Αντιμέτωπα με “βομβαρδισμό” ανατιμήσεων είναι τα νοικοκυριά, όπως καταγράφεται και στο νέο ρεκόρ 27ετίας που κατέγραψε η ΕΛΣΤΑΤ για τον Μάρτιο με τα στοιχεία για τον πληθωρισμό.

Σύμφωνα, έτσι,  με την ΕΛΣΤΑΤ, αυτός έφτασε στο 8,9% το μήνα Μάρτιο ενώ για τον Φεβρουάριο είχε υπολογιστεί σε 7,2%.

Τα ρεκόρ σε βασικά είδη

“Πρωταθλητές” στις ανατιμήσεις αναδεικνύονται οι τομείς της ενέργειας αλλά και των διατροφικών ειδών όπως είναι γνωστό εδώ και αρκετούς μήνες. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε σχέση με τον Μάρτιο του 2021, οι τιμές τον ίδιο μήνα  2022 ανέβηκαν στα έλαια και λίπη κατά 19,9%, στα λαχανικά κατά 13,6%, στον ηλεκτρισμό κατά 79,3%, στο φυσικό αέριο κατά 68,3%, στο πετρέλαιο θέρμανσης κατά 58,5%, στα καύσιμα και λιπαντικά κατά 29,0%, στην μεταφορά επιβατών με πλοίο κατά 16,0% και στα δημητριακά και ψωμί κατά 7,6%.

Και βέβαια το ράλι αυτό των τιμών πλήττει κύρια τα φτωχότερα στρώματα που δαπανούν το μεγαλύτερο μέρος τους εισοδήματός τους σε βασικά αγαθά. Δεν είναι τυχαίο ότι το καμπανάκι κινδύνου λόγω του “ράλι του πληθωρισμού των φτωχών”, που είναι πολλαπλάσιο από αυτό που καταγράφεται επίσημα με το Δείκτη Τιμών Καταναλωτή, έχουν κρούσει αναλυτές και διεθνείς οργανισμοί.

Αναλυτικά, σύμφωνα με όσα ανέφερε πριν λίγες μέρες το ΔΝΤ, “οι έμμεσες επιδράσεις και ο αντίκτυπος του υψηλότερου πληθωρισμού στο διαθέσιμο εισόδημα και στην κατανάλωση είναι πιο σημαντικές”.

Επίσης σύμφωνα με την τελευταία έρευνα της ΓΣΕΕ και του Ινστιτούτου Εργασίας, που υλοποιήθηκε σε συνεργασία με την εταιρεία Alco, το 59% των εργαζομένων δηλώνει ότι η άνοδος των τιμών τούς έχει οδηγήσει σε μείωση της κατανάλωσης βασικών ειδών διατροφής. Επίσης, το 74% των εργαζομένων δηλώνει ότι η άνοδος των τιμών τούς έχει οδηγήσει σε περιορισμό των δαπανών για θέρμανση. Επίσης σύμφωνα με το Ινστιτούτο Μικρών Επιχειρήσεων της ΓΣΕΒΕΕ, για το 50% των νοικοκυριών το εισόδημα τελειώνει στις 20 του μήνα την ώρα που Ελλάδα έχει το δεύτερο χαμηλότερο κατά κεφαλήν ΑΕΠ στα 27 κράτη-μέλη της ΕΕ και άρα είναι κατανοητό ότι το “ψαλίδι” στην αγοραστική δύναμη πλήττει βάναυσα μεγάλες πλειοψηφίες. Κάτι βέβαια που έχει και σημαντικό αντίκτυπο, όπως φαίνεται και σταδιακά σε πολιτικό επίπεδο.

Νέες ανατιμήσεις

Το ζήτημα βέβαια είναι ότι εν όψει Πάσχα αλλά και πιέσεων που καταγράφονται καθημερινά σε βασικά αγαθά εκτιμάται ότι το ράλι ανόδου των τιμών δε θα σταματήσει τόσο εύκολα. Να σημειωθεί ι η αύξηση του Γενικού Δείκτη Τιμών Καταναλωτή ήταν στο  2,7% τον μήνα Μάρτιο 2022, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο Δείκτη του Φεβρουαρίου 2022.

Δεν είναι, μάλιστα, τυχαίο ότι παράγοντες της αγοράς, με γνώση των τιμοκαταλόγων χονδρικής, αλλά και με βάση τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για τις τιμές παραγωγού “φωτογραφίζουν” ακόμη και διπλάσια ποσοστά πληθωρισμού τους επόμενους μήνες. Υπενθυμίζεται ότι τεράστια αύξηση της τάξης του 33,6% σημείωσε ο γενικός δείκτης τιμών παραγωγού στη βιομηχανία (σύνολο εγχώριας και εξωτερικής αγοράς) τον Φεβρουάριο εφέτος σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του Φεβρουαρίου 2021, έναντι μείωσης 0,03% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση των δεικτών το 2021 με το 2020.

