Ανάλυση Politico: Πώς το κλίμα ακραίου διχασμού στη Σλοβακία οδήγησε στην απόπειρα δολοφονίας κατά του Φίτσο

Φως στα αίτια που οδήγησαν στην απόπειρα δολοφονίας του Ρόμπερτ Φίτσο, του αριστερού εθνολαϊκιστή πρωθυπουργού της Σλοβακίας, επιχειρεί να ρίξει σε ανάλυσή του ο ιστότοπος Politico.

Ο διχασμός στη χώρα υπήρξε από τη δολοφονία του δημοσιογράφου Γιαν Κούτσιακ to 2018 και της αρραβωνιαστικιάς του, ωστόσο κορυφώθηκε με την απόπειρα δολοφονίας του πρωθυπουργού Φίτσο με την Σλοβάκα πρόεδρο, Ζουζάνα Τσαπουτόβα, να απευθύνει έκκληση για τερματισμό της «ρητορικής μίσους».

Κάποιοι βουλευτές του κυβερνητικού συνασπισμού, όπως ο φιλορώσος Λούμπος Μπλάχα του κόμματος του Φίτσο, άρχιζαν χθες να φωνάζουν μέσα στη Βουλή προς την αντιπολίτευση ότι «ο πρωθυπουργός παλεύει για τη ζωή του λόγω του μίσους σας».

Την ίδια ώρα, ο αντιπρόεδρος της Βουλής και επικεφαλής του ακροδεξιού Σλοβακικού Εθνικού Κόμματος, Αντρέι Ντάνκο, δήλωνε απευθυνόμενος προς την αντιπολίτευση: «Είστε ικανοποιημένοι;».

Στη Σλοβακία οι πολιτικές διαφορές έφθασαν στο σημείο να λύνονται με όπλα…

Μετά την κατάρρευση του ανατολικού μπλοκ η πρώην κομμουνιστική χώρα, έλαβε απότομα μία δόση του καπιταλισμού, προτού πάρει «διαζύγιο» από τους Τσέχους, τους σταθερούς εθνικούς εταίρους της επί 75 χρόνια στην πρώην Τσεχοσλοβακία.

Οι επιπτώσεις από μία τέτοια κοινωνική κατάσταση ήταν τέτοια που οδήγησε τους αστούς να στραφούν κατά των κατοίκων της υπαίθρου, τους νέους κατά των ηλικιωμένων, τους Σλοβάκους πατριώτες κατά των Τσεχοσλοβάκων διεθνιστών, την ώρα που όλοι τους προσπαθούσαν να προσαρμοστούν στα νέα, άγνωστα δεδομένα.

Για τον 25χρονο τότε Ρόμπερτ Φίτσο, όταν έχασαν οι κομμουνιστές την εξουσία, η επανάσταση του 1989 ήταν ένα σοκ. Έχοντας μόλις ολοκληρώσει τις σπουδές του στη Νομική, εντάχθηκε στο Κομμουνιστικό Κόμμα όταν κατέρρευσε το Σύμφωνο της Βαρσοβίας συμπαρασύροντας στην πτώση του και την κοινωνική τάξη. Τότε ήταν που σχεδίαζε να κάνει καριέρα ο νυν πρωθυπουργός της Σλοβακίας.

O νεαρός Φίτσο εντάχθηκε με ταχύτατες διαδικασίες στο διάδοχο κόμμα των Κομμουνιστών και εξελέγη βουλευτής το 1992.

Και παρά το γεγονός ότι το περισσότερο διάστημα της δεκαετίας του 1990, βρισκόταν στο Στρασβούργο, καθώς εργαζόταν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, κατάφερε να κρατήσει δυνατό το όνομά του στην εγχώρια πολιτική σκηνή.

Ο Φίτσο έδωσε πνοή το 1999 στο σοσιαλιστικό κόμμα του «τρίτου δρόμου» Smer («Κατεύθυνση»), το οποίο θα ήταν κυρίαρχο στην πολιτική σκηνή της χώρας για τα επόμενα 25 χρόνια.

Ο Φίτσο όμως ακολούθησε μία πολιτική στρατηγική απομακρύνοντας πολλούς πολίτες της χώρας, σύμφωνα με την ανάλυση του Politico. Το κόμμα του δημιουργήθηκε από τα απομεινάρια του Κινήματος για μια Δημοκρατική Σλοβακία (HZDS), που είχε κυριαρχήσει με ηγέτη τον «φασαριόζο» πρωθυπουργό Βλαντίμιρ Μέτσιαρ στην πολιτική αρένα τη δεκαετία του 1990.

