ΑΙ: Η πενταετία που ανέτρεψε όσα ξέραμε για την εργασία – Η άνοδος της τεχνητής νοημοσύνης

Ζούμε στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης με τα οφέλη και τους κινδύνους να αρχίζουν να μπαίνουν στη ζυγαριά χωρίς κανείς να μπορεί να απαντήσει υπεύθυνα αν οι εξελίξεις θα είναι προς όφελος της ανθρωπότητας. Σε έναν κόσμο που η παγκόσμια αγορά της ΑΙ αυξάνεται η Ελλάδα δεν αποτελεί τον φτωχό συγγενή ακολουθώντας τις παγκόσμιες τάσεις με σχετικά μικρή απόσταση από το παγκόσμιο μέσο όρο.

Όπως κάθε καινούργιο οι αλλαγές αντιμετωπίζονται με σκεπτικισμό με τις κοινωνικοοικονομικές προεκτάσεις να έχουν άγνωστο αντίκτυπο. Η αύξηση της παραγωγικότητας, η προώθηση της καινοτομίας και της επιχειρηματικότητας η συμβολή στην αντιμετώπιση παγκόσμιων προβλημάτων -όπως η κλιματική κρίση– είναι ίσως κάποια από τα μελλοντικά οφέλη όμως υπάρχει ταυτόχρονα και η προοπτική να μεταμορφωθεί σημαντικά η αγορά εργασίας εκτινάσσοντας την ανεργία σε ιστορικά υψηλά.

Τεχνητή νοημοσύνη και ανάπτυξη δεξιοτήτων οι βασικές προτεραιότητες των εργαζομένων

Ο κόσμος της εργασίας δειλά δειλά ξεκινά να μπαίνει σε μια νέα πραγματικότητα και οι εργοδότες αντιμετωπίζουν ταχέως εξελισσόμενες προκλήσεις που πρέπει να ξεπεραστούν για να αποκομίσουν τα πραγματικά κέρδη παραγωγικότητας και ταυτόχρονα να καθοδηγήσουν το προσωπικό να αξιοποιήσει πλήρως τις δυνατότητές των νέων εργαλείων στον εργασιακό χώρο.

Μέχρι όμως να φτάσουμε στην πραγματική άνοδο της AI προηγήθηκαν τρία χρόνια με καθοριστικές αλλαγές στην αγορά εργασίας τόσο για τους εργαζομένους όσου και για τους εργοδότες. Η έρευνα Global Workforce of the Future του Ομίλου Adecco έρχεται να καταγράψει τις προοπτικές των εργαζομένων με μία σύνοψη των πιο βασικών συμπερασμάτων από τις προηγούμενες αλλά και αυτά που έρχονται στο μέλλον.

2020 – Εξ αποστάσεως εργασία

Αρχικά, το 2020, η πανδημία COVID-19 επέβαλε ένα διαρκή οργανωτικό μετασχηματισμό.

Η ευέλικτη εργασία ήταν η βασική τάση, με το 75% των εργαζομένων να πιστεύει ότι θα ωφελήσει τους ίδιους και το 73% να πιστεύει ότι θα ωφελήσει τις επιχειρήσεις. Η συντριπτική πλειοψηφία των ανώτατων στελεχών μιας εταιρείας (C-Suite) και των εκτελεστικών διευθυντών συμφώνησε. Ωστόσο, νέα πρότυπα εξ αποστάσεως και υβριδικής εργασίας δημιούργησαν επίσης προκλήσεις. Οι μισοί από τους εργαζομένους φοβήθηκαν ότι η εξ αποστάσεως εργασία πλήρους απασχόλησης θα παρεμπόδιζε την ομαδική συνεργασία και το 63% είπε ότι ήταν σημαντικό να έχουν την ευκαιρία να συναντήσουν συναδέλφους πρόσωπο με πρόσωπο.

Ίσως δεν προκαλεί έκπληξη τότε το γεγονός ότι τα τρία τέταρτα των εργαζομένων παγκοσμίως πίστευαν ότι ένας συνδυασμός εργασίας στο γραφείο και εξ αποστάσεως εργασίας ήταν το καλύτερο μοντέλο. Τα στελέχη και τα διευθυντικά στελέχη έπρεπε να βρουν τρόπους να παραμείνουν ευέλικτοι, ενώ ταυτόχρονα διερευνούσαν νέους τρόπους αξιολόγησης της παραγωγικότητας πέρα ​​από τις συνολικές ώρες εργασίας.

