Αναισθησιολογία: Η «αφανής» ειδικότητα ψάχνει λύσεις για τις πέντε πληγές της

Με φόντο τη μελανή καθημερινότητα που βιώνουν στα δημόσια νοσοκομεία, την αγωνία για το μέλλον της ειδικότητας που ασκούν αλλά και την ελπίδα ότι θα δημιουργηθεί με συντονισμένες δράσεις πολιτείας και επιστημονικής κοινότητας ένα «φυτώριο» αναισθησιολόγων, τιμάται αύριο η Παγκόσμια Ημέρα Αναισθησιολογίας (16/10/2022 ) από τους Έλληνες αναισθησιολόγους.

Σε μία κοινή εκδήλωση οι εκπρόσωποι των πέντε επιστημονικών εταιριών (Ελληνική Αναισθησιολογική Εταιρεία, Εταιρεία Αναισθησιολογίας και Εντατικής Ιατρικής Βορείου Ελλάδας, Ελληνική Εταιρεία Αλγολογίας, Ελληνικό Τμήμα της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Περιοχικής Αναισθησίας- ESRA HELLAS και Ελληνική Εταιρία Θεραπείας Πόνου και Παρηγορικής Φροντίδας) ανέδειξαν τα προβλήματα και τις προοπτικές της «αφανούς» όπως τη χαρακτήρισαν ειδικότητας.

Μιας ειδικότητας που ενώ κατέχει κομβική θέση στην απρόσκοπτη λειτουργία των νοσοκομείων του ΕΣΥ, στην ομαλή λειτουργία των χειρουργείων, των χώρων καταστολής, των ιατρείων Πόνου και Παρηγορικής φροντίδας και στην αντιμετώπιση Επειγουσών καταστάσεων, τα τελευταία χρόνια βρίσκεται στο προσκήνιο παρά μόνο λόγω των ελλείψεων και των δυσλειτουργιών της.

Οι πέντε «πληγές» της αναισθησιολογίας στο ΕΣΥ
Τα προβλήματα όπως συμπυκνώθηκαν από τους αναισθησιολόγους κατά τη χθεσινή εκδήλωσή τους, είναι τα εξής:
– Μεγάλες ελλείψεις αναισθησιολόγων κυρίως στα νοσοκομεία της περιφέρειας, με τα πρωτεία των ελλείψεων να τα διεκδικούν οι δομές υγείας στη βόρεια Ελλάδα. Οι ελλείψεις γιγαντώθηκαν κατά την περίοδο της πανδημίας, και τη λύση δίνουν οι ιδιώτες αναισθησιολόγοι που συνδράμουν τα δημόσια νοσοκομεία στις εφημερίες τους ή και σε άλλα διαστήματα. Όπως ανέφεραν οι εκπρόσωποι των αναισθησιολόγων, σχεδόν το 30% των οργανικών θέσεων ειδικευμένων αναισθησιολόγων στα δημόσια νοσοκομεία είναι κενό, ενώ διπλάσιο (64%) είναι το ποσοστό των ακάλυπτων θέσεων στο πεδίο των ειδικευόμενων. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Ελληνικής Αναισθησιολογικής Εταιρείας, στο ΕΣΥ χρειάζονται πάνω από 440 γιατροί για να καλυφθούν τα κενά που ανακύπτουν σε όλο το εύρος της νοσοκομειακής καθημερινότητας, από τα χειρουργεία έως τις ΜΕΘ.

– Κύμα παραιτήσεων και συνταξιοδοτήσεων των γιατρών από τα δημόσια νοσοκομεία. Την ίδια στιγμή, όμως, το «φυτώριο» των νέων αναισθησιολόγων είναι πολύ ασθενικό. Μόλις 20 αναισθησιολόγοι αποκτούν ειδικότητα κάθε χρόνο στη χώρα μας, με τον αριθμό να θεωρείται αξιοσημείωτος διότι πριν από το 2018 ο αριθμός τους ήταν ο μισός, έφθανε τους 10. Το ότι δεν ανακόπτεται αυτός ο ρυθμός θεωρείται πολύ θετικό από τον κλάδο των αναισθησιολόγων. Μάλιστα, και οι πέντε επιστημονικές εταιρίες έχουν δρομολογήσει πολύ στοχευμένες δράσεις για την κατάρτιση των μελών τους και υλοποιούν σημαντικά μεταπτυχιακά προγράμματα που προσφέρουν ουσιαστικά ποιοτικά χαρακτηριστικά και δυνατό βιογραφικό στους αναισθησιολόγους. Εκτιμούν δε ότι δεν θα ανακοπεί η παραγωγή νέων αναισθησιολόγων μετά τη σημαντική πρόσφατη απόφαση της Ιατρικής σχολής να γίνει η αναισθησιολογία βασικό μάθημα αντί για επιλογής που ήταν μέχρι πέρυσι. «Είμαστε έτοιμοι να δείξουμε στους φοιτητές πόσα σημαίνει η αναισθησιολογία και να τους προσκαλέσουμε να επιλέξουν την ειδικότητα μετά το πέρας των σπουδών τους» εξήγησαν οι Έλληνες αναισθησιολόγοι.