Οι ολιγάρχες που χρηματοδότησαν και είχαν τον έλεγχο του κινήματος (HZDS), έψαχναν για ένα άλλο πολιτικό σχέδιο από τη στιγμή που ο Μέτσιαρ άρχισε να γίνεται το «κόκκινο πανί» για τη Δύση κι έτσι βρήκαν τον άσπιλο Φίτσο.

Η προκλητική διαφημιστική προεκλογική εκστρατεία του με την αφίσα μιας γυμνής οικογένειας να κάθεται σε ένα παγκάκι και τη λεζάντα: «Στην ΕΕ – Αλλά όχι με γυμνά οπίσθια», το κόμμα Smer έλαβε μόλις 13,5% στις εκλογές του 2002.

Ωστόσο, τέσσερα χρόνια αργότερα, ο Φίτσο επικράτησε με ποσοστό 29% και σχημάτισε κυβέρνηση με ότι απέμεινε από το αυταρχικό κόμμα του HZDS και τους εθνικιστές του SNS.

Προτού ακόμη ξεκινήσει την πρώτη πρωθυπουργική του θητεία, είχε ήδη δηλώσει νοσταλγός του σοσιαλισμού που του αρέσει να διεκδικεί την εξουσία, το ακριβώς αντίθετο δηλαδή αυτού που επιθυμούσε το αντικομμουνιστικό, φιλοδυτικό τμήμα του εκλογικού κόμματος της Σλοβακίας.

Ο Φίτσο υπηρετούσε την τρίτη πρωθυπουργική του θητεία το 2019, όταν δολοφονήθηκε ο δημοσιογράφος Κούτσιακ που έκανε αποκαλύψεις για τη διαφθορά στην πολιτική αρένα ης Σλοβακίας. Η δολοφονία του Κούτσιακ και της μέλλουσας γυναίκας του φαίνεται ότι αποσταθεροποίησαν την πολιτική του Φίτσο, που παραχώρησε συνέντευξη Τύπου με δεσμίδες χαρτονομισμάτων σε ένα τραπέζι.

Έδωσε μάλιστα την υπόσχεση στους δημοσιογράφους να προσφέρει αμοιβή ένα εκατομμύριο ευρώ για πληροφορίες που θα οδηγούσαν στη σύλληψη του εκτελεστή, ενώ κατηγόρησε την αντιπολίτευση ότι επιχείρησε να εκμεταλλευτεί πολιτικά τις δολοφονίες.

Δεκαπέντε ημέρες μετά, ο Φίτσο παραιτήθηκε και το κόμμα του ηττήθηκε στις εκλογές του 2020.

Επιπλέον, βρέθηκε μαζί με συνεργάτες του στο στόχαστρο με τις αρχές να διεξάγουν έρευνα για διαφθορά, κατάχρηση εξουσίας και δολιοφθορά. Ο Φίτσο συνελήφθη τον Απρίλιο του 2022 κατηγορούμενος για αδικήματα οργανωμένου εγκλήματος, ωστόσο, οι κατηγορίες αυτές έχουν στο μεταξύ αποσυρθεί.

Μετά την νίκη του στις εκλογές του περασμένου Σεπτεμβρίου, ο φιλορώσος Φίτσο κι οι έμπιστοί του επέστρεψαν στην εξουσία και αποφάσισαν να ξηλώσουν την ηγεσία της ειδικής μονάδας της αστυνομίας που τους είχε κατηγορήσει για εγκλήματα, απέρριψαν τα ανεξάρτητα ΜΜΕ, ξανάγραψαν τον ποινικό κώδικα για να ελαφρύνουν τις ποινές για διαφθορά κι απείλησαν να χαρακτηρίσουν βάσει ενός ρωσικής έμπνευσης νόμου «ξένους πράκτορες» τις ΜΚΟ με χρηματοδότηση από το εξωτερικό.

Την ώρα που ο Φίτσο έδινε μάχη για να κρατηθεί στη ζωή, σλοβακικά ΜΜΕ δημοσίευσαν χθες βίντεο με τον δράστη, έναν 71χρονο συγγραφέα, να δηλώνει: «Δεν συμφωνώ με την πολιτική αυτής της κυβέρνησης», επικαλούμενος την καταστολή σε βάρος των μέσων ενημέρωσης και της δικαιοσύνης.