Λιμάνι Πειραιά: Πεδίο αντιπαράθεσης Κίνας – ΗΠΑ ;

Η κυβέρνηση Τραμπ έχει βάλει στόχο να αποδυναμώσει το παγκόσμιο δίκτυο λιμένων της Κίνας και να φέρει περισσότερους στρατηγικούς τερματικούς σταθμούς υπό δυτικό έλεγχο, σύμφωνα με τρεις καλά ενημερωμένες πηγές για το σχέδιο που επικαλείται το πρακτορείο, Reuters.

Εκτός από τον Παναμά, επικεντρώνει την προσοχή της σε λιμένες με ισχυρή κινεζική παρουσία, όπως η Ελλάδα και η Ισπανία. Επίσης στην Καραϊβική, αλλά και σε λιμένες της Δυτικής Ακτής των ΗΠΑ, αναφέρουν οι ίδιες πηγές.

Ως εκ τούτου, στους σχεδιασμούς της φέρονται να είναι τα κινεζικά συμφέροντα στο λιμάνι του Πειραιά, το οποίο θεωρείται σημαντικός κόμβος στον εμπορικό δρόμο που συνδέει την Ευρώπη, την Αφρική και την Ασία. Ως γνωστόν, η COSCO, μία από τις μεγαλύτερες κινεζικές κρατικές εταιρείες λιμένων και ναυτιλίας, κατέχει το 67% των μετοχών της εταιρείας Λιμένος Πειραιά (ΟΛΠ).

Κατά το πρακτορείο, οι συγκεκριμένες κινήσεις Τραμπ είναι μέρος της πιο φιλόδοξης αμερικανικής πρωτοβουλίας – από τη δεκαετία του 1970 – για την επέκταση της ναυτικής επιρροής των ΗΠΑ και σχεδιάστηκε για να αντιμετωπίσει τους αυξανόμενους φόβους στην Ουάσινγκτον ότι οι ΗΠΑ θα βρίσκονται σε μειονεκτική θέση έναντι της Κίνας σε περίπτωση σύγκρουσης. Αξιωματούχοι της κυβέρνησης Τραμπ πιστεύουν ότι ο εμπορικός στόλος των ΗΠΑ είναι ανεπαρκώς εξοπλισμένος για να παρέχει λογιστική υποστήριξη στις Ενοπλες Δυνάμεις σε περίπτωση πολέμου και ότι η εξάρτηση της Ουάσινγκτον από ξένα πλοία και λιμάνια είναι υπερβολική.

Οι επιλογές που εξετάζει ο Λευκός Οίκος περιλαμβάνουν την υποστήριξη ιδιωτικών αμερικανικών ή δυτικών εταιρειών να αγοράσουν τις κινεζικές μετοχές σε λιμάνια, ανέφεραν οι ίδιες τρεις πηγές. Δεν ανέφεραν συγκεκριμένες εταιρείες, εκτός από την προτεινόμενη συμφωνία της BlackRock BLK.N να αγοράσει τα περιουσιακά στοιχεία λιμένων της CK Hutchison 0001.HK του Χονγκ Κονγκ σε 23 χώρες.

Το υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ έβαλε τον Ιανουάριο την κρατική COSCO στη μαύρη λίστα των εταιρειών που συνδέονται με τον κινεζικό στρατό. Αν και ο χαρακτηρισμός δεν συνεπάγεται άμεσες απαγορεύσεις σε αμερικανικές εταιρείες να συνεργάζονται με αυτές που περιλαμβάνονται στη λίστα, μπορεί να λειτουργήσει ως σήμα ότι εξετάζονται περαιτέρω μέτρα.

Πιέσεις ΗΠΑ

Τέτοιου είδους σχέδια δεν είναι καινούργια. Τόσο επί κυβέρνησης Τραμπ, κατά την πρώτη θητεία του, όσο και επί Μπάϊντεν, συστηματικές ήταν οι αμερικανικές πιέσεις για «περιορισμό» της κινεζικής παρουσίας. Πιέσεις που φαίνεται να εντείνονται σήμερα, αν ληφθεί υπόψιν ότι η Ουάσιγκτον προσπαθεί να επιβάλλει στις Βρυξέλλες να σκληρύνει τη στάση της έναντι της Κίνας.

Αλλά και η ΕΕ, καθώς και ξεχωριστές κυβερνήσεις μεγάλων χωρών – μελών της, όπως η Γερμανία, επανειλημμένως στο παρελθόν ασκούσαν αφόρητες πιέσεις στην Αθήνα για την κινεζική οικονομική παρουσία στην Ελλάδα. Κι’ αυτό, όταν ήταν πασίγνωστο ότι, εν μέσω κρίσης, οι μόνοι που προέβησαν σε σοβαρές επενδύσεις στην Ελλάδα, όπως στον Πειραιά, ήταν οι Κινέζοι. Ως γνωστόν, ο λιμένας Πειραιώς είχε προταθεί να πουληθεί και σε Δυτικούς, αλλά συνάντησε την αδιαφορία τους. Οταν όμως πέρασε στα χέρια Κινέζων, άρχισαν οι αντιδράσεις.