Πτώση της ζήτησης

Βέβαια η όλη κίνηση των τιμών που “κουρεύει” διαθέσιμο εισόδημα και αγοραστική δύναμη κρατάει μακριά από τα γκισέ΄των μαγαζιών τους καταναλωτές δημιουργώντας ένα γενικότερο αρνητικό σπιράλ στην οικονομία με την αναπόφευκτη πτώση της ζήτησης. Κι έτσι  η μείωση της διάθεσης για κατανάλωση αναπόφευκτα “φρενάρει” και η πορεία της ανάπτυξης που καθώς σε ένα ποσοστό σημαντικό βασίζεται στη ζήτηση, οδηγεί τους αναλυτές σε δυσμενή σενάρια. Είναι χαρακτηριστικό ότι το βασικό σενάριο της Τράπεζας της Ελλάδος προβλέψει για φέτος υποχώρηση του ρυθμού της ανάπτυξης στο 3,8% έναντι πρόβλεψης στο προϋπολογισμό για 4,5% και το δυσμενές στο 2,8%. Σε ότι αφορά το μέσο πληθωρισμό αυτός θα διαμορφωθεί στο 5,1% και 7,1% αντίστοιχα.

Συμπληρωματικός προϋπολογισμός και ελπίδες στον τουρισμό

Στο φόντο αυτό που μόνο αγωνία γεμίζει το οικονομικό επιτελείο, συνδυαστικά με τις εξελίξεις στο μέτωπο της Ουκρανίας, κατατέθηκε χθες βράδυ ο συμπληρωματικός προϋπολογισμός. που προβλέπει αύξηση νέα μέτρα 2,6 δις. ευρώ. Στη “φαρέτρα” εντάσσονται δράσεις 600 εκατ. ευρώ από επιπλέον κονδύλια του Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων για χιλιάδες επιχειρήσεις που πλήττονται από την ενεργειακή κρίση αλλά και μια σειρά απο εισοδηματικές ενισχύσεις, όπως η “επιταγή ακρίβειας» που θα λάβουν 670.000 από τα πλέον ευάλωτα νοικοκυριά της χώρας.

Βέβαια ανάλογα με την πορεία, όπως έχει επισημανθεί, αναμένεται να συνεχιστεί το μέτρο της κρατικής επιδότησης στους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος και φυσικού αερίου για οικιακούς καταναλωτές, επαγγελματίες και επιχειρήσεις, η επέκταση της επιδότησης στο πετρέλαιο κίνησης. Βέβαια “κουμπαράς” για τέτοιες κινήσεις στο μέτωπο των λογαριασμών ρεύματος είναι το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης που τροφοδοτείται από το πλεόνασμα του Ειδικού Λογαριασμού των ΑΠΕ, που εκτιμάται ότι θα φτάσει τα 2,5 δισεκατομμύρια ευρώ φέτος.

Παράλληλα αναμένεται και η αύξηση του κατώτατου μισθού αλλά και στοχευμένες μειώσεις του ΦΠΑ στα τρόφιμα και για ορισμένη χρονική περίοδο να επαναξιολογηθεί στη κατεύθυνση τόσο του εμπλουτισμού τη λίστας των προϊόντων όσο και του εύρους των μειώσεων.

Πάντως όπως αναφέρουν κυβερνητικά στελέχη ελπίδες υπάρχουν για μια ισχυρή “ντόπα” στην οικονομία από τον τουρισμό καθώς μια καλή χρονιά, όπως αναμένεται, παρά τις αβεβαιότητες, μπορεί να δώσει ανάσα σε νοικοκυριά και δημόσιο ταμείο.

Ευρωπαϊκή δράση

Πάντως και μια κοινή δράση της ΕΕ είναι ζητούμενο για το με΄γα θέμα της ακρίβειας με βάση όσα ανέφερε χθες κατά τη συνέντευξη τύπου με τον Αντιπρόεδρο της Κομισιόν Β. Ντομπρόβσκις ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας. Όπως ανέφερε  “η νέα, οξεία διεθνής κρίση που πλήττει την Ευρώπη, επισκιάζει αυτά τα αποτελέσματα και υπονομεύει τις θετικές προοπτικές.  Από την πλευρά της προσφοράς, διογκώνει τις τιμές, “ροκανίζει” το διαθέσιμο εισόδημα, περιορίζει τζίρους, “φρενάρει” την αναπτυξιακή δυναμική. Κανένα ευρωπαϊκό κράτος-μέλος δεν μπορεί από μόνο του να την αντιμετωπίσει, ούτε να καλύψει το κόστος που αυτή συνεπάγεται.

Γι’ αυτό απαιτείται συντονισμένη, άμεση, τολμηρή ευρωπαϊκή δράση, ώστε να αντιμετωπιστούν, με αποτελεσματικότητα και αλληλεγγύη, οι συνέπειες της κρίσης, αλλά κυρίως η ίδια η κρίση ” ανέφερε και σημείωσε ότι απαιτούνται νέοι δημοσιονομικοί κανόνες  “οι οποίοι θα πρέπει να διασφαλίζουν τη μακροπρόθεσμη διατηρησιμότητα των δημόσιων οικονομικών, αλλά και την ομαλή δημοσιονομική προσαρμογή μετά το σοκ της πανδημίας. Κανόνες που θα πρέπει να παρέχουν τη μέγιστη δυνατή ευελιξία στην αντιμετώπιση κρίσεων, την προστασία και ενθάρρυνση των δημόσιων επενδύσεων, τη διαφάνεια στον σχεδιασμό και την εφαρμογή των όποιων αλλαγών.”

Γιώργος Αλεξάκης

news247.gr

ISTOCKPHOTO