Ακρίβεια: “Εκρηκτικό κοκτέιλ” μισθών – τιμών

Μπορεί να καταγράφεται μια σημαντική αποκλιμάκωση του Γενικού Δείκτη Tιμών Καταναλωτή, ωστόσο πέρα από το ότι πλέον τα επίπεδα τιμών έχουν “κατοχυρώσει” υψηλά επίπεδα και άρα ακόμη και μια μικρή αύξηση “φουσκώνει” περαιτέρω το τελικό αποτέλεσμα, στα τρόφιμα και βασικά είδη οι ταχύτητες παραμένουν ακόμη υψηλές. Και βέβαια η όποια αύξηση του μέσου μισθού, παρά τις όποιες ανοδικές τάσεις, λόγω και των ελλείψεων στην αγορά εργασίας, ακόμη παραμένει ζητούμενο και παραπέμπεται στην επόμενη περίοδο.

Χθες, πάντως, η Eurostat δημοσιοποίησε τα οριστικά στοιχεία πληθωρισμού στη χώρα μας τον Απρίλιο με βάση τα οποία κινείται με ετήσιο ρυθμό αύξησης 4,5%.

Στη ζώνη του ευρώ o ετήσιος πληθωρισμός διαμορφώθηκε στο 7,0% τον Απρίλιο, από 6,9% τον Μάρτιο. Έναν χρόνο νωρίτερα, ο ρυθμός ήταν στο 7,4%. Ο ετήσιος πληθωρισμός στην Ευρωπαϊκή Ένωση ήταν 8,1% τον Απρίλιο του 2023, από 8,3% τον Μάρτιο, ενώ έναν χρόνο νωρίτερα, ήταν στο 8,1%. Στα, δε, τρόφιμα, η Ελλάδα καταγράφει ρυθμό αύξησης 11,2% από 14,1%. Επιβραδύνεται, δηλαδή, αλλά παραμένει υψηλός, κάτι που δεν εμπόδισε χθες τον Υπουργό Ανάπτυξης Άδ. Γεωργιάδη από το να “πανηγυρίσει”.

“Η μάχη κατά της ακρίβειας συνεχίζεται αλλά τα μέτρα μας αποδίδουν καρπούς” ανέφερε ο Άδωνις Γεωργιάδης, με αφορμή τα στοιχεία της Eurostat, σε ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με αφορμή την ανακοίνωση των στοιχείων από την Eurostat που δείχνουν ότι η χώρα μας είχε τον Απρίλιο τον δεύτερο χαμηλότερο πληθωρισμό στα τρόφιμα στην ΕΕ-27.

Όπως σημείωσε ο υπουργός Ανάπτυξης Άδωνις Γεωργιάδης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης: “Τον 2ο χαμηλότερο πληθωρισμό στα τρόφιμα στην ΕΕ-27 είχε τον Απρίλιο η Ελλάδα, σύμφωνα με την Eurostat, μετά τη μεγάλη μείωση κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες συγκριτικά με τον Μάρτιο όταν η Ελλάδα ήταν στην 6η θέση.

Στο γενικό πληθωρισμό η Ελλάδα παραμένει 5η στην ΕΕ-27. Συγκεκριμένα ο Πληθωρισμός στα τρόφιμα ανά Χώρα είναι ο εξής:

• Πληθωρισμός Τροφίμων ΕΕ-27
• Eurostat ΑΠΡ 23 – ΜΑΡ 23
• Κύπρος 6,2% από 6,1%
• Ελλάδα 11,2% από 14,1%
• Μάλτα 11,7% από 13,3%
• Ιταλία 12,2% από 13,3%
• Λουξεμβούργο 12,7% από 13,5%
• Ισπανία 12,8% από 16,5%
• Ιρλανδία 13% από 13,3%
• Δανία 13% από 16,1%
• Αυστρία 13,1% από 14,6%
• Φινλανδία 14,9% από 17,7%
• Ευρωζώνη 15,1% από 17,9%
• Πορτογαλία 15,5% από 20%
• Γαλλία 15,9% από 17,2%
• Ολλανδία 16% από 18,4%
• Σλοβενία 16% από 19,8%
• Κροατία 16,1% από 18,3%
• ΕΕ 16,6% από 19,6%
• Βουλγαρία 17,1% από 22,2%
• Βέλγιο 17,5% από 20,7%
• Γερμανία 18% από 22,9%
• Τσεχία 18% από 24,6%
• Σουηδία 18,3% από 21%
• Ρουμανία 20,1% από 22,2%\
• Λετονία 20,1% από 24,3%
• Πολωνία 20,6% από 25,1%
• Λιθουανία 21,1% από 27,5%
• Εσθονία 23,8% από 25,5%
• Σλοβακία 26,1% από 29,1%
• Ουγγαρία 38,5% από 45,1%

Η μάχη κατά της ακρίβειας συνεχίζεται αλλά τα μέτρα μας αποδίδουν καρπούς και μόνον όσοι έχουν πολιτικό συμφέρον δεν το αναγνωρίζουν” κατέληξε ο κ. Γεωργιάδης

