Αλτσχάιμερ: Επαναστατικό φάρμακο επιβραδύνει την άνοια

Τα αποτελέσματα έρευνας που ανακοινώθηκαν νωρίτερα τη Δευτέρα επιβεβαιώνουν ότι το φάρμακο donanemab, που χαιρετίστηκε ως σημείο καμπής στη μάχη κατά του Αλτσχάιμερ, επιβραδύνει τη γνωστική πτώση κατά περίπου 1/3. Ένας 80χρονος άνδρας, ο Μάικ Κόλεϊ, είναι ένας από τους ασθενείς στο Ηνωμένο Βασίλειο που συμμετείχαν στην παγκόσμια δοκιμή, η οποία δημοσιεύεται τώρα στο περιοδικό JAMA.

Ο ηλικιωμένος λαμβάνει έγχυση κάθε μήνα σε μια κλινική στο Λονδίνο και λέει ότι είναι «ένας από τους πιο τυχερούς ανθρώπους που θα συναντήσεις ποτέ». Την ίδια ώρα η θεραπεία με αντισώματα βοηθά στα αρχικά στάδια της νόσου. Αυτό συμβαίνει επειδή έχει σχεδιαστεί για να απομακρύνει ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά της νόσου του Αλτσχάιμερ – μια ουσία που ονομάζεται αμυλοειδές που συσσωρεύεται στους χώρους μεταξύ των εγκεφαλικών κυττάρων.

Το Donanemab, κατασκευασμένο από την Eli Lilly, λειτουργεί με τον ίδιο τρόπο όπως το lecanemab – που αναπτύχθηκε από τις εταιρείες Eisai και Biogen – και έγινε πρωτοσέλιδο σε όλο τον κόσμο όταν αποδείχθηκε ότι επιβραδύνει την ασθένεια. Ωστόσο αν και εξαιρετικά υποσχόμενα, αυτά τα φάρμακα δεν είναι ακίνδυνες θεραπείες.

Το πρήξιμο του εγκεφάλου ήταν μια συχνή παρενέργεια σε έως και το ένα τρίτο των ασθενών στη δοκιμή donanemab. Για τους περισσότερους, αυτό επιλύθηκε χωρίς να προκαλέσει συμπτώματα.

Σημειώνεται ότι δύο εθελοντές, και πιθανώς ένας τρίτος, πέθαναν ως αποτέλεσμα επικίνδυνου οιδήματος στον εγκέφαλο. Ένα άλλο φάρμακο για το Αλτσχάιμερ με αντισώματα, που ονομάζεται aducanumab, απορρίφθηκε πρόσφατα από τις ευρωπαϊκές ρυθμιστικές αρχές λόγω ανησυχιών για την ασφάλεια και έλλειψη αποδείξεων ότι ήταν αρκετά αποτελεσματικό για τους ασθενείς.

Στη δοκιμή του donanemab, οι ερευνητές εξέτασαν 1.736 άτομα ηλικίας 60 έως 85 ετών με νόσο Αλτσχάιμερ σε πρώιμο στάδιο. Οι μισοί από αυτούς έλαβαν μια μηνιαία έγχυση της θεραπείας και στους άλλους μισούς χορηγήθηκε ένα εικονικό φάρμακο, σε διάστημα 18 μηνών.

Τα ευρήματα δείχνουν τα εξής:
* Το φάρμακο φαίνεται να έχει σημαντικό όφελος, τουλάχιστον για ορισμένους ασθενείς

* Όσοι είχαν νωρίτερα νόσο και λιγότερο αμυλοειδές εγκεφάλου κατά την έναρξη, είχαν μεγαλύτερο όφελος, όσον αφορά την κάθαρση που παρατηρήθηκε στις σαρώσεις εγκεφάλου PET

* Όσοι έλαβαν το φάρμακο διατήρησαν επίσης περισσότερο την καθημερινή τους ρουτίνα, όπως το να μπορούν να συζητούν τρέχοντα γεγονότα, να απαντούν στο τηλέφωνο ή να ασχολούνται με χόμπι.