2021 – Η μεγάλη επαναξιολόγηση

Είναι ενδιαφέρον ότι το δεύτερο έτος της πανδημίας προκάλεσε ακόμη μεγαλύτερες προκλήσεις στο χώρο εργασίας από το πρώτο. Οι παρατεταμένες σωματικές και ψυχικές πιέσεις επηρέασαν τους εργαζόμενους, με την εξουθένωση να αποτελεί σημαντική ανησυχία για σχεδόν 4 στους 10 εργαζομένους. Και παραδόξως, σε μια εποχή που οι εργαζόμενοι ήταν σχεδόν πάντα συνδεδεμένοι, πολλοί ένιωθαν μια αποδιοργάνωση της απομόνωσης.

Η υβριδική εργασία έγινε ο κανόνας, με 8 στους 10 να πιστεύουν ότι ωφελεί τόσο τους εργαζόμενους όσο και τους εργοδότες. Πολλοί άνθρωποι ήθελαν επίσης μια μικρότερη εργάσιμη εβδομάδα και το 73% είπε ότι οι συμβάσεις πρέπει να δίνουν προτεραιότητα στο αν ο εργαζόμενος καλύπτει τις ανάγκες του ρόλου σε σχέση παρά στις ώρες εργασίας.

Οι εργαζόμενοι, εν τω μεταξύ, ανταποκρίθηκαν στις δικές τους μεταβαλλόμενες προτεραιότητες αναβαθμίζοντας τις δεξιότητές τους, επαναξιολογώντας την καριέρα τους. Πράγματι, περισσότεροι από τους μισούς εργαζομένους (52%) δήλωσαν δυσαρεστημένοι με την εξέλιξη της σταδιοδρομίας τους στην τρέχουσα εταιρεία τους.

2022 – Η «μεγάλη παραίτηση»

Το 2022 ήταν μια χρονιά παραιτήσεων και νέων ξεκινημάτων. Σχεδόν το ένα τρίτο (27%) των εργαζομένων δήλωσαν ότι σχεδίαζαν να εγκαταλείψουν την τρέχουσα εργασία τους εντός 12 μηνών. Ως αποτέλεσμα, και παρά τη γεωπολιτική και οικονομική αβεβαιότητα που προκλήθηκε από την κρίση Ρωσίας-Ουκρανίας, η αγορά εργασίας ξεκίνησε να ορίζεται και να καθοδηγείται όλο και περισσότερο από τους υποψηφίους.

Ο μισθός ήταν το βασικότερο κίνητρο για την αλλαγή εργασίας. Ωστόσο, οι εταιρείες που προσφέρουν ευέλικτες πρακτικές εργασίας και ευκαιρίες αναβάθμισης των δεξιοτήτων προηγήθηκαν στη διακράτηση ταλέντων. Ενδεικτικά, μόνο οι μισοί εργαζόμενοι πίστευαν ότι η εταιρεία τους επένδυσε στην ανάπτυξη των δεξιοτήτων τους και σχεδόν το ένα τέταρτο ¼  δεν είχε μιλήσει ποτέ για την εξέλιξη της σταδιοδρομίας του μέσα στον οργανισμό που εργάζεται.

2023 – Η άνοδος της τεχνητής νοημοσύνης

Η αυτοματοποίηση της εργασίας και ο αντίκτυπος της τεχνητής νοημοσύνης στους εργαζόμενους ήταν κυρίαρχες τάσεις. Οι περισσότεροι εργαζόμενοι (63%) πίστευαν ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα είχε θετικό αντίκτυπο στην εργασία του και μόλις το 7% θεώρησε ότι η τεχνητή νοημοσύνη συνιστά απειλή.

Η άνοδος της τεχνητής νοημοσύνης ενθάρρυνε τους διευθυντές και τις ομάδες τους να εξετάσουν τις δεξιότητες στο χώρο εργασίας που θα μπορούσαν πιο εύκολα να αντικατασταθούν από την τεχνολογία (όπως η διαχείριση χρόνου και ο στρατηγικός σχεδιασμός), καθώς και τις πιο χαρακτηριστικές ανθρώπινες δεξιότητες – όπως ηγεσία, ενσυναίσθηση και συναισθηματική νοημοσύνη – που θα παραμείνουν περιζήτητες στην εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης.

