρεώσεις που προκύπτουν από δεσμεύσεις θα οδηγήσουν σε νέα ελλείμματα. Ταυτόχρονα, το νέο ΕΣΠΑ δεν προβλέπει χρηματοδότηση έργων όπως συνέβαινε με τα προηγούμενα προγράμματα. Κάπως έτσι ορθώνεται ο εφιάλτης μιας συνολικής «μαύρης τρύπας» που έχει αγγίξει ήδη με το κλείσιμο του προηγούμενου έτους τα 200 εκατ. ευρώ!

Διαχειριστικός έλεγχος

Η διοίκηση Χαρδαλιά καλύπτεται έως τώρα από την απόφαση που έλαβε το Περιφερειακό Συμβούλιο στο τέλος Ιανουαρίου για γενικό διαχειριστικό έλεγχο στα πεπραγμένα της διοίκησης Πατούλη. Βάσει της απόφασης, ο έλεγχος θα γίνει από ορκωτούς λογιστές και θα αφορά τα οικονομικά έτη 2020-2023 τόσο για την Περιφέρεια Αττικής όσο και τον ΕΔΣΝΑ. Όπως ανακοινώθηκε τότε, τα αποτελέσματα του ελέγχου θα ανακοινωθούν τρεις μήνες μετά την περαίωσή του. Πότε, όμως θα επιτευχθεί αυτή η περαίωση ώστε να καλύπτει και το έτος 2023 όταν μόλις πριν λίγο καιρό εγκρίθηκε ο ισολογισμός για το 2022;

Η κατάρρευση του ΕΣΔΝΑ είναι γεγονός και αυτό προκύπτει από την αναγκαιότητα του διπλασιασμού των τελών ταφής!

Η κυβέρνηση μπορεί να μην θέλει να κρεμάσει στα μανταλάκια τον έως πρότινος εκλεκτό της Γ. Πατούλη φοβούμενη πως θα αποκαλυφθεί ίσως και η δική της συμμετοχή στις ατασθαλίες αλλά κάποιος θα πρέπει να εξηγήσει που είανι τα 200 εκατ. ευρώ.

Όσο για τις Εισαγγελικές και λοιπές ελεγκτικές αρχές όπως η Εθνική Αρχή Διαφάνειας, θα αποφασίσουν κάποτε να ασχοληθούν και με τον θησαυρό που κρύφτηκε στα σκουπίδια;

Μια μικρή λεπτομέρεια! Ο Νίκος Χιωτάκης που σήμερα εκλεγμένος περιφερειακός σύμβουλος με τον Χαρδαλιά επί ημέρων Πατούλη ήταν αντιπρόεδρος στον ΕΣΔΝΑ.

toedolio5.gr