Ακρίβεια: Στην “πρέσα” τα νοικοκυριά – Οι προβολές για ανατιμήσεις και τα “χαμηλά” αναχώματα

Στις 9 Δεκεμβρίου αναμένεται η ΕΛΣΤΑΤ να δώσει στη δημοσιότητα τα νέα στοιχεία για τον πληθωρισμό για το μήνα Νοέμβριο. Εκεί αναμένεται να αποτυπωθεί η τάση που καταγράφηκε και τον Οκτώβριο. Δηλαδή, μια τάση επιβράδυνσης, μια και ο “πήχης” σύγκρισης μπαίνει με το ποσοστό του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή από τον περσινό Νοέμβριο, οπότε και είχαν αρχίσει δυναμικά οι ανατιμήσεις “σπρώχνοντας” τα ποσοστά πληθωρισμού στα ύψη, αλλά και γιατί καταγράφεται μια σχετική αποκλιμάκωση των τιμών ρεύματος και αερίου.

Ωστόσο και πάλι αναμένεται στα τρόφιμα να καταγραφεί ένα υψηλότερο ποσοστό πληθωρισμού σε σχέση με το μέσο όρο, κάτι που σε μεσοπρόθεσμη βάση διαμορφώνει και το σκηνικό κινδύνου. Πλέον τα νοικοκυριά για βασικά αγαθά καλούνται να δαπανήσουν ένα μεγάλο μέρος του εισοδήματός τους, που συχνά μάλιστα δεν επαρκεί. Μπορεί, δε, προς ώρας να παίρνουν “ανάσα” από την πτώση τιμών αερίου και ρεύματος, ωστόσο με δεδομένες τις εκτιμήσεις για ένα κύκλο ανόδου των τιμών ενέργειας από την Άνοιξη και μετά, λόγω της αναγκαιότητας για πλήρωση των δεξαμενών αερίου εν όψει του χειμώνα του 2023, αναμένεται να βρεθούν και πάλι σε μια δίνη ακρίβειας.

Κι αυτό όταν οι όποιες αυξήσεις σε συντάξεις και κατώτατους μισθούς δεν επαρκούν για να καλύψουν ένα ετήσιο πληθωρισμό της τάξης του 10% για φέτος και ενός αντίστοιχου, κατ΄ εκτίμηση, 5%, για το 2023. Να σημειωθεί ότι με βάση τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Αρχής, μόλις το 6,9 % των ελληνικών νοικοκυριών αύξησε το εισόδημά του το 2021, σε σχέση με το 2020. Αυτή μάλιστα ήταν η 2η χειρότερη επίδοση μετά την Ιταλία. Στον αντίποδα το 26,3% είδε μείωση εισοδήματος, επίδοση που είναι 2η χειρότερη μετά την αντίστοιχη στην Κύπρο.

Ακόμη, δηλαδή, και οι αυξήσεις που αναμένονται το Μάιο στον κατώτατο μισθό ή οι αυξήσεις στις συντάξεις που έρχονται, με βάση τη σχετική ρύθμιση, από το Φεβρουάριο και θα είναι στο 7,8%, δεν αρκούν για να καλύψουν το χαμένο έδαφος.

Νέες εκτιμήσεις

Σε όλα τούτα θα πρέπει να προστεθεί και το αναμενόμενο νέο κύμα ανατιμήσεων, που αναμένεται σε πολλούς κωδικούς εν όψει του νέου έτους. Παρά την όποια προσπάθεια για συγκράτηση των τιμών σε είδη, κυρίως ιδιωτικής ετικέτας του “καλαθιού του νοικοκυριού”, πολλές βιομηχανίες δεν μπορούν να αντέξουν την πίεση από τα ράλι ανόδου του κόστους παραγωγής και μετακυλίουν, έστω και με πολύ προσεκτικό τρόπο, τις αυξήσεις σε όλη την αλυσίδα αξίας. Και βέβαια, δεν μπορεί να παραβλέψει κανείς, ότι τα 51 προϊόντα δεν είναι τα μόνα που έχει ανάγκη εάν νοικοκυριό αλλά και το ότι σε σχέση με πέρυσι ακόμη κι αυτά έχουν ενσωματώσει ένα σημαντικό ποσοστό αυξήσεων.