Η κινεζική πλευρά

Εν μέσω δημοσιευμάτων τύπου Reuters και εν αναμονή εξελίξεων, η κινεζική πλευρά απαντά ότι έχει μετατρέψει το λιμάνι του Πειραιά στο έβδομο μεγαλύτερο της Ευρώπης και στο μεγαλύτερο στην ανατολική Μεσόγειο, πίσω μόνο από αυτά της Βαλένθια και του Αλχεθίρας στην Ισπανία. Τα στοιχεία της κινεζικής πλευράς δείχνουν εντυπωσιακή εκτίναξη των δεικτών του λιμένος Πειραιώς. Τόσο που είναι αμφίβολο εάν οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να εκτοπίσουν τον κινεζικό παράγοντα από εκεί.

Εξάλλου, η αντιπαράθεση ΗΠΑ – Κίνας με αφορμή την «πολιτική δασμών» Τραμπ, έδειξε ότι οι ΗΠΑ δεν έχουν εκείνη τη θέση της απόλυτης ισχύος που είχαν στο παρελθόν για να επιβάλλουν τις απαιτήσεις τους. Μένει να φανεί εάν θα υποκύψει σε ενδεχόμενες αμερικανικές πιέσεις η ελληνική κυβέρνηση.

Ο Πειραιάς, έχοντας στρατηγική θέση ως νότια πύλη της Ευρώπης – και ως εκ τούτου, ουδόλως τυχαία επιλογή ήταν για την Κίνα – χρησιμεύει ως κρίσιμος κόμβος κατά μήκος του μεγάλου στρατηγικού σχεδίου του Πεκίνου, του Θαλάσσιου Δρόμου του Μεταξιού, που συνδέει την Ασία και την Ευρώπη.

Το 2008, ο κινεζικός ναυτιλιακός κολοσσός COSCO επένδυσε για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Το 2016, εν μέσω ελληνικής κρίσης, ανέλαβε επίσημα τον έλεγχο του λιμένα Πειραιώς, με συνολικές επενδύσεις που υπερβαίνουν πλέον τα 600 εκατομμύρια ευρώ. Από την 93η θέση που ήταν ο Πειραιάς στην παγκόσμια κατάταξη πριν από μια δεκαετία, πλέον έχει μπει στους κορυφαίους 40 λιμένες εμπορευματοκιβωτίων του κόσμου. Η ετήσια διακίνηση εμπορευματοκιβωτίων έχει τετραπλασιαστεί από λιγότερο από ένα εκατομμύριο TEU (ισοδύναμες μονάδες είκοσι ποδών) το 2010 σε πάνω από 6,2 εκατομμύρια TEU σήμερα.

Το 2024, τα συνολικά έσοδα έφτασαν περίπου τα 231 εκατομμύρια ευρώ, αυξημένα κατά 5% σε ετήσια βάση. Τα κέρδη προ φόρων αυξήθηκαν κατά 17,4% στα 113 εκατομμύρια ευρώ, ενώ τα κέρδη μετά φόρων κατά 30,8% στα 87,4 εκατομμύρια ευρώ. Ο ΟΛΠ έχει δημιουργήσει πάνω από 3.000 άμεσες θέσεις εργασίας και έμμεσα πρόσφερε απασχόληση σε περισσότερους από 10.000 ανθρώπους.

Το μοντέλο της ελληνο-κινεζικής εταιρικής σχέσης COSCO-Πειραιά έχει προσελκύσει και άλλες κινεζικές εταιρείες, συμπεριλαμβανομένων των Huawei και ZTE, προκειμένου να καθιερώσουν την Ελλάδα ως ευρωπαϊκό κέντρο logistics και λειτουργιών τους. Κάτι που ενισχύει περαιτέρω τους διμερείς οικονομικούς δεσμούς.

Η Κίνα έχει γίνει η έκτη μεγαλύτερη πηγή ξένων επενδύσεων της Ελλάδας και ο σημαντικότερος εμπορικός εταίρος εκτός Ευρώπης, ενώ η Ελλάδα κατατάσσεται ως ο τέταρτος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Κίνας στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη. Ελληνικά προϊόντα όπως το ελαιόλαδο και το κρασί κερδίζουν σε δημοτικότητα στην κινεζική αγορά.

neostrategy.gr