Αιματοχυσία στο Καζακστάν: Πιθανόν εκατοντάδες οι νεκροί – Τι προσδοκά ο Πούτιν με την παρέμβασή του

Οι συγκρούσεις έχουν διακοπεί, αλλά η ένταση παραμένει στην πάλαι ποτέ σταθερή χώρα της Κεντρικής Ασίας. Οι δυνάμεις ασφαλείας του Καζακστάν διέλυσαν δια της βίας το πλήθος από το Αλμάτι, την οικονομική πρωτεύουσα της χώρας. Πλέον κανένας δεν βρίσκεται στην Πλατεία Δημοκρατίας, έναν από τους κύριους τόπους διαμαρτυρίας και οι αρχές ανέκτησαν και τον έλεγχο του δημαρχείου και της προεδρικής κατοικίας στο Αλμάτι. Τα δύο κτίρια συγκαταλέγονταν σε αυτά που πυρπολήθηκαν από το εξαγριωμένο πλήθος. Στρατιώτες επανεκατέλαβαν και το κεντρικό αεροδρόμιο. Επιπλέον, οι ειρηνευτικές δυνάμεις του Συμφώνου Συλλογικής Ασφάλειας (CSTO), μία συμμαχία των χωρών της πρώην ΕΣΣΔ υπό την αιγίδα της Ρωσίας, βρίσκεται ήδη στο Καζακστάν. Αυτές αριθμούν 2.500 άτομα και θα παραμείνουν για αρκετές ημέρες ή εβδομάδες, σε μία προσπάθεια να εκτονωθεί η κρίση. Δεν διαφαίνεται πάντως κάτι τέτοιο. Ανα πάσα στιγμή είναι πιθανό να προκληθεί μία νέα σύγκρουση. Οι διαδηλώσεις που ξεκίνησαν με αφορμή την άνοδο των τιμών του υγραερίου, έλαβαν διαστάσεις γενικευμένης εξέγερσης.

Ο απολογισμός των νεκρών και των τραυματιών δεν είναι ακριβής, μιας και οι αρχές απαριθμούν μόνο τις απώλειες που αφορούν στις δυνάμεις ασφαλείας. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, 18 αστυνομικοί σκοτώθηκαν και σχεδόν χίλιοι τραυματίστηκαν. Η αστυνομία του Καζακστάν ανέφερε ότι δύο από τους νεκρούς αστυνομικούς βρέθηκαν αποκεφαλισμένοι. Είναι πολύ πιθανό ο αριθμός των νεκρών διαδηλωτών να είναι πολύ μεγαλύτερος. Ενδέχεται εκατοντάδες πολίτες να έχουν χάσει τη ζωή τους. Σύμφωνα με μαρτυρίες, στρατιώτες πυροβολούσαν αδιακρίτως εναντίον διαδηλωτών και αυτοκινήτων. Αντιπολιτευόμενοι κατήγγειλαν ότι το κράτος χρησιμοποίησε συμμορίες του οργανωμένου εγκλήματος εναντίον τους. Ανυπολόγιστες είναι και οι υλικές ζημιές. Το πλήθος στράφηκε με μένος κατά των κρατικών κτιρίων, ενώ δεν ήταν και λίγες οι περιπτώσεις πλάτσικου σε τράπεζες και καταστήματα. Χιλιάδες είναι και τα αυτοκίνητα που καταστράφηκαν, παραδιδόμενα στις φλόγες. Το Διαδίκτυο έκλεισε σε όλη τη χώρα, καθιστώντας αδύνατο να αναμεταδοθούν οι εικόνες.

Η απόφαση της Ρωσίας να ενισχύσει με στρατιώτες της το καθεστώς, μαρτυρά την ανησυχία της για την επέκταση των αναταραχών. Εκτός του ότι Μόσχα και Αλμάτι έχουν υπογράψει πολλές σημαντικές επενδυτικές κοινοπραξίες, ο Πούτιν δεν επιθυμεί γενικευμένη αποσταθεροποίηση στην παραδοσιακή σφαίρα επιρροής του. Στο Καζακστάν βρίσκεται και μια επανδρωμένη ρωσική διαστημική εγκατάσταση, το κοσμοδρόμιο Baikonur. Επιπλέον, στο φυσικό αέριο του Καζακστάν βασίζεται η Μόσχα, όταν αντιμετωπίζει προβλήματα με τη δική της παραγωγή. Το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών δήλωσε ότι αντιμετωπίζει «τα τελευταία γεγονότα στη φίλη χώρα ως υποκινούμενη έξωθεν προσπάθεια με βίαιο τρόπο, με χρήση εκπαιδευμένων και οργανωμένων σχηματισμών, να υπονομευθεί η ασφάλεια και η ακεραιότητα του κράτους». Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επικοινώνησε με τον Καζάκο ομόλογό του Κασίμ Τζομάρτ Τοκάγιεφ, εκφράζοντάς του τη στηριξή του. Τηλεφωνική επικοινωνία είχαν οι υπουργοί των Εξωτερικών, Ρωσίας και Τουρκίας με θέμα την έκρυθμη κατάσταση στο Καζακστάν.

Και η Κίνα έχει στραμμένο το βλέμμα της Καζακστάν. Συνορεύει με το Καζακστάν και έχει στενές σχέσεις μαζί του. Μεταξύ άλλων, προμηθεύεται τουλάχιστον το 5% του φυσικού αερίου για να καλύψει τις ανάγκες της. «Όσα συμβαίνουν στο Καζακστάν είναι εσωτερικό πρόβλημα της χώρας και μόνο και πιστεύουμε ότι οι αρχές είναι παραπάνω από ικανές να το λύσουν μόνες τους αποτελεσματικά», ανακοίνωσε το ΥΠΕΞ της Κίνας. Η Δύση παρακολουθεί ανήσυχη, κυρίως για την ανάμιξη της Ρωσίας. Ο ύπατος εκπρόσωπος της ΕΕ Ζοζέπ Μπορέλ δήλωσε ότι ο ευρωπαϊκός οργανισμός «ανησυχεί πολύ» και ότι η αποστολή εξωτερικής στρατιωτικής βοήθειας θυμίζει «καταστάσεις που πρέπει να αποφευχθούν». Το State Department ανακοίνωσε, από την πλευρά του, ότι ο υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίκεν συνομίλησε με το Καζάκο ομόλογό του και επανέλαβε την πλήρη υποστήριξη των ΗΠΑ στους συνταγματικούς θεσμούς του Καζακστάν και μια ειρηνική επίλυση της κρίσης με σεβασμό των δικαιωμάτων. Ο ΟΗΕ έχει απευθύνει έκκληση για τερματισμό των ταραχών και επίδειξη αυτοσυγκράτησης και από τις δύο μεριές της αντιπαράθεσης, για να «προωθηθεί ο διάλογος» με στόχο μία λύση στα προβλήματα που έχουν ανακύψει. Η Βρετανία απηύθυνε έκκληση για μια την εξεύρεση μιας ειρηνικής λύσης. «Ανησυχούμε για τις βίαιες συγκρούσεις και παρακολουθούμε τις εξελίξεις από κοντά. Προτρέπουμε να μην υπάρξει περαιτέρω κλιμάκωση και θέλουμε να δούμε μια ειρηνική επίλυση», ανέφερε η ανακοίνωση. Τέλος, η κατάσταση στο Καζακστάν επηρεάζει και την τιμή του πετρελαίου. Πρόκειται για μια χώρα που παράγει 1,6 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου την ημέρα.