Να σημειωθεί ότι μιλώντας στην πρωινή ζώνη της ΕΡΤ, ο αναπληρωτής υπουργός Ανάπτυξης Νίκος Παπαθανάσης, την Κυριακή, παραδέχτηκε ότι στα πρώτα βήματα του “καλαθιού του νοικοκυριού” η βιομηχανία δε μετείχε, στο βαθμό που αναμενόταν, στην όλη προσπάθεια. Πλέον, όμως, όπως είπε, υπάρχει ενεργός δίαυλος και εντείνεται η προσπάθεια για να “μαζευτούν” όπου είναι δυνατόν οι αυξήσεις.

Ο εισαγόμενος πληθωρισμός

Πάντως η βιομηχανία ήδη λειτουργεί σε ένα ασφυκτικό κλοιό λόγω ενέργειας και πρώτων υλών. Είναι χαρακτηριστικό, ότι με βάση την ΕΛΣΤΑΤ, ο Γενικός Δείκτης Τιμών Εισαγωγών στη Βιομηχανία, ο λεγόμενος “εισαγόμενος πληθωρισμός” με έτος βάσης 2015=100,0 και μήνα αναφοράς τον Σεπτέμβριο 2022, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη Σεπτεμβρίου 2021, παρουσίασε αύξηση 25,2% έναντι αύξησης 26,0% που σημειώθηκε κατά τη σύγκριση των αντίστοιχων δεικτών του έτους 2021 με το 2020, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ.

Ο μέσος Γενικός Δείκτης του δωδεκαμήνου Οκτωβρίου 2021 – Σεπτεμβρίου 2022, σε σύγκριση με τον μέσο Γενικό Δείκτη του δωδεκαμήνου Οκτωβρίου 2020 – Σεπτεμβρίου 2021, παρουσίασε αύξηση 30,9% έναντι αύξησης 9,7% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση των προηγούμενων δωδεκαμήνων.

Χαρακτηριστικό είναι ότι οι τιμές όσον αφορά την παροχή ηλεκτρικού ρεύματος, φυσικού αερίου, ατμού και κλιματισμού κατέγραψαν αστρονομική αύξηση 360,5%!

Θετικό πάντως είναι το γεγονός ότι ο γενικός δείκτης παρουσίασε μείωση 2,2% τον Σεπτέμβριο 2022 σε σύγκριση με τον δείκτη του Αυγούστου 2022, έναντι αύξησης 3,1% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση των δεικτών το 2021.

Σε ετήσια βάση οι μεγαλύτερες αυξήσεις τιμών στα εισαγόμενα βιομηχανικά προϊόντα, πέρα από το ρεύμα και το φυσικό αέριο, σημειώθηκαν στις εξής κατηγορίες: παραγωγή οπτάνθρακα και προϊόντων διύλισης πετρελαίου 53,5%, άντληση αργού πετρελαίου και φυσικού αερίου 35,4%, βιομηχανία τροφίμων 18,2%, βιομηχανία ξύλου και κατασκευή προϊόντων από ξύλο και φελλό, εκτός από έπιπλα, κατασκευή ειδών καλαθοποιίας και σπαρτοπλεκτικής 17,7%, χαρτοποιία και κατασκευή χάρτινων προϊόντων 16,5%, παραγωγή βασικών μετάλλων 15,9%, κατασκευή ηλεκτρονικών υπολογιστών, ηλεκτρονικών και οπτικών προϊόντων 13,2%, κατασκευή προϊόντων από ελαστικό (καουτσούκ) και πλαστικές ύλες 7,2%, κατασκευή μεταλλικών προϊόντων, με εξαίρεση τα μηχανήματα και τα είδη εξοπλισμού 6,3%, παραγωγή χημικών ουσιών και προϊόντων 5,8%, κατασκευή ηλεκτρολογικού εξοπλισμού 4,2%.

Επίσης, με βάση την ΕΛΣΤΑΤ, ο Γενικός Δείκτης Τιμών Παραγωγού στη Βιομηχανία (σύνολο εγχώριας και εξωτερικής αγοράς), με έτος βάσης 2015=100,0 και μήνα αναφοράς τον Σεπτέμβριο 2022, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του Σεπτεμβρίου 2021, παρουσίασε αύξηση 29,4% έναντι αύξησης 19,9% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση των δεικτών του έτους 2021 με το 2020. Ο Γενικός Δείκτης κατά τον μήνα Σεπτέμβριο 2022, σε σύγκριση με τον δείκτη του Αυγούστου 2022, παρουσίασε μείωση 2,4% έναντι αύξησης 5,2% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση των δεικτών του έτους 2021.

