Την πρώτη Ιουλίου του 2025 ανακοινώθηκε η απόφαση ότι το κοπάδι της πρέπει να θανατωθεί, πριν από δύο μόλις ημέρες ένα μικρό αρνάκι είχε διαγνωστεί με ευλογιά. Σε λιγότερο από δύο χρόνια, η κ. Μαίρη Μάρω, είδε την κακοκαιρία Daniel να διαλύει μεγάλο τμήμα των υποδομών της και την ευλογιά να την αφήνει χωρίς προοπτική. «Τώρα που μιλάμε κρατιέμαι να μην κλάψω για το κοπάδι μου» είπε με σπασμένη φωνή μιλώντας στο Dnews, «θα μας φύγει το μυαλό να καθόμαστε στους καναπέδες και να μην κάνουμε τίποτα. Να έχουμε 50 χρόνια ζώα, να τα αγαπάμε σαν παιδιά μας και να μας τα σκοτώσουν σε δύο ώρες». Η κ. Μάρω είναι ένα από τα εκατοντάδες πρόσωπα πίσω από τα μπλόκα των αγροτών και των κτηνοτρόφων και αυτή είναι η αλήθεια τους.
«Παλεύουμε για τη ζωή και το μέλλον μας»
Ο Δεκέμβριος βρήκε αγρότες και κτηνοτρόφους στους δρόμους, αποφασισμένους. Τα τρακτέρ έχουν πάρει θέση σε κεντρικά σημεία, τα μπλόκα στήνονται σε όλη τη χώρα και οι φωνές τους ζητούν επειγόντως να ακουστούν. Η καθημερινότητα στην ύπαιθρο έχει ανατραπεί, όπως περιγράφει εύγλωττα το ρεπορτάζ του Αντώνιο Παντέλη από το parallaximag.
Πίσω από την εικόνα των τρακτέρ υπάρχει μια πραγματικότητα που ασφυκτιά: Κόστος παραγωγής που ανεβαίνει, κόστη καυσίμων που δεν αντέχονται, αποζημιώσεις που καθυστερούν, τιμές που δεν καλύπτουν ούτε τα βασικά. Για πολλούς, αυτό δεν είναι απλώς μια κινητοποίηση – είναι η ύστατη κραυγή πριν το αδιέξοδο.
Ο Βασίλης Σμυρλής είναι αγρότης από τη Λάρισα. Μιλήσαμε μαζί του ενώ βρισκόταν στο μπλόκο της Νίκαιας και δεν μασάει τα λόγια του.
«Είμαστε στους δρόμους γιατί παλεύουμε για το μέλλον μας. Έτσι όπως πάνε τα πράγματα, ο αγροτικός τομέας δεν έχει αύριο. Ακόμη κι αν μας δώσουν τις επιδοτήσεις, δεν σώζεται η κατάσταση, η χώρα έχει σταματήσει να παράγει. Αν δεν πέσει η ενέργεια, αν δεν μειωθεί το κόστος παραγωγής και δεν υπάρξουν εγγυημένες τιμές, η ύπαιθρος θα αδειάσει. Ήδη κλείνουν σχολεία, ΙΚΑ, ΕΛΤΑ… Σε λίγο δε θα μείνει κανείς».
Ο κ. Σμυρλής, επέλεξε να παραμείνει στην περιφέρεια και να ασχοληθεί με τη γη αν και γνωρίζει ότι «δεν υπάρχει κανονική καθημερινότητα». Το χωράφι είναι η ζωή τους, «είναι ψυχοθεραπεία, γίναμε αγρότες από επιλογή, αλλά έτσι όπως εξελίσσεται η κατάσταση, η επιλογή αυτή καταντά κατάρα. Η κυβέρνηση δεν επιλέγει τον διάλογο και φοβάμαι ότι οδηγούμαστε σε ένα σύγχρονο Κιλελέρ» επισημαίνει.
