Είναι βέβαιο ότι οι περισσότεροι από μας έχουμε αναγκαστεί να διανύσουμε πολλά χιλιόμετρα στην προσπάθειά μας να προμηθευτούμε ένα φάρμακο. Η απάντηση του φαρμακοποιού “δυστυχώς δεν το έχω γιατί παρουσιάζει έλλειψη” είναι αρκετά συνηθισμένη ειδικά για σκευάσματα που αποτελούν θεραπεία για συχνές ασθένειες.

Σε πρώτο επίπεδο οι φαρμακοποιοί αναφέρουν ότι υπάρχει πρόβλημα στην αγορά λόγω των χαμηλών ποσοτήτων που διαθέτουν οι φαρμακευτικές. Την ίδια στιγμή όμως οι φαρμακευτικές εταιρείες επισημαίνουν και διαβεβαιώνουν ότι προμηθεύουν κανονικά την αγορά και μάλιστα συνήθως με ποσότητες 10% αυξημένες σε σχέση με τη μέση κατανάλωση.

Σύμφωνα με πληροφορίες, περίπου 560 σκευάσματα που διακινούνται μέσω των φαρμακείων, παρουσιάζουν σημαντικές ελλείψεις, δηλαδή διανέμονται στα φαρμακεία με το σταγονόμετρο. Μάλιστα σε σχέση με τα Χριστούγεννα η κατάσταση δείχνει να έχει βελτιωθεί, καθώς τότε ο αντίστοιχος αριθμός ξεπερνούσε τα 800.

Από τα δε 560 σκευάσματα, τα 100 είναι δηλωμένα και στον ΕΟΦ από τις ίδιες τις φαρμακευτικές οι οποίες αναφέρουν συγκεκριμένους λόγους που δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν άνετα την αγορά. Οι λόγοι αυτοί αφορούν δυσκολία στην παραγωγή, ελλείψεις στις πρώτες ύλες κλπ.

Τα υπόλοιπα όμως δεν έχουν να κάνουν με κάποιο αντικειμενικό πρόβλημα. Να αναφέρουμε ακόμη ότι μπορεί τα 560 σκευάσματα να αποτελούν περίπου το 8-9% των φαρμάκων που κυκλοφορούν στην Ελληνική αγορά, όμως από πλευράς κινητικότητα το ποσοστό τους είναι μεγαλύτερο. Τα συγκεκριμένα σκευάσματα αποτελούν το 35% του συνολικού τζίρου των φαρμακείων δηλαδή είναι μεταξύ των δημοφιλέστερων.

Ποιος φταίει λοιπόν για τις ελλείψεις; Οι περισσότεροι κάνουν λόγο για τη “μάστιγα’ των παράνομων εξαγωγών.

Εξαγωγές …εισαγόμενων φαρμάκων

Η εμπορική νομοθεσία της ΕΕ επιτρέπει την ελεύθερη κυκλοφορία των αγαθών μεταξύ των χωρών. Αυτό σημαίνει ότι οι χονδρέμποροι μπορούν να αγοράζουν φάρμακα σε χώρες με χαμηλές τιμές και να τα πωλούν σε χώρες με υψηλές τιμές, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε εξάντληση των αποθεμάτων στις αγορές με χαμηλότερες τιμές (όπως η χώρα μας), στην δημιουργία ανισοτήτων μεταξύ των ασθενών, ανάλογα με τη χώρα διαμονής τους, και εν τέλει στην διατάραξη της ενιαίας αγοράς.

Πάντως το παράλληλο εμπόριο -όπως αποκαλείται- επιτρέπεται στη χώρα μας, και έτσι μια Ελληνική φαρμακαποθήκη μπορεί να αγοράζει φάρμακα από φαρμακευτικές εταιρείες και να τα εξάγει στο εξωτερικό.

Κι εδώ ξεκινάει ένας παράξενος κύκλος καθώς το παράλληλο εμπόριο μπορεί να εξασφαλίσει υψηλά κέρδη.

Στην Ελλάδα τα φάρμακα τιμολογούνται με μια διαδικασία η οποία τα κατατάσσει μεταξύ των χαμηλότερων από πλευράς αξίας της Ευρώπης. Μάλιστα επειδή κατά την ετήσια ανατιμολόγησή τους δεν επιτρέπονται αυξήσεις, σύμφωνα με τα υπάρχοντα δεδομένα το 1 στα 5 φάρμακα που κυκλοφορεί στην Ελλάδα, έχει τη χαμηλότερη τιμή της Ευρώπης.