Η έρευνα Global Workforce of the Future του Ομίλου Adecco προσφέρει πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο η τεχνητή νοημοσύνη αναδιαμορφώνει την αγορά εργασίας. Η φετινή έκθεση εξετάζει τα κέρδη παραγωγικότητας από την χρήση AI και πώς οι εργαζόμενοι από όλο τον κόσμο πρέπει να υποστηρίζονται από τους εργοδότες τους για να παραμείνουν προσαρμοστικοί και έτοιμοι για το μέλλον. Τα ευρήματα είναι αξιοσημείωτα. Είναι αλήθεια ότι οι εργαζόμενοι συνεχίζουν να δίνουν προτεραιότητα στην ασφάλεια της εργασίας, αλλά δείχνουν επίσης διάθεση για προσωπική ανάπτυξη, με πολλούς να επιδιώκουν να αξιοποιήσουν στο έπακρο τις ευκαιρίες που παρουσιάζει η τεχνητή νοημοσύνη.

Ο αντίκτυπος της τεχνητής νοημοσύνης στον πραγματικό κόσμο

Σύμφωνα με την έρευνα που έλαβαν μέρος 35.000 εργαζόμενοι σε 27 χώρες ο κόσμος της εργασίας φαίνεται να αγκαλιάζει τη στροφή προς την πιο έξυπνη και δημιουργική εργασία. Ωστόσο, η πρόοδος αυτή είναι άνιση και απαιτείται περισσότερη καθοδήγηση από τους εργοδότες. Μόνο μια επιλεγμένη ομάδα που χαρακτηρίζεται ως «εργαζόμενοι έτοιμοι για το μέλλον», αξιοποιεί στο έπακρο τις ευκαιρίες για να αναπτύξει την καριέρα της. Αυτοί οι εργαζόμενοι, προσαρμόσιμοι και φιλόδοξοι, είναι προετοιμασμένοι να αναζητήσουν εναλλακτικές ευκαιρίες.

Όμως, οι τεχνολογίες που βρίσκονται ανάμεσά μας – και αυτές που θα έρθουν – απαιτούν επείγουσα και προσαρμοστική δράση από τις επιχειρήσεις για να διασφαλίσουν ότι το εργατικό δυναμικό τους παραμένει δεσμευμένο, παραγωγικό και ενθουσιασμένο από τις ευκαιρίες που ανοίγονται μπροστά.

Σύμφωνα με την έρευνα του 2024 οι εργαζόμενοι φαίνεται να έχουν υποτιμήσει τον αντίκτυπο της τεχνητής νοημοσύνης στον πραγματικό κόσμο. Το 23% των ανθρώπων δηλώνουν ότι η AI έχει καταστήσει τις δεξιότητές τους λιγότερο σημαντικές – περίπου διπλάσιο ποσοστό σε σχέση με το 2023. Πέρσι, μόνο το 8% των ανθρώπων φοβόταν ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα τους έκανε να χάσουν τη δουλειά τους ενώ φέτος το 13% δηλώνει ότι αυτό συνέβη.

Οι εργαζόμενοι ανησυχούν για ένα αβέβαιο μέλλον. Η οικονομία και η ασφάλεια της εργασίας αποτελούν μείζονες ανησυχίες, ιδίως επειδή αναδύεται ο αντίκτυπος της τεχνητής νοημοσύνης.

Ο αριθμός των εργαζομένων που παραμένουν στο ίδιο εργασιακό περιβάλλον αυξήθηκε για τρίτη συνεχή χρονιά. Πολλοί προσπαθούν να κατανοήσουν τι επιφυλάσσει το μέλλον και σχεδόν οι μισοί περιμένουν από τον εργοδότη τους να τους εκπαιδεύσει περισσότερο για τον μεταβαλλόμενο κόσμο της εργασίας.