«Νέα παιδιά επένδυσαν σε γη και τρακτέρ, και μετά η ΕΕ κάνει συμφωνίες για φθηνά εισαγόμενα προϊόντα. Γιατί να καλλιεργήσουμε; Αν δεν μπορούμε να ζήσουμε τις οικογένειές μας, δεν γυρνάμε σπίτια μας» τονίζει με αποφασιστικότητα και επισημαίνει ότι οι επιδοτήσεις και οι καθυστερήσεις ήταν η αφορμή, «καζάνι έβραζε καιρό. Τώρα ή ποτέ. Εμείς Χριστούγεννα δεν θα κάνουμε».
Ο Βασίλης Βασιλειάδης αγρότης από την Βραχιά Θεσσαλονίκης στο μπλόκο στα Μάλγαρα, μιλώντας στo parallaximag ξεκαθαρίζει ότι οι αγρότες δεν ζητούν, απαιτούν. «Δεν ζητάμε, απαιτούμε να σωθεί ο αγροτικός τομέας. Τα αιτήματα είναι ξεκάθαρα. Το κόστος παραγωγής είναι τρελό και οι τιμές είναι πολύ χαμηλές, του χρόνου δεν θα υπάρχει αγροτικός τομέας, δεν θα μπορούμε να ανταπεξέλθουμε» αναφέρει χαρακτηριστικά.
Σε όλη την Ελλάδα οι αγρότες αντιμετωπίζουν τα ίδια προβλήματα, ο Κώστας Αλεξανδρής, Πρόεδρος Αγροτικού Συνεταιρισμού Φερρών Αλεξανδρούπολης στο μπλόκο στο Τελωνείο των Κήπων, παραδέχεται ότι «ήταν θέμα χρόνου να βγούμε στους δρόμους».
«Αυτό που μας εξοργίζει είναι η ιστορία με τον ΟΠΕΚΕΠΕ, γιατί ακούγονταν πράγματα αλλά κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί πόσο μεγάλο είναι, σε συνδυασμό με το ότι πολλοί έχουν μείνει απλήρωτοι και μαθαίνουν πού πάνε τα λεφτά. Υπάρχει αγανάκτηση και με τις τιμές στα προϊόντα αλλά και την ευλογιά που θανατώθηκαν τόσα ζώα, όλα αυτά προκαλούν την αντίδρασή μας», υποστηρίζει ο Κώστας Αλεξανδρής και προσθέτει «εμείς ό,τι κάνουμε το κάνουμε με αξιοπρέπεια. Ό,τι και να κάνει η κυβέρνηση αυτή τη στιγμή το αποτέλεσμα για πολύ κόσμο είναι μη αναστρέψιμο. Η επόμενη διετία στον αγροτικό τομέα θα είναι δύσκολη. Βλέπουμε ανθρώπους να βιώνουν τραγικές καταστάσεις».
Το χάος από το χωράφι στο ράφι!
Το 1993 όταν ξεκίνησαν οι αγροτικές κινητοποιήσεις, οι αγρότες αποτελούσαν το 27% του εργατικού δυναμικού της χώρας, σήμερα, όπως επισημαίνει ο Γιώργος Μαχάς, αγρότης από τη Λάρισα, το ποσοστό έχει μειωθεί στο 4%.
Ο κ. Μαχάς, μιλώντας στο Dnews, τονίζει ότι αυτό που συμβαίνει σήμερα στην Ελλάδα, «δεν είναι μία απλή κινητοποίηση, είναι μία εξέγερση». Η κατάσταση στον αγροτικό τομέα, όπως προσθέτει, είναι κάθε χρόνο και χειρότερη, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά σε όλη την Ευρώπη. «Δεν υπάρχει κάποια στρατηγική από την ΕΕ για να κατανοήσουμε τι πρέπει να καλλιεργούμε. Κάθε νέα ΚΑΠ που ξεκινάει, όταν τελειώνει, τελειώνει με λιγότερους αγρότες και πιο φτωχούς».