Την ίδια ώρα, οι φαρμακαποθήκες πουλάν στα φαρμακεία με ένα περιθώριο κέρδους που δεν προσεγγίζει καν το 5%. Άρα το να πουλήσουν στο εξωτερικό με περιθώρια που μπορεί να φτάσουν έως το 100% δεν είναι καθόλου αμελητέο!

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του ΕΟΦ το 2020 ο συνολικός τζίρος των φαρμακαποθηκών από το παράλληλο εμπόριο, έφτασε τα 427 εκατ. ευρώ, ενώ πληροφορίες αναφέρουν πως το 2021 σημείωσε κάμψη περίπου 6% και κινήθηκε κοντα στα 400 εκατ. ευρώ.

Οι εξαγωγές αυτές είναι νόμιμες, όμως δεν είναι πάντα και ηθικές. Οι φαρμακαποθήκες πρέπει να εξασφαλίζουν πρωτίστως την κάλυψη της Ελληνικής αγοράς και μόνο εφόσον έχουν αρκετό απόθεμα θα πρέπει να εξάγουν. Αυτή την ηθική δεν είναι εύκολο να την ελέγξει κανείς.

Οι αγοραστές με τα μηχανάκια

Δίπλα όμως στις νόμιμες εξαγωγές, οι εκπρόσωποι από όλη την αλυσίδα της αγοράς φαρμάκων, διαπιστώνουν και την ανάπτυξη μιας ευρείας κλίμακας παραεμπορίου. Δηλαδή από τις αγορές φαρμάκων από τα Ελληνικά φαρμακεία, από ομάδες επιτήδειων, προκειμένου να τα εξάγουν.

Όπως καταγγέλλεται λοιπόν, ομάδες αγοραστών με …μηχανάκια, όπως αποκαλούνται, πηγαίνουν με πλασματικές συνταγές από φαρμακείο σε φαρμακείο και αγοράζουν ένα με δυο συσκευασίες φαρμάκων. Κάνοντας έτσι μια “γύρα” στην αγορά ανά τακτά διαστήματα, συγκεντρώνουν ποσότητες φαρμάκων, και είτε τα κατευθύνουν σε φαρμακαποθήκες φαντάσματα, είτε τα εξάγουν παράνομα σε βαλκανικές χώρες και από κει συνεχίζεται το ταξίδι προς την Ευρώπη.

Ο ΕΟΦ υποχρεώνει τις φαρμακαποθήκες να δηλώνουν κάθε χρόνο τις πωλήσεις που πραγματοποιούν στο εξωτερικό. Όμως δεν έχει τη δυνατότητα να ελέγξει από που οι φαρμακευτικές βρήκαν τα φάρμακα αυτά. Συνήθως κατά τις νόμιμες εξαγωγές, ο ΕΟΦ μπορεί να δει ότι αυτά έχουν προέλθει από φαρμακευτικές καθώς και αυτές είναι υποχρεωμένες να δηλώνουν καθημερινά το κάθε τιμολόγιο πώλησης προς τις φαρμακαποθήκες.

Όμως χρειάζεται πιο έντονος έλεγχος και διασταυρώσεις στοιχείων για να δει αν η κίνηση του φαρμάκου που εξήχθη ακολούθησε τη διαδρομή από το φαρμακείο προς κάποια φαρμακαποθήκη ή από το φαρμακείο προς το εξωτερικό.

Σ’ αυτό εδώ το σημείο να πούμε, ότι σύμφωνα με τον Υπουργό Υγείας Θάνο Πλεύρη, διαπιστώθηκε πως ξαφνικά μέσα στο 2020-21 αυξήθηκαν τα ΑΜΚΑ ανασφάλιστων πολιτών κατά 400.000 χωρίς όμως να μειωθούν οι ασφαλισμένοι. Εικάζεται πως αυτά τα ΑΜΚΑ πολιτών λογικά άλλων χωρών, δημιουργήθηκαν για να βοηθήσουν στη διαδικασία αυτή.

Να σημειώσουμε δε ότι κύκλοι της αγοράς φαρμάκου έχουν εκτιμήσει τις παράνομες εισαγωγές στα 350 εκατ. ευρώ και πλέον.

Και κάτι ακόμη πιο προκλητικό. Όταν ο ΕΟΦ αποφασίζει απαγόρευση εξαγωγών φαρμάκων επειδή σημειώνεται έλλειψη στην αγορά, τελικά οι φαρμακευτικές βρίσκονται με σημαντικό απόθεμα συγκεκριμένων φαρμάκων! Ο λόγος είναι ότι επειδή απαγορεύονται, φαρμακεία τα όποια προμηθεύοντα για να τα προωθήσουν μέσω άλλων φαρμακαποθηκών στο εξωτερικό, δεν ενδιαφέρονται πια για τα εν λόγω σκευάσματα.

Γιώργος Σακκάς

news247.gr