Αργή αποκλιμάκωση και έλλειψη ανταγωνισμού

Πάντως, στο υπουργείο Οικονομικών αν και εμφανίζονται ιδιαίτερα αισιόδοξοι ότι μπορεί ο πληθωρισμός εντός του 2023 να κινηθεί σε επίπεδα χαμηλότερα των αρχικών εκτιμήσεων, όπως αυτές περιλαμβάνονται τόσο στον προϋπολογισμό, όσο και στο μεσοπρόθεσμο σχέδιο που στάλθηκε πριν από λίγο καιρό στην Κομισιόν, κρατούν μικρό καλάθι στα τρόφιμα εστιάζοντας και στα ελλείμματα ανταγωνισμού. “Το θέμα είναι να αυξήσεις τον ανταγωνισμό και την πίεση για τις τιμές που ανέβηκαν” ανέφερε κορυφαίος παράγων του οικονομικού επιτελείου σε δημοσιογραφική συντροφιά πριν λίγες μέρες σημειώνοντας ότι η αποκλιμάκωση των τιμών σε βασικά είδη θα αργήσει. Τόνισε, δε, ότι μέσω προσφορών και όχι ονομαστικών τιμών, που θα παραμείνουν υψηλά, θα δοθεί μια “νότα” απικλιμάκωσης εκεί, όπου π.χ. οι πρώτες ύλες έχουν πέσει (γάλα, δημητριακά κτλ).

“Υπάρχουν δύο προκλήσεις· η μία είναι η ακρίβεια. μπορεί ο πληθωρισμός στην Ελλάδα να είναι από τους κατώτατους στην Ευρώπη αλλά ειδικά στα τρόφιμα είναι επίμονο όπως και στην Ευρώπη, και η δεύτερη πρόκληση είναι η νομισματική πολιτική, δηλαδή η διαρκής αύξησης των επιτοκίων από την ευρωπαϊκή κεντρική τράπεζα. Πληθωρισμός σημαίνει αύξηση των τιμών, πέφτει ο ρυθμός αύξησης των τιμών. Το να πέσουν οι τιμές δεν είναι κατ’ ανάγκη θετικό, πολλές φορές συνδέεται και με ύφεση. Αυτό που χρειάζεται είναι να μειωθεί ο πληθωρισμός. Πληθωρισμός είναι να κινείται σταθερά κάτω από το 2%. Αυτός είναι ο στόχος της νομισματικής πολιτικής. Όταν έχεις ανάπτυξη έχεις χαμηλό πληθωρισμό, έχεις αυξήσεις τιμών αλλά έχεις χαμηλό πληθωρισμό, γιατί έχεις ανάπτυξη άρα έχεις κατανάλωση. Αυτό συμπαρασύρει τις τιμές”, δήλωσε σχετικά με την ακρίβεια ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας στο MEGA πριν λίγες μέρες.

Ειδικότερα, σύμφωνα με τις υπάρχουσες εκτιμήσεις, με βάση και την πτώση των τιμών στο ενεργειακό μέτωπο, του οικονομικού επιτελείου, ο πληθωρισμός στο σύνολο του έτους μπορεί να κινηθεί ακόμη και κάτω από το 3%, έναντι πρόβλεψης 4,5%. Και αυτό μπορεί να συμβεί εάν διατηρηθεί ή και βελτιωθεί η σημερινή εικόνα στο ενεργειακό μίγμα.

Ωστόσο, καθώς στα τρόφιμα ενσωματώνονται κόστη από τρεις βασικούς παράγοντες, τους μισθούς, την ενέργεια καθώς και τις πρώτες ύλες, η όποια πτώση στην ενέργεια ή στις πρώτες ύλες αντισταθμίζεται από την άνοδο του μισθολογικού κόστους, που στις περιπτώσεις των εργατών γης φτάνει και το 70%. Μάλιστα, εκτίμηση είναι ότι δεν θα υπάρξει μείωση σε αυτό το κομμάτι του κόστους στο ορατό μέλλον και αυτό διότι η προσφορά εργατικής δύναμης είναι πολύ μικρότερη από αυτή της ζήτησης.

Υπενθυμίζεται, ότι με βάση τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ ο δείκτης των τροφίμων διαμορφώθηκε στο 11,4%, ποσοστό που ναι μεν είναι πολύ υψηλό, σχεδόν τετραπλάσιο από τον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή που ήταν στο 3%, με βάση την ΕΛΣΤΑΤ.

Οι μεγαλύτερες μεταβολές στα τρόφιμα εντοπίζονται, στα γαλακτοκομικά και τα αυγά που είχαν αύξηση στις τιμές τους κατά 19,1%, τα έλαια και τα λίπη κατά 16,2%, τα λοιπά τρόφιμα κατά 14,6%, το ψωμί και τα δημητριακά 13,8%, ο καφές το κακάο και το τσάι κατά 12,1%, τα κρέατα κατά 12%, η ζάχαρη, οι σοκολάτες και τα παγωτά κατά 11%, τα αλκοολούχα ποτά κατά 10,1%, τα μεταλλικά νερά και οι χυμοί κατά 8,4%, τα λαχανικά κατά 6,2% και τα ψάρια κατά 4,5%.