Βασικό πρόβλημα των αγροτών, πέρα από το δυσβάσταχτο ενεργειακό κόστος είναι το μειωμένο εισόδημα. Οι νέοι δεν ασχολούνται με την γεωργία και τα σχετικά προγράμματα στήριξης νέων αγροτών παραμένουν στα αζήτητα. Ο κόσμος κατανοεί τα προβλήματα και μας στηρίζει, συμπληρώνει ο κ. Μαχάς, γιατί βλέπει ότι η διαφορά από το χωράφι στο ράφι είναι τεράστια.
«Καλλιεργώ φακή με κόστος παραγωγής 60 λεπτά και την πουλάω 70 λεπτά. Ο καταναλωτής δεν την αγοράζει 1.40 ούτε 2 ευρώ. Την αγοράζει στα 4.5 ευρώ, αυτό σημαίνει ότι κάποιος κλέβει, εκεί το χρειάζομαι το κράτος να μειώσει τη διαφορά» λέει ο κ Μαχάς και συμπληρώνει «αν πάει καλά η χρονιά εγώ παλεύω για 10 λεπτά και κάποιος βγάζει 3, 4 ευρώ κέρδος. Αυτό από μόνο του μαρτυράει ότι υπάρχει έλλειψη ελέγχου. Ένας γνωστός μου παραγωγός πουλάει απευθείας μπρόκολο στο super market 50 λεπτά και το κατάστημα το πουλάει 3 και 3.5 ευρώ».
Οι τιμές που παίρνει ο παραγωγός έχουν μείνει στο 1980 και το κόστος έχει πολλαπλασιαστεί, τονίζει ο κ. Μαχάς και αναφέρει το παράδειγμα με την παραγωγή σιταριού. «Φέτος είχαμε την μεγαλύτερη παραγωγή στο σιτάρι και όμως «μπήκαμε μέσα», πουλήσαμε με ζημιά όλοι. Καταστροφή, δεν υπάρχει άλλη λέξη. Πολύ χαμηλές τιμές και μεγάλο κόστος παραγωγής».
«Στο χωράφι μας τα παίρνουν τζάμπα»
Τα μανταρίνια, σύμφωνα με το ρεπορτάζ της Βάσως Σκουλίκα, από το epiruspost, φεύγουν από τον κάμπο της Άρτας στην τιμή των 0,18 λεπτών το κιλό και φτάνουν στον καταναλωτή της Άρτας, στα σούπερ μάρκετ της πόλης σχεδόν στα δύο ευρώ! Η τεράστια ψαλίδα στην τιμή μεταξύ παραγωγού και καταναλωτή είναι μία ακόμη πτυχή των προβλημάτων που οδηγούν σε ασφυξία τον αγροτικό κόσμο.
Ο Παντελής Κωλέτσος είναι γεωπόνος, ένας από τους νέους που ασχολείται με τον πρωτογενή τομέα. Είναι και δημοτικός σύμβουλος στην Άρτα και από το έδρανο αυτό περιγράφει το μέγεθος του προβλήματος. «Έδωσα ένα φορτηγό μανταρίνια, 20 τόνους, για 4.000 ευρώ. Στο χωράφι μας τα παίρνουν τζάμπα και στο σούπερ μάρκετ πωλούνται σχεδόν 2 ευρώ».
Όπως αναφέρει, ακόμη και οι ενισχύσεις που έλαβε από τον ΟΠΕΚΕΠΕ δεν στάθηκαν ικανές να καλύψουν τις ζημιές. «Μπήκαν την Παρασκευή 605 ευρώ στον λογαριασμό και ο ΕΛΓΑ κράτησε 1.500, παίρνοντας και από τον προσωπικό μου λογαριασμό» ανέφερε για να συμπληρώσει ότι η κατάσταση δεν είναι διαχειρίσημη. «Κανένας αγρότης δεν βγαίνει. Αν συνεχιστεί αυτό, δεν θα μείνει πορτοκάλι και μανταρίνι στην Άρτα, θα τα ξηλώσουν όλοι».
