Αν η Τουρκία πει “ναι” στη Χάγη, πώς θα ξεμπλέξει ο Μητσοτάκης με τον Σαμαρά;

Οι διερευνητικές επαφές Ελλάδας-Τουρκίας ξαναρχίζουν σήμερα μετά από διακοπή πέντε χρόνων, αλλά οι περισσότεροι προεξοφλούν ότι ούτε αυτή τη φορά θα φέρουν κάποιο ουσιαστικό αποτέλεσμα. Η πρόβλεψη αυτή στηρίζεται, κυρίως, στη θεωρούμενη ως βέβαιη πρόθεση της Τουρκίας να θέσει στο τραπέζι του διαλόγου θέματα «απαγορευμένα» για την Ελλάδα, όπως είναι η αποστρατιωτικοποίηση των νησιών του Αιγαίου.

Τι θα ακολουθήσει, όμως, αν αυτή τη φορά δεν συμβεί αυτό; Αν, δηλαδή, ο Ερντογάν επιδιώξει να μη διακοπεί ο διάλογος, επειδή θέλει να αποφύγει κυρώσεις από την Ευρωπαϊκή Ενωση και να δει πώς θα εξελιχθούν οι σχέσεις του με την κυβέρνηση Μπάιντεν; Και-περαιτέρω- τι θα συμβεί αν, παρά τις έως τώρα προβλέψεις, η Τουρκία δεν απορρίψει το ενδεχόμενο οι δύο χώρες να προσφύγουν στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης για τον καθορισμό των θαλασσίων ζωνών και, ενδεχόμένως, του εύρους της αιγιαλίτιδας ζώνης(έξι, δέκα ή δώδεκα μίλια).

Αυτή είναι και η πιο ενδιαφέρουσα πτυχή του προβλήματος. Διότι, σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση, ο διάλογος θα τερματιστεί. Αλλά φαίνεται παράλογο η Τουρκία να απευθύνει την πρόσκληση για επανεκκίνηση του διαλόγου και να τον τορπιλίσει η ίδια. Τι θα ακολουθήσει, λοιπόν, αν διαφανεί ότι η προοπτική της Χάγης δεν είναι πια τόσο μακρινή;

Μέχρι τώρα όλες οι ελληνικές κυβερνήσεις πρόβαλαν μια πάγια αρχή: η Ελλάδα δέχεται την προσφυγή στη Χάγη μόνο για την επίλυση του προβλήματος της υφαλοκρηπίδας(εσχάτως προστίθεται ο όρος «θαλάσσιες ζώνες», δηλαδή και η Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη). Φυσικά, μιλάμε για το Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο-περιοχές που ενδιαφέρουν την Τουρκία- και όχι για τον Ιόνιο, όπου η επέκταση είναι ανώδυνη πράξη.

Οι ελληνικές κυβερνήσεις, λοιπόν, έλεγαν «ναι» στη Χάγη, γνωρίζοντας ότι θα την απέρριπτε η Τουρκία, η οποία επεδίωκε να παραπέμψει και άλλα θέματα, για τα οποία η Ελλάδα δεν δέχεται καμιά συζήτηση(γκρίζες ζώνες, αποστρατιωτικοποίηση νησιών κά). Επομένως, με βάση τα έως τώρα ισχύοντα, η προσφυγή στη Χάγη ήταν μόνο μια θεωρητική συζήτηση. Τι θα συμβεί αν αυτό αλλάξει, επειδή η Τουρκία του Ερντογάν μπορεί να εκτιμά ότι έχει να κερδίσει δικαιώματα(πχ στην ανατολική Μεσόγειο) από μια τέτοια προσφυγή; Η απάντηση είναι προφανής: θα αναστατωθεί η ελληνική πολιτική ζωή και, πρωτίστως, η κυβέρνηση Μητσοτάκη.

Ο νυν πρωθυπουργός εμφανίζεται διατεθειμένος να αποδεχθεί από κοινού με την Τουρκία προσφυγή στη Χάγη. Το έχει πει πολλές φορές(τελευταία στο περιοδικό monocle), αποδεχόμενος μάλιστα το ρίσκο το Διεθνές Δικαστήριο να μη δικαιώσει την Ελλάδα στο 100% των διεκδικήσεών της. Αυτή η θέση του Κυριάκου Μητσοτάκη είμαι συνεπής με τις διαχρονικές διακηρύξεις της ελληνικής πολιτικής ηγεσίας ότι έναντι της Τουρκίας η Ελλάδα έχει το διεθνές δίκαιο με το μέρος της. Όμως, αν και όταν έρθει αυτή η ώρα, ο κ. Μητσοτάκης θα έχει προβλήματα στο εσωτερικό του κόμματός του.

Αυτό φαίνεται ήδη, καθώς ο πρώην πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς, σε συνέντευξή του στην «Καθημερινή», απορρίπτει κάθε ιδέα για προσφυγή στη Χάγη, με σκεπτικό που έρχεται σε ολοκληρωτική αντίθεση με όσα έχει πει ο κ. Μητσοτάκης. Μάλιστα, ο πρώην πρωθυπουργός, ξαναθυμάται και τον παλιό του ρόλο ως επικεφαλής των «μακεδονομάχων» και απειλεί ότι δεν θα ψηφίσει τα μνημόνια συνεργασίας με την Βόρεια Μακεδονία.

Βεβαίως, όλα αυτά φαίνονται σήμερα πολύ μακρινά, καθώς οι περισσότεροι θεωρούν βέβαιο ότι η Τουρκία δεν θα δεχθεί προσφυγή στη Χάγη μόνο για τις θαλάσσιες ζώνες. Αν, όμως, αυτό διαψευσθεί, το πρόβλημα θα μεταφερθεί στην Αθήνα, η οποία δεν θέλει να χρεωθεί εκείνη την ευθύνη ενός ναυαγίου.

Γι’ αυτό ο κ. Μητσοτάκης ίσως χρειαστεί να αποδείξει ότι εννοεί όσα λέει υπέρ της προσφυγής στο Διεθνές Δικαστήριο. Και αυτό(θα) σημαίνει ότι μπορεί να συγκρουστεί με τον κ. Σαμαρά και όσους «υπερπατριώτες» της ΝΔ θεωρούν «μειοδοτική» πράξη κάθε απόπειρα διευθέτησης των ελληνοτουρκικών διαφορών.

Ο κ. Μητσοτάκης έπαιξε αυτό το παιχνίδι, όταν απέρριψε τη Συμφωνία των Πρεσπών που υπέγραψε η κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα, αλλά σήμερα η δική του κυβέρνηση εφαρμόζει πλήρως. Αν φτάσει η ώρα της Χάγης, θα φανεί αν ο κ. Μητσοτάκης θα επιλέξει υπεύθυνη στάση που μπορεί να οδηγήσει σε τερματισμό της έντασης με την Τουρκία ή αν θα υποκύψει στον φόβο του πολιτικού και κομματικού κόστους.

Γιώργος Καρελιάς

news247.gr

EUROKINISSI