Εκτοξεύθηκαν οι απευθείας αναθέσεις στο Δημόσιο μέσα σε μια διετία

Με φόντο τον καταιγιστικό ρυθμό απευθείας αναθέσεων στο Δημόσιο, που κινούνται με μέσο όρο άνω των 640 ημερησίως, το υπουργείο Ανάπτυξης επιχειρεί να βάλει ένα φρένο στην αύξηση τους. Τα στοιχεία του Εθνικού Σύστηματος Ηλεκτρονικών Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΣΗΔΗΣ) καταγράφουν ότι μέσα σε δύο χρόνια ο αριθμός των απευθείας αναθέσεων έχει αυξηθεί κατά περίπου 39.200, από 184.757 το 2023 σε πάνω από 224.000 σήμερα, εξέλιξη που μεταφράζεται σε άνοδο της τάξης του 21% και εξηγεί την ανάγκη κυβερνητικής παρέμβασης με αυστηρότερες οδηγίες και διευκρινίσεις.

Στην εκπνοή του έτους, το υπουργείο Ανάπτυξης εξέδωσε εγκύκλιο προς όλες τις αναθέτουσες αρχές, επιχειρώντας να αποσαφηνίσει το θεσμικό πλαίσιο και να αποτρέψει πρακτικές που αλλοιώνουν τον εξαιρετικό χαρακτήρα της απευθείας ανάθεσης και υπονομεύουν τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση. Στο κείμενο της εγκυκλίου διευκρινίζεται ρητά ότι η απευθείας ανάθεση συνιστά εξαιρετική διαδικασία, η οποία επιτρέπεται μόνο υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις και δεν μπορεί να χρησιμοποιείται καταχρηστικά ως υποκατάστατο των διαγωνιστικών διαδικασιών.

Υπενθυμίζεται ότι το ανώτατο όριο για την προσφυγή στη συγκεκριμένη διαδικασία ανέρχεται στις 30.000 ευρώ χωρίς ΦΠΑ, ενώ για ορισμένες κατηγορίες συμβάσεων υπηρεσιών, καθώς και για έργα τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών υπό προϋποθέσεις, το όριο μπορεί να φθάνει τις 60.000 ευρώ. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στον ορθό υπολογισμό της εκτιμώμενης αξίας της σύμβασης και στην υποχρέωση διενέργειας έρευνας αγοράς πριν από την αποστολή πρόσκλησης σε οικονομικό φορέα.

Παράλληλα, η εγκύκλιος ξεκαθαρίζει ότι απαγορεύεται η τεχνητή κατάτμηση συμβάσεων με σκοπό την αποφυγή των προβλεπόμενων διαδικασιών, υπογραμμίζοντας ότι η πρακτική αυτή αντίκειται τόσο στο γράμμα όσο και στο πνεύμα του νόμου. Επισημαίνεται επίσης ότι, παρότι η αναθέτουσα αρχή έχει τη διακριτική ευχέρεια να απευθύνει πρόσκληση ακόμη και σε έναν μόνο οικονομικό φορέα, οφείλει να τεκμηριώνει επαρκώς τη σχετική επιλογή και να θέτει σαφή και αντικειμενικά κριτήρια ανάθεσης.