Οι αληθινοί κτηνοτρόφοι δεν έχουν βοσκοτόπια
Η κ. Μάρω, βρίσκεται κοντά στο όριο της συνταξιοδότησης. Έχασε το κοπάδι της από την ευλογιά, «Αν δεν το βιώσεις δεν μπορείς να καταλάβεις πως είναι μέσα σε μία μέρα να σου φύγουν 600 πρόβατα, οι κόποι 50 ετών» λέει με πίκρα, μιλώντας στο Dnews. «Εμείς είμαστε κοντά στη σύνταξη δεν έχουμε διάδοχη κατάσταση, θέλαμε να κρατήσουμε τα ζώα να μάσουμε λίγα χρήματα για να μπορούμε να τα βγάζουμε πέρα γιατί η σύνταξη των αγροτών είναι 400 ευρώ». Πριν από λίγες ημέρες έλαβε αποζημίωση για το κοπάδι της, «πέρασαν έξι μήνες και προχθές πήραμε από 140 έως 170 ευρώ για κάθε ζώο, την ώρα που για να αγοράσεις ένα αρνί και μέχρι να γίνει παραγωγικό, πρέπει περάσει ένας χρόνος και να δαπανηθούν τουλάχιστον 600 ευρώ».
Η εξίσωση για την κ. Μάρω δεν βγαίνει και η οργή ξεχειλίζει. «Δεν θυμάμαι πότε ήταν η τελευταία φορά που είχαμε ευλογιά. Πριν από περίπου 20 χρόνια είχε φτάσει στον Έβρο και καθάρισε αμέσως. Τώρα δεν γίνεται έλεγχος τι περνάει από τα σύνορα και όλα αυτά για να ενισχύεται το χονδρεμπόριο».
«Είμαστε άνεργοι και καθόμαστε όλη μέρα. Ξέρεις τι είναι να δουλεύεις όλη την ημέρα, να είσαι 20 ώρες με τα ζωντανά και μετά να βρεθείς στο μηδέν. Κανείς δεν κάθεται να μας ακούσει και να δώσει λύσεις». Η κ. Μάρω, με έδρα το χωρίο Καλαμάκι στο δήμο Κιλελέρ, είναι μετακινούμενη κτηνοτρόφος. «Το καλοκαίρι πηγαίνω στο Γράμμο εκεί που έχουν φάει τα βοσκοτόπια τα λαμόγια και εμείς πηγαίναμε με τα πρόβατα και δεν μας έδιναν ένα βοσκότοπο δικό μας που τον πατούσαν και τον βοσκούσαν τα ζώα μας».
Πολλοί κτηνοτρόφοι έχασαν στον Daniel κοπάδια και υποδομές. Η κ. Μάρω δαπάνησε περισσότερα από 100.000 ευρώ για να συνέλθει από την επέλαση της κακοκαιρίας. «Οι ζημιές καταγράφηκαν, ο φάκελος παραδόθηκε στις αρμόδιες υπηρεσίες και το κράτος θα αποζημίωνε με το 75%. Σήμερα, δύο χρόνια μετά, εκτός από την άμεση στήριξη των 2.000 ευρώ, έχει πάρει μόλις 7.000 ευρώ για την αποκατάσταση των ζημιών από την κακοκαιρία».
«Όλα τα λεφτά τα έχουν φάει τα λαμόγια» συμπληρώνει. «Εμείς πριν από λίγα χρόνια παίρναμε μαζί με τον σύζυγο 27.000 ευρώ και σήμερα παίρνουμε 3 με 4.000 ευρώ. Οι μειώσεις ξεκινάν από 70% και αγγίζουν το 90% χωρίς να γνωρίζουμε γιατί. Δεν ξέρουμε με ποια κριτήρια πληρωνόμαστε και βγαίνουν όλοι στην εξεταστική και παριστάνουν τους χαζούς. Άλλοι κέρδισαν στα λαχεία, η μαμά τους κάνει δώρο τη φεράρι, το κράτος πρέπει να βρει αυτούς που έκλεψαν και να τους πάρει τα λεφτά».