Επαγγελματική ανάπτυξη

Παρά το επιφυλακτικό τοπίο, οι εργαζόμενοι είναι προνοητικοί όσον αφορά την εξέλιξη της καριέρας τους. Θέλουν να παραμείνουν στην εργασία τους και βλέπουν την τεχνητή νοημοσύνη ως μια ευκαιρία να εξελιχθούν προς νέες κατευθύνσεις.

Οι εταιρείες πρέπει να επενδύσουν στην ανάπτυξη δεξιοτήτων και στον προγραμματισμό της εξέλιξης, αν θέλουν να κρατήσουν τους πιο πολύτιμους εργαζομένους τους.

Οι εργοδότες αντιμετωπίζουν σημαντικά κενά παρατηρώντας έλλειψη ταλέντων αποτυγχάνοντας να δουν την αξία της επαγγελματικής ανάπτυξης. Οι εργαζόμενοι με τη σειρά τους θέλουν να δουν περισσότερες ευκαιρίες επαγγελματικής ανάπτυξης αλλά έχουν παράπονα διαπιστώνοντας πως η εργοδοσία δεν κάνει βήματα μπροστά και παραμένει στάσιμη. Εάν οι εργοδότες δεν επενδύσουν στην κατάρτιση, μπορεί να χάσουν τους πιο πολύτιμους υπαλλήλους τους.

Το 2024 η τεχνητή νοημοσύνη έχει ενσωματωθεί περισσότερο και ο αντίκτυπός της στο εργατικό δυναμικό είναι μετρήσιμος όπως και τα κέρδη παραγωγικότητας είναι σαφή. Οι εργαζόμενοι λένε ότι εξοικονομούν μία ώρα δουλειά κατά μέσο όρο από τη χρήση της ΑΙ.

Πολλοί εργαζόμενοι έχουν πλέον περισσότερες δυνατότητες για δημιουργική εργασία, αλλά χρειάζονται καλύτερη καθοδήγηση για να μεγιστοποιήσουν την παραγωγή τους. Μόλις το 28% όσων εξοικονομούν χρόνο δηλώνουν ότι ξοδεύουν αυτόν τον χρόνο σε πιο δημιουργική εργασία.

Οι εργοδότες πρέπει να κάνουν περισσότερα για να βοηθήσουν τους εργαζόμενους να αισθάνονται σίγουροι, όπως σαφέστερη υποστήριξη και συμβουλές. Μόνο το 25% των εργαζομένων έχει ολοκληρώσει την εκπαίδευση σχετικά με τον τρόπο χρήσης της τεχνητής νοημοσύνης στην εργασία.

Ορισμένα ποιοτικά χαρακτηριστικά της έρευνας

Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και μερικά από τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της έρευνας.

Σε σχέση με τη χώρα μας οι εργαζόμενοι που ανησυχούν για τη μακροπρόθεσμη ασφάλεια της εργασίας φτάνει το 45% με την Αργεντινή να βρίσκεται στην κορυφή της συγκεκριμένης λίστας με 51% και την Τουρκία στην «ουρά» της με 30% μαζί με τη Γερμανία.

Οι εργαζόμενοι που απαντούν πως σχεδιάζουν να παραμείνουν στον σημερινό εργοδότη τους στην Ελλάδα φτάνει το 85% με τους Κινέζους εργαζόμενους να προηγούνται με 94% και τους Φινλανδούς να είναι ουραγοί με 75%.

Με μέσο όρο 13% των εργαζομένων να έχει χάσει την εργασία του εξαιτίας των τεχνολογιών τεχνητής νοημοσύνης το ποσοστό στην Ελλάδα είναι στο 17%. Στο μεταξύ το ποσοστό των εργαζομένων στη χώρα μας που δηλώνει «έτοιμο για το μέλλον» βρίσκεται χαμηλά, στο 5% με την Ινδία να ηγείται της συγκεκριμένης κατηγορίας με 35%.

Χαμηλά στη λίστα εμπιστοσύνης στις δεξιότητες των «ηγετών» σχετικά με την τεχνητή νοημοσύνη βρίσκονται οι Έλληνες με ποσοστό 37%. Η Ινδία είναι σημαντικά μπροστά με ποσοστό 76%.

*Οι φωτογραφίες που συνοδεύουν το άρθρο είναι αποτέλεσμα της imagen 3 του νέου AI εργαλείου μετατροπής κειμένου σε εικόνα της Google