– Εργασιακή εξάντληση (Burn out) αυτών που παραμένουν στο ΕΣΥ καθώς επιφορτίζονται με πολύ μεγάλο όγκο περιστατικών. Το πιο μελανό σημείο αυτής της εξάντλησης αποτυπώνεται στα «εντέλλεσθε» για μετακινήσεις που λαμβάνουν οι αναισθησιολόγοι εντός της οικείας Υγειονομικής Περιφέρειας (ΥΠΕ). Ενδεικτικά, αναφέρθηκε ότι αναισθησιολόγοι των νοσοκομείων της 2ης ΥΠΕ, πχ Μεταξά, Τζάνειο, Ασκληπιείο, Γενικό Κρατικό Νίκαιας καλύπτουν τις ανάγκες των νοσοκομείων στη Ρόδο, τη Λέρο, τη Λήμνο. Ή ότι αναισθησιολόγοι από τα νοσοκομεία Αλεξανδρούπολης και της Καβάλας μετακινούνται μία ή δύο φορές την εβδομάδα στο νοσοκομείο Σερρών. Την ίδια εξάντληση βιώνουν και οι ειδικευόμενοι που καλύπτουν μόλις το 36% των οργανικών θέσεων.

– Μηδενική ανταπόκριση των νέων αναισθησιολόγων στις συνεχείς προκηρύξεις που γίνονται και οι οποίες τελικά καταλήγουν άγονες. Η τελευταία προκήρυξη με την οποία μπήκαν μερικές δεκάδες αναισθησιολόγοι στο ΕΣΥ ήταν το καλοκαίρι του 2020. Όπως αναφέρθηκε στην εκδήλωση για την αυριανή Παγκόσμια Ημέρα Αναισθησιολογίας, η εικόνα που έχει διαμορφωθεί στο νοσοκομείο Καβάλας είναι χαρακτηριστική. Έχουν προκηρυχθεί 2 θέσεις μαιευτήρων-γυναικολόγων, 2 θέσεις ορθοπεδικών και 2 θέσεις αναισθησιολόγων, κι έχουν υποβληθεί 30 αιτήσεις από μαιευτήρες, 15 από ορθοπεδικούς και καμία από αναισθησιολόγους! «Ποιος θα διενεργεί τις χειρουργικές επεμβάσεις και τους τοκετούς, εάν όμως δεν υπάρχει αναισθησιολόγος;» τέθηκε ευλόγως το ερώτημα από τους ειδικούς.

– Φυγή αναισθησιολόγων στο εξωτερικό. Στα μητρώα του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου είναι εγγεγραμμένοι περίπου 1.800 αναισθησιολόγοι, συμπεριλαμβανομένων των συνταξιούχων και όσων έχουν φύγει εκτός Ελλάδας. Ωστόσο, καθαρή εικόνα δεν υπάρχει για το πόσοι βρίσκονται στο εξωτερικό. Το μισθολογικό χάσμα που υπάρχει σε ΕΣΥ και ιδιωτικό τομέα εξηγεί γιατί οι νέοι αναισθησιολόγοι δεν επιλέγουν το ΕΣΥ: ο επιμελητής Β και ο ειδικευόμενος λαμβάνουν περίπου 1.700 ευρώ τον μήνα, με τις εφημερίες και το ειδικό επίδομα που δίδεται από το 2019 (400 ευρώ τον μήνα αφορολόγητα για τον ειδικευμένο και 250 για τον ειδικευόμενο αναισθησιολόγο). Το μηνιαίο εισόδημα για τον νέο αναισθησιολόγο στον ιδιωτικό τομέα είναι 4.500 ευρώ, χωρίς τις εφημερίες, και είναι ο βασικός μισθός που δίνουν νοσοκομεία της Κύπρου και άλλων χωρών.

Το οικονομικό αποτελεί μεγάλο «αγκάθι» με τους Έλληνες αναισθησιολόγους του ΕΣΥ να βλέπουν τις αμοιβές που δίνονται στον ιδιωτικό τομέα και ταυτόχρονα να κατανοούν όπως λένε και τη εξαιρετικά δύσκολη δημοσιονομική συγκυρία της χώρας. «Τα απογευματινά χειρουργεία μέσα στο ΕΣΥ είναι μια καθαρή λύση. Έτσι θα συνεχίσουμε να προσφέρουμε τις υπηρεσίες μας μέσα στα δημόσια νοσοκομεία και θα αμειβόμαστε γι αυτό όπως ακριβώς γίνεται στα απογευματινά ιατρεία. Είναι ένας τρόπος να κρατήσουμε τους αναισθησιολόγους μας στο ΕΣΥ και να προσελκύσουμε άλλους να επιστρέψουν σε αυτό» τόνισαν στην εκδήλωση.

Παναγιώτα Καρλατήρα