Ο μέσος Γενικός Δείκτης του δωδεκαμήνου Οκτωβρίου 2021 – Σεπτεμβρίου 2022, σε σύγκριση με τον μέσο Γενικό Δείκτη του δωδεκαμήνου Οκτωβρίου 2020 – Σεπτεμβρίου 2021, παρουσίασε αύξηση 35,6% έναντι αύξησης 5,1% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση των προηγούμενων δωδεκαμήνων.

Αυτά τα δύο στοιχεία, ο Δείκτης Εισαγωγών, αλλά και ο Δείκτης Τιμών Παραγωγού δείχνουν το τι θα συμβει σε λίγους μήνες στο ράφι. Καταγράφουν το κόστος παραγωγής που στη συνέχεια μεταφέρεται στις τελικές τιμές. Αυτές όσο κι αν “μαζευτούν” με τίμημα τις κερδοφορίες των επιχειρήσεων (κι άρα και των δημοσίων εσόδων από το φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων) δεν μπορεί να “φρενάρουν” το κύμα των ανατιμήσεων.

Η Οικοδομή

Άλλο ένα στοιχείο επιβαρυντικό της όλη εικόνας ακρίβειας και ειδικά στον τομέα της στέγασης είναι και η νέα μεγάλη αύξηση, της τάξης του 11,8%, που καταγράφηκε τον Οκτώβριο εφέτος στις τιμές των οικοδομικών υλικών συνολικά, καθώς υπήρξαν ανατιμήσεις σε όλες τις επιμέρους κατηγορίες των υλικών, «ωθούμενες» από την άνοδο των τιμών στο πετρέλαιο.

Ειδικότερα, ανατιμήσεις σημειώθηκαν σε: Πετρέλαιο κίνησης- Diesel (35,2%), Τούβλα (28,3%), Παρκέτα (17,1%), Σίδηρο οπλισμού (16,8%), Γκαραζόπορτες (15,1%), Ξυλεία οικοδομών (13,1%), Αγωγούς χάλκινους (12,9%), Πλαστικό, ακρυλικό, νερού (11,9%), Έτοιμο σκυρόδεμα (11,2%), Ντουλάπες ξύλινες (10,8%), Πλακίδια γενικά- δαπέδου, τοίχου (10,3%), Εντοιχισμένα ντουλάπια (10,1%), Μαρμαρόπλακες (9,8%), Υαλοπίνακες ασφαλείας (9,5%), Κουφώματα αλουμινίου (9,3%), Πόρτες εσωτερικές (9,1%), Παράθυρα ξύλινα (9%), Τσιμέντο (7,7%), Θερμαντικά σώματα (6,4%), Ανελκυστήρες (6,2%) και Σωλήνες χαλκού (4,2%).

Σε αναζήτηση λύσεων στην “Μαύρη Παρασκευή”

Με αυτά τα δεδομένα σε σχέση με τις πιέσεις τιμών σε όλη την αλυσίδα αξίας, αλλά και με επιπλέον βάρη που έρχονται λόγω του χειμώνα, (θέρμανσης κτλ) αλλά και των αυξήσεων π.χ. σε ασφαλιστικές εισφορές για μια κατηγορία πολιτών, αυτή τη φορά των ελευθέρων επαγγελματιών, οι πολίτες αναζητούν διεξόδους σε εκπτώσεις και προσφορές. Είναι ενδεικτικό ότι σε η κίνηση τις μέρες αυτές που τρέχουν προσφορές λόγω της Black Friday, ήταν μεγάλη ειδικά σε ηλεκτρικά είδη, σε προϊόντα θέρμανσης, όπου ειδικά οι καταναλωτές αναζητούν λύσεις που εξασφαλίζουν οικονομία και μεγαλύτερη ενεργειακή απόδοση. Σε δεύτερη ταχύτητα κινήθηκαν άλλα είδη, όπως πχ ρουχισμός κτλ καθώς όλοι σπεύδουν να καλύψουν τις πιο άμεσες ανάγκες σε είδη που κοστίζουν περισσότερο.

Γιώργος Αλεξάκης

news247.gr

ISTOCK