Οι μισθοί

Ο έτερος παράγων που δημιουργεί εκρηκτική συνθήκη στο μέτωπο της ακρίβειας είναι οι μισθοί, και ειδικά οι μέσοι μισθοί που παραμένουν χαμηλοί. Όπως αναφέρει ο πρώην υπουργός Οικονομίας, Ενέργειας και Περιβάλλοντος και υποψήφιος στα Χανιά με τον ΣΥΡΙΖΑ – Π.Σ, Γιώργος Σταθάκης οι μισθοί στην Ελλάδα θα έπρεπε να τύχουν πιο στοχευμένων παρεμβάσεων τα τελευταία χρόνια για να υπάρχει καλύτερη προστασία σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις που το είχαν περισσότερο ανάγκη. “Η πολιτική με τους μισθούς θα έπρεπε να βασίζεται σε ανάλογες μεσοσταθμικές αυξήσεις προκειμένου να προσαρμοστούν τα εισοδήματα με τις τιμές” σημειώνει ο πρώην υπουργός ασκώντας κριτική στην κυβέρνηση σε σχέση με επιλογές της που οδήγησαν σε μεγάλες απώλειες εισοδήματος στον κόσμο της εργασίας, φέρνοντας όξυνση ανισοτήτων “Η κυβέρνηση προχώρησε σε καθυστερημένη και μικρότερη του πληθωρισμού προσαρμογή των μισθών και των συντάξεων” αναφέρει.

Παράλληλα ο κ. Σταθάκης σημειώνει ότι “η ακρίβεια είχε ως αποτέλεσμα την απώλεια του 20% του μισθού και των συντάξεων την τελευταία διετία, λόγω αυξήσεων των τιμών σε ενέργεια, τρόφιμα και κατοικία”. Τονίζει, δε, ότι η πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ είναι απλή. “Πρέπει να αντιστρέψουμε την αναδιανομή του εισοδήματος που έφερε η πολιτική της ΝΔ με τρεις τρόπους. Έλεγχο και ρύθμιση της αγοράς ενέργειας ώστε να μην δημιουργούνται υπερκέρδη (πλαφόν σε τιμές και κέρδη) και επιλεκτικές παρεμβάσεις στις αγορές τροφίμων και της στέγης, μείωση του ΦΠΑ και των ειδικών φόρων σε βασικά αγαθά και μετακίνηση, και προσαρμογή των μισθών με αύξηση των μισθών του δημόσιου και του βασικού στο ιδιωτικό τομέα κατά 10% περίπου, με μία μέριμνα για αυτόματες αναπροσαρμογές στο μέλλον” Συμπληρώνει, δε, ότι “εμείς επιδιώκουμε τρία πράγματα. Πρώτον να σταθεροποιήσουμε τους πραγματικούς μισθούς σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα έναντι των απωλειών που έχουν υποστεί. Δεύτερον να ελέγξουμε τους βασικούς πληθωριστικούς παράγοντες με ρυθμιστικές παρεμβάσεις στις αγορές. Και τρίτον να αποκαταστήσουμε τη φορολογική δικαιοσύνη με την φορολόγηση των προκλητικών υπερκερδών και τη φοροελάφρυνση χαμηλών και μεσαίων εισοδημάτων.”

Η αγοραστική δύναμη

Σύμφωνα, πάντως, με τα στοιχεία της Eurostat μόνο το 2022 η απώλεια σε αγοραστική δύναμη του κατώτατου μισθού στη χώρα μας ήταν 12,7% (PPS, Purchasing Power Standard). Η αγοραστική δύναμη του κατώτατου μισθού όπως και του γενικού επιπέδου των μισθών και των συντάξεων, εκτιμάται μεθοδολογικά από τη συνολική καταναλωτική δαπάνη των νοικοκυριών, όπως αυτή προκύπτει από την Έρευνα Οικογενειακών Προϋπολογισμών. Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας Οικογενειακών Προϋπολογισμών (Σεπτέμβριος 2022) και τα στοιχεία της Eurostat, η μέση καταναλωτική δαπάνη στη χώρα μας το 2022 ήταν 1.250 ευρώ.

Άρα η αγοραστική δύναμη του μέσου μισθού το 2022 έχει παρουσιάσει απώλεια κατά 18,5%. Αντίστοιχα, η απώλεια της αγοραστικής δύναμης του μέσου επιπέδου των συντάξεων θα είναι 18,6% εάν λάβουμε υπόψη την αύξηση του 7,75%. Χωρίς την αύξηση αυτή η απώλεια της αγοραστικής δύναμης των συντάξεων θα ήταν 25,4%.

Γιώργος Αλεξάκης

news247.gr

ISTOCK