Η κ. Μάρω έχει αμφιβολίες για το εάν «τα λέει καλά», αλλά δηλώνει με βεβαιότητα πως «έτσι έχουν τα πράματα. Δεν έχουμε βγάλει πανεπιστήμια, αλλά ξέρουμε τι συμβαίνει. Μας υποτιμάν που μας υποτιμάν ότι είμαστε οι αγρότες, οι αμόρφωτοι, αλλά γνωρίζουμε για τη δουλειά μας περισσότερα από αυτούς που κάθονται στις καρέκλες και τους πληρώνουμε» προσθέτει με ένταση και υποστηρίζει ότι «σκοπός είναι να εξοντώσουν τον πρωτογενή τομέα και όλους τους μικρούς. Θέλουν να μείνουν μόνο οι μεγάλοι. Δεν μπορεί να σφάχτηκαν 500.000 ζώα και να έχουμε πλεόνασμα στο γάλα. Πως γίνεται αυτό;».
Δραματική είναι η κατάσταση στη Δυτική Αχαΐα
Σε ένα οδοιπορικό απόγνωσης, το ρεπορτάζ του Ionian φωτίζει μια ανθρώπινη τραγωδία που εκτυλίσσεται στα χωριά της περιοχής. Ο ιός της ευλογιάς των αιγοπροβάτων σάρωσε, αφάνισε ολόκληρα κοπάδια, αφήνοντας πίσω του οικονομική και ψυχολογική ερήμωση.
Οι κτηνοτρόφοι είχαν επενδύσει σε ζωοτροφές, σε εξοπλισμό, σε νέες υποδομές, πολλά απ’ αυτά με δανεικά. Τώρα, με μηδενικά έσοδα και τα έξοδα να «τρέχουν», η απόγνωση είναι διάχυτη.
Η Τόνια Χασασοπούλου, τρίτεκνη μητέρα και κτηνοτρόφος στο επάγγελμα, είδε μέσα σε λίγες μέρες να χάνεται όλος ο μόχθος μιας ζωής. Το κοπάδι της, η μοναδική πηγή εισοδήματος για την οικογένειά της, αφανίστηκε από τον ιό. Ο Δημήτρης Φραγκουλιάς, νέος αγρότης, μόλις είχε ενταχθεί στο πρόγραμμα ενίσχυσης νέων αγροτών. Είχε επενδύσει, είχε όνειρα, είχε ξεκινήσει με ελπίδα. Σήμερα, κοιτάζει το άδειο μαντρί και λέει με πικρία πως «έχει υποθηκεύσει το μέλλον του για ένα κοπάδι που δεν υπάρχει πια».
Όπως λένε οι κτηνοτρόφοι, δεν ζητούν ελεημοσύνη. Ζητούν άμεσες λύσεις – χρόνο για ανασύνταξη, κρατική στήριξη και ένα σχέδιο ανασυγκρότησης. Για να μπορέσουν να σταθούν ξανά στα πόδια τους, να κρατήσουν ζωντανή τη γη και το επάγγελμα που κληρονόμησαν από τους παππούδες τους.
Η Δυτική Αχαΐα, όπως και η υπόλοιπη Ελλάδα, μετρά πληγές, αλλά και ανθρώπους που δεν σταματούν να αγωνίζονται και να διεκδικούν ένα καλύτερο μέλλον…
Επιμέλεια: Κυριάκος Αργυρόπουλος
dnews.gr
Ακολουθήστε το HappenedNow.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Διαβάστε ολες τις ειδήσεις μας στο Facebook Group και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