* Ο ρυθμός της νόσου, που κρίθηκε από το τι μπορούσαν ακόμα να κάνουν οι άνθρωποι καθημερινά, επιβραδύνθηκε κατά περίπου 20-30% συνολικά – και κατά 30-40% σε ένα σύνολο ασθενών που οι ερευνητές θεωρούσαν πιο πιθανό να ανταποκριθούν

* Υπήρχαν σημαντικές παρενέργειες και οι ασθενείς θα πρέπει να γνωρίζουν τους κινδύνους της θεραπείας.

* Οι μισοί από τους ασθενείς που έλαβαν το φάρμακο μπόρεσαν να σταματήσουν τη θεραπεία μετά από ένα χρόνο, επειδή είχε καθαρίσει επαρκείς εναποθέσεις στον εγκέφαλό τους.

Το αμυλοειδές είναι μόνο ένα μέρος της περίπλοκης εικόνας του Αλτσχάιμερ και δεν είναι σαφές εάν η θεραπεία θα συνεχίσει να κάνει τη διαφορά για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, προειδοποιούν οι ειδικοί.

Αν και τα αποτελέσματα του φαρμάκου μπορεί να είναι μέτρια, αλλά τα αποτελέσματα παρέχουν περαιτέρω επιβεβαίωση ότι η αφαίρεση του αμυλοειδούς από τον εγκέφαλο μπορεί να αλλάξει την πορεία του Αλτσχάιμερ και να βοηθήσει τους ανθρώπους που πλήττονται από αυτή την καταστροφική ασθένεια εάν λάβουν θεραπεία την κατάλληλη στιγμή, λένε.

Από την πλευρά του ο καθηγητής Giles Hardingham από το Ερευνητικό Ινστιτούτο Άνοιας του Ηνωμένου Βασιλείου τόνισε ότι «είναι καταπληκτικό να βλέπουμε αυτά τα αποτελέσματα να δημοσιεύονται πλήρως σήμερα. Περιμέναμε πολύ καιρό για τις θεραπείες για το Αλτσχάιμερ, επομένως είναι πραγματικά ενθαρρυντικό να βλέπουμε απτή πρόοδο να συνεχίζει να επιταχύνεται στον τομέα Βρισκόμαστε στο χείλος μιας συναρπαστικής και σημαντικής αλλαγής στο τοπίο της θεραπείας για άτομα που επηρεάζονται από – ή κινδυνεύουν από – άνοια».

Σύμφωνα με την Dr Susan Kohlhaas, από το Alzheimer’s Research UK «η σημερινή ανακοίνωση σηματοδοτεί ένα άλλο ορόσημο. Χάρη σε δεκαετίες έρευνας, οι προοπτικές για την άνοια και οι επιπτώσεις της στους ανθρώπους και την κοινωνία αλλάζουν επιτέλους και εισερχόμαστε σε μια νέα εποχή όπου η νόσος του Alzheimer θα μπορούσε να γίνει θεραπεύσιμο».

Ο Mike Colley έκλεισε τα 80 τον Απρίλιο. Στο πάρτι γενεθλίων του έκανε έκπληξη στην οικογένειά του τραγουδώντας το My Way μπροστά σε 40 καλεσμένους.
«Αυτή είναι η αυτοπεποίθηση που έχω τώρα. Δεν θα το έκανα ποτέ αυτό ακόμη και πριν από 12 μήνες», υποστήριξε ο ίδιος στο BBC,με τον γιο του Μαρκ να συμπληρώνει ότι «ποτέ δεν πίστευα ότι θα έβλεπα ξανά τον μπαμπά μου τόσο γεμάτο ζωή. Ήταν μια απίστευτη στιγμή».

Ο Δρ Emer MacSweeney, σύμβουλος νευροακτινολόγος και ιατρικός διευθυντής στο Re:Cognition Health, ηγήθηκε των δοκιμών του donanemab στο Ηνωμένο Βασίλειο και αναφέρει ότι «είναι πραγματικά σημαντικό και μια από τις μεγαλύτερες ανακαλύψεις».

Η Εταιρεία του Αλτσχάιμερ ανακοίνωσε πως «είναι πραγματικά ένα σημείο καμπής στον αγώνα κατά του Αλτσχάιμερ και η επιστήμη αποδεικνύει ότι είναι δυνατό να επιβραδυνθεί η ασθένεια».
protothema.gr
Με πληροφορίες από BBC